ABC
Lang
leve
de
bloem
4/
JWenqsuggesties
V5
to
lt-
«-
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
to
u-
to
to
to
Voedingsgewoonten van prille
zelfverzorgers
kookkunst-
Smakelijk
eten in
de instelling
Nier.Sïichting I
lD-
u-
■k
-Cr
•Cr
-Cr
•Cr
•Ct
-Cr
•Cr
-Cr
-Cr
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-ct
-ct
-ct
HOLTENS NIEUWSBLAD - 22 SEPTEMBER 1978 - PAG. 21
Het eten in verzorgende instellingen -
zoals ziekenhuizen, verpleeghuizen en
bejaardencentra - is een veel besproken
onderwerp En terecht, want goed en lek
ker eten is belangrijk Zeker voor mensen
in een instelling, want maaltijden zijn voor
hen prettige onderbrekingen van de dag
Als iemand in een instelling komt. kan het
eten daar tegen vallen Instellingen heb
ben te maken met grote groepen perso
nen die ieder hun eigen wensen en
ideeën over het eten hebben (Wat de
een lekker vindt, daar houdt een ander
beslist met van.) Bovendien zijn er vaak
dieetpatiënten, voor wie de gerechten
apart worden bereid De instelling staat
voor de niet geringe taak alle „gasten'"
een smakelijke maaltijd voor te zetten
Hoe uitgebreid het menu is en hoeveel de
voeding mag kosten is het belerd van elke
instelling zelf Het personeel moet binnen
deze mogelijkheden de voeding zo opti
maal mogelijk verzorgen.
Voor de instellingskeuken zijn de moge
lijkheden de l&atste tijd (link verruimd.
Enerzijds werkt er steeds meer ge
schoold personeel met een speciale op
leiding voor instellings- of dieetkok. An
derzijds worden de technische hulpmid
delen steeds beter
Soms wordt nog beweerd, dat in instel
lingen het eten wordt gestoomd Dit werd
vroeger wel gedaan, maar is nu verleden
tijd Er bestaan wel stoomkookketels.
maar de stoom komt niet in het eten zelf
De hete stoom gaat door een dubbele
wand van de ketel en verwarmt de in
houd
Er bestaan veel misverstanden over de
zogenaamdé gekoelde maaltijden Men
denki opgewarmd eten te krijgen Het be
treft hier een speciaal systeem om op een
verantwoorde manier het bereiden van
de maaltijden en het gebruiken hiervan m
tijd te scheiden De gerechten worden na
het koken zo snel mogelijk gekoeld en 1
2 dagen in een koelcel bewaard. Vlak
voor etenstijd worden de maaltijden in
speciale ovens op temperatuur gebracht.
Uit onderzoekingen blijkt, dat dit sy
steem. mits juist toegepast, niet onderdoe
voor „vers gekookt"
Ook het afdelmgspersoneel kan er aan
mee werken, dat de patiënten of bewo
ners tevreden zijn over de voeding Zij
vormen meestal de schakel tussen hen
en de keuken
Een goede informatie over de mogelijk
heden in de instelling is belangrijk. Vertel
waar de maaltijden en de tussendoortjes
uit bestaan, op welke tijden men kan eten
en koffie en thee kan drinken; en waar
een, en ander wordt geserveerd.
Leg uit waaruit men kan kiezen en hoe
men de keuze kan aangeven van wat en
hoeveel men die dag wil eten Assisteer
hierbij zo nodig
Als er een menucommissie bestaat, wijs
de mensen hier dan op en vertel bij wie ze
met ideeën, wensen en klachten over de
voeding terecht kunnen
Vraag of de bewoner/patiënt een dieet-
voorschrift heeft Zo ja, geef dit door aan
de betrokkenen in de instelling (diëtist.
hoofd keuken) en noteer wat er op de
afdeling moet worden verzorgd Atten
deer uw collega s er ook op Vraag of er
nog speciale wensen zijn en bespreek, of
dit in de instelling mogelijk is Zo niet. leg
dan de persoon uit waarom het niet gaat
Zorg voor een juiste presentatie van de
gerechten
Denk er aan alles af te dekken voor ver
voer door de gangen
Als brood en dranken in de afdelingskeu
ken worden klaargemaakt, doe dit dan zo
kort mogelijk voor het gebruik. Dan
smaakt het het beste.
Let er op dat warme gerechten ook lek
ker warm worden geserveerd Dus zo
snel mogelijk na aankomst op de afdeling
ronddelen en niet onnodig deksels eraf
halen of warmwagens openen
Zorg voor een keurig gedekte tafel of
dienblad schoon serviesgoed en bestek,
met morsen of over de randen knoeien,
schone tafellakens en servetten en b v.
een bloemetje op tafel
Kijk of bepaalde personen hulp nodig
hebben met het uitscheppen op het bord
of met het snijden van het vlees
Informeer als u afruimt, of het eten heeft
gesmaakt Praat ook eens met de men
sen die nooit klachten hebben Misschien
hebben zij wel wensen, waaraan tege
moet kan worden gekomen.
Geef een en ander door aan de menu
commissie.
Het iedereen volledig naar de zin maken
is wel haast onmogelijk Maar met een
open oog en oor voor de wensen van uw
gasten en met inzet van alle betrokkenen
liggen een smakelijke maaltijd en tevre
den gasten binnen het bereik van uw ra
stelling.
BM[ GiBQ 38Q000]
8- Wf-
8-
Xr
to-
8-
«-
ij
lt-
jJtO io
8-
U-Ï1 mo
ft"12 a
8-1J
8-
8-14*0
8-
8-16
s
7 oo
jubennesoep varkenslapje
mei gedroogde pruimen
bloemkool mei melksaus
gekookte aardappelen
gebakken kabeljauw kom
kommersla pommes frites
meloen met gember en zure
room
bouillon met suikermals
hardgekookte eieren met
kaassaus en groene oli|ven.
gebakken tomalen stok
brood griesmeelpudding
met pruimencompote
gestoofd runderlapje andij-
viesia met apj>ei gekookte
aardappelen yoghurt met
beschuitkruim en kaneel
gf8petrwtcocktail gehakt
rode kool gekookte aardap
pelen
chili con carne harde brood
jes mei knoflookboter <n de
oven schuimige citroenvla
gestoofde schelvis met
champignonsaus spinazie
aardappelpuree fruit
gebakken hamiapje ge
kookte prei gekookte aard
appelen watergruwel
bouillon met soepgroente
gebakken krppeievers sper
ziebonen met gebakken to
maat gekookte ri|st
metoen met places bacon
gegrilleerde lamskoteletten,
gebakken aubergines met
melksaus en geraspte kaas
kropeln macaroni
tomatensoep verse worst
snijbonen met witte bonen,
gekookte aardappelen
plak ham met kruidnagel «n
take btaemkod met gebak
ken geecheetde amandelen
aardappelen m de acM met
krutdenkwark yoghurt met
17 zo gebraden varkensfrican
deau sperziebonen met ge
bakken ui en knoflook aard-
appelcroquellen perziken
gevuld mei fijngemaakte bit
terkoekjes en rodebessen-
18 ma paprika gevuld mei gehakt
gestoofde komkommer met
tomatensaus gekookte rijst
vruchtensalade met Bul
gaarse yoghurl
19 di bami met spiegelei en ham
kropsla vanillevia mei ge
raspte geroosterde kokos
20 wo kipperagoüt doperwten mei
rode paprika en gefruite ui
aardappelpuree appelmoes
mei yoghurt en chocolade
hagelslag
21 do. gebakken schol met slasaus
vermengd mei groene krui
den rode bieiensla mei rin
gen ui gebakken aardappe
len beschuit mei kwark en
perziken
22 vr aspergesoep omelet met
gebakken champignons,
tomatensla geroosterd
brood
23 za tomaat gevuld met tonijnsla.
venkel met ham en kaas
saus gekookte aardappelen
24 zo grapefruit-avocadococktatl
geroosterde kip sni|bonen.
in de schil gekookte aardap
pelen met Boursin chipola-
tapudding
25 ma gestoofd lamsvlees witte
kooi mei kerriesaus ge
kookte aardappelen vanille
via met rozijnen
gekookte mosselen bleek
selderijsalade stokbrood
druiven
26
rundervinh post ei em ge
kookte aardappelen gepofle
appels
hors d oeuvre van sart»nes
hardgekookt tn tomaat an
okjvan spaghetti mei
gehakt tomatensaus «n*tj-
groentseoap gebakken tar
taar met mw u> "rff fcooO
met melksaus gekookte
aardappel an
kerriesoep kapucijners mei
geroosterde speklapjes
komkommer lomeiensia
27 wo geroosterde saucijzen rata
touille gekookte rijst choco*
ladevla mei schijf ananas
28 do vermiceiiisoep hamburger
rode kooisia pommes frites
29 v, brume bonensoep tosti met
kaas en banaan ttensies
met vruchtencompote
30 za uiensoep mei geraspte kaas
pizza kropsla met tomaat
-Ct
-ct
-ct
•Ct
-ct
•Ct
-Ct
-ct
-ct
-Ct
-ct
-Ct
-Ct
-ct
-ct
-Ct
-ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
-Ct
Koken is een vak Dat merk je vooral als ie een
recept uit een tijdschrift of kookboek maakt
Daar staan vaak woorden m waartni je naar de
betekenis moet raden Wat bedoelen ze bij
voorbeeld met bouquet garni en met blanche
ren? Wat het verschil tussen bakken en
braden en wat is een roux? Hebt u wel eBns
gegratineerd o* au bain marie gekookt'
Wat met dit soort vaktermen wordt bedoeld,
staat m dit kook ABC. dat elke maand ver
schijn! De recepten maken het u verder dut*
;delijk
tabasco ts een zeer pikante pepersaus
die in kleine flesjes m de handel is Wees
er erg voorzichtig mee Gebruik niet meer
dan enkele druppels'
taltin is een pasta, die bestaat uit gema
len sesamzaad Hij wordt veel gebruikt in
de vegetarische en macrobiotische keu
ken Er ts ook tahin cnet 3% zeezout'
tamari iseen saus. gemaakt van sojabo
nen ervtarwemeel en zout die in de ma
crobiotische keuken thuishoort
tapioca is een bindmiddel Het zijn kor
rels of vlokken van cassavemeel Ta
pioca wordt na koken doorzichtig Het
worcfl gebruikt om soep of vruchtesap te
binden De tapioca wordt s 30 minuten in
ruim water geweekt en daarna nog 30
minuten zachtjes doorgekookt De struk-
tuur van de tapioca blijft zacht en korrelig
Aardappeltapioca zijn bolletjes van aar
dappelmeel Het bindt met als de echte
tapioca maar als aardappelmeel
tarbot is een grote ruitvormige zoutwa-
tervis die meestal als filets wordt ver
kocht Tarbot mag worden gerekend tot
de magere vissen Hij bevat 1 -2g vet per
100 g visvlees
tartaar is gehakte (tegenwoordig ook
vaak gemalen) runderbiefstuk Meestal
wordt hij rauw gegeten U kunt hem dan
zelf op smaak maken met augurk ui
kappertjes eierdooier peper zout en
Worcestershire saus
tartelettes zijn ronde gladde of gekar
telde deegbakjes van korstdeeg die
vaak kant en klaar te koop zijn Ze wor
den gevuld met een hartige of een zoete
vuHing zoals soufflé s, salades van rijst
en kip enz gehakt vruchten
taotjo is een dikke pasta van gefermen
teerde bonen, zout en meel Het wordt
gebruikt in de Indische en Chinese keu
ken
tempura <s een soort Japanse fondue
Stukjes vis krab kreeft garnalen maar
ook reepies groente zoals wortel papri
ka. bamboe champignons en ui worden
door een deegje gehaaid voordat ze wor
den gebakken in hete olie Bij het eten
wordt de tempura in een saus gedipt
timbaai is een gerecht dat zijn naam
alleen maar ontleent aan de hoge.
gladde bekervorm
Timbaaltjes kunt u maken van b v ge
kookte rijst spinazie en eiergelei
tong is een platvis of het orgaan van b v
een rund kalf of varken Tong als vis is
bijna de duurste die we in Nederland re
gelmatig op de markt zien De beperking
ze in twee vuurvaste schotels Schenk de
olie erop en zet de schotel in het midden
van een hete oven t 200°C) gedurende
15 minuten Laat de groente gaar en de
bovenkant lichtbruin worden
groene tomatenjam (2 d 3 potjes)
1 kg groene tomaten (rijpe mag ook). 3u
kg sgiker sap van ''2 citroen, weinig ge
raspte citroenschil
Leg de tomaten korte tijd in heet water
Haal de schil eraf Snijd ze in stukken en
breng ze met een bodempje water aan de
kook Kook ze gaar. wrijf ze fijn en laat ze
in een open pan tot de helft van het vo
lume inkoken Om te zien hoeveel de
massa indikt, kunt u een houten lepel
gebruiken, waarop M<e eerste meting
een streep achterblijft Roer er citroen
sap. geraspte citroenschil en suiker door
en breng het geheel aan de kook Laat
een paar druppels op een schoteltje val
len en kijk of de jam stolt Is dit met het
geval, dan nog even door laten koken
Doe de jam in potjes, die eerst met heet
sodawater zijn afgewassen en nage
spoeld zijn met heet water Dek de potj es
af met een deksel of een stukje cello-
faan met een elastiek
relish van paprika t 4 potjes)
4 groene en 4 rode paprika's. 4 flinke
uien, 4 dl azijn. 250 g suiker, 1 theelepel
zout. 1 eetlepel mosterdzaad
Maak de paprika's schoon door het zaad
eruit en de stelen eraf te halen Snijd de
groente klein Snipper de schoonge
maakte uien Doe de groente met de rest
van de ingrediënten in een pan en breng
ze aan de kook Kook de relish 10
minuten door Vul daarna 3 met heet so
dawater schoongemaakte en omge
spoelde potjes Sluit ze af met schoon
gemaakte deksels en laat ze afkoelen
Bloemen horen erbij. Hun prach
tige kleuren, hun verrassende vorm
geven een stukje plezier in 't leven.
V/as het nu tot voor enige jaren ge
leden zo dat dit plezier alleen maar
buiten in de vrije natuur genoten
kon worden, dankzij de ontwikke
ling op het gebied van de houd
baarheid van snijbloemen, kan dit
nu ook thuis in de huiskamer.
Bovendien duurde in het verleden
dit plezier slechts kort, omdat een
bloem in de vaas zich zoveel minder
ontwikkelde dan wanneer zij nog
aan de plant zat. Dit gold zeker
voor de najaarsbloemen Dahlia en
Chrysant, waarvan vooral de Dah
lia geen lang leven was beschoren.
Aan de hand van proeven met deze
bloem is aangetoond dat dit aan
zienlijk te verbeteren is door het
gebruik van snijbloemenvoedsel.
Niet alleen wordt een langere le
vensduur verkregen, doch kan de
Chrysant in de vaas uitgroeien tot
het laatste knopje toe. Bovendien
voorkomt men dat het vaaswater
van Chrysanten vuil wordt en on
aangenaam gaat ruiken. Tot aan de
laatste dag dat uw bloemen in de
vaas staan blijft het water fris en
schoon. Hetzelfde geldt ook voor de
Dahlia s. Deze bloem, die tot nu toe
niet zo vaak als snijbloem werd ge
accepteerd, ls door het gebruik van
Anjer-Chrysal tot een volwaardige
snijbloem uitgegroeid en zij zal u
altijd verrassen door de grote va
riatie in kleur en vorm.
Gun uzelf het plezier van najaars
bloemen in huis.
Voeding door Veldkamp Marktonderzoek
B V Amsterdam, voorjaar 1978
- Samenvatting van het rapport ..Nulmeting
van de Voorlichtingscampagne Verstandig
leven kan best lekker zijn" Voorlichtingsbu
reau voot de Voeding. s-Gravenhage de
cember 1977
Beide rapporten zijn ter inzage in de biblio
theek van het Voorlichtingsbureau voor de
Voeding
van de tongvangst zorgt ervoor dat de
prijzen nog hoger worden Het is een ma
gere vis die 0.5 g vet per 100 g bevat
Het orgaan tong wordt rauw met keel-
stuk verkocht maar ook bereid gesneden
als broodbeleg Rundertong wordt licht-
gerookt en gekookt verkocht Hij geeft
zeer geurige bouillon Het vlees is mager,
maar rijk aan cholesterol
tonic is een frisdrank als alle andere met
dezelfde hoeveelheid suiker De bittere
smaak afkomstig van kinine suggereert
soms dat het een energie-arme drank is
1 glas tonic (1 'h dl) levert t 70 kcal
(300 kj)
tonijn is magere vis die wij eigenlijk al
leen maar in blik kennen
De blikjes bevatten de vis naturel of
met olie of groente De tonijn in olie beval
natuurlijk meer vet dan de vis met
groente of de toni|n naturel
tutti frutti is een mengsel van gedroog
de vruchten, zoals pruimedanten. appel
tjes. abrikozen enz Van tutti frutti wordt
veelal compote gemaakt Gedroogde
vruchten kunnen het beste lang worden
geweekt 12 uur Dan hoeven de
vruchten niet meer te worden gekookt
Gedroogde vruchten bevatten minder
vitamine C dan vers "fruit Wel zijn ge
droogde vruchten rijk aan voedingsve
zels die de darmen activeren
uiengras is bieslook een kruid met een
zachte uiensmaak
uier is de melkklier van de koe Hij wordt
als „uierboord" gekookt, in plakken ge
sneden. gepaneerd en gebakken De
samenstelling van het vlees is nogal ver
schillend de uier kan melkrijk zijn en
melkarm Het vet en het koolhydraatge
halte variëren respectievelijk van 28 tot
13 g en van 21 tot 2 g per 100 g uier Het
eiwitgehalte is ongeveer gelijk: 10 g
uierboord is de rand vlees die om de uier
zit
uitsmijter een typisch Nederlands ge-»
rechtzijn twee sneetjes (witte)brood be
legd met vleeswaren, b v ham of rosbief,
en daarop twee spiegeleieren De soort
uitsmijter wordt aangeduid met de soort
vleeswaar B v uitsmijter ham
Recepten voor 4 personen
tomaten la provengale
8 tomaten 6 sneden oud brood zonder
korst 2 teentjes knoflook veel kleinge
sneden peterselie, peper, zout. 4 eetle
pels olie
Snijd de tomaten doormidden en hol de
helften uit Bewaar het binnenste ver
kruimel het brood en vermeng dat met
fijngeperste knoflook peterselie toma-
tenpulp en peper en zout naar smaak Vul
de halve tomaten met dit mengsel en zet
In het algemeen blijken de alleenwo
nende studerenden het minst vaak der
gelijke zaken te bezitten
Vooral wat betreft oven en grill lopen zij
achter bij de andere groepen, slechts
43% van deze groep heeft ëen oven 9%
een grill Bij de alleenwonende werkende
longeren is dat respectievelijk 60% en
25%. bij de overigen zeker zo hoog
Vri|wel iedereen bezit een koelkast, bijna
niemand een hogedrukpan
Behoefte aan informatie
Hoe zit het nu met de behoefte aan infor
matie op het gebied van voeding en waar
haalt men die informatie zo al vandaan?
De belangrijkste bronnen van informatie
blijken te zijr. kookboeken vrienden en
familieleden en de diëtist terwijl daar
voor de samenwonende/gehuwde wer
kende jongeren de damesbladen nog bij
komen De alleenwonende studerenden
treden meer actiel op als informatiebron
dan anderen Misschien hangt dit samen
met het feit dat juist de groep alleenwo
nende studenten relatief vaak macrobio
tisch of vegetarisch eet
Om de subjectief ervaren behoefte aan
informatie op voedmgsgebied te achter
halen ia ëen aantal beweringen voorge
legd waaronder.als ik zo bij mezelf kijk.
vmd ik dat ik al best genoeg weet over
gezonde voeding Ongeveer de helft
van de ondervraagden is het met deze
bewering eens de andere helft oneens
Tweederde van de ondervraagden geeft
op verschillende manieren te kennen
meer informatie over goede en verant
woorde voeding wenselijk te vinden,
maar nog geen derde van deze prille
zelfverzorgers gaat zover zich zeer ge
ïnteresseerd in voedingsproblemen te
willen noemen, door alles wat ze er over
gelezen hebben
Samenvatting en discussie
Uit de onderzoekresultaten - die hier
maar onvolledig de revue konden passe
ren - zijn een paar dingen duidelijk ge
worden Voorzichtig en met hei eet der
gemaakte voorbehoud mag worden ge
steld dat het beeld van het butagasie en
het vliegenkastje niet - meer - met de
werkelijkheid klopt De materiele situatie
van prille zelfverzorgers in termen van
keukenuitrustmg is verre van primitief
de koelkast praktisch overal aanwezig
de oven geen onbekende Met de kennis
van een aantal essentiele voedingsza
ken s het met minder gesteld dan bij de
eerder genoemde huisvrouwen in Noord
en Zuid-Holland Ook in dal onderzoek
bleek dezelfde discrepantie te bestaan
tussen norm en werkelijkheid men weet
het wel maar handelt er met naar Het
zijn vaak andere factoren dan kennis al
leen die de doorslag geven bi| de keuze
van voedingsmiddelen
Bi| dit type bevindingen komt men altijd
voor het probleem te staan in hoeverre
dit implicaties heeft vooi de voorlichting
moet men zich in de voorlichting op de
praktijk in plaats van op de norm richten?
loopt de norm vooruit en past de prak
tijk zich vanzelf aan?
Over de tweede vraag vait weinig te Zey-
gen. omdat relatief weinig onderzoek
wordt gedaan waarin dezelfde personen
een aantal keren ondervraagd worden
tpanei-onderzoek) Wi| zullen voorlopig
concluderen dat wi| ons moeten richten
op de alledaagse praktijk met concrete
voedmgstips Tweederde van de prille
zelfverzorgers geeft ook te kennen het
meest te hebben aan een recepten-
boek|e ais ze meer willen weten over ge
zond koken De inhoud van de informatie
zal dus overwegend praktisch gericht
moeten zijn en in moeten spelen op de
leefsituatie die m dit onderzoek meer
zichtbaar is geworden
Voedingsgewoonten van Prille Zelfver-
zorgera Eer> onderzoek uitgevoerd w op
dracht va" het Voorlichtingsbureau voor de
Du voorjaar is het Voorlichtingsbureau
voor de Voeding begonnen met een on
derzoek naar de voedingsgewoonten
van prille zelfverzorgers een naamge
ving voor jongeren die nog maar kort het
ouderlijk huis hebben verlaten en voor
het eerst in de situatie verkeren dat ze
voor zichzeit moeten zorgt.-n In deze
groep vallen zowel studerende als wer
kende jongeren alleenwonend of op een
studentenflat gehuwd/samenwonend of
ongehuwd met ouder dan 23 jaar Het
onderzoek dat in Amsterdam werd uit
gevoerd m samenwerking met Bureau
Veldkamp omvatte 250 vraaggesprek
ken en is kortgeleden afgerond Hieron
der volgen enkele van de resultaten
Vooraf moet voor twee dingen gewaar
schuwd worden In de eerste plaats levert
deze groep ondervraagden geen repre
sentatief beeld van de prille zelfverzor-
ger Om dat te krijgen zou een landelijke
en meer moeili|k fe trekken steekproef
nodig zijn geweest Ten tweede is het
goed van te voren op ie merken dat waar
hier van gedrag sprake is altijd beweerd
gedrag wordt bedoeld De onderzoeker
moet het altijd doen met het beeld dat de
geenquèteerde van zichzelf schetst Na
gaan of het mei de werkelijkheid over
eenkomt zou een gecompliceerde ob
servatiemethode - zeg maar pottekijkerij
- betekenen die moeilijk te verwezen
lijken IS
Over leef- en eetgewoonten van prille
zelfverzorgers is weinig bekend De
ideeen die er bestaan omtrent jonge ka
merbewoners studenten of werkende
longeren ztjn vaak gebaseerd op stereo
type voorstellingen en vage vermoedens
In dat beeld figureert meestal wei hel
éenpits butagasje en de kampeerpan
hel gebakken ei en de zak frites Bij het
Voorlichtingsbureau voor de Voeding
groeit steeds meer hel besef dal wil de
voorlichting effectief kunnen zi|n eerst
basisvragen gesteld moeten worden
"over de groepen waar het Bureau zich op
richt Hoe is het gesteld met de behoefte
aan voorlichting? Hoe noodzakelijk is die
voorlichting obiectiet gezien? In deze ge-
dachtengang paste hei onderzoek onder
prille zelfverzorgers die in vijf catego
rieën werden verdeeld Alleenwonende
studerenden gehuwde/samenwonende
studerenden bewoners van studenten
flats. alleenwonende werkende |onge-
ren gehuwde/samenwonende wer
kende longeren Van elke categorie zijn
50 personen ondervraagd De volgende
punten kwamen onder meer aan de orde
Relatie voeding - gezondheid
Gevraagd werd een aantal oorzaken te
noemen die in het algemeen nadelig
worden geacht voor de gezondheidstoe
stand Slechte voeding wordt dan
spontaan het meest genoemd naast te
weinig lichaamsbeweging (Bij deze
openingsvraag wist men nog met dat
voeding het onderwerp van gesprek zou
zijn) Bij rangschikking van een groot
aantal voorgelegde negatieve invloeden
komen bi| alle groepen als belangrijkste
naar voren alcohol roken/drugs en te
weinig lichaamsbeweging Het minst be
langrijk zijn dan onregelmatig eten.
weinig nachtrust en geluidshinder Con
clusie voeding wordl in verband met ge
zondheid belangrijk gevonden maar
«amen met een aantal andere factoren
Een andere vraag had direkt betrekking
op de eigen leefgewoonten Om hierin
emg inzicht te knigen werd van een
twaalftal „nakante gewoonten gevraagd
of men op deze punten nooit wel eens
of vaak zondigde De zonden' die
het meest begaan worden zijn dan veel
roken, te weinig lichaamsbeweging en
onregelmatig eten
Veel eten vet eten en snoepen zijn hier
dus kennelijk met bij De gezondst le
vende groep is nog die van de samenwo
nende/gehuwde werkende/|ongeren
die bij acht van de twaalf .riskante ge
woonten' het minst zeggen te zondigen
Vitaminepillen en medicijnen worden
door vrijwel niemand geslikt
Visie op voeding
In hun visie op voeding zijn er tussen de
groepen wèl aanzienlijke verschillen De
belangrijkste conclusie lijkt hier dat wer
kenden traditioneler zijn voor wat betreft
hun keuze van de voeding dan studeren -
den De eersten zijn het namelijk vee!
vaker"eens mët de"bewering wat betreft
warm eten vind ik de gewone Hollandse
pot toch altijd het lekkerst" en ze geven
ook veel vaker te kennen dat ze koken
zoals hun moeder dat deed omdat dat
(ook) het lekkerst is Deze laatste uit
spraak vindt opvallend weinig bijval on
der de bewoners van studentenhuizen,
die over het algemeen behoren tot de
prilste zelfverzorgers dat wil zeggen die
relatief het |ongst en het kortst uit huis
zi|n Veertig vijftig procent van alle on
dervraagden is mei zo geïnteresseerd in
nieuwe produkten Een vi|fde vindt het
belangrijk dat levensmiddelen snel en
gemakkelijk te bereiden zijn
Er is gevraagd of de respondenten wel
eens eten klaarmaakten wat minder lek
ker was maar wel gezond Uit de ant
woorden bleek dal 50% dat deed Als we
een vergelijking maken met een in 1976
verricht onderzoek onder 700 huisvrou
wen in Noord- en Zuid-Holland dan zien
we hetzelfde percentage Huisvrouwen
blijken echter een grotere waarde Ie
hechten aan de gezelligheidskant van
het eten
Er is ook aan de prille zelfverzorgers ge
vraagd waarop speciaal gelet wordt bij
het boodschappen doen Daar springen
dan de versheid en de datum op de
verpakking duidelijk uit Maar er blijkt
een enorme kloof te bestaan tussen ae
praktijk (waar let u op?) en de norm (waar
zou u op moeten letten?) Met name bi|
het punt „voedingswaarde zegt twee
derde van de ondervraagden dat je daar
sterk op hoort te letten en maar éénvijfde
zegt dat ook te doen Hetzelfde verschil is
er hoewel in minder sterke mate ten
aanzien van „kleurstoffen „plastic ver
pakking" en „calorieën De calorieën
(joules) krijgen trouwens in het dagelijks
leven nauwelijks aandacht
Keukenuitrusting
Welke mogelijkheden heeft de prille zelf-
verzorger om zi|n maaltijden te bereiden?
Primitief ztjn de omstandigheden met
(meer) te noemen nu blijkt dat bij de
alleenwonenden 50% de beschikking
heeft over vier of meer gaspitten in de
keuken en bij de andere groepen 80%
Alleenwonende studerenden en alleen
wonende werkende jongeren beschikken
minder vaak dan anderen over de luxe
van vier of meer gaspitten
Naast het aantal pitten is het keukenge
rei van belang zoals type pannen oven
grill koelkast