KORTSJNOI
KARPOV
HELP
PUZZELRUBRIEK
H '3,
Taboe voor ver
keer
M-curve 23 dagen
o o ol-curve 33 dagen
M-curve 23 dagen
- - - I-curve 33 dagen
r4>
y
1
1 1
14
I
I
w
i
I
1
i
5'
I 2
2
14
S
2
1
1
1
I
2
5:
ii i
i
li
HOLTENS NIEUWSBLAD - 25 AUGUSTUS 1978 - PAG. 15
Met uitzondering van diagram
4 waarin men qua stelling de
problemistenhand herkent zou
den we de .overige diagrammen
van spelersnamen kunnen voor
zien. In de gescheiden kleuren
en tempoverhoudingen spreekt
niets voor het speciaal gecon
strueerd zijn.
T.a.v. diagram 1 behoeft u dat
overigens niet te verbazen want
de auteur Marcel Bonnard was
een pur sang partijspeler die al
leen mogelijkheden - veelal dat
wat hij zelf zag tijdens een partij
- door verplaatsing van een
schijf, ter publikatie aanbood.
Hier wordt door wit de zgn.
Coup Reehout uitgevoerd. Een
slagwending die men moet ken
nen om er niet door verrast te
worden.
G
O O O
O Q O
Een partijcombinatie waarvan
de auteur onbekend is! Het
zou ons niet verbazen als dit
stukje slagwerk thuis hoort in
de Hengelose Mantel-collectie'
Terecht spreekt de provin
ciale Drentse VVV dat
Midden-Drenthe een gebied
is, waar men al het oude te
rugvindt, wat Drenthe zo
geliefd gemaakt heeft als
recreatie-gebied. Bossen,
heide, zandverstuivingen
met de bekende grillige je
neverstruiken, vliegden
nen en vennen. En de typi
sche houtwallen voor de
oude landbouwgebieden en
de daarbij behorende Sak
sische boerendorpjes met
hun brinken en essen. Een
heel mooi voorbeeld van
zo'n dorp is Orvelte in de
gemeente Westerbork, ge
legen aan de weg Beilen-
Zweeloo-Emmen.
Dat boerendorpje heeft men geheel
gerestaureerd in de situatie zoals
het was aan het eind van de acht
tiende eeuw en echt iets om er op de
rondreis enige uren te vertoeven.
Daar is een museumboerderij en
een zogenaamde boekerij over
Drenthe en enkele werkplaatsen
waar oude beroepen worden uit
geoefend
Maar ook is het een gebied waar de
aloude rust en ruimte is terug te
vinden in een voor gemotoriseerd
verkeer verboden stilte-zone.
Trouwens men mag gerust naar die
radiotelescopen toe wandelen (via
het Melkwegpad). Langs die route
staan allerlei wetenswaardigheden
uitgezet, die betrekking hebben op
ons zonnestelsel en langs een inte
ressant natuurpad kan men terug-
wandelen.
Trouwens ook het museum-dorp is
gesloten voor het motorisch ver
keer. Daarvoor zijn er aan de bui
tenkant voldoende gratis parkeer
plaatsen gecreëerd. Hopelijk kan
binnenkort het informatiecentrum
in het nieuwe gebouw van start
gaan, waardoor vooral de dagjes
mensen nog meer voorlichting
kunnen krijgen.
Wij begonnen onze wandeling bij
het ruim honderdjarige tolhuis aan
de kant van Westerbork V/eet u
nog ouderen onder ons, wat men
daar bij het passeren moest beta
len? Fietsers 2 cent, voetgangers
vrij. Op het bord (uit die tijd; staat
voor het tolhuis (naast de slag
boom), dat men voor elk paard,
runderbeest of ezel(?) aangespan
nen voor rij- of voertuigen, tien
cents moest geven aan de tolgaar
der, die ook nog als kleine boer
stond geregistreerd. Dat getuigt de
geitenstal in het achterhuis. Maar
ook nu weer kan men daar heden
daagse tolkaarten kopen, maar ook
andere specifieke Orvelter en
Drentse artikelen. Er zijn momen
teel daar twee informatieposten,
maar wij adviseren het tolhuis aan
de Dorpsstraat no 10 want die
blijkt altijd geopend te zijn (ook
zondags). Ook wanneer men met
groepen komt doet men verstandig
zich daar te melden of per telefoon
(05934-239) een afspraak te maken.
Tegenover het tolhuis staan enkele
ambachtshuizen en de dorpssmid
is zelfs genegen om in de weekends
zelf-gegoten loden kogels voor de
kijkers te voorschijn te toveren in
zijn echte heuse ouderwetse dorps
smederij met nog vele tangen en
hulpwerktuigen
Ook is daar een boom- en houtza
gerij. alsmede een klompenmake
rij, maar laatsgenoemde draait nog
niet naar wens
Anders is dat gesteld met de pot
tenbakkerij van Annemarie Bier-
laagh en Jan Muller op no 5. die
geven zowel in de zomer als 's win
ters cursussen in hun gerestau
reerde boerdrij met Fries gebint
In de nabijgelegen schaapskooi
verkopen zij hun producten.
Die schaapskooi heeft een typisc he
vorm en de overkraging (bij de in
gang) heeft daarboven een luik om
het hooi te kunnen opstapelen op
de gebinten. Vanuit dergelijke
schaapskooien kwam de herder
vroeger dagelijks met zijn schapen
voor de tocht naai en over de heide
en keerde 's avonds terug met een
gebreide kous of sok. Maar vooral
ging het toen om de mest van de
schapen, want die was hard nodig
voor bemesting van het bouwland.
Hoewel er verschillende Saksische
boerderijen staan,die doen denken
aan de in onze omgeving voorko
mende modellen, ontdekten we in
de Zuddenschuur (tussen de
schaapskooi en het toekomstige in
formatiecentrum) iets heel ouder
wets uit de vorige eeuw Daar wer
den toen nog de heidezoden naast
het open vuur opgestapeld en als ze
droog genoeg waren hielden deze
het vuur smeulende en zorgden
voor de verwarming in het woon-
slaapvertrek Later zijn die zoge
naamde zudden vervangen door uit
het veen gestoken turf en werden
de kachels gestookt met bagger-
turf, kolen, olie en nu gas.
Het is spijtig voor onze amateur-
fotografen, dat bij enkele boerderi
jen moderne tractoren met appara
tuur voor het machinaal melken
staan opgesteld, maar wanneer
men de moeite neemt om een folder
te halen bij een der informatiepos
ten. wordt men rijkelijk beloond
met gegevens en krijgt men waar
dering voor de noodzaak van de
modernisering bij deze boeren-
veehouders.
Bij het brandspuithuisje (met
daarin achter glas een primitieve
spuit met nandbedieningi bevindt
zich nog een branddobbe. met nu
vies gier-water. Maar ook probeert
de in die omgeving alom bekende
Jan de Boer een dorpswinkeltje in
koloniale en grutterswaren, ou
derwetse snoepjes en „olde wie
ven" koek) aan de man te brengen.
Op een gunstige plek tegenover het
huifkarrencentrum kwamen we te
recht in een echte dorpskroeg,
compleet met varkenswaag, waar
we een Drentse krentenwegge
moesten verorberen en de echte
Orvelter kruidenborrel mochten
proeven Wat ons daar opviel aan
de buitenkant van die oude bruine
kroeg, was een geel reclamebord
naast de deur met als opschrift
„Almelosche Bieren". Die hadden
we nog nimmer gezien, maar bleek
daar een halve eeuw geleden veel
vuldig voor te komen.
Bioritmische curven
Kortsjnoi en Karpov
Is bioritmiek een wetenschappelijk vastgelegd pa
troon van golven waarmee we vanaf onze geboorte
door het leven gaan of is het slechts een hersenspinsel
van enige professoren? Het is wel opvallend dat men
het woord als zodanig in praktisch geen woordenboek
tegenkomt. Mogelijk wordt het daaruit bewust wegge
laten omdat een omschrijving (naar verhouding) teveel
plaatsruimte zou vragen. Want alleen met de simpele
verklaring: „levensgolven" (of -curven) is men er im
mers niet.
De grondleggers van de bi
oritmische leer is de Berlijnse
hoogleraar dr. Wilhelm Fliess
die omstreeks de eeuwwisseling
ontdekte dat er zich regelmatige
ritmen voordeden waaraan het
menselijk organisme onderhevig
bleek te zijn. Hij bracht deze
bewegingen in kaart en stelde
vast dat er een energiegolf
moest zijn die een lengte had
van 23 dagen. Van deze 23 da
gen was de eerste helft actief,
de tweede helft passief. Passief
in die zin dat het lichaam zich
als het ware herstellen moest
van de geleverde prestaties in
de voorafgaande elfenhalve dag.
Denken we ons een horizontale
lijn dan zou die golf na elfen-
halve dag door die horizontale
lijn breken. Zijn onderzoekingen
wezen uit dat de dag waarop
die lijn doorbroken werd fysiek
gezien een kritieke dag was als
er bepaalde prestaties van het
lichaam werden gevraagd. Deze
energiegolf noemde hij de
M-curve. De M staat hier voor
mannelijk. Hij ontdekte namelijk
ook nog een V-curve (vrouwelijk)
van 28 dagen die met het gevoel
samenhing. Ook hier - vanaf de
geboortedag - 14 dagen „posi
tief' en daarna 14 dagen „nega
tief'.
Nieuwe golf
Deze beweringen van dr Wil
helm Fliesz werden o.a. aan de
universiteit te Innsbruck uitvoe
rig getest door prof. Alfred Telt-
scher. die niet alleen de juist-
heid van Fliess' theorie beves
tigde, maar die hem in 1928 bo
vendien op het spoor bracht van
een derde golf. Een cyclus van
33 dagen die correspondeerde
met het geestelijk vermogen
(geheugen, concentratie, logica)
en die als I-curve (intellect) de
bioritmiek completeerde.
Over deze bioritmische ma
terie hebben we al eerder ge
schreven en toen kunnen aanto
nen dat er beslist wel enige
waarde kan worden gehecht aan
de zgn. kritieke dagen van de
M-golven, dagen waarop niets
wil lukken. In het bijzonder
wanneer het gaat om veel ener-
gievragende individuele presta
ties in de sport (tennis, hardlo
pen, wielrennen, etc.). Zo verloor
Eddy Merckx de laatste twee
keer Tour de France op een
M-kritieke dag. Voor buiten
staanders toen onbegrijpelijke
gebeurtenissen. Wie over geboor
tedata van sportlieden beschikt
kan zulke onverklaarbare off
days trouwens zelf berekenen
Er zijn trainers die deze biorit
mische materie heel serieus ne
men en er hun schema's op af
stellen.
Het leek ons daarom interes
sant, mede gezien de lange duur
die van de schaaktweekamp
tussen Kortsjnoi en Karpov kan
worden verwacht, of er beslis
singen vallen op zulke als kri
tieke dagen aangeduide data. In
de tekening ziet u de hiervoor
genoemde horizontale lijn als
een verticaal aangebracht. Ei
genlijk zou u de krant een
kwartslag naar links moeten
draaien. Er dient ook nog op te
worden gewezen dat in de bi
oritmiek geldt dat bij twee ge
lijkwaardige krachten die partij
in liet voordeel is die over de
meeste plus-fasen beschikt. Be
neden de „horizon" telt als
min-fase. Tenslotte nog de op
merking dat voor een exacte bi
oritmische grafiek het geboorte-
tijdstip van belang is. Het
maakt natuurlijk wel enig ver
schil of men om 0.30 uur of
23.30 uur geboren is. Aangezien
deze geboortemomenten van
beide schakers ons niet bekend
zijn, is de gulden middenweg
van 12.00 uur bewandeld. Om de
tekening overzichtelijk te hou
den hebben we de V-curve weg
gelaten. mogelijk wel ten on
rechte als we die hyper - gevoe
lige - Kortsjnoi-verhalen lezen.
Wie ook dat wil berekenen
Kortsjnoi begon op 19 juli aan
een meuwe plusfase, voor Kar
pov was het toen de derde
plus-dag! HIBLO
IS
i9
29
30
31
1
9
O
V
10
O
p
1 1
O
O
12
O
O
1 i
O
14
O
O
15
V
O
lh
17
IS
19
20
21
7
S
9
"lO
11
12
13
14
15
16
17
Pc swer
Dan het probleem! Niet zo
maar één. Het hoort thuis in
het rijtje der onvergankelijke
klassieken. Als u het niet kent
bent u er wel even zoet mee. De
winst is echter zo mooi dat het
jammer zou z(jn direct de oplos
sing erop na te slaan. Het ver
haal wil dat er een b(j-oplossing
in rit, die we evenwel niet op
het spoor zijn gekomen. In een
tweede publikatie in Dammers
weekblad schreef een radeloze
oplosser.
Maak m(j s.v.p. de auteur be
kend
opdat ik kan afrekenen met die
vent
die mU kwelde dag en nacht
en buiten zinnen heb gebracht
Zijn het er soms twee?
Dan neem ik een knuppel mee!
Bonnard: 25-20. 29-24. 38-33,
45x34 (30x28). 37-31. 41x5!
Havre Éclair: 34-30! (24x31
gedw.) 41-37, 49x38, 45-40, 35x10!
N.N.: 42-37, 38-31. 37-32. 48-42,
24-20, 47-41. 30-24, 39x19, 29-23,
35x4, 4x15!
K. van Dam: 44-40! (38x47) 29-
23, 48-42!, 34-29! 42x33, 25x1.
Naachrift: In het probleem De
Bree van de vorige week stond
schijf 5 er als overbodige toe
schouwer.
H. BLOEMSMA
HORIZONTAAL:
1 natuurkundeterm (afk.)
2. boos
5. water in Utrecht
8. heilige (afk.)
deel v .d bijbel (afk
deel v.e schip
het romeinse rijk (Lat afk.)
Ind. winkel
familielid
deel v.e. bakkerij
hinder
voorzetsel
vochtig
kledingstuk
bijb. i aam
kostbare stof
vallei
bevel
pl m Gelderland
bijwoord
voorzetsel
schop
benedenkant
sport
vulkaan
persbureau (afk.)
schrede
vlaktemaat
Europeaan
nieuwe wereldtaal
meisjesnaam
elektr. geladen deeltje
zoogdier
steensoort
brandbaar koord
voederbak
nobele
jongensnaam
deel v. Amerika
onder iets door
voegwoord
bekende motorraces (afk.)
ijzerhoudende aarde
77 Europeaan
78. de oudere (afk.)
VERTICAAL:
1. kledingstuk
2 anno (afk.)
3. bedorven
4 bevalligheid
5. binnenkomst
6 pl. in Gelderland
7. pers. vnw.
9 deelteken
10 deel v.d. bijbel (afk.)
11 zoogdier
12. Eng. telwoord
13. cilinder
15. voorzetsel
17 betaalplaats
20. familielid
22. thee (Eng)
24. vervoerbedrijf (afk.)
25 jongensnaam
29 stuk goed
31 zetel
33 uitgestotene
35 wondvocht
37. krantenjongen
38 gedicht
39. ijle stof
41. voorzetsel
43 voorgevel
44. muziekterm
46 gelaatskleur
47 voorzetsel
49 geneesmiddel
50. ingedijkt land
51. pl. in Drente
52. vis
54. rangtelwoord
58 zoogdier
60 ik
62. aanzien
64 deel v.h. hoofd
65. Fr. pers. vnw.
66. pl. in Gelderland
67. godheid
69 Fr onb. vnw.
72. windrichting (afk.)
73. jongensnaam
!*EKRUM9
1 V
goctiqw'S
Jq
(Herplaatsing)
Het was te verwachten dat in
i»e grootmeestergroep B van het
IBM-toemooi de jonge Rus Ju-
supov een hoofdrol zou gaan
spelen. Hij is de wereldjeugd
kampioen en speelt een pittige
partij schaak.
Dat hij uiteindelijk de B-groep
won heeft hij overigens voor een
groot deel mede te danken aan
het feit dat zijn Amerikaanse
evenknie Christiansen, over wie
volgende week weer, in de slot
fase faalde. Nu werd Jusupov
eerste met 9.5 punt. een vol
punt voor de Amerikaan, die
een paar ronden voor het einde
nog fier aan kop ging.
Ter illustratie van de speel-
trant van Jusupov hier eerst zijn
winstpartij uit de 5e ronde tegen
Van der Sterren.
v.d. Sterren (wit)-Jusupov
(zwart)
1. d4,pf6 2. Lg5,c5 3. d5.Pe4 4.
Lf4,Db6 5. Dcl,g5 6. Le5,f6 7.
Lg3,Lg7 (wit is slecht uit de
opening gekomen en zwart laat
hem niet tot een evenwichtige
opbouw komen); 8. c3,f5 9. e3,
0-0 10. Pd2,Pg3: II. hg3:, DfS
(met dreigingen langs de open
te breken f-ljjn) 12. Dc2,d6 13.
Pgf3, e5 14. g4,e4 15. Ph2,h5.
(Terwijl Jusupov de damevleugel
nog nauwelijks tot ontwikkeling
heeft gebracht, dirigeert hij zijn
koningspionnen al in tirailleurs-
linnie ten aanval; tactisch mag
er wat op aan te merken zijn.
het kan op sommige tegenstan
ders een zware druk leggen.) 16.
gf5:,Lf5: 17. 0-0-0 (wit kan met
de zware aanvalsdreigingen voor
ogen nauwelijks anders), g4 18.
Pe4:, Dg6 19. f3,g3 (de eerste
volle winst wordt geïncasseerd)
20. Ld3,gh2: 21. De2,Pd7 22.
Th2:,Pe5 23. Lc2,c4 24. Kbl,Pd3
25.Pd2.Pb2:
Hier strekte v.d. Sterren ont
moedigd de wapens, misschien
wel wat te vroeg. Overigens, na
26. Kb2:,Lc2: houdt zwart vol
doende aanvalskracht voor de
winst en na 26. Lf5:JPdl: 27.
Lg6:,Pc3:s en 28...,Pe2: blijft
zwart materieel ruim voor.
Jusupov verloor in dit toer
nooi maar één partij, dat was
in de allereerste ronde tegen
Rob Hartoch. Na 16 zetten was
deze stelling op het bord geko
men:
l i\2
Hartoch
Hartoch verraste hier de Rus
met een stukoffer op d5, dat
hem drie pionnen voor het stuk
zou hebben opgeleverd met
goede kansen in het eindspel;
bijv. 17. Ld5:,ed5: 18. Pd5:,Tcl:s
19. Tcl:Ld8 (deze ongedekte
zwarte loper was de clou in de
combinatie) 20.hg3:,gf4: 21. Pf4:
Jusupov gaf dan ook de voor
keur aan een andere afwikke
ling, waarbij wit overigens
naast aanvalskansen langs een
open c-lijn een sterk centrum
overhield. De partij verliep
verder als volgt:
17. Ld5:,Tc3: 18. Tc3:,Lh3: 19.
Lb7:,gf4: 20. gf4:,Lf5 21. Tc7,Td8
22. Tacl,Kf8 23. e4,Lg6 24.
Tc8,Pf6 25. f3,Ph5 26. f5,ef3: 27.
e5,Pf4 28. Td8:s, Ld8: 29.
Tc8,Ke7 30. d5,Pd3 31. f4,Pf4: 32.
Lc6,Pd5: 33. Ld5:,Kd7 34.
Tc€,Lc7 35. Kg2,Lh5 36. a4/4 37.
Tf6,Le5: 38. Tb6:,Ldl 39. a5,Ld4
40. Tb7s,Kd6 41. Lf3 en zwart
gaf op.
BILDERBEEK
