ABC
J\fentjsuggestie$
cAugustus
'W&ÉP
Ruimtevaart
centrum
in Deventer
Amnesty
International
Slappen
ra een
kasteel-tuin
Komt u
ook op de
bruiloft?
4 krops, QjiUgüSlUc)
4 -ti
-
Koken Is een vak Datmerk)evooralalsjeeen
recept uit een tijdschrift of kookboek maakt
Oaar staan vaak woorden in. waarbij je naar de
betekenis moet raden Wat bedoelen ze b v
met bouquet garni en met blancheren Wat is
het verschil tussen bakken en braden en wat is
een roux? Hebt u wel eens gegratineerd ol au
bain mane gekookt?
vyat met dit soort vaktermen wordt bedoeld
staat in dit kookkunst ABC dat elke maand
verschijnt De recepten maken het u verder
duidelijk
Quiche la Lorraine is een uit de Elzas
afkomstige taart met een vulsel van ge
bakken spek geraspte kaas, eieren en
room Quiche la Lorraine wordt vaak als
lunchgerecht, maar ook als voorgerecht
bij eerjj warme maaltijd gegeten
Quenelles zijn gepocheerde balletjes
van vis- of vleesgehakt
Ragoüt is een dikke, smakelijke hartige
saus gemaakt van een roux met daarin
blokjes vlees. vis. wild, gevogelte, hard
gekookt ei. groente of geraspte kaas
Ragoüt wordt gegeven bij macaroni,
spaghetti aardappelpuree rijst en (ge
roosterd) brood óf in pasteitjes gepa
neerde broodjes b v. nierbroodjes, maar
ook in omelettes
Ravigotesaus is een koude saus. afge
leid van mayonaise met ravigotekruiden.
die bestaan uit gelijke delen dragon ker
vel, peterselie pimpernel nn sjalotten
Ravioli zijn kussentjes van macarom-
deeg. gevuld met gehakt ot een groen
temengsel en daarna gekookt Vaak
wordt bij ravioli een saus gegeven
Reuzel is uitgesmolten varkensvet Het
is tamelijk zacht, smeerbaar zelfs en wit
van kleur Reuzel bevat t 10% meer
voudig onverzadigde vetzuren
Rissole is een pakketje van bladerdeeg,
met daarin een dikke hartige saus ot een
zoet mengsel b v appel met rozijnen De
rissole wordt ofwel in frituurvet, ofwel in
de oven gebakken.
Roux is een mengsel van gelijke gewicht
en gesmolten boter en bloem Wordt
hiermee vocht gebonden dan ontstaat al
naar gelang de hoeveelheid een gebon
den soep ot saus
Schenk bij de roux altijd een behoorlijke
hoeveelheid vocht en laat het geheel on
der stevig roeren (eventueel met een
garde) aan de kook komen Schenk er de
rest van het vocht in gedeelten bij en
breng de saus steeds weer roerend aan
de kook Een vloeistof met een roux ge
bonden is fijner van smaak en glanst
meer dan een vloeistof, gebonden met
aangemengde bloem
Roken is een wijze van conserveren die
voornamelijk wordt toegepast bij vlees en
vis Vlees en vis worden daarvoor in de
rook van b v beukenkrullen gehangen
Rook geeft een speciale smaak aan het
produkt
Rollade is een opgerold stuk vlees dat
gezouten en gekruid is Het stuk kan van
veel delen van het slachtdier worden ge
sneden Vraag uw slager waarvan de rol
lade is gemaakt en hoe u hem moet be
reiden Een runderlenderollade hoeft u
alleen maar te bakken, omdat het vlees
binnen nog rose mag zijn Is de rollade
echter van runder-riblappen gemaakt,
dan moet hij worden gaar gestoofd De
ene rollade is de andere niet!
Saccharose is wat wij in de wandeling
suiker noemen Saccharose zit zowel in
riet- als in bietsuiker Zuivere riet- en
bietsuiker bestaat voor 100% uit saccna-
rose Rietsuiker bestaat voor ca 98% uit
saccharose en bevat daarnaast ca 1
water, terwijl een heel klein gedeelte van
de rest meestal minder dan 0.5% van
het totaal uit mineralen en sporenele
menten bestaat Deze hoeveelheid is zo
klem.dat het voor de voeding geen effect
heeft De twee suikersoorten ontlopen
elkaar totaal met, ook niet wat de schade
lijkheid voor het gebit betreft
Sago is gedeeltelijk verstljfsetd zetmeel
uit het merg van de sagopalm In Neder
land kennen we onder deze naam ook
het bindmiddel aardappelsago De echte
sago bindt korrelig wat de aardappel
sago met doet! Beide bindmiddelen zijn
helder bindend
Sandwiches zijn sneetjes brood, die be
legd worden geserveerd met de bedoe
ling om zonder bestek dus uit de hand te
kunnen worden gegeten Men onder
scheidt open sandwiches die vaak mooi
gegarneerd zijn en de gesloten
sandwiches waar het beleg tussen twee
sneden brood zit Open sandwiches
doen vaak dienst als hartig hapje, terwijl
de gesloten sandwiches worden gebruikt
voor lunchpakketjes en picnic-manden.
maar ook als borrelhapjes of bij een thé-
complet
Santen is het melkachtige vocht, dat
wordt gemaakt door op 150 g gemalen
kokos 3 dl heet water te schenken De
bereiding is als volgt laat het geheel 15
minuten staan Kneed het goed door
Laai de massa uitlekken op een zeef We
noemen dit dikke santen Vermeng de
uitgeknepen kokos met 7 dl warm water,
kneed weer en laat het geheel op een
zeef uitlekken Dit heet dunne santen
Santen wordt in veel Indonesische ge
rechten verwerkt
Schenkel is een deel van het dijbeen van
een rund of een kalf In schenkel zit een
stuk bot met merg Soms wordt het vlees
zonder bot verkocht Schenkelvtees be
vat veel smaakstoffen en wordt daarom
vaak gebruikt voor het trekken van bouil
lon Schenkelvlees is taai vlees, om het
zacht te krijgen moet het worden ge
stoofd
Schnitzel is een platgeslagen lapje mals
varkens- of kalfsvlees Het wordt vaak
gepaneerd en daarna gebakken Schnit
zels met fantasienamen, die kant en klaar
bi) de slager liggen, kunnen ook bestaan
uit gemalen aangemaakt gekruid vlees
Wie gepaneerde schnitzels koopt, koopt
ook een deel panade Voor de panade
wordt vaak evenveel betaald als voor het
dure vlees Wie zelf paneert, krijgt meer
vlees voor dezelfde prijs De schnitzel
ontleent zijn naam aan het garnituur, dat
erbij wordt gegeven
Slagroom is room. met een minimum
vetgehalte van 35% In praktijk is het vet
gehalte meestal hoger (40%), omdat de
room dan beter stijfgestagen kan worden.
Slagroom wordt gepasteuriseerd en ge
steriliseerd in de handel gebracht
Smoren is het gaar maken in weinig vet
op een klein vuur mei een deksel op de
pan. waardoor het gerecht met brum
wordt
Spuitwater is een oplossing van kool
zuur onder druk in water Spuitwater le
vert geen energie
Recepten voor 4 personen
Vlaamse riblappen
400 g riblappen, zout, peper, 40 g boter
ol marganne, 2 grote uien, 1 eetlepel
bloem, 1 pijpje bier, t blaad/e laurier,
tijm, 1 theelepel suiker, 2 eetlepels azijn,
mosterd, 1 snee oud brood zonder korst
Bestrooi het vlees met peper en zout
Verhit de boter of margarine en bak hierin
het vlees aan beide kanten bruin Voeg
bij het vlees de in ringen gesneden,
schoongemaakte met bloem bestrooide
uien en bak die bruin in dezelfde boter of
margarine Schenk hel bier er op en
breng het geheel aan de kook Voeg de
laurier, een mespunl tijm. suiker en azijn
toe Besmeer het brood dik met mosterd
voeg het bij het vlees en stoof het gerecht
gaar in l'fe uur op een klein vuur Geef
de Vlaamse riblappen met gekookte
aardappelen en spitskool
bestellen van onze uitgaven
uitsluitend schriftelijk
1 Per briefkaart Hierop in geldige post
zegels het totaal bedrag van de bestel
de brochure plakken tot ten hoogste
f 2,50 plus f 1.20 voor het verzenden
van het materiaal.
bij bestelling van 1 brochure f 0.80
2 Bestelt u voor méér dan f 2.50 dan
kunt u de briefkaart naar ons toesturen
zonder bijplakken van extra postzegels
U ontvangt achteraf een acceptgirokaart
voor het verschuldigde bedrag plus de
portokosten Dit geldt voor zendingen
tot 5 kg Voor pakketten, bezorgd door
een bodedienst, moet u de vrachtkosten
zelf betalen Voor het geleverde mate
riaal volgt later een acceptgirokaart.
Onderwijsinstellingen en personen of in
stanties werkzaam in de gezondheids
zorg zoals (tand)artsen. diëtisten, school-
tandverzorgmgsdiensten. schoolartsen-
diensten en kruisverenigingen, krijgen
bij afname van 100 exemplaren en meer
van Iedere uitgave 25% korting
Het materiaal wordt verzonden voor
rekening van de besteller.
4- VVV
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4-
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
1 di runderrollade sni|bonen
gekookte aardappelen cho-
coiadévla met genakte
gember
2 wo halve grapefruit bimde vink.
andi|vie mei kaassaus, ge
kookte aardappelen
3 do gebakken bie'stuk tartaar
met gebakken uirmgen
sperziebonen gebakken
aardappelen kwark met
rode bessen
4 vr toost met paté gestoofde
kabeljauw met dragon en ci
troen gekookte (ode Dieten.
aardappelpuree
5 za mimstronesoep omelel met
kleingesneden groene krui
den stokbrood
6 zo bouillon met gebakken
soepgroente gekookte kip
mei kerriesaus en rozi|nen
doperwten mei kleingesne
den paprika gekookte njst.
pruimenviaai
7 ma kaasragoüt spinazie
gepofte aardappelen, water
gruwel
8 di hachee rode kool gekookte
aardappelen gebakken ba
naan met geroosterde ko
kos
9 wo gebraden saucijzen met
scnijven gebakken appel
postelein gekookte aardap
pelen. bessesapvla net ro
zijnen
10 do kervelsoep met reepjes
dungebakken omeiet ge
roosterde schouderkarbo
nade. bloemkool met toma
tensaus spaghetti
vr hamrolletjes met
puntasperges kaïfsvleesra
goüt gebakken paprika rijst
met saffraan of kerrie
za tomaat gevuld met tonijnsla.
gebakken lever stoofsla ge
kookte aardappelen
zo rosbief met bearnaisesaus
sperziebonen met gebakken
ui en tomaat en tijm pom-
mes pansiennes Haagse
bluf met kersen
14 ma macaroni met ham en kaas
en kleingesneden selderi|-
blad tomatensia met maïs.
hangop met bramen
champignonsoep gebakken
vissticks met Hollandse
saus worteisalade met fijn-
17 do nasi goreng met ham en
omelet Chinese kool fruit
1 8 vr kippesnep met asperges.
gebakken bietstuk tartaar,
ratatouille gepofte aard -
appelen mei kruidenkwant
19 vr plak ham met kruidnagel enn
in totie bieeksetdenj met
melksaus aardappelpuree,
meloen met zure room en
gehakte gember
20 za groentesoep hamburger
met een plak gesmolten
Goudse kaas broodje,
komkommer-tomatensla
viaflip
21 zo geroosterd varkensvlees.
prei met gesmoorde toma
ten gekookte n|st met klein
gesneden peterselie, bitter-
koekjespuddmg
22 /na gebakken kippepoten,
sperziebonen met room
saus aardappelpuree m de
oven vruchtensalade
23 d. merragoü! doperwten met
kleingesneden kruizemunt-
of peterselie gekookte
aardappelen njstpudding
met abrikozen
24 wo pannekoeken met spek en
stroop varulle-kwarkvla
25 do visgoulash gemengde sla.
gekookte rijst trambozen
met zure room of Bulgaarse
yoghurt
28 vr varkensschnitzel wortelen
met gebakken ui en cham
pignons gekookte aardap
pelen. citroenvla
tomaat gevuld met roerei,
gegrilleerde verse worstjes,
snijbonen met gefruite ui.
knoflook en kleingesneden
peierselie gepofte aardap
pelen met Boursin
heldere kippesoep met
champignons bami goreng
met veel groente komkom-
mersla
29 ma kaassoep. rookworst.
bloemkool met paprikasaus
schijfjes aardappel met pa
neermeel m de oven
27
28
4 11
4
U-12
4
4 13
4
4
4
4
4
415
4
-tr
4 16 wo chili con came stokbrood - -yt
30
hardgekookt ei spinazie,
aardappelpuree yoghurt
met beschuit en bruine sui
VVV
<t
-U
■u
-ït
-ft
{t
-ft
-tf
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
-ft
31 wo gehakt rode bieten mei
melksaus en rozijnen ge
kookte aardappelen vanille-
vla met chocoladevla
Eigenlijk zijn het twee kasteeltuinen
die u in Twente kunt bezoeken Het
ztjn de kasteeltuinen van kasteel
Twtckel in Delden en de kasteeltui
nen van kasteel Warmelo in Die
penheim Rondom het kasteel
Warmelo liggen de verschillende
tuinen Allemaal in een andere stijl
Er is een Egyptisch puttuin. een
Engelse tuin, een heidetuin, een
Franse tuin. een rozentuin en zelfs
enkele volières met tropische voge
ls Voor de verschillende tuinen zijn
bomen en struiken uit verre landen
bijeengebracht en in vroeger jaren
door vakkundige tuinarchitekten in
de juiste komposities gegroepeerd.
De tuinen van kasteel Twickel,
gelegen temidden van een eikenbos
dat in west-Europa zijn weerga niet
kent, zijn groter dan voor het
omgrachte bouwwerk valt te be
vroeden Het kasteel wordt omge
ven door een Franse en Engelse
tuin. een grasvlakte die het domein
is van de herten en een hoeveelheid
aangelegd bos Tesamen niet min
der dan twintig hectare In de
Franse tuin zijn de sinaasappelbo
men opvallend De bomen, waaraan
piepkleine maar ook grote oranje en
groene sinaasappels te herkennen
zijn, hebben een kleine maand
geleden.het winterverblijf verlaten
en floreren nu weer in de Twentse
buitenlucht Een echt lekker sin
aasappeltje zult u met kunnen
plukken Onze regio biedt te weinig
zon om de vruchten optimaal te
laten rijpen. De sinaasappels van
Twickel kunnen wel gebruikt wor
den om marmelade te fabriceren.
Nu de Franse tuin. met de zorgvul
dig tot spiralen, eekhoorns of pau
wen geschoren groen, wacht een
ontmoeting met de Engelse tuin.
Een tuin met rode kamperfoelie,
ontwapenende azaleastruiken en de
verrassing van meer dan manshoge
struiken bamboe.
De herten in hel hertenkamp zijn
niet zo mak als de soortgenoten die
de talrijke kampen m de steden
bevolken. De groep herten in Twic
kel is wild en zoekt, als mensen
naderbij komen, steeds een veilig
heenkomen over de groene vlakte
Waarna de dertig herten eenmaal tot
rust gekomen met gespitste oren
aandachtig de bewegingen van de
bezoekers gadeslaan De imposant
ste vertegenwoordiger van het plan
tenrijk zijn in de tuinen van Twickel
vanzelfsprekend de bomen De eik
die koning Willem III ruim hon-
nader onderzoek. In de loop der
jaren is de boom door het regenwa
ter volkomen uitgehold Getuigen
de tuinen van Twickel anno 1978
van grote schoonheid, toch wijst de
tuinman die de aandacht van de
bezoekers vestigt op alle bijzondere
planten en plekjes rond Twickel op
een verzuim uit voorbije jaren De
tuinen missen vrijwel geheel bomen
van pakweg honderd jaar. „Jaren-
derdvijftig jaar geleden in de scha
duw van het kasteel plantte, is
inmiddels van respectabele omvang
en kan de wandelaar, die met
getraind is in het schatten van de
ouderdom van bomen, een beetje op
weg helpen om de echte kolossen in
Twickel hun ouderdom te ontfutse
len De gigantische beuken - die
veel sneller groeien dan bijvoor
beeld eiken en daarom vaak ten
onrechte het predikaat „vele eeu
wen oud" krijgen opgeplakt - moe-
rascypressen met hun merkwaar
dige luchtwortels en hoge platanen
En, onderwerp ook de geweldige
populier in het park eens aan een
lang is niet gezorgd voor een
deskundige aanplant", laat de gids
horen „Daarom zal er een genera
tie komen die met meer van al dat
fraais in de tuinen van Twickel gaat
genieten.
De tuinen in Diepenheim. bij kasteel
Warmelo zijn elke dinsdag en don
derdag van 14 00 tot 17 00 uur
geopend Kaarten zijn verkrijgbaar
bij de VVV-Diepenheim en bij de
ingang van de kasteeltuin De tuinen
van Kasteel Twickel in Delden zijn
elke woensdag en zaterdagmiddag
geopend Kaarten zijn te knjgen bij
de VVV-Delden en bij Uitspanning
Het Hoogspel.
(Uit In Twente)
„Wie wilt de broed goan halen. „Brulfteneugers"
zoete lieve Gerntje. wie wilt de
broed goan halen, zoete lieve meid
Deze vrolijke klanken zullen op 27
juli. 3, lOen I7augustusa s weerte
horen zijn in het openluchttheater
de „Kösterkoele" te Markelo.
Ruim 150 medewerkenden zullen op
deze avonden weer een originele
boerenbruiloft, anno 1830. voor het
voetlicht brengen Al meer dan
vijftien jaar wordt deze bruiloft met
veel tleur en verve gebracht en met
veel succes Dit in het licht gezien
van het aantal bezoekers dat telken-
jare de weg naar „Kósterskoele"
weet te vinden.
's Morgens bij het eerste ochtend
gloren ziet u hoe de knechts eerst
nog een „legge" dorsen met de
vlegel of koese, waarna de kleine
knecht en de meid verschijnen om
het werk aan ..kant" te maken Dit
is het begin van een vrolijk en
kleurrijk kijk- en luisterspel, dut
geen ogenblik meer verveelt.
Na de pauze ziet u de gasten
verschijnen die van te voren zijn
uitgenodigd door de. „brulfteneu
gers".' met hun Goasstok Tijdens
dit bruiloftsfeest wordt een groot
aantal folkloristische dansen ge
toond door de Markelose Boeren-
dansers
De vrolijkheid stijgt ten top als
tenslotte de gasten onder het zin
gen van: „wie goat nog neet noar
hoes", vertrekken en het bruids
paar aanstalten begint te maken om
zich terug te trekken in de ..bed
stee" Tijdens het ontdoen van
een aantal van hun talrijke kleding
stukken. voeren deze openhartige
gesprekken over de toekomst die
hun te wachten staal, terwijl op de
achtergrond de lieflijke tonen van
de nachtegaal reeds weer hoorbaar
zijn
Van 25 juli tot 12 augustus is er de
expositie ..Het oude Handwerk".
Dgl Geopend In tungs Schóppe'
aqn de Grotestraat in Markelo.
(Uit in Twente)
In Deventer ts de Stichting Mun-
tentoreh bezig met een ruimte
vaartcentrum op te bouwen. Een
en ander gebeurt in nau w overleg
met zowel ESTFC in Noordwtjk
als wel met behulp van de gege
vens van de NASA in Amerika,
zelfs modellen van de Russische
ruimtevaart zijn aanwezig, tij bet
in bescheiden mate. In de loop van
september 1978 zal het centrum of
ficieel geopend worden. De model
len zijn voor het grootste deel ge
maakt door de heer G E. Straus uit
de Koekstad, een geniaal werker
van het eerste uur.
De Ludgards Stichting Muntento-
ren zocht naar een gebruiker voor
een deel van het gebouwenkomplex
v an de oude munter en de sekreta-
ris van de Stichting, de heer W Su-
rink, k wam op het idee om de grote
kollektie van de heer Straus in de
Muntentoren te plaatsen Sinds de
publikatie van de wetenschapper
Oberth in 1923. heeft men over ra
ketten zitten nadenken Hij gaf de
stoot aan kleine raketvaartvereni-
gingen in Europa en Amerika Dr.
Good am was de man die na veel ex
perimenten een bruikbare raket
maakte, welke met voortijdig uit el-
ka ar klapte Helaas resulteerde dit
in de aanmaak van de VI en VII in
Duitsland
N a de oorlog k wamen de andere Eu
ropese landen en de USA met
bruikbare ontwerpen Toch was het
de Rus die met de eerste Spoetnik de
prijs won Het duurde tot 11 oktober
1968 dat de bemanning van de
Apollo 7. Schirra. Cunningham en
Eisele rond de aarde vlogen Een se
rie tests ging vooraf aan de landing
van de eerste Amerikaan in de mo
dule van de Apollo 11 op de maan.
Nog enkele anderen volgden Nu is
men bezig met ontwerpen van de
ether-veerboot ..deSpace-shuttle". U
kunt in de bovenzaal van de Mun
tentoren dit gehele gigantische pro-
jekt in de modellen volgen Docu
mentatie is aanwezig voor hen die
een buitengewone belangstelling
hebben Dia's, vluchtboeken, press-
kits en vele tijdschriften en boeken
liggen ter inzage.
De Muntentoren als Ruimtevaart
Centrum is geopend -van maandag
t.m zaterdag van 10-12 uur en 14-17
uur. Entree volw. f l 25, kinderen
f 0 75, hierin is een bouwplaat be
grepen en/of een boekje over bet
werk van de ESTEC.
(TOER IS MEE)
