GRANDIOZE BEHANG
OPRUIMING
0.95
0.15
14.-
ftamvhol
He klok keil twaalf
Stilte
êm Sief zeif-centrum
GRATIS
Discobal
Ardanta verzekert
én verzorgt de uitvaart
SEIZOEN-
xluinzaden^
WANDTEGELS
VLOERTEGELS EN
PLAVUIZEN
Haast u! Zolang de voorraad strekt!
Behangtafels en afstoomapparaten
bij aankoop van 25- aan behang
gratis in bruikleen
de opruiming start 19 januari a.s.
pannenbakkersstraat holten tel. 1700
VERGROTING
S. BAKKER
SBloemzaden
kuilvoersnijders
DEP0PPE
Fa. Kuiper B.V
Mengunie Holten bv
ZONDAG
„DE WIPPERT"
administratieve
kracht
KRACHT IN DE WINKEL
EN WERKPLAATS
DE BOUWHAL.
handloper en
zonnewijzer
twegen
HOGE KWALITEIT - LAGE PRIJS
-s COATS EN JACKS
KOSTUUMS EN
KOLBERTS
PANTALONS
MERK OVERHEMDEN
VESTEN EN
TRUIEN
KORTING OP CHEMISCH REINIGEN
MEIJERINK'S schilderbedrijf voor
AAM VROEGTIJDIG
OPGEGEVEN ADVERTENTIES
KUNNEN WIJ
DE MEESTE
AANDACHT BESTEDEN
HOLTENS NIEUWSBLAD - 20 JANUARI 1978 - PAG. 9
Keuze uit 200 soorten
p. rol reeds vanaf
15 x 15 per stuk vanaf
OOK SPOTGOEDKOOP!!
p. m2 al vanaf
Reparaties
kunstgebitten
in één uur
gereed
bij elke nu te
ontwikkelen
kleurenfilm:
formaat 13-13 of 13-18
BESTEL NU UW
erkend tandtechniker
Zwaluwstraat 31. Goor
Telefoon 05470-41 13.
(normale
verkoopprijs 4.25)
De nieuwe Harmelink's katalogus
ligt voor U klaar
Vanaf heden in voorraad
Te koop
Cafe-Restaurant
speciale prijs
mengmesttanks
ladewagens
mestwagens
biggenwagentjes
auto aanhangwagen
SALVIAzaad
voor
receptie, bruiloft
etentje en feestavond.
Prima keuken
Max. 350 personen
Telefoon 05476-12 06
„SLOOTSMID
Tinnartikelen - dierenvoeders
LAREN
Tel. 0 57 38-227
.Zwartepad - Holten - Tel 29 71
in
CAFÉ
Aanvang: 14.00 uur
VROUWELIJKE
ONGEHUWDE
zoekt werk
voor halve dagen,
Brieven onder
no.1978109
van dit blad.
GEVRAAGD voor zo spoedig mogelijk
onze huidige
moet in militaire diénst. Wij zoeken voor
hem een plaatsvervanger, bezit van rijbe
wijs is wenselijk.
Pannenbakkerstraat 14 - Holten.
Tel. 05483-1700.
r is een periode geweest-, waarin
len de tijd niet zo nauwkeurig kon
liezen als vijf vier drie twee één
ïconde vannu. Er was toen
ok nog niet zo'n behoefte aan om
- e tijd met precisie te meten. Om
ater voldoende van was, nam men
et niet zo nauw. Het begrip tijd is
eld kende men nog niet. Toch
adden de oude Egyptenaren al
en tijdmeting, dien zij met een
root woord „wateruurwerk"
noemden. Het bestond uit een
;om met een gaatje in de bodem,
lierdoor liep het water, waarmee
Ie kom was gevuld, weg. Dat
luurde dus een bepaalde tijd, maar
rg zuiver was het niet. Er waren
•ok olielampen bekend, die als tij-
laanwijzer dienden. Op het glazen
iliereservoir was een schaalverde-
ing aangebracht, die het mogelijk
naakte de tijd af te lezen naar de
loeveelheid olie, die was verbrand,
lauwkeuriger was de tijdmeting
net de zandloper, maar een nadeel
ras, dat men hem al weer zo gauw
noest omdraaien. Bijvoorbeeld om
•et half uur werd het glas gekeerd.
>rie maal acht glazen. Dat geldt nu
tog bij het wachtlopen op schepen,
iveneens uit de scheepvaart
tammen de koperen tijdringen.
Iet aflezen van de tijd daarvan was
ïng met gemakkelijk. Dat ging
ioor middel van een bepaalde lich-
inval door drie gaatjes.
De zonnewijzer echter werd met
eer grote nauwkeurigheid ont
wikkeld en op den duur was het
liet alleen mogelijk de tijd bij zón-
Icht af te lezen - via schaduwlijn op
■en tijdschaal werd het draaien van
Ie aarde om de zon aangegeven -
naar kon men ook aan de stand
'an de sterren de datum aflezen. Er
Ijn zakzonnewijzers van prachtig
lewerkt ivoor, met kompas en da-
umaanwijzing bewaard gebleven,
leer lang heeft de zonnewijzer
itand gehouden, zelfs nog toen de
ilokken al waren uitgevonden. De
ipmars van de tandwielen en ge-
richten was echter niet te stuiten,
let probleem bij die eerste klok
ten was, dat men nog niet wist hoe
le spanning van de veer te regelen.
Sr was nog geen betrouwbare gan-
jregulator van het échappement,
in een slingeruurwerk is het
échappement het gedeelte van het
werk dat de beweging van de veer
regelt en op de slinger overbrengt.
De tik van dit in gelijke momenten
verdelen wordt veroorzaakt door
het stuiten van de lepels van de spil
op de tanden van het schakelrad.
Het was Christiaan Huygens, die in
1657 de toepassing van de slinger
als gangregulator had uitgevon
den. Zelf vervaardigde hij geen
klokken, maar hij gaf uurwerkma
kers het recht van zijn vinding ge
bruik te maken. Een beroemde
uurwerkmaker was Samuel Coster
uit Haarlem. In twee van zijn
Haagse klokjes is onder de signa
tuur van de maker dit privilege ge
graveerd. Die Haagse klokjes wa
ren de allereerste met een slinger.
In een rijtuighorloge, gevat in een
zilveren kast, met een zilveren wij
zerplaat, één enkele uurwijzer en
spillegang, staan in de kast en het
deksel de portretten van Coster en
zoon met de signatuur.
Door de technische verbeteringen
van de metaalbewerking kon de
klokkenmakerij tot grote bloei
komen. Maar reeds in de tweede
helft van de 14de eeuw waren er in
Friesland al „groot uurwerc-
kmaeckers". Het ging hier om de
torenklokken, die overal trouwens
de oudste uurwerken waren, waar
aan de smid nog te pas was geko
men, Zo'n in een toren aangebracht
klok noemde men „oerlament" of
ook wel „hoerloy", verbasteringen
van het woord horloge. Zodra het
donker was, had men echter niet
veel meer aan de Wijzerplaat met
bovendien nog maar één wijzer. Zo
lang er nog geen slagwerk was. riep
de nachtwaker van de torentrans
de tijd af.
Het principe van tandraderen en
gewichten werd toegepast op de
kamerklokken. Zij waren nog
kostbaar speelgoed voor koningen
en prinsen, vervaardigd van edele
houtsoorten, ingelegd met schild
pad, met speelwerk, datum en
maanstand. En al die klokken tik
ten: de oudste Zaanse stoeltjes-
klokken met de koperen uurwer
ken, wijzerplaat van zwart fluweel
met zilveren cijferring, de spreuk
„Nu elck sijn sin", of „Pasje niet op
mij, So pas ik niet op dij"; de klok
ken uit de Friese uurwerkindustrie,
die eveneens een grote bloei heeft
gekend; de Friese staartklokken,
de kostbare schippertjes, bruik
baar in roefjes van schepen. Het
gaande werk van dit klokje had een
rad meer, waardoor het mogelijk
was de slinger sterk in te korten.
Iedere klok, of het nu een Limburg
se, Luikse of Larense was, had zijn
eigen karakteristiek. Zoveel stre
ken, zoveel stijlen, zoveel verschil
len als tussen een marmeren
Franse pendule uit de romantische
tijd en een consoleklok in Boulle
stijl, maar één ding hadden ze ge
meen: ze gaven de tijd aan.
(NADRUK VERBODEN)
CHÏINÖ
ERlANa
Hebt u wel eens heel alleen in een bos gewandeld
op een warme dag. waarop er eigenlijk geen wind
is? Het is of de hele natuur een beetje loom is
geworden. Zo midden op de dag zwijgen de vo
gels en beweegt er geen grassprietje, terwijl het
lijkt of ook alle insekten hun gewriemel en ge
kriebel hebben gestaakt. De bladeren van de
bomen hangen absoluut stil aan de takken en
twijgen. Het doet allemaal even denken aan het
bos van Doornroosje, waarin alles en iedereen
plotseling door de slaap was bevangen. Zelfs de
mestkever laat zich niet zien, dat kleine, ijverige
beestje, dat zo bedrijvig bezig kan zijn met het
voortrollen van een konijnenkeutelje, tot hij het
bij zijn holletje in de grond gebracht heeft,
waarin hij zijn voorraadschuur blijkt te hebben
opgeslagen. Hij legt het keuteltje op de rand.
kruipt er zelf voorover in, maar even later duikt
hij weer op en met zijn twee voorste pootjes pakt
hij de keutel vooreichtig beet en trekt hem zo
naar binnen. Het vraagt een beetje geduld om er
naar te kijken, maar een boswandeling is toch
niet alleen een prestatie om zoveel mogelijk ki
lometers af te leggen. Er is vaak zoveel te zien.
Het is jammer dat zoveel mensen zo bang zijn
voer de stilte en de eenzaamheid. Zij lopen
drukpratend of luid schreeuwend langs de pa
den en men hoort hen van verre al aankomen.
Maar een enkele keer is het mij overkomen dat ik
ver genoeg weg was. dat geen enkel menselijk
geluid mij kon bereiken en dat zelfs het geronk
van de auto's op de straatweg ver weg zo diep
met doordrong, pok was er geen vliegtuig in de
lucht. Ik stond daar heel alleen, stil onder de
hoge bomen, waartussen varens hun gedeelte
lijk nog opgerolde bladertoppen geruisloos (nadruk verboden)
schenen te ontrollen. Niets en dan ook niets was
er te horen. Geen geritsel, geen vogelkreet. Ik
hoorde de absolute stilte. Zij lag als een mantel
om mij heen, zij stond als een muur, die ieder
indringend geluid wilde buitensluiten. En niets,
werkelijk niets bewoog. Angstwekkend? Neen,
helemaal niet. Het leek een betoverde wereld,
een wereld waarvan je iets verwachtte. Maar
wat? Het kon een bominslag zijn of het ruisen
van engelenvleugels. Het was een gewaarwor
ding om nooit meer te vergeten. Ik stond daar
inderdaad alsof ik op iets wachtte. Of iets ver
wachtte. Ik voelde mij een en al verwondering
over de mogelijkheid van zoveel stilte en het was
als een groot geluk dit te kunnen vatten. Toen,
ineeens, suisde in razende vaart, een bromvlieg
vlak langs mijn oor. En vreemd, alhoewel het
daarna weer stil was, was de betovering verbro
ken. De herinnering bleef, maar verrriengd met
het ietwat bittere gevoel dat we in het dagelijks
leven de stilte volkomen verloren hebben. We
hebben het leven gemechaniseerd. Of het vroe
ger stiller is geweest?
Ik herinner mij dat ik jaren geleden eens een
uitspraak heb gelezen van een schrijver, die zich
verheugde toen de eerste auto 's hun intrede
deden op hun zachte rubbrer banden. En dat
was nog maar zo'n heel enkele. Deze schrijver
verzuchtte:"O, wat zal het heerlijk zijn wanneer
we alle rijtuigen en kan-en met paarden zullen
kunnen afschaffen en vervangen door die geruis
loze wagens op zachte banden, zodat we verlost
zijn van het geratel van de wielen en het geklikk
lak van de paardehoeven. Als ik nu een enkele
keer het geklikklak van paardehoeven hoor,
klinkt mij dat als muziek in de oren, maar de
wielen van de wagens zijn dan ook tegenwoordig
alle van zachte handen voorzien, en er zijn geen
ongelijke keien meer, zoals in de bestrating van
vroeger, waarover de karren ratelden.
Ardanta is een landelijk opererende organisatie, die begrafenissen en cre
maties in "natura" verzekert. Dat wil zeggen, geen geldbedrag, maar een
volledige uitvaart, verzorgd door eigen ondernemingen
Onze aula "Memento Mori" te Holten staat ter beschikking voor iedereen
die hiervan gebruik wenst te maken.
Voor het melden van sterfgevallen en voor inlichtingen over onze uitvaart
verzekeringen kunt U terecht bij
HOLTEN: H. Koopman, Deventerweg 4, telefoon 1920 (Aanspreker en be
heerder "Memento Mori"
Aula - Reilinksweg, tel. 3237
J. Aaftink, Burg. v. d. Borchstraat 3
H.A.G. Meerman-Wibbelink, Boschkampsstraat 10, telef. 2171
H. Stoevenbelt, Pastoriestraat 6, telefoon 2389
Bathmen: E.J. Oonk, Larenseweg 3d, telefoon 05704-21 47
VOOR HEREN EN JONGENS
EN NOG TAL VAN ANDERE KOOPJES!
opruiming van 19 jan. - 2
I KLEDINGHUIS
SCHILDER- EN BEHANGWERK MOET AF ZIJN
daarom naar
vakwerk, waar u dag in dag uit met plezier
en genoegen near kijkt!!
Oranjestraat 16 - Holten - Telefoon 17 90.
