RESULTATEN VOEDINGSVOORLICHTINGSCAMPAGNE
Tandheelknndige hulp
voor jeugd in
ziektekostenverzekering
Provincie had financiële
mee- en tegenvaller
BIJBELS IN DE TUL
VAN HET HART
Met een boek in een hoek
Foto en
filmnienws
Grasland
verzorging
Weet
je wetje,
laat
je rijden
HOLTENS NIEUWSBLAD - 21 OKTOBER 1977 - PAG. 19
De voorlichtingscampagne
d>£ het Voorlichtingsbu-
/feau voor de Voeding in
het najaar van 1976 voer
de, is door een onderzoek
begeleid. Voordat de
campagnee, die in Noord
Holland is gehouden, van
start ging werden daar
500 huisvrouwen monde
ling geënquêteerd. De
vragen hadden betrekking
op kennis, houding en
gedrag ten opzichte van
gezonde voeding. Na af
loop kregen zij nogmaals
dezelfde vragen voorge
legd: ook werd toen na
gegaan in hoeverre de be
langrijkste onderdelen van
de campagne waren op
gemerkt.
Bij dit tweede interview wist
maar één procent van de vijf
honderd precies de titel te noe
men die de campagne had mee
gekregen: „verstandig leven kan
best lekker zijn". Herinneringen
aan „Melk Moet" en Snoep ver
standig. eet 'n appel, bleek bij
35% van de steekproef beter in
het geheugen te zijn gegrift,
slagzinnen die trouwens aan
langduriger en gevarieerder
campagnes ten grondslag heb
ben gelegen en aanzienlijk kor
ter en eenvoudiger zijn.
Doel van deze campagne was de
huisvrouw meer voedingsbewust
te maken en haar tegelijkertijd
die praktische informatie te ge
ven die bij het inkopen doen
van nut zou zijn Daarbij gingen
we van de vooronderstelling uit
dat de Nederlandse huisvrouw
nauwelijks met boodschappen-
briefjes werkt en per dag spon
taan beslist wat er op tafel
komt. Daarom werd de stan
daard met folders ook bij de le
vensmiddelendetaillist neergezet
Het materiaal is aangeboden
aan 960 winkeliers Zwakke plek
in het- onderzoek is, dat we niet
weten hoeveel detaillisten de
standaard werkelijk hebben ge-
plaats. en zo ja. waar Tijdgeb
rek en gebrek aan mankracht
was de voornaamste oorzaak
van die onvolledigheid Ook bij
342 artsen, tandartsen en ge
zondheidscentra die op aanbie
ding van de standaard positief
reageerden, werd de standaard
in de wachtkamer of de polikli
niek geplaatst. 28% van de on
dervraagden kon zich herinneren
de standaard te hebben gezien.
11% heeft een of meer folders
mee naar huis genomen. Mee
nemen betekent in het algemeen
ook lezen. Slechts een kwart
van de lezers blijkt de bedoeling
van de campagne goed begrepen
te hebben
In de dagbladen werd zes maal
een advertentie geplaatst. 10 a
15% herinnert zich een adver
tentie over gezonde voeding ge
zien te hebben. 5% kan nog één
of meer onderwerpen opnoemen,
die daarin aan de orde zijn ge
weest. 1.6% van de huisvrouwen
heeft de in de advertentie opge
nomen coupon ingezonden naar
het voorlichtingsbureau voor de
Voeding om nadere informatie.
Daarbij bleek, dat de adverten
tie „Winterkost". waarin het
overbodig gebruik van vitami
nepillen aan de orde werd ge
steld. de meeste reakties ople
verde
Uit de gegevens is nu gebleken
dat in totaal 8% van de onder
vraagden én een folder heeft
meegenomen en minstens een
advertentie heeft gezien. Alleen
bij deze groep zou men enig ef
fect van de boodschap uit de
campagne mogen verwachten.
Of ze ook inderdaad meer voe
dingsbewust zijn geworden, is
echter niet nagegaan: statische
analyses bij dergelijke kleine
aantallen zijn niet verantwoord
laat staan conclusies op grond
daarvan
Tot zover de resultaten van het
onderzoek voor zover die het ef
fect van de campagne betreffen.
Afgezien van de wat treurige
conclusie dat er van veel effect
De particuliere
ziektekostenverzekeraars
zullen per 1 januari 1978
de standaarddekking: van
hun ziektekostenverzeke
ring: uitbreiden met een
voorziening: voor de kos
ten van tandheelkundige
hulp aan kinderen, die
geboren zijn na 31
december 1968, dus in
aanvang voor kinderen
van 0 t.m. 9 jaar. De ver
zekering dekt vanaf 1
januari a.s. die behande
lingen door een tandarts,
welke voor de jeugd
noodzakelijk zijn. De ver
goeding voor de be-
handelingskosten is ge
bonden aan een
vastgestelde maximum
uitkering per verrichting.
Indien de kinderen
deelnemen aan een
Sociale Tandheelkunde en met
instemming van het ministerie
van Volksgezondheid en
Milieuhygiëne zijn de
particuliere
ziektekostenverzekeraars tot
deze verzekeringsuitbreiding ge
komen
By de invoering in 1978 zal de
verzekering gelden voor kinde
ren van 0 t.m. 9 jaar Vandaar
dat de dekking vooralsnog ge
baseerd is op de verrichtingen
door de tandarts, welke voor.de
jeugd van die leeftijd noodzake
lijk zijn
Daarom zullen worden vergoed
de kosten van de halfjaarlijkse
kontrole. maximaal tweemaal
per jaar een fluoridebehandeling.
het vulllen van .gaatjes" <èen.
twee en drievlaksvullingem.
„trekken" (extracties» en
wortelkanaalbehandelingen. De
kosten van tweemaal per jaar
instructie over mondhygiëne
door de tandarts worden even
eens vergoed De uit te keren
schooltandverzorgingsdienst bedragen komen neer op 80'
of van de door de meeste tandart-
kleutertandverzorgingsdienst^en gehanteerde tarieven
wordt het bedrag ver- J
goed dat de ouders aan
deze diensten ver
schuldigd zijn, eveneens
tot een bepaald
maximum per kind.
Met deze regeling menen ver
zekeraars de volksgezondheid te
dienen. Immers. volgens
deskundigen van de Centrale
Raad voor de Volksgezondheid
is een goede begeleiding van de
jeugd een vereiste om uiteinde
lijk tot een goede gebitsgezond
heid van de Nederlandse be
volking te komen
Een rem daarbij is tot nu toe
dat kontrole en behandeling
door de tandarts directe
financiële offers vragen Door
deze uitbreiding van de
ziektekostenverzekering worden
deze offers nu gespreid
Bovendien komen verzekeraars
tegemoet aan een behoefte van
hun verzekerden
In nauw overleg met de
Nederlandsche maatschappij tot
Bevordering der Tandheelkunde,
de Nederlandse Vereniging voor
Een andere regeling geldt voor
de kinderen bij wie de ver
zorging van het gebit
plaatsvindt door een
school landverzorgmgsdienst of
een
kleutertandverzorgmgsdienst De
verzekeraar vergoedt dan het
bedrag dat de ouders ver
schuldigd zijn aan de genoemde
diensten tot .een maximum van
f 100 - per kind per schooljaar
Voor de gevallen waarin een
tandarts spoedhulp aan een
kin.i. dat deelneemt aan een
van de genoemde diensten, moet
verlenen bijvoorbeeld in een
weekeinde of in de vakanties,
wordt met deze diensten een
regeling getroffen
Met het verstrijken van de jaren
zal de groep van verzekerde
kinderen steeds groter worden
immers de vérzekering geldt
vopr iedereen, die geboren is na
31 december 1968 Dit houdtj
tevens in dat het pakket van1
verzekerde behandelingen in de
toekomst zal moeten worden
uitgebreid met datgene wat voor
het ouder wordende kind nodig
kan zijn
geen sprake kan zijn. is er ook
een positiever interpretatie mo
gelijk Er zijn aldoende, flink
wat gegevens verzameld, die
voor een (ev'ehtiielei vólgende
campagne als uitgangspunt
kunnen dienen. De basis voor
de nieuwe opzet zal dan aan
zienlijk solieder kunnen zijn.
Immers bij dit eerste experiment
moest met veel vermoedens en
gezond verstand worden ge
werkt. Er is namelijk nog na
uwelijks iets bekend over het
voedingsgedrag van de Neder
lander. Het Voorlichtingsbureau
voor de Voeding is niet de enige
instanite die aandringt op een
groot opgezette voedings- en ge
zondheidsonderzoek
Uit dit onderzoek is naar voren
gekomen, dat het met de kennis
ten aanzien van gezonde voe
ding wel positief gesteld is. De
huisvrouw weet redelijk goed
antwoord te geven op vragen
over caloriegehalte. over voe
dingswaarde van een aantal be
kende voedingsmiddelen, ze kan
ook een verantwoord dagmenu
samenstellen, althans de meest
verantwoorde kiezen uit een
aantal mogelijkheden op papier.
Als ze inkopen doet. weet ze
waar ze op moet letten. Punt is
alleen, dat ze dat niet doet Ze
geeft zelf te kennen dat ze haar
keus laat bepalen door faktoren
als versheid, smakelijkheid en
voorkeur van man en kinderen.
Terwijl ze. zegt ze. zou móeten
letten op zaken als voedings
waarde. caloriegehalte en kleur
stoffen. De prijs komt bij haar
op dezelfde plaats zowel in
praktijk als „volgens het boek
je".
60% zegt meer kennis te willen
vergaren ten aanzien van ge
zonde voeding, 61% is bereid om
man en kinderen te wijzen op
het belang van gezonde voeding,
én om de kinderen iets anders
mee te geven dan snoep. 48% is
bereid om tijd. geld of moeite te
steken in gezonde voeding. Op
de vraag tenslotte, bij wie zij
zou aankloppen voor advies over
voeding, antwoordt, 45% daar
voor de arts te kiezen en 28%
de diëtist. De winkelier wordt
door 2.5% als autoriteit in dit
opzicht gezien. Welke rol speelt
voeding in het prijsbewustzijn
van de huisvrouw en hoe be
langrijk is het voor eigen ima
go? 89.7% van de ondervraagden
geeft te kennen dat ze in tijden
van krapte niet zal bezuinigen
op de voeding En op de vraag'
waaraan herkent men een goede
huisvrouw? antwoord nog altijd
70,l%r: aan 't feit dat ze zorg
besteedt aan het eten!
..Sinds de samenstelling
en behandeling van de
vorige begroting zijn er
enkele meevallers geweest
voor de financiële positie
van de provincie, die het
aanvankelijk vrij somber
beeld voor 1977 wat heb
ben verlicht". Dat zeggen
Ged. Staten van Overijs
sel in hun aan
biedingsbrief bij de
provinciale begroting voor
1978.
Dank zij een aanzienlijk hogere
opbrengst van de kohierbelas
tingen van het rijk over 1975
kon een ten gunste van 1977
komende na-uitkering
provinciefonds worden geraamd
van ruim eén miljoen. De ver
wachte doorwerking van de
lagere loon- en prijsontwikkeling
zal duidelijk minder lasten be
tekenen dan in eerdere cijfers in
de meerjarenplanning voor 1978
was 'geraamd. Globaal kan dit
voordeel gesteld worden op an
derhalf miljoen. De versnelde af
schrijvingen ten laste van de
begroting 1976 leveren voor 1978
een extra ruimte op van
f600.000,- en op basis van de
nota over de uitvoering van de
rijksbegroting 1976 kan de
provincie rekenen op een na-
uitkermg uit het provinciefonds
over 1976 van plm. f 1.250.000.-
Deze na-uitkenng komt ten
goede van het dienstjaar 1978
Bij elkaar geteld gaat het hiei
om een meevaller van vier en
een' half miljoen gulden.
Maar de teleurstellingen zijn de
provinciale bestuurders niet ge
spaard want na het opmaken
vah de begrtTting 1978 Heeft' de
minister van binnenlandse zaken
de provincie bericht, dat de uit
kering uit het provinciefonds
van 1978 f 1,2 miljoen lager zal
zijn.
G S. stellen de provinciale sta
ten nu voor om voor dit tekort
op de begroting 1978 een beroep
te doen op de saldireserve.
S14
Onder miljoenen-posten voor
aanleg, verbetering en onder
houd van wegen en vaarwegen
komt ook een j»ost voor van 3
miljoen (prijspeil 1977) voor
verbetering van de S14 tussen
Heeten en Nieuw Heeten, met
een parallelweg over 2 km. en
omlegging Heeten (circa 31/4
km.). Deze hogere kosten zijn
vooral een gevolg van de kos
ten van de omlegging om Hee
ten.
Een plaatje dat ons doet den
ken aan Middellandse Zeestran
den, de Koperen Ploert, een le
ven in badpak en etentjes in
een bistro of een ristorante.
Vergeet het: het is gemaakt in
een Twents park.
In het kader van 'dienstverle
ning aan kerken' werkt het Ne
derlands Bijbelgenootschap aan
de uitgave van drie nieuwe bij
bels. Het doet deze maand een
beroep op leden en vrienden
om het zetten en drukken van
twee bijbels en het voortgaand
vertaalwerk van een derde fi
nancieel mogelijk te maken.
Het bijbelgenootschap heeft toe
gezegd dat als voldoende giften
binnen komen nog dit jaar de
Statenvertaling zal verschijnen
in de sobere taalkundige herzie
ning van een adviescommissie
onder voorzitterschap van ds
W L. Tukker. Deze is nodig om
dat door de ontwikkeling van de
taal de huidige uitgave te ver is
weggegroeid van de oorspronke
lijke. Sommige woorden hebben
een betekenis gekregen die ver
Er is de afgelopen maanden
over het algemeen veel gras ge
groeid wisselvallige weer had
echter een ongunstige invloed
op de hooiwmning, zodat we
begin september op vele plaat
sen het hooi nog op ruiters za
gen staan. De kwaliteit was ech
ter niet best. Maar het weidesei-
zoen loopt langzamerhand ten
einde en komt de zorg om het
grasland zo goed mogelijk de
winter te laten ingaan.Eén van
de dingen waar we straks aan
moeten denken is de bemes
tingstoestand van onze gras
landpercelen Door de goede
grasgroei van het afgelopen sei
zoen zijn ook veel plantenvoe-
dingsstoffen (kali. magnesium en
fosfaat) aan de bodem onttrok
ken. Méér dan in meer "morma-
le" jaren. Nu blijkt uit het
grondonderzoek telkens weer.
dat b.v. de kali-en magnesium-
toestand op veel graslandperce
len od zandgrond te laag is.
Zelfs in gebieden met. intensieve
veehouderij! Omdat de lage cij
fers gevonden worden bij het
grondonderzoek, zou men bijna
veronderstellen, dat de gegeven
adviezen niet goed worden op
gevolgd Bedenkt, dat een te
lage kalitoestand de grasop
brengst ongunstig beïnvlloedt,
terwijl een te laag gehalte aan
magnesium in voor- en najaar
de gevreesde kopziek te kan ver
oorzaken Door in de herfst of
winter de benodigde kali en
magnesium ikieseriet» te
strooien gaat het grasland goed
de winter in.
Nu in de komende maanden de avonden weer langer worden, zal
de behoefte om zich met een goed boek in een hoekje terug te
trekken, ongetwijfeld weer groter worden. Maar het is natuurlijk
wel zo, dat het realiseren van deze wens moeilijker kan worden
naarmate men minder mobiel wordt om de boeken te gaan halen.
Daarom kan het voor ouderen, die de boeken in hun omgeving al
„verslonden" hebben, prettig zijn te weten dat in weel plaatsen
lektuur ook min of meer naar hen toe gebracht kan worden.
Meerdere provinciale bibliothe
ken kennen namelijk de zogena
amde „bibliobus", die als mo
biele uitleenbibliotheek op ge
zette tuden naar de lezers toe
komt. De taak van de bibliobus
richt zich vooral op veraf gele
gen woonkernen, waar geen uit-
leenbibliotheek is. „Vanzelfspre
kend". zo zei een medewerker
van de Provinciale Bibliotheek
Noord-Holland, „komt zo'n bus,
als het even kan, te staan in de
buurt van een bejaardencentrum
of bejaardenwoningen, als die er
zijn".
Daarnaast bieden ook veel
plaatselijke bibliotheken speciale
diensten voor bejaarden aan.
Met kleine bestelwagens worden
onder andere bejaardencentra
voorzien van een hoeveelheid
boeken en lektuur. Deze op de
belangstelling van de lezers af
gestemde collectie wordt rege
lmatig aangevuld of gewisseld.
En behalve boeken zijn dikwijls
ook te leen legpuzzels, dia
series, grammofoonplaten en
grote-letter-boeken
Enkele aantekeningen over der
gelijke dienstverleningen uit het
jaarverslag 1975 van de Noord-
Hollandse Bibliotheekcentrale:
Purmerend. bejaardencentrum
„Waterland" In dit tehuis is in
een grote ruimte een wisselcol
lectie van 500 boeken onderge
bracht Eenmaal per week vindt
er een drukbezochte uitleen
plaats, waarbij een bewoner van
het huis trouw assisteert -
Edam, bejaardentehuis „De
Meermin" de bibliothecaresse
van de plaatselijke openbare bi
bliotheek verzorgt hier samen
met een bewoner van het com
plex eenmaal per week de uit
leen. De wisselcollectie is door
de Provinciale Bibliotheekcen
trale in het tehuis geplaatst.
Wie over de bibüotheek-
aktiviteiten in eigen woonplaats
of regio meer wil weten, moet
eens kontakt opnemen met zo'n
bibliotheek. En mocht u er geen
kennen in de omgeving, dan
kunt u altijd navraag doen bij
het Nederlands Bibliotheek- en
Lektuur Centrum (NBLC), Post
bus 2054 in Den Haag
Nog even dit veel bibliotheken
hebben een speciale ledenprijs
voor PAS 65-HOUDERS. Vraag
er naar!
(Uit Pas-65)
afstaat van de betekenis die ze
in de zeventiende eeuw hadden.
Andere zijn in onbruik geraakt
Bovendien zijn bij het vele ma
len herdrukken fouten in het
zetsel gekomen, die nodig gecor
rigeerd moeten worden. Ook
hebben uitgevers soms eige
nmachtig veranderingen aange
bracht.
Op verzoek van kerken die de
Statenvertaling nog steeds ge
bruiken heeft de commissie de
uitgave herzien aan de hand
van de Ravesteijn-editie van
1657, de tweede, door de verta
lers zelf verbeterde druk. De
nieuwe uitgave zal opnieuw
weergeven wat de Statenverta
lers bedoelden. Als eerste uit
gave zal een handbijbel ver
schijnen van f. 14.50.
Op 4 februari verschijnt in
Friesland een geheel nieuwe ver
taling die gemaakt is in op
dracht van de Friese kerken die
zelf met steun van overheid en
culturele organisaties de ver-
taalkosten hebben gedragen Het
bijbelgenootschap zal samen met
de Katholieke Bijbelstichting de
uitgave verzorgen, maar moet
voor dit doel nog over f. 50.000 -
kunnen beschikken. Een beroep
wordt gedaan op de Friezen in
heel ons land om deze uitgave
mogelijk te maken. Een nieuwe
vertaling was nodig, omdat de
bestaande vertaling met voor
alle kerken in Friesland aan
vaardbaar was en omdat de taal
zich de laatste tientallen jaren
sterk ontwikkeld heeft en de
spelling onlangs gewijzigd is.
Drie en een Neerlandicus zijn
bezig met het overzetten van
het oude testament in omgang
staal Deze vertaling zal Samen
met het nieuwe testament
.Groot Nieuws voor U', waarvan
inmiddels al een half miljoen
exemplaren zijn gedrukt, als bij
bel in omgangstaal worden uit
gegeven De vertaling richt zich
in het bijzonder op mensen die
vervreemd zyn aan of vreemd
staan tegenover het Evangelie
en de kerk De vertalers hopen
in 1980 gereed te komen. Om
dit vertaalwerk te kunnen fina
ncieren heeft het Nederlands
Bijbelgenootschap voor dit jaar
nog f 50 000 - nodig.
Voor meer informatie kunt u
zich wenden tot: Het Nederlands
Bijbelgenootschap, afdeling Pu
bliciteit, Postbus 620, Haarlem
Tel 023-25 95 01 (toestel 146»
Kleurenfoto's op rijbewijs
Het gebruik van kleurenfoto's in
een paspoort is in Nederland
nog altijd niet toegestaan, hoe
wel dit in de ons omringende
landen in het geheel geen pro
bleem is. Onlangs is er in dit
opzicht echter wel een stapje
vooruit gezet: voor rijbewijzen
mogen nu wel kleurenfoto's
worden gebruikt. Die kleurenfoto
moet dan wel recent zijn en van
zo'n goede kwaliteit, dat hij ook
over vijf jaar nog niet is ver
bleekt.
Direkt-kloar-film
in aantocht
In Amerika is enige tijd geleden
een nieuwtje gelanceerd: de
eerste smalfilm, die zichzelf
ontwikkelt. Het gaat om de
direkt-klaar smalfilm in een kas-
sette. die onmiddelijk na de op
name in een speciale projektor
kan worden „afgespeeld" Overi
gens is deze introduktie nog
maar het begin van de ontwik
keling van het direkt-klaar-
systeem voor smalfilmen. Pas
aan het eind van het jaar zal
deze film in beperkte mate te
leveren zijn en dat nog alleen in
Amerika
Afdruk maken van dia's
Het is met algemeen bekend,
dat het mogelijk is om tegen
een zeer redelijke prijs een afd
ruk in kleur te laten maken van
een dia. Vroeger was daar een
vrij kostbare omweg voor nodig,
omdat eerst een negatief moest
worden gemaakt. Volgens de
nieuwe methode wordt het dia
rechtstreeks afgedrukt op zg
omkeerpapier. Het is zelfs moge
lijk om dia's, die een bepaalde
kleurafwijking vertonen, op deze
wijze te korrigeren. Uw fotohan
delaar weet er alles van
