Voor vrouwendoor vrouwen
Filmen met fantasie
HEBT II AL EEN UNESCO
REGENBOOG KAARTSPEL?
UP
ABC-DAG 1977 in het teken van
Onderwijshulp aan de Lihanon
Folder
„stand van zaken"
weer
kookkunst-
UM1LLA
Eentrainingsboek voor iedere smalfilmer
HOLTENS NIEUWSBLAD - 29 JULI 1977 - PAGINA 15
Het is voor de akkerbouwer een belangrijke zaak te
trachten het organische stofgehalte en de struktuur
van zijn grond op peil te houden of te verhogen. Een
uitstekende mogelijkheid om de struktuur te herstel
len en te verbeteren is de uitzaaai van het zeer bij
zondere groenbemestingsgewas Bladramenas. Dit ge
was is van direkte praktische waarde en kan veel
bijdragen tot een betere waterhuishouding in de
bouw voor en het verkrijgen van een goede teeltlaag.
In Nederland zijn vooral de ras
sen Siletta en Siletina het meest
bekend. Deze selekties zyn uit
stekend geschikt voor inzaai als
stoppelgewas op gronden die in
augustus vrijkomen en kunnen
op alle grondsoorten worden ge
zaaid. Door hun snelle begin-
groei zijn het tevens goede be
strijders van zaadonkruiden. De
krachtige penvormige wortels
dringen diep de bodem in. Een
goed geslaagd gewas Bladrame
nas levert per ha. ruim 30 ton
verse groene massa en produ
ceert op deze wijze grote hoe
veelheden organische stof. Na
een sterke nachtvorst slinkt het
gewas dermate dat het gemak
kelijk kan worden onderge-
ploegd. In het najaar en de win
ter verteren de wortel- en sten
geldelen vrij snel. „De Landbo-
de". Het Overijssels Landbouw
blad van de vorige week schrijft
er dit over:
Bladramanas als
groenbemester
Vooral onder de huidige om
standigheden stelt de moderne
akkerbouw hoge eisen aan de
grond. Een zeer belangrijk
kenmerk van de vruchtbaarheid
van de grond is het humusge-
halte, ook wel organische-
stofgehalte genoemd. Voor de
akkerbouwer is het zeer belang
rijk te trachten het organische-
stofgehalte van de grond op
peil te houden of die te verho
gen.
Eén van de mogelijkheden om
organische stof aan de grond
toe te voegen is het toepassen
van groen-bemesting, bemesting.
Hierdoor wordt niet alleen het
opbrengend vermogen van de
grond verhoogd, maar wordt ook
de structuur van de grond en de
hiermee gepaard gaande be
werkbaarheid ervan verbeterd
Groenbemestingsgewassen
hebben ten opzichte van andere
vormen van organische bemes
ting het voordeel dat de wortels,
ook na het onderploegen, de
gronddeeltjes nog geruime tijd
binden.
Met een groenbemestingsge
was wordt een hoeveelheid verse
organische stof aan de grond
toegevoegd, waaruit tijdens de
vertering gronddeeltjes bindende
en plantenvoedende stoffen vrij
komen
Gronden met een hoger orga-
nischestofgehalte zijn doorgaans
ryker aan stikstof. Tevens be
vatten ze een grotere hoeveel
heid voor de plant beschikbaar
water Op deze gronden hebben
de planten minder gauw last
van droogte.
Op kleigronden verhoogt de
organische stof het poriënvolu
me. wat belangrijk is voor de
luchtvoorziening Tevens verbe
tert het de verkruimelbaarheid
van de grond.
De bovengrondse delen van
een groenbemestingsgewas hou
den in de nazomer en herfst
slagregens en felle zonnestralen
tegen.
In de praktijk is dan ook duide
lijk gebleken dat op bedrijven
waar regelmatig groenbemesting
wordt toegepast aanmerkelijk
hogere opbrengsten worden ver
kregen dan op bedrijven die
weinig of geen organische be
mesting toepassen. Door het
toepassen van groenbe mesting
kunnen dus de bedrijfsresultaten
worden verbeterd.
Op veel akkerbouwbedrijven is
de teelt van groenbemesters de
voornaamste mogelijkheid om
extra organische stof aan de
grond toe te voegen. Toch wordt
de teelt in het algemeen nog te
weinig toegepast.
Bladramenas is een niet of
weinig knoldragende vorm van
ramenas, en heeft een snelle be-
ginontwikkeling. Ook bij wat
late zaai geeft het gewas nog
een goede grondbedekking. Voor
wat latere zaai - tweede helft
augustus tot begin september -
kan bladrammenas dan ook als
een goede groenbemester wor
den gekwalificeerd. In de kust
streken dient echter voor een
goed resultaat vóór september
te worden gezaaid.
De drogestofopbrengst kan
vooral by een ruime stikstofbe
mesting hoog zijn; wat hoger
dan die van bladkool en zomer-
koolzaad. Een goed geslaagd
gewas kan ca. 3800 kg" drogestof
leveren, welke dus bij het on
derploegen van het totale gewas
aan de grond wordt toegevoegd.
In de Rassenlljst voor Land
bouwgewassen worden in de ru
briek A de volgende rassen
vermeld Siletina Siletta en
Rauola. Bij de nieuwe rassen
wordt Levana vermeld. Siletina
bloeit midden vroeg, terwjjl alle
andere rassen vroeg bloeien.
Uit onderzoekingen is gebleken
dat bladrammenas in het alge
meen het aantal bietencystena-
altjes weinig of niet beïnvloedt
bij gebruik als groenbemestings
gewas.
Het is in de praktijk gebleken
dat bladrammenas een goede
onkruidbestrijder is. Door de
snelle beginontwikkeling krijgt
het onkruid weinig of geen kans
zich te ontwikkelen. Op percelen
met kweek kan deze, in combi
natie met een bespuiting met
TCA, heel goed bestreden wor
den. Voor kweekbestrjjding op
bouwland is het advies: 50 a 75
kg. TCA per ha. Na de bespui
ting dient de TCA 7 tot maxi
maal 10 cm. diep te worden in-
gefreesd om de TCA zo goed
mogelijk met de kweekdraden in
contact te brengen. Bladramme
nas is nauwelijks gevoelig voor
de TCA.
Bladrammenas kan breedwerpig
worden gezaaid en ingeëgd. Een
betere en gelijkmatiger stand
wordt doorgaans verkregen met
rijenzaai. De rijenafstand moet
dan echter niet groter zijn dan
ca. 20 cm., omdat dan het ge
was voor een snelle grondbe
dekking kan zorgen. De zaai-
zaadhoeveelheid moet, vooral
als het zaaibed niet optimaal is,
wat ruim worden genomen. In
de Rassenlijst wordt 12-20 kg.
zaaizaad per ha. aanbevolen.
Veelal zal 20 kg. echter de
voorkeur hebben. Voor het ver
krijgen van een goed gewas
verdient een bemesting met ca.
300 kg.- kas per ha. aanbeveling.
De elfde ABC-Dag, 8 september
1977. zal in het teken staan van
de onderwijshulp aan gehandi
capten en oorlogsslachtoffers in
de Libanon. Een aantal institu
ten dat zich in het bijzonder be
zig houdt met de opleiding en
herscholing van gehandicapten
en slachtoffers van de oorlog -
die meer dan anderhalf jaar in
de Libanon heeft gewoed - heeft
dringend behoefte aan onder
wijsmateriaal. leermiddelen er
audio-visuele apparatuur om de
vele gehandicapten een aan hun
omstandigheden aangepaste be
roepsopleiding te geven. Ter ge
legenheid van deze elfde ABC-
Dag vraagt het Unesco Centrum
Nederland financiële steun voor
bovengenoemde onderwijsprojec-
Het Ministerie van Cultuur, Re
creatie en Maatschappelijk Werk
heeft een boekje uitgegeven, dat
de titel meekreeg „Voor Vrou
wen". Het had ook de titel mo
gen krijgen, die hierboven ver
meld is, want het boekje be
doeld voor vrouwen is ook sa
mengesteld door vrouwen. Aukje
Holtrop schreef het. met mede
werking van Els van der Wal. en
Babs van Wely maakte de teke
ningen. Het adressenmateriaal
werd grotendeels verzameld door
het Informatie- en Documentatie
Centrum (IDC) van de Neder
landse Vrouwenraad.
Het is een boekje vol adviezen.
Ook om vrouwen die misschien
nog wat onzeker, wat wantrou
wend tegenover dat vaak nog
vertekende verschijnsel van de
emancipatie staan, een beetje
wegwijs te maken. Daarom ook
staan er o i. zoveel adressen in
van organisaties, clubs en instel
lingen waar men een klankbord
vindt voor vragen en problemen,
die men in eigen kring vaak zo
moeilijk op kan werpen.
Enkele onderwerpen zijn:
„Schoolgeld terughalen, moet
dat echt?, werken buiten de
deur, verhef U stem eens, voor
de wet bent U bijna gelijk, wees
trots op U zelf' enz Het boekje
is onder meer bedoeld voor de
huisvrouw, die thuis haar han
den vol heeft aan opgroeiende
kinderen: of die net uit de kin
deren is en weer wat tijd voor
zich zelf krijgt, voor de vrouw
die net te weinig geleerd heeft
en daar vaak last van heeft en
graag wat wijzer zou willen wor-
denEn voor de vrouw die hele
maal de deur niet uit wil, maar
zich prettig voelt bij haar huis
houden. En ga zo maar door.
Meen niet. omdat dit een uit
gave is van het ministerie van
CRM, dat hierdoor het emanci
patiebeleid van de rijksoverheid
weerspiegeld wordt Dat beleid
laat zich niet alleen uitdrukken
In goede raad. het reikt verder
Het zal verbeteringen mogelijk
moeten maken, die nodig en te
recht blijken Maar de bouwste
nen voor zon beleid zullen
vooral de vrouwen en hun orga
nisaties zelf moeten aandragen.
ten van instituten voor gehandi
capten. Zoals bekend werd de
eerste ABC-Dag gehouden, ais.
gevolg van een besluit van het
Wereldcongres van de ministers
van onderwijs dat ter bestrijding
van het analfabetisme in 1965 te
Teheran werd gehouden. Sinds
dien is het een goede gewoonte
ter gelegenheid van de ABC-Dag
een extra inspanning te leveren
ter bevordering van het onder
wijs in de ontwikkelingslanden.
In 197tt voerde het Unesco Cen
trum een actie onder het thema
„Boeken voor kinderen in Afri
ka" als gevolg waarvan een be
drag van 10.880 dollar aan dit
project ter beschikking kan
worden gesteld. Het Unesco
Centrum Nederland ontvangt
gaarne financiële bijdragen voor
het project „Onderwijs aan ge
handicapten in de Libanon" op
postgiro 194800, desgewenst
kunnen nog nadere inlichtingen
over dit project worden ver
strekt.
De bekende folder "Stand van
Zaken bij de sociale verzekerin
gen en voorzieningen" is weer
verschenen, uiteraard bijgewerkt
per 1 juli 1977.
De folder is een samenwerkings-
produkt van het Ministerie van
Sociale zaken, het Ministerie
van Volksgezondheid en Milieu
hygiëne en het Voorlichtingscen
trum Sociale Verzekering. Zij
geeft duidelijke informatie op
het terrein van alle sociale ver
zekeringswetten, zowel wat de
inhoud van de wetten betreft als
wat premies en uitkeringen aan
gaat.
Wie hkar wenst te ontvangen,
kan zich wenden tot het V.S.V.,
Rhijnspoorplein 1, Amsterdam,
telefoon 020- 92 74 74. Pas bij
wat grotere aantallen worden er
kosten in rekening gebracht.
Fantasie-training is een tamelijk
nieuw woord. Het begrip was
vroeger kennelijk onbekend,
omdat veel mensen toen op een
bescheiden manier zelf kreatief
bezig waren. Maar wandversie
ringen, meubels en kleding wor
den tegenwoordig kant en klaar
geleverd. Zelfs ons amusement
komt uit een kastje in de hui
kamer. Daardoor verschrompelt
de mogelijkheid tot kreatief be
zig zijn. Vandaar, dat steeds
meer mensen de waarde gaan
ontdekken van zelf iets te ma
ken. Handwerken, wandkleden
in elkaar zetten, pottenbakken,
zelf je kleren ontwerpen en na
aien er is een hernieuwde be
langstelling voor dingen, waar
fantasie aan te pas komt. In dat
beeld hoort ook de stijgende, be
langstelling voor fotograferen en
smalfilmen. Over dat laatste on
derwerp is er onlangs een nieuw
boek verschenen van Günter
Spitzing. Het heet „Filmen met
fantasie".
De schrijver
Wie wel eens een boek heeft ge
lezen van de auteur Günter
Spitzing weet. dat hij een heel
levendige en boeiende manier
van schrijven heeft. Hij is een
man. die elke dag bezig is met
fotografie, donkere kamerwerk
en smalfilmen en dat ontdek je
in al zijn boeken. Alles komt re
gelrecht uit de praktijk, hij pro
beert alles uit en hij laat je
soms in twee bladzijden ontdek
ken, waar je zelf misschien pas
na maanden ervaring achter zou
zijn gekomen.
Je kunt. op allerlei manieren
smalfilmen. Veel mensen pakken
de filmkamera als er iets bijzon
ders gebeurt in hun leven: de
vakantie - een trouwpartij in de
familie - een huiselijk feest.
Maar je kunt óók die filmka-
mera aktiever gaan gebruiken,
er mee spelen om het leven om
je heen vast te leggen in al zijn
veelzijdigheid Voor beide groe
pen smalfilmers is dit boek be
doeld.
Fantasie stimuleren
Het hoofddoel van dit boek is:
smalfilmers te helpen om hun
fantasie te stimuleren. Daarbij
komt zowel de nieuwe, dynami
sche filmstijl als de nog veel ge
bruikte, meer verhalende manier
van filmen goed uit de verf. Het
gaat over de filmkamera en de
verdere uitrusting, die je nodig
hebt. Over het maken van een
De Unesco heeft dit kaartspel
ter gelegenheid van haar dertig
ste verjaardag - 4 november
1976 uitgegeven, waardoor zij
iedereen - jong en oud - iets wil
vertellen over haar werk, op het
gebied van onderwijs en opvoe
ding, wetenschap, cultuur en
communicatie. Het spel ls ont
worpen door de Oostenrijker
Freimut Steiger en de Zwitser
Markus Osterwalder en verkrijg
baar ln de Nederlandse taal by
het Unesco Centrum Nederland.
De Franse uitgave kwam tot
stand ln samenwerking met de
Franse Nationale Unesco Com
missie Het spel telt 50 kaarten.
Elke kaart draagt een van de
letters, die in het woord Unesco
(United Nations Educational,
Scientific and Cultural Organi
zation) voorkomen en heeft bo
vendien een van de kleuren van
de regenboog Elke letter is ver
lucht met een uitbeelding van
een van de belangrykste werk
zaamheden van de organisatie:
opbouw van de vrede en van de
rechten van de mens, interna
tionale verstandhouding, onder-
wys en opvoeding, wetenschap,
cultuur en communicatie. Aan
het spel kunnen 2. 3. 4. 5 of 6
spelers deelnemen Het spel ls
verkrygbaar 3.45 en verzend
kosten. by het Unesco Centrum
Nederland. Oranje Nassaulaan 5,
Amsterdam.
draaiboekje, over het filmen van
orginele titels, over montage,
het toepassen van geluid en
tenslotte over de projektie.
Steeds weer: anders dan
anders
Bü dit alles probeert de schry-
ver, vaak op een wat uitdagende
manier, het aan het werk zetten
van de fantasie op gang te
brengen. Stimuleert hy het zoe
ken naar andere oplossingen.
Geeft hy voorbeelden hoe het
anders kan. Zo werd dit nieuwe
filmboek met recht: een trainin-
gsboek voor de kreativiteit van
de kamera-gebruiker.
Niet alleen woorden
Zo'n boek over filmen kun je
niet alleen schrijven met woor
den. Daarom heeft de auteur
zyn boek met byna negenhon
derd filmbeelden geïllustreerd.
Komplete filmverhalen kunnen,
in hoogtepunten samengevat, op
deze wyze worden besproken.
Omdat veel van deze filmverha
len in kleur zyn weergegeven,
kan ook het kreatief toepassen
van kleur in de film worden be
sproken.
Filmen met fantasie. Een nieuw
boek van de veelgelezen foto-
en filmauteur Günter Spitzing.
Een van de bijna negenhonderd
illustraties uit dit boek, dat
ook aandacht besteedt aan het
maken van een boeiende
anders-dan-anders vakantie
film.
Filmen met fantasie
Wie dit trainingsboek heeft
doorgewerkt, zal geen problemen
hebben by het maken van
boeiende films van de hoogte
punten van het leven. En zal
zelfs van allerlei alledaagse din
gen opmerkelyk-goede films
kunnen maken. En ontdekken,
dat smalfilmen een hobbu is,
waarin de mens van deze tycd
tyd kreatief kan uitleven. Fil
men met fantasie - zo zegt dit
boek - is een mogelijkheid om
veel meer plezier te beleven aan
het alledaagse leven, dat je met
je filmkamera op vele manieren
kunt vastleggen.
Koken is een vak. Dat merk je vooral als je een recept
uit een tijdschrift of kookboek maakt Daar staan vaak
woorden in. waarbij je naar de betekenis moet raden.
Wat bedoelen zij bijvoorbeeld met bouquet garni en
met blancheren Wat is het verschil tussen bakken en
braden en wat is een roux? Hebt u weieens gegrati
neerd of au ham marie gekookt'
Wat met dit soort vaktermen wordt bedoeld, staat in
dit kookkunst ABC. dat elke maand verschijnt
De recepten maken het u verder duidelijk
recepten voor 4 personen
filet américain
250 g biefstuk tartaar. 1 eetlepel kappertjes, 1 eetlépe
kleingesneden peterselie. 1 theelepel worcestershire-
sauce, 1 kleingesneden ui, 1 eetlepel mosterd. 1 eet
lepel slasaus, zout, peper.
Meng de gehakte biefstuk met de kleingesneden
peterselie, worcestershiresauce. kleingesneden ui,
mosterd en slasaus Maak het mengsel op smaak met
peper en zout
Gebruik de filet dezelfde dag en bewaar hem (ook al
is het maar één uurtje) in de koelkast!
Filet américain kan behalve als broodbeleg en lekker
smeerseltje op toostjes ook als vlees bij de warme
maaltijd worden gegeven met b v komkommersla en
gebakken aardappelen
farce is een vulling Heel vaak bestaat de vulling uit
een gehaktmengsel
feuilletédeeg is een bladerdeeg, dat wordt gemaakt
met gelijke delen bloem en boter Het deeg krijgt door
rollen en vouwen zijn bladerige consistentie
Bladerdeeg, zoals piedeeg. waarin op elke 100 g bloem
50 g boter is verwerkt, is veel minder calorieennjk.
maar ook minder luchtig
fermenteren is gisten
fileren is het lossnijden van vlees of vis van botten
of graten Filets van vlees en vis zijn meestal prijziger
dan vlees of vis met boi of graat
fines herbes is een mengsel van fijne kruiden, waartoe
we de volgende rekenen dragon, kervel, peterselie,
tijm, marjolein laurierblad en bieslook Aux fines
herbes betekent met verse kruiden bereid
flageolets zijn witgroene boontjes, die m Nederland
alleen in blik verkrijgbaar zijn
Flageolets zijn veel fijner van smaak dan witte bonen.
Ze worden dan ook gebruikt als fijne groente
fleurons zijn halve maantjes van bladerdeeg, die
worden gegeven bij soep en ragout.
a la Florentine op Florentijnse wijze Dat houdt in dat
in het gerecht spinazie is verwerkt.
fond is nat dat ontstaat bij koken, braden en bakken.
Deze vloeistof wordt vaak gebruikt ais basis voor
soepen en sausen
De fonds kunnen worden ontvet, als dat nodig is. door
kipfricassee
'/2 kg drumsticks of kippepoelet, 60 g boter of marga
rine. 50 g bloem. 1/2 I water, bouquet garni van stelen
peterselie, selderij. 1 laurierblad, tijm en rozemarijn.
1 bosje jonge uitjes of sjalotten. 150 g champignons,
3 eetlepels melk
Verdeel de stukken kip in vrije kleine stukken (of
vraag aan de poelier of hij het voor u doet) Verhit
de boter of margarine en schroei de stukken kip hierin
dicht Laat ze echter niet bruin worden. Bestrooi de
kip met de bloem en laat de kip in een gesloten pan
op een klein vuur 30 minuten staan. Schep de
stukken regelmatig om.
Schenk dan het water erbij en breng het vocht onder
voortdurend roeren aan de kook, doe de bouquet
garni erbij en stoof de fricassee nog 45 minuten
op een klein vuur.
Voeg de laatste 10 minuten de schoongemaakte uitjes
of sjalotten en gehalveerde champignons erbij
Maak de fricassee af met melk (i p v room), peper
en zout. eventueel met eierdooier. Geef hem met
gekookte rijst en sperziebonen
groentefilosoof
1'/2 kg aardappelen, zout. 1 dl melk, peper, noot
muskaat, 1 flinke ui, 200 g ham in blokjes, 3 eetlepels
boter of margarine, 2 rode paprika's, 250 g gare
sperziebonen, 4 tomaten, paneermeel.
Kook de aardappelen gaar ;n weinig water met zout.
Maak er met melk. peper en nootmuskaat puree van.
Snijd de schoongemaakte ui klein Bak hem met de
blokjes ham licht in 1 eetlepel hete boter of margarine
Voeg de kleingesneden schoongemaakte paprika erbij
en de gare sperziebonen Doe het deksel op de pan
ze af te laten koelen Schep dan het gestolde vet eraf en stoof de groente 5 minuten Schil de tomaten
(houd ze even in heet water dan gaat het gemakke
lijker) en snijd ze klem Schep ze door de groente en
en verwarm de vloeistof weer.
J forel is een matige vette zoetwatervis
fricandeau is een mals stuk, tamelijk mager vlees van
de bil van een varken of een kalf.
g fricassee is een blanke ragout, b v. van kalfsvlees of
j kip, die wordt afgemaakt met room en eierdooier.
frituren is het bakken van gerechten in diep vet.
Frituren kan zowel :n vet»als in olie gebeuren Gebruik
de ohe met te vaak en laat hem met heter worden
dan 180* C Zeef de frituurolie na gebruik, dat ver-
hoogt de houdbaarheid
I fumet is een (krachtige) bouillon van vis of wild
maak het geheel op smaak met peper en zout. Schep
het groentemengsel in een vuurvaste schaal Verdeel
de puree erop en bestrooi het geheel met paneermeel
Leg hier en daar een klontje boter of margarine Zet
de schaal i 20 minuten in een hete oven (200 *C) en
laat er een brum korstje op komen.
De schotel kan van tevoren worden gemaakt Zet hem.
als hij uit de koelkast komt en helemaal koud ia echter
laag m de hete ovet. en dek hem de eerste 30 minuten
af. om te voorkomen dat oe korst te donker wordt
De schotel moet dan z 60 minuten in de hete oven
staan Geef hem met zoetzure uitjes en augurken
