Roodbonten in het stamboek
Onroereiidgoedbelastmg en
het Waterschap „Salland',
Uit Holtens verleden
Vijf jaar succes met
Noordzee Quick
Expositie aquarellen
Ruilverkaveling
Altijd iets nieuws onder de zon
„Boekenbus" over
Harlinger roman
van Theun de Vries
IN 1974:
Minder doden op
overwegen
HOLTENS NIEUWSBLAD 18 JULI 1975 PAGINA .7
heelt Fairport Convention, Wales
heeft Man, Schotland de Dubliners
en Frankrijk Alan Styvell. Maar
Nederlandse volksliedjes, nee. Dat
was een hiaat in de popmuziek.
Dat gat vult Fungus op en op een
manier, die zeker niet minder is
dan die van buitenlandse groepen.
Fungus heeft het Nederlands
volkslied op een hechte popbasis
gezet en daarmee uit het elitaire
ietwat padvindersachtige hoekje
van de geitenharenwollensokken
gehaald. Het gaat om popmuziek,
niet om kampvuurliedjes. Daar
naast brengt de groep een aantal
stevige instrumentale stukken en
took nog steeds)een reeks Britse
traditionals. De jóngens voelen zich
er zichtbaar wel bij en zijn dan
ook niet van plan concessies te
doen. Rock uitvoeringen van „In 'n
blauw geruite kiel" en „Daar was
laatst een meisje loos" hoeven we
niet te verwachten.
Fred Piek zei onlangs hierover
„Dat materiaal is al helemaal uit
gekauwd". Er zijn nog voldoende
volksliedjes. Alleen de bewerking
kost vrij veel tijd en moeite. We
willen wel in deze sfeer doorgaan.
In april hebben we een nieuwe el
pee opgenomen, over een .maand
of twee is deze weer in-alle platen
zaken'verkrijgbaar;'.
Natuurlijk is deze elpee wel be
ter dan de eerste, maar wat wil je
he.1; publiek verwacht wat van ons.
Als je meer van ons wilt weten
kom dan volgende week zaterdag
(26 juli) bij De Schure. Het zal een
dolle avond worden. Tot ziens".
Door de heer A. N. Landeweerd
te Barchem, inspecteur Ned.
Rundvee Stamboek werden de vol
gende koeien ingeschreven:
Doortje 38 b79, Gerrie 5 b 30,
boortje 37 b 80, 'Deentje 8 b 82.
'én Lena 27 b77 van H. J. Schorf-
haar, Lichtenberg, Rijssen. Sona
15 b78, Sinie 9 b79 en Marie 11
b77 eig. J. W. Wesseldijk, Lich
tenberg. Ada b79, Hennie 2 b78,
Coba 10 b77 en Janna 5 b+80 eig.
G. Mekenkamp. Bertha 7 b 82,
Gerda 12 b78, Bertha 10b b78 eig.
M. J. Klein Horsman. Gerda 5 b76
eig. G. J. Podt. Marie' 7 b77, Kaat
je b76, Gonda 2 b74, Berien 2
b78, Gerda 3 b77 eig. wed. J. H.
Ovenneen. Paulien 4 b78, Roza
b 80 en Gonda 17 b 80 eig. II.
J. W. Scheperboer. Marion 9 b78,
Rozette 54 b76, Rozette 52 b76, Ro-
zette 59 b79 en Rozette 60 b75
eig. A. Groteboer. Bertha 49 b 83,
Bertha 53 b78, Bertha 51 b 81,
Bcrtha 54 b78, Bertha 55 b77, Ber
tha 56 b 80, Coba 12 b 80, Ber
tha 57 b 82. Elsje 26 b79. Elsje
39 b76 en Bertha 52 b78 eig. G.
J. Veneklaas Slots. Hennie b 80,
Kosina 2 b 80, Juliaantje b78 en
Corrie 2 b 81, eig. Joh. Wansink
A. Dijkink, Geesje 17 eig. A. Dij-
kink. Marie 26 b77 en Johanna 10
b77 eig. A. Veltkamp. Hendrika
21 b 80 eig. Joh. Bekkernens: Ro-
zo 6 b 78, Anna 33 b 81, Anna 31
b79 en Dina 9 b78 eig. A. G. Nij-
land. Marie 46 b+80, Marie 45
b 81, Coba 104 b76, Coba 117
b 80, Marie 47 b 82 en Coba 118
b78 eig. H. Beldman. Lena 12 b79.
Dina 25 b79. Linie 3 b77, Liesje 18
b 81 en Liesje 17 b79 eig. Gebr.
Bosschers. Kaatje 2 b77 en Roza
7 b77 eig. J. G. Wissink. Lina 13
b+81, Ria 4 b79. Corrie 9 b78,
Coba's 12 b 80, Rozetta 8 b79 en
Rozetta 9 b 82 eig. J. Veneklaas.
Betsie 3 b77 eig. Wed. H. Tromop-
Teeselink. Gerrie 16 b77, Corrie
29 b+80, Corrie 36 b 80 en Dina
17 b+81 en Corrie 50 b 82 eig.
II. Bosman. Emma 14 b+81, Bea
4 b78, Cornelia 11 b 80, Irene 31
b+80,^ Lieske 40 b 82. Dina 36
b+82. Riek 8 b 80, Bea 3 b76"
eig. A. Haverslag, Heeten. Janti-
ne 40 b 84, Jantinc 35 b77 eig.
Joh. G. Toorneman. Metha 29
b 80. Metha 24 b77 en Metha 32
b 81 eig. A. Meijerink. Coba 3
b+80. Trijntje b77, Doortje 27 b78,
Doortje 33 b 80 eig. W. M. Vene
klaas Slots. Betsie 41 b78 en Bet-
De begaafde aquarelliste Jansy W.
V. van Woerden exposeert van 19
juli tot en met 7 augustus in kunst
galerij R. Lenten, Kletterstraat 25-
27 in Epse. Vernissage zaterdag
middag 19 juli van 16.00 tot 18.00
uur. Bij aankoop is 20% „lenten"-
subsidie van toepassing.
De openingstijden zijn: dinsdag
t m. zaterdag van 10.00-18.00 uur,
zondag van' 14.00-17.00 uur.
'sie 43 b 81 eig. G. H. Blankena.
Nelly 1-3 B 80 en Mina 18 b 80;
eig. J. Haverslag. Dirkje 6 b77 eig.
tl. 'W, Marsman. Ivonne 2 .bJJ+eig.,.
Joh. Boode. Olga 38 b79,: Corrié
15' b 83, Bertha 26 b 82 en'Oljia
29 b 80 eig. B. J. 'Stevens. Marij
ke 23 b76, Annie 33 b78 en Ju
liaantje 20 b77 eig. A. Jurjens.
Grada 3 b78 eig. G. J. Vorkink.
Toos 36 b77, Toos 37a b78 en Roza
1 b77 eig. M. van Schooteii.
Roosje 48 b76, Gerritje 49 b76, Mi
na 52 b 80, Mina 51 b76, Mina 39
b77. en Bianne b78 eig. G. Meilink.
Gerrie 11 b 76 en Jopie b75 eig.
H. J. Kolkman.
In het Keurstamboek werden op
genomen Hilda 8 a.b. 86 eig. J.
I-Iavei'slag en Lenie b 82 eig.
W. Brinks.
De volgende -stieren werden de
finitief opgenomen: Miesje Thor-
wald b 80 eig. Joh. Wansink,
Paul b75 eig. H. LubbeVsen, Alex
b+80 eig. H. H. Bouwhuis, Friso
b74 eig. G. ten Dam.
Coba, éig. Joh. Wansink ontving
van het N.R.S. het predicaat
„Preferente Stammoeder" om
haar uitstekende nafok, zowel de
dochters als zonen. Deze onder
scheiding werd in het ruim 45-
jarig bestaan van de fokvereni-
ging nog slechts 3 maal eerder
toegekend.
„De herprofilering van twee wa
tergangen werd gerealiseerd. Hel
onderzoek naar de mogelijkheden
van een diepere ontwatering van
het Espelose broek werd voortge
zet," aldus het jaarverslag van het
Waterschap „Salland". Uit het ver
slag blijkt voorts, dat in 1974 een
bestuurlijke werkgroep werd inge
steld welke de beleidsproblemen
met betrekking tot het integraal
waterbeheer in het Espelose Broek
diende te formuleren en op tc los
sen.
Alvorens haar taak intensief aan
te vatten heeft de werkgroep for
meel de reeds bestaande technische
werkgroep opdracht gegeven haar
te rapporteren over de vraag of en
zo ja op welke wijze aanwending
van grondwaterwinning ten be
hoeve van de landbouw en drink
watervoorziening haalbaar is. De
technische werkgroep is in 1974
niet tot pfronding van haar onder
zoek gekomen, zo blijkt uit het
jaarverslag, maar vast staat, dat
zij in de eerste helft van 1975 haar
bevindingen zal rapporteren.
Eind 1974 lagen de eerste bere
keningsresultaten. verkregen met
het model van het Rijksinstituut'
Drinkwatervoorziening op tafel.
Met dit stationaire model kan in
zicht worden verkregen omtrent
het effect van een bepaaide ont
trekking op het grondwaterverloop
in de omgeving en omtrent de her
komst van het onttrokken water.
„Ten behoeve van de waterba
lans wordt nog steeds intensief ge
meten in het stroomgebied, te we
ten: neerslag, afvoer en grondwa
terstanden," aldus het jaarverslag.
Het voortgezet overleg met de
werxgroep „onroerend goedbelas-
ting" had tot resultaat, dat de ge
meenten Deventer, Diepenveen,
Olst, Wijhe, Heino besloten ki
principe over te gaan tot samen
werking met het waterschap „Sal
land." Een van de eerste resulta
ten was het door Salland verzorg
de rapport inzake de keuze van
oen uniforme heffingsgrondslag
voor de onroerend goedbelastïn-
gen In de gemeenten „Heino en
Wühc", alsmede in de tot het ge
west Deventer behorende gemeen
ten.
Alle gemeentebesturen besloten
als grondslag voor de heffing van
de nieuwe belasting de norm-
„waarde in het economisch ver
keer" te hanteren. Ogenschijnlijk
opent de uniforme grondslag de
mogelijkheid om bij de berekening
van en de gemeentelijke belasting
Het 5 man sterke dans- en
showorkest „De Musketiers"
zal maandagavond in „Ami-
citia" zorgen voor feeststem
ming op het Koninginnébal
én de waterschapsbelasting van
eenzelfde basisbestand uit te gaan.
De bruikbaarheid voor het heffen
van waterschapslasten wórdt ech
ter in hoge mate bepaald naar de
analogie van de taxaties in het ge
hele waterschapsgebied. Het wate?"-
scnap zal, om aan het begrip
„waarde, welke in het economisch
verkeer kan worden toegekend" ln
ae gehele regio een gelijke beteke
nis te kunnen hechten, een metho
diek en instructie samen doen stel-,
len," aldus het jaarverslag over
1974 van „Salland." Met uitzonde
ring van de gemeente Diepenveen
besloten de overige raden van de
gemeenten de verordening op de
heffing en invordering van onroe
rend goedbelasting vast te stellen.
Hoewel dé gemeente Holten tot
het gewest Deventer behoort, zoals
hiervoren genoemd, heeft het ge
meentebestuur terzake nog geen
beslissing genomen, omdat het ter
ritoir van Holten onder drie wa
terschappen valt, te weten de Reg-
ge, de Schipbeek en Salland.
Op 26 april 1832 zond de toen
malige burgemeester van Holten,
Jan Pakkert, aan de gouverneur
van Overijssel, d.w.z. de commis
saris des konings, het verslag van
de gêmeente Holten over het jaar
1831 toe. Dit verslag stelt ons
enigzins in staat tot het vormen
van een denkbeeld over de alge
mene toestand van de gemeente
Hólten in die tijd. Ik wil het ver
slag daarom in dit artikel tot uit
gangspunt nemen. De te behan
delen onderwerpen heb ik gerang
schikt volgens de algemeen in ge
bruik zijnde code Voor de ordening
van overheidsarchieven.
Openbare orde
De veldwachter, zo nodig bijge
staan door dedag-en nachtwach
ten, waakte tegen bedelarij en
landloperij. Een cel voor bewa
ring van opgespoorde personen
was niet aanwezig. Voor 't onder
brengen van deserteurs had de ge
meente een huis gehuurd. Hoe va
ker van dit huis gebruik moest
worden gemaakt, hóe liever het
de veldwachter was. Deze kreeg
nl. een premie uitgekeerd, zodra
hij weer een desei-teur had inge
rekend. Voordat in die dagen een
huwelijk werd. voltrokken, moest
de bruidegom een door de gouver
neur van de provincie af te ge
ven verklaring overleggen, waar
uit bleek, dat hij aan de wet op
de nationale militie had voldaan.
Dit is ongetwijfeld een reden ge
weest om iemand van desestie te
weerhouden.
Volksgezondheid
„Genees-, heel- en vroedmees-
ters bestaan in de gemeente Hol
ten niet: wordende vroedkunde
door vroedvrouwen van de nabu
rige gemeente verrigt. De koepok
inenting.wordt in de gemeente ver
rigt door de docters van Raai te
en Rijssen". aldus het verslag. Uit
een mededeling van A. J. Gold
stein in zijn „Holten voor om
streeks honderd jaar" blijkt even
wel, dat in 1829 in Holten de heel-
en vroedmeester Sonderman was
gevestigd. Bij de „vuurstorm van
1829" is zijn apotheek verbrand.
Holten telde in 1831 volgens Van
der Aa rond 2700 inwoners. De
raad achtte de vestiging van een
arts wel gewenst. De burgemees
ter liet in de maanden juli en
augustus van het jaar 1832 in de
Overijsselse courant, uitgave van
de heer J. J. Tijl te Zwolle, en-
in de Nederlandsche staatscou
rant. de volgende advertentie op
nemen: „In de gemeente Holten,
provincie Overijssel, vier uuren
van Deventer, wordt verlangd een
Medicijnen Doctor en vroedmees
ter, op een jaarlijks tractement
van f 150.en verder aan dezen
post verbondene voordelige emo
lumenten. Kandidaten hiertoe ge
negen worden verzocht om met
overlegging van bewijzen van be
kwaamheid, en goed gedrag, zich
in persoon aan te geven bij den
ondergeteekenden burgemeester
van Holten, wonende te Bathmen,
vóór de 31 der maand Augustus".
Openbare veiligheid
De gemeente had nog niet de be
schikking over behoorlijke brand-
blusmiddelen. De brandweerlieden
konden alleen gebruik maken van
brandhaken. Eerst in 1851 konden
twee brandspuiten, waarvan één
met zuigpömp. met toebehoren
worden aangekocht van H. Beider
en Comp. te Amsterdam. Het be
stuur der marke van Holten had
in een royale bui een voor die tijd
aanzienlijk bedrag van f 1500.
voor dat doel disponibel gesteld.
Op 13 januari 1851 werd met de
spuiten gedemonstreerd en de
spuiten beantwoordden in alle op
zichten zo volkomen aan de ge
stelde verwachtingen, dat burge
meester en assessoren geen ogen
blik hebben geaarzeld „om de on
misbare voorwerpen te acceptee
ren. De dag der demonstratie is
eene genoeglijke dag voor deze
gemeente geweest". Uiteraard ook
voor Beider en Cie.
Waterstaat
Volgens het verslag waren de
waterleidingen in zodanige staat,
„dat zij wel voor de afwateringen
vatbaar zijn. alleen dat op som
mige plaatsen eenige waterlei
dingen wat nauw zijn, die moeten
worden opgeruimd".
Bij de voorjaarsschouw in 1832
bleek, dat vele „waterleidingen op
het Holter- en Espeloërbroek nog
zodanig met water waren bezet,
dat er geene uitgravingen of ver
diepingen konden plaats hebben".
Overigens waren de sloten behoor
lijk van „ruit" geduiverd. De weg
van Holten naar Ulft (bedoeld,
wordt „Den Ulft") moest worden
verhoogd, omdat men steeds moei
lijkheden had met de waterafvoer
van deze weg.
Verkeer en vervoer
„In de gemeente bestaan geen
deligences, dan alleen dat die van
Deventer, en weer terug, dagelijks
door het dorp over de sti-aatweg
rijdt", zo luidt het verslag. De
„keistraat" in het dorp werd door
de gemeente onderhouden, terwijl
de inwoners van buiten, wier hui
zen aan de straat stonden, voor
het schoonhouden van de weg
zorgden.
Straatverlichting was toen nog
niet aanwezig. „Vanaf de herberg
bij de Bathmensche molen, tot het
einde van de straat door het dorp
Holten, is lang 10.761 ellen, waar
van bestraat zijn in gemelde dorp
299 ellen", zo lees ik in een ar
chiefstuk van de provincie d.d. 28
augustus 1821.
Jan Vincent, schout van Holten,
schreef op 13 november 1815 aan
de gouverneur van Overijssel: „Ik
houde mij thans onledig met een
dijk te laten maken, beginnende
van 't dorp en gaande tot aan de
grensen van Goor, welke aanko
mende Maandag in gereedheid zal
zijn. Tot informatie van zijne Ex
cellentie dient dat aldaar nooit een
dijk geweest is".
Op 13 oktober 1830 vond op de
weg van Holten naar Markelo een
vreselijk ongeluk plaats, waarover
de Overijsselsche Courant van en
kele dagen later een bericht be
vatte. Ik vermeld hier hetgeen ik
las bij H. W- Heuvel in diens „Ge
schiedenis van het land van Ber-
kel en Schipbeek": „Vijf wagens,
met één paard bespannen, reden
op eenigen afstand van elkander
stapvoets voort. Er waren plan
ken noch ladders op; de voer
man zat op het voorstel en op
het achterstel waren zakken vast
gebonden, naar men denken zou
met paardenvoeder, maar werke
lijk met gesmokkeld buskruit. Een
reizend koopman, met zeisen,
zichten, messen en scharen werd
door den voerman van den ach
tersten wagen opgenomen; hij zet
te zich bij de zakken op het ach
terstel. Kort daarna maakte hij
vuur, om zijn pijp te ontsteken;
een vonkje viel op den kruitzak en
een vreselijke ontploffing volgde.
De wagen en de beide mannen
vlogen in stukken uiteen. De vier
andere smokkelaars draaiden da
delijk van den straatweg af het
veld in en ontkwamen over de
Holter-Borkelt. Blijkens zijn reis-
pas, die men later vond, heette de
Pruisische handelaar in ijzerwa
ren Joseph Kersting".
Voor haar „Schure-avond" heeft
jeugdsociëteit De Schure dit jaar
de Folkgroup Fungus gecontrac
teerd (zie foto). Zaterdag 26 juli,
vanaf 18 uur, zal Fungus een open
luchtconcert geven, mits de weer
goden ons gunstig gestemd zijn.
De Nederlandse vijfmansfoiTnatie
Fungus fungus betekent ,zwam'
in het Latijn heeft zich in zeer
korte tijd een vaste plaats in de
voorste regionen van de vaderland-
se popscène veroverd. Hun single
„Kaapren Varen" en hun elpeé
„Fungus" gingen vorig jaar grif
van de hand.
Fungus heeft op dit ogenblik zijn
hoofdkwartier in het Zuidholland-
se Vlaaringen. De groep bestaat uit
i Koos Pakvis (29, bas-zang). Bob
Dekenga (25, accodeon-piano)-
j mammola-zang), Fred Piek (26. gi-
taar-percussie-zang), Rens van de
Zalm (25. viool-mandoline-gitaar
zang) en Louis Debij (37, drums).
Waar andere topgroepen soms
ruim tien jaar aan gewerkt heb
ben (Earing, Ekseption, Cats, etc.)
valt Fungus al vrij vroeg ten deel.
De groep bestaat pas drie jaar en
treedt in de huidige samenstelling
pas enekele maanden op. Want de
oplettende lezer zal onder de na
men van de léden van Fungus een
kleine verandering ontdekt hebben,
sinds het optreden van de groep in
De Schure "op 21 december van 't
vorige jaar. Sido Martens, toen nog
fanatiek lid van Fungus, heeft om
persoonlijke redenen afscheid ge
nomen en is vervangen door Rens
van de Zalm, die met zijn viool
zorg draagt voor een "nog groter
succes van de formatie Fungus.
Fungus' repertoire bestaat uit
volkswijsjes op een solide rockba-
sis. Op zich niets nieuws. Engeland
Drie miljoen gasten aten in vijf
jaar bij de Noordzee Quick-vis-
restaurants honderdtwintig kilo
meter stokbrood bij ongeveer
330.000 kilogram vis en visproduk-
ten. Ze verorberden tevens niet
minder dan 1.200.000 broodjes en
185.000 kilo pommes frites. Er gin
gen in die tijd 1.250.000 koppen
koffie door en 500.000 stukjes ap
pelgebak. Dit vertelt ons bij het
eerste lustrum van zijn zaken de
heer G. Zekveld, directeur van
Noordzee Gastro B.V. te Rotter
dam, de Unilever-dochter die de
inmiddels veertien restaurants ex
ploiteert. Het jongste werd onlangs
te Zwolle geopend. Net als in de
dertien andere Quicks wil men er
wéten dat een mijlpaal is bereikt.
Het jubileumvignet kan de geach
te clientèle niet ontgaan. Het geeft
alom de toon aan.
Die mijlpaal, hij is nog maar
klein. Maar hij markeert toch een
belangrijke periode. „We introdu
ceerden vijf jaar geleden immers
een geheel nieuw type restaurant
in Nederland", zegt de heer Zek
veld. „Een vorm die in die tijd
duidelijk bij het publiek blijkt te
zijn aangeslagen." Hij omschrijft
deze als een „leuk compromis tus
sen het zelfbedieningssysteem dat
hier te, lande al bekend was, en
de winkel waar je nog door perso
neel achter de toonbank geholpen
wordt". Zelfbediening, maar met
een menselijk, ja vriendelijk we
zen achter de balie dat goeden-
middag zegt, vraagt wat het wel
mag zijn en of mevrouw'meneer
iets bij de maaltijd wil drinken,
gerechten en dranken hulpvaardig
aanreikt, de bestelling met de gast
afrekent en deze een smakelijk
maal toewenst. Waarna de klant
af is van verder contact met de
zaak en vrij is te gaan waar en
wanneer hij wil. Deze werkwijze,
met naar verhouding weinig per
soneel, ook door het handhaven
van beperktheid in het assorti
ment, houdt bovendien de prijzen
in de populaire sfeer. Een enquête
heeft dan ook uitgewezen dat 95
procent van de gasten het prijspeil
redelijk tot laag vindt. Een for
mule die dus succes heeft.
Lessen uit de praktijk
Het uitgangspunt van vijf jaar
geleden is in wezen niet veran
derd. De kenmerkende eigenschap
pen van de huidige keten restau
rants lagen toen al vast: speciali
satie in visgerechten, snelle zelf
bediening, klein assortiment en
billijke prijzen. „Maar we hebben
sindsdien wel veel van de praktijk
geleerd", aldus de heer Zekveld.
De basiservaring met dit type
restaurants lag in Duitsland, bij
Nordsee Deutsche Hochseefische-
rci, waarin Unilever een meerder
heidsbelang heeft. Maar natuurlijk
waren er aanpassingen nodig voor
de Nederlandse consument. In 1970
werden hier drie zaken geopend.
Pas in 1973 werd de keten verder
uitgebreid. „Het is heel terecht
geweest dat we de moeite hebben
genomen het concept zo langdurig
uit te testen", meent de heer Zek
veld. „Zeker achteraf ben ik daar
blij om." Zo werd de menukaart
nog meer op de Nederlandse
smaak gericht. Bovendien: om in
die kaart voor de vaste klanten
wal meer variatie te kunnen bie-
den, werd het zogenaamde actie
gerecht ingevoerd.
In „De Boekenbus" van de RONO
op zondag 20 juli (19.09-19.10 uur)
bespreekt Ko Pop de roman „Anna
Dasparli, of: Het Heimwee" van
Theun de Vries. Het is een derde,
gewijzigde druk, uitgegeven door
Querido, Amsterdam.
Landbouw en veeteelt
Landbouw en veeteelt vormden
de voornaamste middelen van be
staan. Als landbouwprodukten
worden genoemd: rogge, boek
weit, gerst, haver, aardappelen,
wortelen, bonen, „olyzaat", vlas,
knollen, „speurrije" en gras. De
oogstresultaten worden gunstig ge
noemd.
De gemeente kon nog niet over
volledige kadastrale gegevens be
schikken. Alleen de oppervlakte
woeste grond was bekend. Deze
bedroeg 300 „Zallandsche mor
gens". Een morgen is een oude
landmaat, waarvan de grootte in
verschillende streken zeer uiteen
loopt. Eigenlijk werd er mee aan
geduid de oppervlakte, welke in
één morgen kon worden geploegd.
Markten werden in Holten nog
niet gehouden. De graanprijzen,
bedongen op de markt der stad
Deventer, werden ook hier aan
gehouden. De produkten werden
ook in Deventer wel op de markt
gebracht. De veehouderij verkeer
de in goede staat. Veeziekten de
den zich niet voor. Een dieren
arts had zich hier nog niet ge
vestigd.
Maatschappelijke steun
De diaconale kas verkeerde in
zodanige toestand, dat de behoef-
tigen op afdoende wijze konden
worden geholpen. Ongeveer 2n/o
der bevolking kwam voor onder
steuning in aanmerking.
Onderwijs en godsdienst
Over het onderwijs was de bur
gemeester nogal tevreden. „Qe
niet altijd volkomen nuchteren
meester in het dorp (Derk Jan
Helderman) was er in geslaagd
een vrij bekwaam ondermeester
(zijn zoon Albert) aan te stellen".
Voorts was een onderwijzer werk
zaam in de „Dijkerschool", waar
het onderwijs zeer goed was. Hun
bezoldiging werd betaald uit het
schoolfonds. „De meester in het
dorp, gehuwd zijnde, heeft ook
een goede woning". „Het metrie
ke stelsel neemt bij voortduring
toe in de beide scholen, zoodat
hét bijzonder vordering oplevert,
en wordt onder de ingezetenen
daardoor meer en meer bekend",
zo gaat het verslag verder.
De gemeente Holten telde één
predikant, nl. „de leeraar van
den hervormde godsdienst", ds. J.
G. P. Müller. die de gemeente
van Holten diende van 1830 tot
1885. Wie over hem en zijn familie
meer wil lezen mag ik verwijzen
naar mijn in april 1974 versche
nen boekje „Duitse Molenaars in
Holten".
Hilversum W. OTTEN
Anna Dasparli is een redersdoch.
ter, een artieste, die zich niet op
haar plaats voelt in het kleinsteed
se. benauwde milieu van de betere
kringen in de Friese havenplaats
Waddingen (is Harlingen van rond
1900). Ze voelt zich uitgedaagd door
de opkomende arbeidersbeweging,
maar weet daar geen raad mee
voor zichzelf. Ze vlucht in het hu
welijk met een oudere Amsterdam
se zakenman. Anne heeft van
Theun de Vries een krachtige per
soonlijkheid meegekregen in een
roman, die een goed beeld geeft
van de cultuur in die tijd. Ook van
Theun de Vries is de Nederlandse
vertaling van de Friese gedichten
cyclus „In Memoriam" van D. A.
Tamminga. De uitgeverijen „De
Tille", Leeuwarden en Bosch en
Keuning, Baarn, hebben de oor
spronkelijke gedichten met de Ne
derlandse vertaling er bij uitge
geven. Deze bundel wordt bespro
ken door Tiny Mulder.
In 1974 kwamen 53 mensen door
botsing met treinen op overwegen
om het leven. In 1973 waren dat er
tien meer. Het aantal gewonden
nam met vier toe en bedroeg 79.
Dit staat te lezen in het rapport
„Ongevallen op Overwegen", dat
werd opgesteld door de afdeling
Verkeerstechniek van NS. Over 'n
groot aantal jaren bezien geven de
ongevallencijfers weliswaar enige
schommeling te zien. maar blijven
toch ongeveer op hetzelfde niveau.
In het wegverkeer daarentegen
valt sinds 1972 een duidelijke ver
mindering van deze cijfers te con
stateren. Het rapport noemt het
„bijzonder spijtig" dat dit niet
wordt weerspiegeld in een duide
lijke verbetering van de ongeval
lencijfers betreffende overwegen.
Het aantal overwegen nam in 5
jaar af met 100 o.m. door de
bouw van tunnels en viaducten
en bedraagt thans 2030. Hiervan
zijn ruim 1580 voorzien van een be
veiligingsinrichting. Het aantal niet
beveiligde overwegen daalt jaar
lijks met gemiddeld 50.
Volgens het rapport blijken jeug
dige fietsers en bromfietsers een
bijzonder kwetsbare groep te vor
men. Vanaf 1972 gerekend viel 56
pet. van de fietsslachtoffers in de
leeftijdsgroep tot en met 20 jaar.
Bij de bromfietsers was dat per
centage zelfs 81. 14 van de 65 brom
fietsslachtoffers waren nog geen 16
jaar dus volgens de geldende re
gels nog niet gerechtigd een
bromfiets te berijden.
