De
de
IERIK
gil
s
Né
V
S
mg
Ds. GerriT Bax (1867-1939)
Zondagsteams tennisclub .Holten'
spelen gelijk
Meiboom en Pinksterbloem
opening van
emancipade
rf
•mm
<s:£
Cursus sociale
verzekeri
Van het erf der Kerk
Den Alerdinck bespreekt o.a.
Het Rode Kru.s komt
een stukje tekort
Arbeid op de Emcincipade
Se
i 8
°*a
srs
■SLSt 5'
ÉL
Vaten, vet en
voeding
WAAR GAAN WE HEEN?
„Wat bezielt ons'
iRIALEN
TREKKING
g.tti
O
Vrydag 16 mei 1875
De gereformeerde kerk van Holten mocht als haar elfde predikant
m successie de heer G. Bax begroeten. Zijn tien ambtgenoten, die
vanaf 1846 achtereenvolgens deze kerk hebben gediend, waren de
dommi J. J. Schuurman, H. Weenink, B. Vellekoop, J B. van
Mechelen J. H. Brilman. A. van Apeldoorn, G. Goris, T. Oegema,
A. Voogel en R. W. de Jong.
Hun levensberichten publiceerde ik
in de jaargang 1973 van Holtens
Nieuwsblad en zond ik ïn kopie toe
aan het algemeen bureau van de ge
reformeerde kerken in Nederland.
Koningslaan 11 te Utrecht. Over het
ontstaan van de gereformeerde kerk
in Holten schreef ik op verzoek van
de redactie van het centraal week
blad voor de gereformeerde kerken
in Nederland twee artikelen, welke
zijn opgenomen in de nummers van
17 en 24 februari 1,973. Ik vermeld
dit ten dienste van belangstellenden
in de (kerk)historie van Holten, om
dat het artikel over ds. Bax voorlo
pig wel het laatste zal zijn over de
gereformeerde kerk van Holten
haar predikanten.
Op 23 januari 1867 werden Jacob
Bax, agent van politie in Zutphen,
oudtijds zowel Sutplhania als Sutfen
ne (dus Zuidveen) geheten, en zijn
vrouw Johanna Hendrika Martin ver
blijd met de geboorte van een zoon,
die onder de naam Gerrit. 'in het re
gister van de burgerlijke stand werd
ingeschreven. Het echtpaar Bax-Mar-
tin, dat tot de hervormde kerk be:
hoorde, liet zoon Gerrit op .,De Klok-
kenberg" in Nijmegen de opleiding
tot onderwijzer volgen. Als zodanig
was hij werkzaam in Aalten, Drie
bergen en Kampen-
Op woensdag 14 mei werd te
Utrecht een Symposium georgani
seerd over „Gezonde voeding in h.et
bedrijf".
De Nederlandse Vereniging voor Ar-
beids- en Bedrijfsgeneeskunde en de
Vereniging van Bedrijfsrestaurateurs
in Nederland besloten gezamenlijk
aandacht te besteden aan een verant
woorde kantinevoeding, nu steeds
meer werknemers door bemiddeling
van hun werkgever maaltijden krij
gen aangeboden. De samenstelling
daarvan kan naar het pordeel yan de
Nederlandse Hartstichting en het
Voorlichtingsbureau voor de Voeding
- een hartinfarct in de hand werken.
De organisatoren maken zich zorgen
over dit probleem. Zij stellen, dat de
bedrijfsarts dient te waken tegen
schadelijke invloeden uit het arbeids
milieu. Hij dient daarom ook vei'ant-
woordelijkheid te aanvaarden voor 't
toezicht op het voedingsrrtiddelenpak-
ket, dat aan de werknemers in de
kantine wordt aangeboden.
Een speciale moeilijkheid daarbij is 't
voedingspatroon van de werknemers
zelf. Deze geven tijdens de kantine-
lunch de voorkeur aan gefriteexde
waren, waax-door de voeding aanzien
lijk ongunstiger van samenstelling
wordt dan van degenen, die gewoon
hun boterhammetje meebrengen.
Onderzoek van de Afdeling Humane
Voeding van de Landbouwhogeschool
te Wageningen bracht aan het licht
dat momenteel naar schatting .circa
30%'van de employés van de grote
bedrijven een kantinelunch gebruikt.
Deze levei-t dan 30 tot 40% van de
dagelijkse calorieën van deze werk-
nemers. Het is clan ook van groot be
lang dat de samenstelling juist geko
zen is. Helaas is dat vrijwel nooit het
geval. Een dergelijke lunch is veel te
rijk aan vet en dan nog wel vet van
de ongezonde (verzadigde) soort..
Een voorlopige oplossing voor dit
probleem kan worden gevonden wan
neer de bedrijfsrestaurateurs uitgaan
van de juiste grondstoffen en halffa
brikaten. Veel gefriteerde en voorge-
friteerde waren zijn momenteel nog
toebereid met ongewenste vëtsóorten.
Alleen een goed gericht inkoopbeleid
van de bedrijfsrestaurateurs zelf kan
de markt openen voor gezondere pro-
dukten.
Een meer definitieve verbetering van
de voeding in het bedrijf wordt pas
mogelijk indien bij de werknemers
een grotere bewustheid ontstaat be
treffende de waarde van een juiste
voedselkeuze. Ook hier ligt een taak
voor de bedrijfsarts. De grote groeps
verbanden van onze bedrijven bieden
•een -unieke mogelijkheid om gemeen
schappelijk te streven naar leefge
woonten die bescherming bieden te
gen hart- en vaatziekten.
De financiële gevolgen van een ge
zondere voeding voor het bedrijf zul
len gering zijn in vergelijking met 't
menselijk leed en de hoge kosten
door de gevolgen van hartinfarcten
die op steeds jeugdiger leeftijd op
treden.
In de tijd van de Doleantie (1886)
ging Bax over tot de gereformeerde
kerken. Hij studeerde daarna theolo
gie aan de Kamper hogeschool, waar
van 1883-1902 ook de dogmaticus dr.
Herman Bavinck (1854-1921) ais do
cent werkzaam was. Bavinck, gebo
ren in Hoogeveen, waar zijn vader
Jan Bavinck christelijk gereformeerd
predikant was. studeerde klassieke
talen en theologie in Leiden,, waar hij
'in 1880 bij prof. dr. J. H. Scholten
promoveerde op een proefschrift,
titeld: „De ethiek van Zwingli", Hij
was een man, die ook de niet-gere-
formeerde theologie grondig kende.
Men zie hiervoor de in 1972 respec
tievelijk 1974 verschenen werken
over kerkgeschiedenis van dé hoog
leraren dr. Otto J. de Jong onder
scheidenlijk dr. A. J. Rasker.
In zijn studententijd zal het Gerrit
Bax zeker niet zijn ontgaan, dat zijn
naamgenoot W. Bax, hervormd pre
dikant in Zaandam, socialist werd,
hetwelk deze op een synodale afkeu
ring kwam te staan.
Ds. R. W. de Jong neemt in 1897
afscheid van de gereformeerde kerk
van Holten wegens het aanvaarden
van een beroep naar Temeuzen.
Eerst na vier jaar. waarin acht be
roepen werden uitgebracht en een
dito aantal „bedankjes" werd ontvan
gen, werd de predikantsplaats weer
vervuld. De heer G. Bax uit Kampen
slaagde voor het kandidaatsexamen
theologie en stelde zich op 4 maart
1901 beroepbaar. Vijf dagen later ont
vangt hij een beroep naar Holten, dat
ook door hem wordt aangenomen.
Op 14 juli 1901 hij was toen 34
jaar werd kandidaat Bax beves
tigd in Holten door zijn zwager ds.
Jan Willem Wechgelaer (1855-1911)
uit Alkmaar. Twee dager) tevoren
trouwde Holtens predikant in Aalten
met Johanna Gesina Wechgelaer, ge
boren 25 augustus 1869 in deze Ach-
tërhoekse plaats. Haar ouders waren
de koperslager Dietrich Wechgelaer
en Janna Willeminia Lohuis. Bij de
huwelijksstukken werd een verkla
ring overgelegd, dat de bruidegom
aan de nationale militie had voldaan.
Als getuigen fungeerden twee broers
van de heer Bax, n.l. W'illem Arend
Jan en Jacob, respectievelijk winke
lier en koopman in Zutfen, alsmede
twee broers van de bruid, zijnde de
reeds genoemde Alkmaarse predikant
en Gerrit, die boekhouder was en
woonde in Zeist.
Toen ds. Bax in Holten zijn arbeid
begon, was op het hervormd kerke
lijk erf werkzaam de vijf jaar jonge
re ds. E. G. J. Bal, die in 1903 werd
opgevolgd door ds. P. A. Steenbak
ker Merjlyon Loysen. Dc namen van
Bax en Steenhakker werden met die
van nog een zestal andere Holtenaren
aangebracht op de gedenksteen in de
voorgevel van het op 28 december
1906 officieel in gebruik genomen
schoolgebouw aan de Stationsstraat.
Vijftig jaar later waren hun zoons dr-
Jacb Bax (reeds overleden) en ds.
J. A. Steenbakker Morilyon Loysen,
toen predikant te Angeren (Gld en
thans weer woonachtig in Holten, de
feestredenaars bij de viering van 't
scbooljubileum in de „afgeladen"
hervormde kerk. Ds. Steenbakker
werd bij die gelegenheid door de heer
G. W. Rietman naar de kansel
leid. Aan deze avond, nu al weer
achttien jaar geleden, zullen velen
met mij góede herinneringen bewa
ren, alsook aan de aangeboden feest
avond in gebouw „Irene".
Ds. Gerrit Bax wordt om zijn wijze
van preken niet alleen, doch ook om
zijn vriendelijkheid en beminnelijk
heid, door tal van mensen, waaron
der ook andersdenkenden, nog in ge
dachtenis gehouden. Evenals de her
vormde predikant ds. J. G. P. Müller
sr. heeft ook ds. Bax Holten als enige
standplaats gehad. Toen hun emeri
taat werd verleend, kon worden ge
zegd, dat hervormd en gereformeerd
Holten door hen waren gevormd. De
gemeenten droegen in veel opzichten
hun stempel.
Ds. Bax werd door ziekte gedwon
gen emeritaat aan te vragen, dat
hem met ingang van 1 juli 1936 werd
verleend. Hij was niet in staat voor
te gaan in een afscheidsdienst. Na
mens hem heeft zijn zoon dr. Jacob
Bax de gemeente toegesproken. De
scheidende predikant ontving een
schilderij van kerk en pastorie, ver
vaardigd door Gerard Bosch, ten ge
schenke.
Na zijn emeritaat vestigde ds. Bax
zich metterwoon in zijn geboorte
plaats, waar hij op 5 september 1939
in de leeftijd van 72 jaar overleed.
Met hem ging een man heen, die 35
jaar lang trouw, oprecht 'en met gro
te toewijding zijn arbeid in de ge
meente heeft verricht. Op 8 septem
ber d.o.v. vond te Holten de begrafe
nis plaats. In de kerk werd gespro
ken door ds. J. W. Dragt, opvolger
van ds. Bax, en door ds. R. Ham
ming van Nijverdal.
Mevrouw Bax-Wechgelaer ontsliep
op 2 december 1953 te Aalten, waar
zij na het verscheiden van haar man
inwoonde bij familie. Op 5 december
d.o.v. werd zij eveneens in Holten
ter aarde besteld.
Hilversum. w. OTTEN.
Ook in de tweede wedstrijd werd door Holten 1 met 4-4 gelijkgespeeld.
Tot dit resultaat droeg o.a. bij René Heyting door zowel haar enkelspel
als de damesdubbe] met Tineke Makel te winnen. De andere twee punten
werden veroverd door Gerrit Makel in zijn single en zijn mixed met
Tineke Makel.
Door dit resultaat is de competitie
nog geheel open. Zondag 28 mei zul
len de kaarten duidelijker kunnen ko
men te liggen wanneer in de uitwed
strijd Beekbergen de derde'tegenstan
der zal zijn.
Het tweede team moest deze keer in
Zwolle met een gelijkspel genoegen
nemen Maar deze prestatie was lang
met slecht gezien het feit dat met een
invalster, de jeugdige Linda Kamper
man, moest worden aangetreden. Lin
da speelde goed en wist zelfs samen
met Rudie Berends een mixed-dubbel
te winnen Voor de andere drie pun
ten zorgden Rob van Iddelinge o.a,
samen met Yvonne Durieux in de
tweede mixed.
Hoewel de resultaten van de zater
dagteams minder waren moet toch ge
steld worden dat met name het heren
(jongens!) team bijzonder goed ge
speeld heeft. Met iets meer routine
waren de punten in Holten gebleven,
terwijl nu door een nederlaag na zeer
lange strijd van de heren dubbel van
Jan Herman ten Kampe en Bert Kam
perman de sportieve en plezierige te
genstanders uit Markelo met een 3-2
overwinning huistoe gingen.
Het mixed-team speelde een min
der plezierige. Niet alleen werd met
4-1 verloren, maar de sfeer was niet
zoals we die gewend zijn bij tennis-
competitiewedstrijden. Het pinkster
weekend zijn er geen competitiewed
strijden. Pinkstermaandag wordt nu
een onderling toernooi georganiseerd,
waarvoor de leden zich maandagoch
tend in het clubhuis kunnen opgeven.
Vormingscentrum Den Alerdinck te Laag-Zuthem, post Zwolle
(tel. 05290 - 541), dat al eerder onder meer 30 cursussen rond het
thema'„Stervenshulp: opgave en onmacht" hield, organiseert ook
op 29 en 30 mei a.s. een tweedaagse oriëntatiebijeenkomst over
begeleiding van stervenden en over vragen inzake medische macht
en ethiek. Deze cursussen bedoelen een oriëntatie te zijn voor
mensen die in hun werk en/öf het eigen leven op vragen over
leven en dood en stervenshulp zijn gestoten.
Agenda voor de week van donder
dag 15 t.m. woensdag 21 mei 1975.
Speciale openingstochten met de
riièüWé salonboot Vaii Rederij Scheers
op le en 2e pinksterdag. Vertrek 14.30
uur, aankomst 18.00 uur. Inlichtingen/
reserveringen: Rederij Scheers, w.s.
Eureka, Worp, tel. 15914, b.g.g. 13254.
VVV Deventer 05700-16200.
E D.B.-theater, Smedenstr. 10, telef.
13615, weekfilm do. 15 t.m. wo. 21 mei
Dokter Zhivago, 2e week, .14 jr.,.nacht
voorstelling vr. 16, za. 17 mei 23.30
uur De veertien karatevrouwen 18 jr.,
matinee za. 17, zo. 18, ma. 19 mei 14
uur De vier clowns a.l. Aanvangstij
den weekfilm: dagel. 19*30, zo. en ma.
ook 16 uur.
Cinema, Lange Bisschopstr. 69, tel.
11100, weekfilm do. 15 t.m. wo. 21 mei
Marieken van Nieümegen, 2e week, 18
jr., nachtvoox-st. vr. 16, za. 17 mei 24
uur Enter the dragon, 2e week, 18 jr.,
matinee za. 17, zo. 18, ma. 19, wo. 21
mei 14 uur Heksen en bezemstelen a.l.
Aanvangstijden weekfilm: werkd. 20
urn-, za. 18.45 en 21.15, zo., ma 16,
18.45 en 21.15 uur.
Luxor theater, Brink 20, tel. 18662,
Tijdens de pinkstex-dagen (17-19 i„__
is ex- op Den Alerdinck een bijeen
komst rond de vraag: 'Wat bezielt
ons in Godsnaam?1, in aansluiting
het bezinningspx-oject van de Wereld
raad van kerken over 'verantwoor
ding afleggen van de hoop die in ons
is.'
'Religie en muziek' staat centraal ii
een zomerweek op Den Alerdinck van
19 tot 26 juli. Een van de onderwer
pen in deze veel omvattende week:
Muziek en zang: Wat kunnen die en
hoe functioneren die? Wat 'doen ze
ons? Deelnemersprijs f. 190,-; kinde
ren reductie. Adres voor opgave en
nadere inl. ook over andere bijeen
komsten: zie boven.
(Hervormd Eersbureau)
In Rusland:
Wedergeboorte van het
geloof?
'Als de thex-mometer 100° C. aanwijst,
dan gelooft de atheïst, dat zo'n tem
peratuur objectief bestaat. Het is
voor een atheïst moeilijk te geloven,
Als u de komende dagen een olifant
ziet - een echte of een afbeelding -
zult u aan het Rode Kruis moeten
denken. Dat dier wordt namelijk als
mascotte gebruikt bij de aanstaande
collecte van het Nederlandse Rode
Kruis, van maaudag 26 mei tot en met
zaterdag 7 juni Affiches, t-shirts,
autostickers en ander propagandama
teriaal voor deze jaarlijkse inzameling
zijn alle voorzien van een vriendelijke
olifant, die het publiek vraagt dc
collectebussen te helpen vullen.
INZAMELINGSCAMPAGNE
eind mei - begin juni
Dat gebeurt onder het motto „Hel
Rode Kruis komt een stukje tekort."
Want inderdaad, steeds vaker wordt
op het Rode Kruis een bex-oep ge
daan, in binnen- en buitenland, voor
eenzamen en gehandicapten, voor
slachtoffers van rampen en conflicten.
Het Rode Kruis vindt ook steeds nieu
we taken op zijn weg: nieuwe vakan
tieprojecten voor chronisch zieken en
invaliden, telefooncirkels voor cori-
tactbehoevenden, Medic Alert-pennin-
gen voor speciale groepen en patiën
ten Allemaal hulpverlenend werk,
dat elk jaar meer kost. Vandaar dat
het Rode Kruis, dat zijn taken alleen
dankzij de vrijgevigheid van de Ne
derlandse bevolking kan uitvoeren,
steeds een stukje tekox-t komt.
Die olifant wil u nxi - in alle goed
moedigheid - bij de lurven pakken
met het verzoek wat meer te geven
als de collectebus u straks wordt voor
gehouden. Opdat het Rode Kruis niets
tekort komt, zodat medemensen die
wel wat tekort komen, zo goed moge
lijk kunnen worden geholpen.
Joop Geesink is de ontwerper-teke?
naar van de olifant. U kent hem wel
van Loeki de Leeuw, die de STER-
reclame opsiert. De olifant zal trou
wens óók op de televisie te zien zijn.
In de laatste week van mei en de eer
ste week van juni zal enkele malen
een filmspot van één minuut worden
getoond, waarin het goede dier de
Rode Kruis-collecte op zeer bijzonde
re wijze zal aanbevelen.
Een ander, die datzelfde zal doen -
woensdag 28 mei om vijf vóór acht op
Nederlaxxd I - is Simon Carmiggelt.
Op de van hem bekende wijze zal hij
vertellen wat het Rode Kruis allemaal
waard is. Dat is in elk geval ook: een
bijdrage van u. U moet natuurlijk niet
vreemd opkijken als in dat program
ma de olifant nog even om de hoek
komt kijken
Het Rode Kruis heeft hel dier geen
naam gegeven. Daarmee zou de aan
dacht teveel worden afgeleid van het
doel waarvoor het dient: een extra
opwekking aan u om naar vermogen
bij te dragen voor hulpverlening aan
ontelbare naamlozen. Al kunnen daar
toe ook zeer bekenden van u behoren.
Zorg, dat het Kruis niets tekort
komt
dat er objectief een moraal bestaat.
Onze ziel met de kwikzilverkolom en
de tien geboden met de schaal op de
thex-mometer te vergelijken, is voor
de atheïst onmogelijk. We hebben de
thermometer van onze moraal ver
loren we geloven niet aan elkaar,
niet. aa.n het goede. Aan een ideale
God kon men geloven - en men ge
loofde ook - maar hoe kan men aan
een zondig mens geloven? De mens
heid richt haar blikken weer op God,
want in het geloof aan God verwerft
ze gemakkelijk ook het geloof, de
hoop en de liefde.'
Deze citaten uit bx-ieven van de op 4
•ovember 1972 in een gevangenkamp
gestorven jonge russische schrijver
Jurij Galanskov vertolken de gevoe
lens en gedachten van vele russen.
Er zijn in de Sovjet-Unie na 58 jaar
communisme en atheïsme meer gelo
vigen dan de statistieken doen ver
moeden en misschien zelfs meer dan
vóór de revolutie van 1917. Want vóór
de revolutie was iedere rus weliswaar
in naam christen (de orthodoxe kerk
was staatskex-k), maar dat zei na
tuurlijk weinig over zijn geloof. Na de
revolutie werden materialisme en
atheïsme de officiële wereldbeschou
wing en ieder, die enigszins belang
rijk of verantwoordelijk werk heeft,
wordt geacht atheïst t.e zijn. Dat heeft
twee gevolgen:
ten eerste, wie openlijk lid van een
kerk is, gelooft werkelijk (afgezien
van in opdracht van de politie in de
kerken werkende spionnen)
ten tweede, tallozen, die werkelijk
geloven, zijn niet openlijk lid van éen
kerk.
Het verlangen naar de 'ideale God'
en een 'objectieve moraal' laat zich
niet uitroeien. Telkens wijzen de sta
tistieken uit, dat het merendeels ou
deren, vooral oude vrouwen zijn, die
de kerken bezoeken. Maar dat ver
schijnsel doet zich nu al drie genera
ties lang voor in de atheïstisohe sov
jetmaatschappij. Dat bewijst, dat zij,
die in hun jeugd'; niet geloofden, op
latere leeftijd gelovig werden of dat
zij, die als jongemensen niet naar
de kerk gingen om hun loopbaan of
die van hun kinderen niet in gevaar
te brengen, voor hun geloof uitkomen,
als ze daarvan geen gevolgen meer
hoeven te vrezen. Velen, die in een
kwetsbare positie; fvèrkeren, 'gaan ook
heimelijk naar eéti-kerk, waar men
hen niet kent. De laatste jaren ech
ter sluiten steeds meer jonge mensen
zich bij een kerk- aan zonder rekening
mol mogelijke gevolgen te houden,
hi' de protestantse kex'ken wat
meer aantrekkingskracht voor jonge
ren in de intellectuele beroepen schij
nen te hebben.
Een aantal in samïzdat (ondergrond
se pers) verschenen artikelen van
russen over deze herleving van het
geloof, die juist, in het land met de
langste atheïstische traditie plaats
vindt, is opgenomen in een kort ge
leden bij de YMCA Press in Parijs
uitgegeven bundel met de titel 'Iz pod
glyb' (Van onder de ijsschotsen van
daan). Enkele willekeurige citaten
eruit laten zien wat russen van ds
geestelijke situatie in hun land den
ken:
'Het is nog te vroeg, om ondubbelzin
nige conclusies te trekken, maar het
schijnt dat ook op de,vraag: 'Waar
is de waarheid?' al een antwoord ge
geven wordt. Zoals in het organisme
het uitstoten van vreemde eiwitten
plaatsvindt, zo vindt nu het uitstoten
van de 'positieve filosofie' en de hele
ermee verbonden ideologie plaats: in
onze maatschappij vindt ze geen voe
dingsbodem meer in de levende ziel.'
'Op geheimzinnige en onzichtbare
wijze keert het bijna verloren gegane
christelijke bewustzijn tot ons terug
•Waarom vindt deze wedêrgêboorte,
tegen de achtergrond van de ondex--
gang van het geloof en het religieuze
gevoel in de hele wereld, juist in ons
land plaats, waar de christelijke
godsdienst aan bijzonder planmatige
en wrede aanvallen is blootgesteld?'
Vertalingen als die van de bundel 'Iz
pod glyb' zijn zeer wenselijk, omdat
ze regelrecht uit de sovjetwerkelijk
heid komende stemmen doorgeven.
(Hervormd Persbureau)
weekfilm do. 15 t.m. wo. 21 mei Veel
liefs uit Moskou i4 jr., nachtvoorstel
ling vr. 16 mei 23 uur Fadango, de
sex-ranch 18 jr., matinee zo. 18, ma.
19 mei 14 uur De lefschopper a.l. Aan
vangstijden weekfilm: werkd. 20 uur,
za. 18.30 en 21 uur, zo. en ma. 16,
18.30 en 21 uur.
Goetiek De Rozijnenkorf, Grote Pooi
19, tel. 11848. geopend: ma. t.m. za. 14-
18, vr. ook 19-21: tot 15 mei Marie
Sophie Mejan, tekeningen, litho's, 16
mei-6 juni Hans Zweverink en Bet ae
Wilde, tekeningen, litho's.
De Kunstpoot, adres en openingstij
den als Rozijnenkorf: tot 15 mei Ank
Spronk, etsen, gouaches, aquarellen,
16 mei-6 juni De vrouw in de kunst.
Kunst Rondom. Openbare Leeszaal,
Brink 70, tel. 13506: 15 mei-1 juni ten
toonstelling i.s.m. Man-Vrouw-Maat
schappij in het kader van 't Jaar van
de Vrouw.
Galerij Lenten, Kletterstraat 25-27,
Epse, tel. 21815, geopend: di. t.m. za.
10-18, zo. 14-17: tot 1 juni Edlef Ro-
meny, schilderijen.
Albert Schweitzer Centrum, Brink
89, tel. 19675, geopend: di t.m. vr. 9-
12, za. 14-17: Permanente expositie
over leven en werk van A. Schweitzer
(van 17 t.m. 21 mei gesloten). Woens
dag 21 mei 12.15 u. onthulling van het
Schweitzer-monument op de Brink
door mej. dr. Christiane Eckert, klein
dochter van dr. Albert Schweitzer. 15
uur herdenkingsbijeenkomst in d(
Grote of Lebuïnuskerk, Grote Kerk
hof. De herdenkingsrede wordt ge
sproken door prof. dr. S. W Mönnich
uit Amsterdam. Orgelbegeleiding: J.
Kleinbussink.
IJssélhotel, Worp 2. tel. 13520. Ge
hele maand expositie van wandkle
den van Sabine Wortelboer en Elma
Beks; knipkunst door mevr. v d. Maas.
Museum De Waag, Brink 56. telef.
14556, geopend: di. t.m. za. 10-12.30 en
14-17, za. 14-17. Antieke fietsen, keu
kens, zilver, aardewerk.
Museum De Drie Haringen, Brink
55. tel. 14556. geopend: di. t.m. za. 10-
12.30 en 14-17. za. 14-17. Tentoonstel
ling van aanklëedpoppen uit 1860-1910
Museum voor mechanisch speelgoed
•Noordenbergstr. 9, tel. 19739, geopend:
als de Waag.
Bergkerk, Bergkerkplein, tel. 10700.
geopend: dagelijks 10-21 uur. Tot 25
mei „Onderweg.naar de vrede?",
tentoonstelling over de periode 1933-
heden t.g.v. 30 jaar vrijheid.
Atheneumbibliotheek, Klooster 3,
tel. 16512, geopend: ma. t.m. vr 10-
12.30 en 14-17, zo. ook 18-20.45, vanaf
15 mei Verborgen vrouwenleven. De
vrouw in het klooster.
De Ervaring, Kleine Overstraat 85,
geopend: wo. t.m. zo. 13-18. Tot 17 mei
Exposities van Maddala's door Ioanna
Salajan, Richax-d Lamm, Ries Kleij-
nen, Bernd Bevers, Elly Geesink, Pim
de Boer, Henk Gotlieb, Jan ten Voor
de. Loes en Reinier van de Voorde.
Galerij Bado. Koekendijk 12, Bath-
men, tel. 05704-2330, geopend: di. t.m.
za. 13.30-18, vr. ook 19-20, za ook 19-
20. Keramiek van Babs van Elsdïn-
gen, Pam Wiekhart, Hans Boerrigter
en L. M. Kolenbrander.
In mei is de natuur pas goed wak
ker uit de winterslaap, liet prille
groen barst uit de knoppen, de hele
natuur tintelt van nieuw voorjaarsle
ven met een aanstekelijkheid, die al
eeuwen en eeuwen zijn weerklank
vindt in de heidense en christelijke
feesten.
Van oudsher is mei de maand
waarin liefdesbanden en andere ver
bintenissen worden gesloten, de
maand waarin jongelui in 't groen ge
kleed of met groen versierd, rondom
de rijkversierde meiboom dansten.
Al op de eerste mei praalde, reeds bij
het aanbreken van de dag, 'de met
goud en zilverpapieren lovertjes ver
sierde meiboom. Een paar eeuwen
geleden hadden de burgers er één
voor de overheid, de armen voor de
rijken, de schoolkinderen voor hun
onderwijzeres, de minnaars voor hun
minnaressen en de kinderen voor hun
ouders geplant. In 's Hage maakte de
burgerij en vooral de schutterijen
veel werk van zulke bomen. De mei
bomen droegen een speciaal devies,
dat „de gezintheid van het volck, wat
het prijswaerd achtte, wat het stoffe
tot afkeuringhe gaf, rondelijck te ken
nen gaf.'.'
In een nieuwsblad uit 1669 stond te le
zen: Als het nu den lesten dagh en
avont van April was, hebben de bur
gers van 's-Gravenhage volgens oude
gewoonte ses rustige meyboomen ghe
plant, waaronder één voor de Staten
van Holland en de West-Vrieslandt in
welker wimpels stonden dese woor
den: „Humanarum grande decus co-
lumenque rerum," wat betekent; hoe
grooten zuvl van Staat van Hollant
was.
Het planten van de ,,Mey-boomen
van Staat" met de zinspreuken is tot
de Franse revolutie in gebruik geble
ven. De meibomen omkranst of be
hangen met versierde kronen werden
's-avonds verlicht en door ,,'t Hof'
bezichtigd.
Wat het een vroege zachte lente èn
stonden op de eerste mei de bomen
al in bloei, dan was het in de steden
en dorpen een „regte" vreugdedag.
Men zond elkaar meigiften, en de
straten waren als het ware herscha
pen in feestzalen waarin werd ge
danst en waar mey-liederen werden
gezongen.
Soms ging het er echtér zo ruw aan
toe, uiteindelijk, dat het „vieren van
den May" 't volgend jaar bij klok-
geklep en plakkaat werd verboden.
In oude boekskes staan tal van mei
liedjes, zoals:
„lek kom hier planten
met geluyt, trommel en fluyt,
Eenen groenen, en playsanten
Mey-boom, voor u deur,
schoon bruyt."
Als dan enige coupletten lang de
schoonheid van het meisje is ge
roemd gaat het lied verder:
„Nu gaen ick schrijve
in den Mey-boom die hier staat
dat ick uwen dienaer blijve
Tot dat 't leven mij verlaet."
De plechtige ommegangen, het vo
gelschieten, de pinksterdansen en het
zingen rond de boom zijn zeer lang in
gebruik gebleven. De pinksterbruid
of pinksterblom, op gezamenlijke kos
ten versierd met bloemen en slingers
was omringd door een stoet van in
't wit geklede meisjes. De al zingend
opgehaalde schat was vaak zo groot
en de liedjes die gezongen waren
vaak zo lichtzinnig, dat in de 17e
eeuw de regering „verpligt was den
omgang der pinksterbloemen strenge-
!ijk te verbieden in Amsterdam, Enk
huizen, Haarlem, Dordrecht, Arnhem
en elders, op poene van een goudgul
den voor elk kind dat den ciertak be
geleidde."
Vaak waren het alleen de weeskinde
ren, die langs de huizen rondgingen
om zingend koekjes en stuivers op te
halen. Vaak gingen een in 't wit ge
klede jongen met een bloemenom-
wonden staf en een in 't wit gekleed
meisje met een versierde beker,
voorop. Hun gezang bestond uit het
refrein:
..De pinksterbruid, Die gaat vooruit
Haar voetjes die willen niet horen en
als ze dan niet horen wil, dan gaat
de bruid verloren."
De befoemdste Pinksterbloem was
indertijd die van Schermerhorn. Ze
werd voorgesteld, staande op een
draagbank en omhangen met twintig
zilveren tuigen, tien zilveren belien.
drie beugeltasseh en vijfentwintig
kettingen. In haar rechterhand hield
zij een zilver kommetje en in haar
linker een zilveren bel. die zij liet
klingelen terwijl de giften werden in
gezameld
De Amsterdamse weesjongens uit
vroeger eeuwen hadden de naam. al
tijd betrokken te zijn bij het luilakken.
Vrijdags voor Pinksteren al, gingen
zij vroeg buiten de stad brandnetels
plukken. A!s zij, de brandnetels
steeds ronddraaiend terugkwamen,
zongen zij:
„De leuyelak! De grote slaapzak.
Hij is opgestaan!
Hij mag niet weer naar bed toe gaan!
Alluyn, alluvn. een dief in de tuin.
Alarm, alarm, een dief in je arm
Al schoon al schoon de rozeboorr.
Alhier de Eglantier!"
De zaterdag voor Pinksteren klonk
hetzelfde lied, terwijl ze de deuren
van de huizen dichtbonden en er al
lerlei vieze dingen aanhingen.
Weldra mochten dan ook de jongens
■van de vaders van de tehuizen niet
meer uitgaan vóór zij naar het werk
gingen en zo bleef er van de oude ge
woonte niet veel meer over dan het
roepen van „Luylak" langs de stra
ten.
nadruk verboden
Eij de t.g.v. het concours-tiippique
door de rijvereniging Bergruiters ge
houden verloting vielen de prijzen op
de volgende nummers: rood: 385
516 - 437 - 238 - 208 - 377 - 445 -
203 - wit: 846 - 108 - 870 - 207 - 406 -
843 - 134 - 826 - 442 - 423.
De prijzen kunnen worden afgehaald
bij de heer Robers. Pastoriestraat 48,
Holten
Natuurlijk niet; natuurlijk is een
vrouw niks beter dan een man.
Maar ook niks minder! Zeker,
schaatsen en fietsen kan ze niet
even hard; dat is eèn kwestie van'
spierkracht. In 't denken en han
delen zijn we gelijk. Hoe komt 't
dan dat toch vrouwen zo vaak
achtergesteld worden? Van ge
lijke rechten is bepaald nog niet
overal sprake.
Op de Emancipade wordt gesig
naleerd waar het fout zit en wor
den oplossingen gesuggereerd,
'n Paar honderd groepen en orga
nisaties laten zien hoe hun aan
pak was of is. En daar kan men
lering uit trekken. Of niet.
Neem nu de werkende vrouw: zij
krijgt een plaats in de sector Arbeid,
waar het NVV zich uitgebreid pre
senteert, compleet met de aangeslo
ten bonden, het jongerenkontakt en 't
sekretariaat vrouwelijke werknemers.
Via een looproute wordt het leven
van een' vrouw uitgebeeld van school,
via werkende jongeren en gehuwde
werkende vrouw tot pensioen. Er zal
een praatboek zijn, waar deskundigen
vragen beantwoorden en informatie
geven.
UTRECHT. Hare Majesteit Ko
ningin Juliana opent op dinsdag 20
mei om half elf 's morgens de Eman
cipade in de Margriethal te Utrecht.
De manifestatie bestrijkt een aantal
hallen van het Jaarbeurscomplex en
is tot en met 8 juni dagelijks - ook in
de weekends - geopend van 10.00 tot
Maak van uw tuin
een lusthof met
sierbetontegels of
blokken.
Zelfs van hele kleine
tuintjes is vaak veel
meer te maken Wie
gebruik maakt van
spoorbielsen, sierbeton-
blokken of schutting,
bloembakkenen
uitgewassen grind-
tegels m vele soorten
en kleuren van ons, die
hoeft heus niet over te
borrelen van kreatieve
ideeën om er toch iets
fijns van te maken. Dot
eens iets aan die tuin.
Maak er iets
verrassends van.
Wij helpen u graag.
A.F. PIERIK b.v.
Enterstraat 190 - Rijssen
Telefoon: 05480-3044
Showroom dagelijks
geopend van 9-6,
donderdagavond
tot 9 uur,
zaterdag 9-5 uur.
18.00 uur. Op donderdagen zelfs tot
22.00 uur.
De openingsplechtigheid wordt in
geluid door een welkomstwoord van
de voorzitter van het Nationaal Co
mité Internationaal Jaar van de
Vrouw, mevrouw ir. Nellien de Rui
ter. Zij zal het woord vervolgens ge
ven aan de Commissaris van de Ko
ningin in Di-enthe, mevrouw mr. Ti
neke Schiithuis.
Dan is het moment aangebroken
waarop mevrouw Marga Kamlag, van
de bekende NOS-tv-sportrubriek. de
estafetteloopsters zal binnenpraten.
Zij komen uit de verschillende pro
vincies van ons land aangerend -
vaak zijn ze al de vorige avond ge
start - met in de hand geklemd een
koker met een boodschap van hun
respectievelijke Commissarissen van
de Koningin. Deze hoge heren heb
ben de kokers eigenhandig uitgereikt
aan de atletes: soms, afhankelijk
natuurlijk van de locatie, zeer iaat in
de avond of zeer vroeg in de morgen.
Eén en ander is georganiseerd door
de Koninklijke Nederlandse Atletiek
Unie.
De centrale van de plattelandsvrou
wenorganisaties maakt een aantal
problemen zichtbaar van vrouwen zo.
wel in het agrarisch als midden-
standsbedrijf, zoals kinderopvang als
in het bedrijf moet worden meege
holpen., oplossingen voor het geval de
vrouw b.v. door ziekte uitvalt en voor
de geldzorgen wanneer het bedrijf tij
delijk niet zo goed gaat. Eén en an
der is gesitueerd in een doolhof met
de symbolische duizendpoot als de
personificatie van de vrouw, die
werkt in een bedrijf aan huis.
De levensloop van vijf babies, gebo
ren. jn verschillende milieus, wordt
nagegaan en gevisualiseerd door de
drie vrouwenbonden CNV. NKV en
NVV.
Eenmaal getikt, altijd getikt, zeggen
de Kantoorvrouwen. Maar liefst een
derde van alle werkende gehuwde en
ongehuwde vrouwen zit op -een kan
toor. De meesten in de dienstverle
nende sector. Kiest de vrouw dit werk
zelf of wordt ze thuis en op school 'n
bepaalde kant opgestuurd? Vindt ze
het gezellig op kantoor? Wat zijn
haar mogelijkheden daar later? Het
antwoord is aan de vrouw zelf. Een
kleine quiz helpt haar op de Emanci
pade.
De Stichting Ombudsvrouw werkt aan
de opheffing van discriminatie b.v.
bij belastingmaatregelen en ontslag
problemen bij part-time werk.
De ombudsvrouw zelf, Meta van
Beek. is aanwezig in de week-ends en
op donderdagavonden. En anders is
er iemand van haar team.
De tentoonstelling Emancipatie - Be
vrijden - Kwaliteit is ingericht door
ir. J. van Ettinger. adviseur Bouw
centrum, wiens uitgangspunt is: de
omgeving van de mens bezit moge
lijkheden genoeg voor gelijke kansen
voor alle mensen om zichzelf te ont
wikkelen. Wat echter ook nodig is, is
tijd. Pas wanneer Tijd voor Kwaliteit
wordt vrijgemaakt, is volledige eman
cipatie van vrouw en man moge
lijk. De expositie laat zien hoe men
dit zou kunnen realiseren. Er zal een
experiment worden opgezet, waaraan
iedereen kan meedoen. Hoe meer
deelnemers, hoe beter.
De vrouw, die werkt, de vrouw die
wil gaan werken en de vrouw, die an
der werk wil: veor hun allemaal is
de Emancipade, de manifestatie die
hoopt een stukje ontevredenheid weg
te nemen, waar dat is.
P.S. voor mannen: Wij zijn tégen het
kommerciële instituut van moeder
dag. Bij deze een tip voor de mannen
die dat gevoel ook hebben, maar toch
iets willen doen. Beloof 'r een kaartje
voor de Emancipade! Kost maar
f 4.50 en in groepsverband (minimaal
20 mensen) f 3.-. Kinderen beneden
de 12 jaar gratis. Elke dag geopend -
ook de week-ends van 10.00 tot 18.00
uur, op donderdagavond tot 22.00 uur.
De uitvoeringsorganen van de so
ciale verzekering, maar ook vele an
dere instellingen en bedrijven heb
ben medewerkers nodig die beschik
ken over een goede, op de praktijk
gerichte vakkennis van de sociale
verzekeringswetgeving.
Een hierop gerichte tweejarige cur
sus begint weer in september. Zij is
georganiseerd door de Stichting Op
leiding Sociale Verzekering te Am
sterdam.
Oorspronkelijk was deze cursus be
doeld als vakopleiding voor hen die
werkzaam zijn bij een der uitvoe
ringsorganen van de sociale verzeke
ring. De praktijk wijst echter uit dat
in de laatste jaren circa een derde
deel van de cursisten, zoals maat
schappelijk werkers, medewerkers
van personeelsafdelingen en organi
saties op sociaal gebied, elders werkt.
De cursus omvat twee delen. Het eer
ste deel betreft een aantal onderwer
pen die met de sociale verzekering
in relatie staan; het tweede gedeelte
geeft een gedetailleerde behandeling
van de sociale verzekeringswetge
ving.
De mogelijkheid van aanmelding voor
deze cursus sluit 10 juli 1975. Het
adres van de Stichting Opleiding So
ciale Verzekering is: Bos en Lommer
plantsoen 1, Amsterdam-West, teief.
020 - 871513.
