V.
Er is een kindeke geboren
Wm m i fe
Kerst
kribben
v i
Wm- I 1 m
4 fS|
7 JjHg
IJs-koffie
Feestbowl
Wijngelei
Ijsthee met rum
veer één kilometer
van Bethlehem ligt.
ten oosten
derskring. Het
schilderij is 21,5
x 19 cm groot.
Dit is te zien in
het Aartsbis
schoppelijk Mu
seum te Keulen.
\GEN
t
T.O,
e vele
jiete
staar
Uit vroeg-Christelijke geschriften
blijkt, dat die kerk een kilometer ten
oosten van Bethlehem lag, in een
dal aan de voet van een berg. Deze
aanduidingen laten er geen twijfel
over bestaan, dat we hier te maken
hebben met de plaats die nu de Ara
bische naam ,,Kanisat-er-raoeat"
heer, hetgeen ,Kerk van de Herders'
betekent. Deze plek ligt aan de oost
kant van het dorp Beet-Sachoer en is
ongeveer een kilometer van het hart
van Bethlehem verwijderd.
Er is echter geen kerk meer te
vinden. Wel ligt er ondergronds een
kleine ruimte, die wordt gebruikt als
gebedsplaats. Het is een kleine ka
pel in een olijfgaard, die is ingeslo
ten door een twee meter hoge stenen
muur. Volgens de Christelijke over-
r
esiagen slagroom
RECEPTEN VOOR 4 PERSONEN
Celeitje met garnalen.
Benodigdheden: 4 dl pittige, ont
vette bouillon, 50 g garnalen, paprika-
zoetzuur. 50 g kleine champignons,
peterselie,, 8 g gelatine (4 blaadjes),
1 ratroen. enkele gewassen slabla
den, toost, boter of margarine.
Bereidingswijze: week de gelati
ne in ruim koud water. 'Los de uitge
knepen gelatine op in hete bouillon.
Schenk een klein bodempje bouillon
In een glad vormpje (bijvoorbeeld
een recht kopje). Leg er enkele gar
nalen, paprika-zoetzuur, een blaad
je peterselie en een plakje champig
non op, in een mooi figuur. Laat de
boodllon geleiïg worden en leg er
een nieuwe laag vulsel op. Schenk er
weer wat bouillon op en laat 't geheel
weer geleiïg worden. In en koelkast
(of vrieslichaam daarvan) gaat het
sneller. Vul het kopje op deze wijze.
Zet de vormpjes, voordat de geleit
jes worden gestort in een bak met
warm water en maak de kanten los.
Zorg dat het geleitje goed los in de
vorm zit en stort het op een blaadje
sla. Geef er een partje citroen en
toost met boter bij.
Heldere uiensoep.
Benodigdheden: *U 1 bouillon, 25 g
boter of margarine, 300 g uien, 1/4
blikje tomaten, madeira, peterselie.
stijfgeslagen en ongezoete slagroom
I Bereidingswijze: Sniid d«e schoon
gemaakte uien klin en fruit ze bruin
ln de boter of margarine. Schenk
de bouillon erbij en kook de soep
I plm. 15 minuten door. Snijd de uitge-
lekte tomaten in stukjes, doe cl<e
de soep en warm ze door. Maak de
soep op smaak af met madeira en
kleingesneden peterselie.
Garneer de soen het allerlaatste
moment op het bord of in een kan
met een toef
C(xj au vin.
Benodigheden: 1 kip (plm. 120Ö
g), Vt fles rode wijn, 100 g uitgelek
te zure zilveruitjes, 100 g in dobbel
steentjes gesneden doorregen rook-
spek, 3 sjolotten of 1 grote ui, 3 teen
tjes -knoflook, peper, zout, 100 g
champignons, een takje basilicum, 4
eetlepels bloem.
Bereidingswijze: Wrijf de kip in
met peper en weinig zout. Bak het
spel uit en fruit hierin de kleingesne
den sjalotten en knoflook. Bak de kip
bruin aan alle kanten. Schenk de wijn
erbij en voeg de zilveruitjes, klein
gesneden champignons en basilicum
toe. Stoof de kip in lVt 2 uur gaar.
Bind de saus met aangemengde
bloem.
Bleekselderijsalade.
Met walnoot en vinaigrettesaus van
olie, azijn, peterselie, peper en zout.
Geflambeerde fruitsalade.
Benodigdheden: 1 banaan, 1 appel,
2 sinaasappels, Vt blikje uitgelekte
mandarijn, 2 glazen kirsch, 3 eetle
pels suiker en 15 g boter of marga
rine.
Bereidingswijze: Schil de vruchten.
Snijd de banaan en de appel in niet
te kleine stukken. Snijd de partjes
sinaasappel uit de tussenvliezen van
de dik geschilde vrucht. Smelt de bo
ter en laat die lichtbruin worden in
de koekepan op het fonduerechaud
aan tafel.
Schep de suiker erbij en doe ook de
vruchten in de pan. Bak die heel even
onder voortdurend omscheppen.
Schenk de Kirsch erbij en warm die
goed door. Houd de pan even schuin
zodat de alcohol gaat branden. Ver
deel de vruchtensla als de vlammen
zijn uitgedoofd.
levering zou de verkondiging van
Christus' geboorte binnen deze ruim
te hebben plaats gehad, die nu eigen
dom is van het Grieks-Orthodox Pa
triarchaat in Jeruzalem.
De Christelijke overlevering heeft
zich niet uitsluitend bepaald tot het
verhaal van de herders. Ook andere
gebeurtenissen meest betrokken uit
het Oude Testament, zijn in geogra
fische zin met het Herdersveld ver
eenzelvigd. Jacob weidde er zijn
kudden en het verhaal over Ruth.
Nadat het land ,da t nu Israel
heet, onder Arabisch beheer was ge
komen is nog een ander element aan
de overlevering toegevoegd. Het Her
dersveld werd niet meer alleen ge
zien als de plaats waar zich de ver
kondiging van Christus' geboorte had
voltrokken, maar ook als de begraaf
plaats van de drie herders, die daar
bij betrokken waren geweest. De
vermeende graven werden aan de
pelgrims getoond.
In de ze6de eeuw heeft het Her
dersveld een plaats gekregen in het
ritueel der Kerstviering. In zeven-
eeuwse voorschriften voor Christelij
ke religieuze diensten kunnen we le
zen, dat de viering van de Kerstdag
werd voorafgegaan door een dienst
in de Kerk van de Herders. Na af
loop van gebed gingen de priesters
en de Kerkgangers in processie naar
de Kerk van de Geboorte in Bethle
hem.
Uit archeologische opgravingen
bleek, dat de Kerk van de Herders
een basiliek^isgeweest, gedragen
door -zuilen met Corinthische kapite
in van wit marmer en omgeven
door kleurrijke mozaiekvloeren. De
ze basiliek werd in de zevende eeuw
verwoest. Daarna werd een nieuwe
hoewel kleinere kerk op de ruïnes
geplaatst. Deze werd in de tiende
eeuw verwoest door de Egyptische
heerser El-Hakem. De plek is vele
eeuwen een verwaarloosde ruïne ge
bleven, tot de Griekse monniken er
zich vestigden. Maar door de eeu
wen heen is het Herdersveld voor
pelgrims een vereerde plaats geble
ven.
- i-
jf MÈti Jp&M fe
ÜHÉ 1 -
Deze feestelijke zwarte bloeze, met ingeweven vierkantjes van zilvergaren,
heeft doorschijnende driekwart pofmouwen. De brede tailleband wordt losjes
geknoopt. De bloeze wordt hier gedragen op een zeer wijde, eveneens zwarte
broek. Het model is echter ook goed te combineren met een zwarte, lange of
kniebedekkende rok.
Aan h.et boekje Vrij zijn met
vorst, Blij zijn met koude (over
de toepassing van koelkasten
en diepvriezers) een uitgave
van Van Swaay Amersfoort
(Postbus 124) en aldaar ver
krijgbaar voor f 2,75, ontlenen
wij enkele recepten voor fees
telijke drankjes.
Echte Beierse W eihnachtstol-
len worden door bakker Braaks-
ma aan het Almelose Vincent
van Goghplein gebakken. Na
een week \ang bijgestaan te zijn
door Michael Pickl. Herr Pickl is
een Duitse specialist in het bak
ken van deze Beierse lekkernij.
Kenmerk van deze Beierse
Weihnachtstollen is een wel uit-
Benodigdheden: 1 lepel ijs, 1 lepel
oploskoffie, Vt lepel basterd-suiker, 2
dl. melk, wat cacaopoeder.
Bereidingswijze: Los het koffiepoe-
der op in een weinig kokend water.
Voeg de melk en de suiker toe en zet
dit mengsel in uw koelkast. Leg op
de bodem van een glas een lepel va-
nille-ijs en giet hier een en ander
overheen. Bovenop komt de cacao.
U neemt van alle verse vruchten
die er op het ogenblik te koop zijn
zoals sinaasappels, bananen, appels,
peren, gestoofde abrikozen een half
pond. Heeft u een beetje kleurige
vrucht nodig koop dan een blik ont
pitte kersen, of frambozen. Men
snijdt alles in stukjes en vermengt
het met 1 fles zeer zoete goedkope
wijn en een fles spuitwater. Is het
nog niet zoet genoeg, doe er dan wat
limonadegazeuse bij.
Maak maar heel wat want het ls
gauw op. Iedereen lust nog wel een
glas.
Gazan
De aanbidding
van het godde
lijke kind, één
van de kostbaar
ste stukken van
de Keulse Schil-
De allereerste vermeldingen die aan het Herdersveld (ten oosten
van Bethlehem) refereren als een plaats van verering vinden we in
de reisbeschrijvingen van christelijke pelgrims uit de eerste eeuwen
van onze jaartelling. Daaruit wordt ons duidelijk, dat in de tv/eede
helft van de vierde eeuw het zgn. Herdereveld, of zoals het in
die tijd werd genoemd de Heilige Weidegrond, al een gerenom
meerde, geheiligde plek was. In die tijd stond daar een kerk met
erin een grot, die naar de pelgrims werd verteld de grot was
waarin de herders leefden aan wie door een engel de geboorte van
Christus werd verkondigd.
Vandaar dat er in Portugal tal
rijke kerken en musea kerstkribben
zijn. Het zijn echte kunstwerken uit
het verleden. Deze reusachtige gehe
len tellen soms honderden figuren.
De naïve komposities putten hun in
spiratie in de volks bedevaarten. Zo
als in de „Romarias" haasten dé ge
lovigen zich op de wegen die naar de
heiligdommen leiden. Op deze ma
nier tonen de kerstkribben die voor
de 18e eeuw vervaardigd werden
aan de toeschouwer hoe in die tijd
de klederdracht en de typische ge
woonten van de Portugese dorpsbe
woners in de verschillende streken
ven het land waren. De houten en
kleien beeldjes die zich in een lange
karavaan op weg naar het Jezus-
kind begeven, dat zich in het mid
den van het tafereel bevindt, zijn
dikwijls beladen met offrgaven, ty
perend zijn voor de streek van her
komst. De boeren dragen de voor
raad voor de eetmalen onderweg.
De meest eenvoudige kerken wil
len een kerstkribbe bezitten en war
neer de parochie over de financiële
middelen beschikt, doet ze beroe
op de in haar tijd beroemde kunste
naars. Deze talentvolle kunstenaars
beelden in ieder beeldje een plasti
sche schoonheid uit die tentoonge
steld zijn in het museum voor Oude
Kunsten te Lissabon.
Benodigdheden: 1 fles droge witte
wijn. 200 gr. suiker, 30 gr. gelatine,
sap van een citroen, 2Vt dl. water
Bereidingswijze: Voeg het citroen
sap bij het water en los hierin de sui
ker op. Los de voorgeweekte gelati-
op in deze vloeistof en giet ze door
een vochtige doek. Schenk vervol
gens de wijn bij deze vloeistof en
laat ze in de koelkast opstijven. U
hebt dan een heerlijke gelei, die u
bijv. gehakt rondom een mooi stuk
gebraden vlees kunt schikken.
gezochte kruidenmelange en het ?-
op smaak brengen van de vruch- §L_;
Zet sterke thee en maak er thee
ijsblokjes van in uw ijslade. Vervol
gens maakt u extra thee, vermengd
met suiker en e'en paar citroenschil
letjes. Laat dit afkoelen. Doe bij het
serveren de thee-ijsblokjes in een
hoog glas en giet hier de koude thee
op. Doe er een scheutje rum bij.
Denk er aan een scheutje, anders
wordt het ijsrum met thee. Misschien
ook wel lekker.
tenpotpourri. Iedere stol wordt
na het bakken ondergedompeld
in gesmolten roomboter om op
timale versheid te bevorderen.
Het heeft de heer Braaksma
moeite gekost om zijn Duitse
collega voor het bakken van de
ze specialiteit naar Nederland te
krijgen. Op de foto de heer Pickl
bij het afwegen van de Beierse
W eihnachtstollen.
De volkstraditie beweert dat
Sint Franciscns van Assisië ge
durende zijn toespraken tot zijn
„broeders en zusters, de vogels'"
de uitvinder is geweest van de
kerstkribben. Het Portugese
volk dat een land bewoont waar
in de natuur zich in al haar be
koorlijkheid: ontplooit, tracihtte
zich de gevoelens van Sint Fran-
oiscus, in hun gebeeldhouwde
transponering, eigen te maken.
