<352>
Onjuist bericht van Radio
bracht vreugde en paniek
Oranje
oriënteringsrit
■bathmenI
KALFSTERMAH
Gebr. ZGETBROOO
LES!
■I Lila
7 SEPTEMBER
'DOOR EN VOOR
tweedehands
MOEDERS,
huishoudelijke
hulp
„DE BOETIEK
30 JAAR GELEDEN DOLLE DINSDAG
AFWEZIG
M.A.C. „De Holterkrg"
ZATERDAG
JEUGD SV „HOLTEN"
EXPORTKWALITEIT
BLOEMBOLLEN
SPAARREGELING
MET HOGE RENTE!
KLEIN VELDERMAN B.V.
voor vakkundige
baarverzorging
BAR-DANCING „BOODE
tractoren
AFTER ALL
THE M00DCHERS
Tot ziens in Boode
Salon Wander
DISCOBAL
verhuizingen
transporten
AUTOBEZITTERS
Fa. Gervedink Nijhuïs
Firma Gervedink Nijhuis
Voor echt leren tassen
en ceintuurs
STUK WEILAND
Nuchtere
stierkalveren
SLAATJE
SLAATJE
Waarom maakten de Geallieerden
geen gebruik van de situatie
Vrijdag 6 september 1974
Blij #n dankbaar geven wij
u kermis van de geboorte
van ong dochtertje
JANNET
G. H. Oosterveld
E. J. Oosteïveld-
Ruiiterkamp
Holten, 4 september 1974
Neerdorp 28
Wij danken allen hartelijk
voor de felicitaties, bloe
men en cadeaus die wij bij
ons 12 xh. jarig huwelijksfeest
mochten ontvangen.
Jante en Dinie Traanman
Holten, september 1974
Op vrijdag 13 september a.s. hopen onze geliefde
ouders en grootouders
T. Bijma
en
G. BijmaDikkers
hun 40-jarig huwelijk te herdenken.
Dat ze nog lang voor ons gespaard mogen blijven
is de wens van hun dankbare kinderen en klein
kinderen.
Bathmen. september 1974
Hogeweg 1
Receptie van 16.30 tot 17.30 uur in café „Jacht-
lust" te Loo. Bathmen.
Nog vrij onverwacht overleed uit onze familie
kring onze lieve schoonzuster en behuwdzuster
Maria Christina Kolkman
Echtgenote van G. J. Kolkman
in de gezegende ouderdom van 79 jaar,
Markelo: Familie G. H. Kolkman
Holten: Familie W. Veneklaas
Familie J. Nijland
Familie H. Kolkman
Familie A. Bronsvoort
Familie W. Rensen
Rijssen, 1 september 1974
De begrafenis heeft, inmiddels plaats gevonden
op donderdag 5 september, op ,,'t Lenfert" te
Rijssen.
Bedroefd, maar dankbaar wat hij voor ons is
geweest, ging na een geduldig gedragen lijden van
ons heen onze lieve man, vader en opa
Gerrit Jan Nijenhuis
echtgenote van G. W. Schutte
in de leeftijd van 68 jaar.
G. W. NijenhuisSchutte
G. H. Jansen ManenschijnNijenhuis
J, Jansen Manenschijn
Marga, Gerrie en Marjan
Holten, 31 augustus 1974
Beuseberg 106
De begrafenis heeft inmiddels plaats gehad.
Dankbetuiging
Voor de vele bewijzen van
medeleven en deelneming
ondervonden tijdens de i
ziekte en na het overlij- J
den van mijn lieve man
en onze lieve vader en
opa
Johan Lammers
betuigen wij onze harte
lijke dank.
F. Lammers-v. d. Bos
Kinderen en
kleinkinderen
Holten, sept. 1974
Pastoriestraat 18
H. F. STEUNENBERG
toj en met. maandag
16 september
Voor spoedgevallen naar
collega J, A. <Jroot
Aaltinksweg 6
Tel. 2884 (na 18.00 uur)
Maandag t.m. donderdag
18.00 - 19.00 uur
Vrijdag 17.00 - 18.00 uur
Zondag a.s.
(40 km., A en B-klasse)
Start 14.00 uur bij clubhuis café ,,De Biester"
Stationsstraat.
Opgeven vanaf half twee.
Bespaar nu op uw stookkosten door een
onderhoudscontract af te sluiten bij:
Klein Velderman B.V.
Kolweg 76, Holten, telefoon 05483.1332
Onderhoudscontracten
voor:
CV gasgestookte ketels
CV oliegestookte ketels
geysers
boilers
gaskoóktoestellen
gaskachels
oliekachels etc.
Volledig landelijk erkend installateur
DAMESKAPSALON
Burg. v. d. Borchstraat 12
Telefoon 1748
GROTE KEUS
PRESENTEERT ZONDAG A S
van 500 tot 8000 gulden
Alle soorten oliekachels
GROTE ZAAL:
KUYPERS B.V
(Slootsmid)
4 bars o.a. „Boerendèle" en ..'t Keldertje
LAREN (OLD,
Telefoon 05738-227
Voorzaal
Aanvang 19.30 uui
TE KOOP
TE KOOP
GEVRAAGD:
g.o.h.
Ford Taunus
17 M, bi. '68
Schilderijen, kabinetten
klokken, kasten enz. enz-
Alles van goud af zilver,
koper en tin
Fiat Special,
april '71
„DE PANNE"
Borkeld 46a Holten
Telefoon 05483-2418
(N.O.Z
37000 km gelopen, met radio
en veiligheidsgordels.
U denkt toch wel aan een
VLOTTE WARME JAS voor uw
schoolgaande jeugd
Espelo 50. Holten
telefoon 05483 - 1493
DE NIEUWE KOLLEKTIE HANGT
KLAAR
JOPPERS
PARKA'S
IM. LEREN JASJES
NATO-JACKS
ZONDAG
Ook voor afspraak
Oranjestraat 18
Telefoon 1615
Cafe
„De Wippert"
AANVANG 14.00 UUR
Voor vakkundige
en
GEVRAAGD:
Fa. H. Miiller
en Zoon
Kerkplein 1 - Holten
Telefoon 05483-1300
voor een morgen per week
Mevr. van Geel
Agentschap:
Van Gend en Loos
Fazamenweg 3 - Holten
Telefoon 1976
Met onze autolak-
mengmachine maken wij
voor u elke gewenste kleur
Zowel in synthetische- als in akrylaatverf.
Ook de metalickleuren.
Verder alles voor de ondergrondbehandeling.
Schildersbedrijf - Spuitinrichting
Dorpsstraat 43 - Telefoon 1480
Schildersbedrijf - Spuitinrichting
DORPSSTRAAT 43 TELEFOON 1480
Het adres voor doe-het-zelvers
kunt u terecht bij
Oranjestraat 20 - Holten
Het adres voor al uw kado's
Te koop gevraagd
Brieven onder nr. 76 adm. Gaardenstraat 17
Voor een goed Keurslagersprodukt
naar Oranjestraat en 't Viaduct
Dinsdag:
500 gr. fijne of grove runderworst 358
500 gr. fijne of grove, ..varkensworst 325
150 gr. leverkaas 113
IV2 hectare
snijmais
W. SLUITER
Beuseberg 169
Telefoon 1488
VERVEN
LAKKEN
haalt men bij
Een gegarandeerd echt leren jasje
dat het toch altijd wint in deze wereld van
namaak. Met makkelijke steekzakken
voor uw handen en borstzakken om
noodzakelijke papieren in op te bergen
KLEDINGHUiS
VOOR
HOLTEN, IN 'T CENTRUM
TELEFOON 1397
GEVRAAGD:
VÖQR DE MESTERIJ
H. J. BERENDSEN
Markelo - Tel. 05731-344
KLEIN VELDERMAN B.V.
Kolweg 76 - Tel. 1332
Vrijblijvend prijsopgave
Woensdag:
500 gr. schouderkarbonade
500 gr- speklappen z.z
100 gr. rolpens
318
210
88
Donderdag
500 gr. gehakt half om
500 gr. mager rundergehakt
150 gr. gekookt ontbijtspek
258
445
135
Vrijdag en zaterdag:
100 gr. malse biefstuk 1S8
100 gr. pekelvlees gg
150 gr. gekookte ham 135
De gehele week:
500 gr. runderlever 135
Blik bruine bonen 3D
Blik Unox Weense worstjes 8 stuks 148
Blik Delmonte fruitcocktail 235
KEURSLAGER
ORANJESTRAAT en 'T VIADUCT
Volop verse groente
Hagelwitte bloemkoolsla, andijvie,
boontjes, aardbeien enz. enz.
Extra zaterdagaanbieding:
Een kilo blauwe zoete druiven 185
2 kilo handappels 125
Een literblik fruitcocktail' 163
ALLE SOORTEN HANDAPPELS
Extra weekaanbieding:
Maandag: half kilo gesn. spitskool 39
Dinsdag: een kilo andijvie 78
Woensdag: half kilo gesn. rode kooi 39
Donderdag: een kilo bietjes 55
Vrijdag: een kilo geschr. worteltjes 59
Stationsstraat - Telefoon 121G
Het Rijswijkse plein in Den Haag is het plein dat elk verkeer, dal
uit het Zuiden, en dus voornamelijk uit Rotterdam komt, uiteinde
lijk moet passeren. Maar op 5 september.van het jaar 1944 is er niei
veel verkeer op straat. Particuliere auto's rijden al lang niet meer
en ook de fiets is een schaars vervoermiddel geworden. Het enige
verkeer dat er in het 4e oorlogsjaar nog rijdt is het militaire ver
keer van de bezetter en op deze merkwaardige dag zijn zelfs de
Duitse militaire voertuigen verdwenen. Toch is het niet stil op het
Rijswijkse plein. Van alle kanten zijn mensen komen aanlopen en
op het plein samengestroomd. Er heerst een opgewekte, opgewon
den stemming. Sommige mensen hebben vlaggen bij zich. Neder
landse vlaggen én Engelse vlaggen, want het wachten is op de be
vrijders. De mensen hebben het zelf gehoord, van Radio Oranje uit
Londen voor de Engelse zender: „Britse troepen zijn de Nederland
se grens over getrokken", zo werd er omgeroepen, „en hebben Bre
da bereikt. Zij rukken verder op in de richting van Rotterdam". Na
het horen van dit bericht kunnen de mensen het thuis niet langer
uithouden. Zij moeten er uit; de straat op, want elk ogenblik kun
nen die tanks van de bevrijders komen aanrollen, waar ze nu al vier
jaren op hebben gewacht. De mensen op het Rijswijkse plein voelen
zich gelukkig want zij zullen de eerste Hagenaars zijn die de be
vrijders zullen begroeten
ken van de grootse Belgische haven
stad weinig tegenstand. Toch duurt
het nog een hele dag voordat de
Duitsers uit heel Antwerpen zijn
verdreven, maar de havens zijn de
Engelsen onbeschadigd in handen
gevallen. Een onverwacht succes.
Maar generaal Horrocks zal later
verklaren: ,,Ik had de havenstad
links moeten laten liggen .en over het
Albertkanaal moeten trekken naar
Woensdrecht en de landengte van
Zuid-Beveland om zo de aftocht van
het Duitse 15e leger over rle Schel
de ai' te grendelen. Napoleon zou dit.
wellicht hebben ingezien, maar ik
dacht er niet aan
Want al hadden de Britten dan de
stad Antwerpen mét de havens, de
toegangsweg naar de haven, de
Westerschelde, was nog stevig in
Duitse handen. Geen enkel geaJTi-
eerd schip kon Antwerpen bereiken
om, op die manier, de nodige goe
deren in grote hoeveelheid aan de voe
ren, nodig om een snelle opmars te
garanderen juist nu de Duitsers dui
delijk. waren aangeslagen en het
tempo van de geallieerde achtervol
ging verhoogd moest worden
Opmars in versneld tempo
Op 6 juni 1944 D-day waren de
geallieerden op de Franse kust ge
land en al was de invasie gelukt, tot
eind juli wilde er niet veel schot ko
men in de opmars van de Amerika
nen en Engelsen. Maar in de maand
augustus stort de Duitse tegenstand
ineen en dringen de invasielegers in
hoog tempo voorwaarts. Op 15 augus
tus begint ..Operatie Mistral", de ge
allieerde invasie in Zuid-Frankrijk
bij Cannes. 10 dagen daarna is Gre
noble bevrijd. Inmiddels hebben de
legers, komend uit Normandië Pa
rijs bereikt. Even is er een adempau
ze maar op 29 augustus komen de
Engelsen en Amerikanen weer in be
weging Het le Canadese leger trekt
op langs de Noordzee-kust in de rich
ting van Ostende, het Britse 2e leger
richting Brussel en het le Ameri
kaanse leger gaat over een breed
front vooruit, de Noordelijke flank
richting Luik. de Zuidelijke flank
richting Luxemburg. De Britten ruk
ken het snelst op: op 3 september
wordt Brussel bevrijd.
De Duitsers vluchten in paniek
voor hun vijanden uit, telkens trach
tend zich aan een omsingeling te
onttrekken.
Geen Napoleon
Op 29 augustus is de Britse 11e pant
serdivisie uit het Seine-bruggehoofd
bij Vernon op mars gegaan; reeds
de volgende dag wordt Beauvais be
reikt. de dag daarna Amiens. Dank
zij het vroegtijdig optreden van de
Franse verzetsbeweging worden de
bruggen over de Som mé niet opge
blazen.
Luitenant-generaal Brian Horrocks,
bevelhebber van het Britse 30e leger
korps, trekt in de richting van Ant
werpen. Op maandag 4 september rij
den de eerste tanks van het 3rd
Royal Tank Regiment over de au
toweg vlak bij de havenstad. Op
aanwijzing van de verzetsbeweging,
die natuurlijk met de situatie ter
plaatse op de hoogte is en de weg kent
weten de Britten langs een voor de
Duitsers niet verwachte, veiliger om
weg de stad in te komen. De verras
te verdedigers bieden in de buitenwij-
Planning te pessimistisch
Het is vrij gemakkelijk le begrij
pen dat het machtige invasieleger
van de bevrijders, vooral toen de op
mars op gang kwam, per dag dui
zenden en nog eens duizenden tonnen
brandstof vergde. Dat. hadden de ge
neraals en stavën natuurlijk ook wel
begrepen,
Er waren speciale maatregelen ge-
'roffen om het oprukkende leger pp
een vlotte wijze van brandstof te
voorzien. Een pijpleiding was onder
de Noordzee en het Kanaal door van
Engeland naar Frankrijk gelegd.
Die pijpleiding kreeg de naam Plu
to". Do ongedacht snelle opmars
van de invasielegers in juli en augus
tus bracht Pluto echter voor zeer
grote problemen. Parijs werd 55 da
gen eerder bevrijd dan was gepland
en op de datum waarop, naar ver
wachting de Seine moest worden be
reikt, 4 september, werd Antwerpen
bevrijd. Er werd alles aan gedaan
om de aanvoer gelijke tred te doen
houden met de op de planning vér
voorlopende opmars. De „Red Hall
Express" vormde een lang lint van
vrachtwagens die ononderbroken
voortrolden naar het front. Maar het
fuurde niet lang of er ontstonden op
stoppingen wegens mankementen,
verkeersongevallen, slechte toestan
den van de weg of door andere oer-
zaken Toen werden vliegtuigen in
gezet om de hoognodige brandstof
nóg sneller naar voren te krij
gen, maar dit alles kon niet voor
komen, dat op 4 september, toen de
gealiiéerden vlak bij onze grens
stonden, toen de Duitsers en landver-'
raders in paniek vluchtten de opmars
moest worden gestaakt Juist op
het moment waarop Nederland voor
het grijpen lag hielden de tanks en
de pantserwagens stil Er was
geen druppel olie meer.
Angst voor een getergd volk
Van dit alles hadden de mensen op
het Rijswijkse plein in Den Haag
geen weet. Trouwens in heel Neder
land was ieder er vast van overtuigd
dat het uur der bevrijding geslagen
had. In Rotterdam was al gauw be
kend dat Dordrecht was bevrijd. An
deren hadden van Rotterdammers
gehoord dat de Engelse tanks al
door de Maasstad reden. In Leiden
wist men te vertellen dat 's-Graven-
hage al was bereikt. In Haarlem
dacht men dat de bevrijders al
voorbij Leiden waren. In Zwolle wist
men heel zeker dat Apeldoorn al was
bevrijd en de Groningers beweerden
dat Assen al was veroverd
En het was niet alleen de berichtge
ving van Radio Oranje welke aanlei
ding gaf tot deze geruchten. Hét
bewijs voor al die beweringen was
wel de stroom van vluchtende Duit
sers en NSB-ers. landverraders die ge
heuld hadden met de vijand, die in
Noordelijke en Oostelijke richting
door de meeste Nederlandse steden
trok. En zo vermengden vreugde om
de bevrijding bij 't Nederlandse volk
zich met angst voor vergelding bij
de Duitsers en NSB-ers.
Hier en daar werd tot actie overge
gaan. In Baarle-Nassau werden 20
Duitsers gevangen genomen, nog
meer werden er te Axel opgepikt. De
NSB-burgemeester van Naarden
gaf zijn revolver maar vast aan zijn
staatssecretaris, waarvan hij wist,
dat hij zeer Engels-gezind was. Te
Rotterdam werd een gebouw van de
waterleiding en de daarnaast zich be
vindende school door de verzetsbe
weging bezet. Sommige Duitse sol
daten gaven hun helmen en koppels
aan kinderen
Bevrijdingsnummers van onder
grondse bladen rolden al van de clan
destiene drukpersen. De treinen met
Duitsers en NSB-ers, richting Duits
land waren overvol maar ook he
le karavanen van volgeladen auto's
met houtgasgeneratoren, ja zelfs
paard-en-wagens en handkarren re
den richting Heimat, bemand met
angstig rondkijkende Duitsers en
mogelijk nog banger kijkende colla
borateurs. De vluchtelingen waren
niet zozeer bang voor de geallieer
den als wel voor de wraakzucht van
een volk. dat zij 4 jaar lang onder
drukten en dat nu de kans voor de af
rekening zich niet zou laten ontglip
pen. Zelfs hooggeplaatste Duitsers,
zoals de Reichskommissar Seys-In-
quart en de höhere SS- und Poli-
zeiführer Rauter waren er vast van
overtuigd: Het Nederlandse volk zou
in opstand komen
Westerbork
In oktober 1939 had de toenmalige
Nederlandse regering op de Drentse
heide bij Westerbork, ten zuiden van
Assen, een kamp gebouwd als onder
komen voor de uit Duitsland ge
vluchte Joden. De Duitsers gebruikten
het kamp als doorgangskamp voor de
Joden die overal in Nederland werden
gevangen genomen en gedeporteerd
naar de vemietingskampen in Polen.
Op 15 juli 1942 vertrok de eerste
trein uil Westerbork naar Oost-Eu
ropa. Van dat moment af zijn er 93
treinen uit Westerbork vertrokken...
Maar telkens brachten treinen uit
Amsterdam weer nieuwe gevange
nen Op 4 september 1944 komt
er weer een trein aan met mensen,
maar dit maai zijn het geen gevan
genen, maar vluchtelingen; vrouwen
en kinderen van NSB-ers uit alle de
len van ons land worden per extra
treinen naar Kamp Westerbork ge
voerd. Aldaar aangekomen worden
zij door Joodsp kampbewoners ge
registreerd en op luizen onderzocht...
De massale vlucht van NSB-ers
die via Westerbork in Duitsland
terechtgekomen betekent in feite het
einde van de NSB. De in Nederland
achtergebleven mannelijke NSB-ers
worden opgenomen in de Waffen-SS
of de Landstorm, onderdelen van
het Duitse leger, of in de door het
Nederlandse volk zo gehate Land
wacht, die vooral jacht maakt op
onderduikers en verzetsmensen
Vreugde van één dag
Dolle Dinsdag heeft voor wat be
treft de Duitse troepen slechts één
dag geduurd. Spoedig bleek het be
richt van Radio Oranje niet met de
feiten overeen te stemmen. In tegen
deel. de geallieerde opmars wordt
gestaakt wegens gebrek aan brand
stof voor de voertuigen en de Duitsers
krijgen gelegenheid hun in elkaar ge
storte front weer te herstellen. Op 4
september bevindt zich nog geen en
kele geallieerde soldaat op Neder
landse bodem. Dit zou pas 10 da
gen later het geval zijn en 't zal niet
een Engelse maar een Amerikaan
se soldaat zijn, die als eerste onze
grens passeert en wel bij Eysden in
Zuid-Limburg. De eerste Nederland
se stad, die zal worden bevrijd zal
niet Breda zijn. maar Maastricht
en wel op 14 september.
Hoe kwam het dan dat Radio Oran
je kon spreken van de bevrijding van
Breda? Dat is zo gegaan: Er was
bij Bureau Inlichtingen van de Ne
derlandse Regering te Londen bericht
binnen gekomen dat Bredase ver
zetsstrijders in contact waren geko
men met Engelse troepen. Er werd
echter niet bij gezegd, waar dat con
tact plaats vond en hóe groot de
Britse eenheid was waarmee contact
was gemaakt. Was dat een divisie of
was dat een verkenningseenheid? De
BBC nam het bericht over met de ge
dachte; Als de Nederlandse rege
ring zoiets zegt, dan zal het wel goed
zijn. De Nederlanders in Londen
dachten: ook de BBC zendt dit be
richt uit, dan zal het wel in orde zijn.
En zo werd de blijde mare „Breda
is bevrijd" zelfs meerdere malen
omgeroepen voor de Engelse zen
der....
De paniek bij de bezetter heeft
maar één d;«; geduurd; dat gold óók
voor de vreugde bij ons volk. De
wachtende mensen op de pleinen
en langs de invalswegen gingen zeer
teleurgesteld en ontmoedigd weer
naar huis. Radio Oranje was té op
timistisch geweest. Breda zou pas
op 29 oktober worden bevrijd en niet
door dc Britten, maar door de Po
len
Noord-Nederland zou pas veel la
ter worden bevrijd, voor velen te
laat De moeilijkste periode van
de oorlog de hongerwinter moest
voor vele Nederlanders nog ko
men
