VRIJE TUD. BLIJE TIJD
1
1- 1 "L
Bouwsystemen voor
metalen constructies
I
Sierprofielen
Plastisch werken
met reliëffolie
Een donkere kamer
Ken uw hout
Parana pine
Beuken
Draadinsteker voor
naaimachines
Zelf doen
Toebehoren
Ontwikkelen
Vergroten
Voor knutselaars die wel weer eens wat an- ffj
ders willen en van metaal allerlei meubelen
en speelwerktuigeri willen "maken is er uit
komst door de verschillende bouwsystemen
voor metalen constructies die er aan de mark
gekomen zijm Men kan daarmee zonder spe
eïaal vakgereedschap de leukste dingen con
strueren zoals tafels, stoelen, schommels en
selfs zonneschermen.
Zo levert Reynolds Consumer, Industrielaan 2 ir
Groot-Bijgaarder (België) allerlei profielen, platen
en onderdelen van aluminium dat zich gemakkelijk
bewerken laat. In alle zaken waar „Reynolds do it
yourself aluminium" wordt verkocht, kan men een
brochure krijgen, waarin alle knepen en trucjes staan
<Me bij het knutselen nodig zijn. Bovendien zijn er een
massa originele ideeën, montagevoorbeelden en crea
ties in opgenomen, waaruit blijkt dat men met alu
minium nog veel meer kan doen dan uit het voor
gaande mag blijken.
PARANA PINE (Araucaria angusti-
folia)
Kern en spint van deze uit Brazilië
afkomstige naaldhoutsoort Parana pi
ne (Aracaria angustifolia) verschillen
duidelijk in kleur. Het zeer brede,
bruikbare spint is bleekgeel. De kern
is licht tot donker grijsbruin, dikwijls
voorzien van min of meer helrode
tot paarsachtige strepen. Het hout
heeft een zijdeachtige glans en een
gelijkmatige, homogene structuur; als
de rode strepen ontbreken, heeft het
geen uitgesproken tekening. De nerf
is fijn en de draad gewoonlijk recht.
Parana pine laat zich uitstekend ver
werken en is goed te draaien, schroe
ven en spijkeren. Het kan ook zonder
moeilijkheden gelijmd, gepolijst, ge
beitst ,en geverfd worden. Ten gevol
ge van ,t voorkomen van donkei"geel
gekleurd zogenaamd reactiehout
(drukhout) treedt soms overmatige
krimp op, in het bijzonder ook in de
lengterichting van het hout. Delen die
drukhout bevatten, hebben dikwijls
een grote neiging tot krom- of sche-
luwtrekken. Parana pine heeft een vo-
lumege-wicht van 0,53. HET wordt
toegepast voor binnenbetimmeringen,
lijsten, bezemstelen, kerkmeubolen,
Het is voor toepassingen die aan
weer en wind zijn blootgesteld niet
Voldoende duurzaam.
Beukehout (Fagus sylvatica) is één
der meest gebruikte en bekende loof
houtsoorten van onze houtindustrie.
De beuk groeit verspreid over geheel
Europa doch komt ook elders voor
(bijv. N.-Amerika en Japan). Het hoüt
is vrij hard', sterk en fijn van nerf en
heeft een regelmatige en dichte struc
tuur. Het laat zich goed verwerken,
spijkeren en schroeven; het is vooral
goed te buigen. Beuken worden ge
stoomd en ongestoomd aangevoerd.
Het gestoomde hout is rosebruin van
kleur, het ongestoomde varieert in
kleur van bijna wit (Deens beuken)
tot crèmekleurig en lichtbruin. Van
liet gestoomde hout zegt men dat het
beter bestand is tegen aantasting door
schimmels, bovendien meent men.
dat het minder werkt dan het onge
stoomde hout. Doordat beuken zich
zeer goed laat buigen is het een van
Q'e meest geschikte houtsoorten voor
gebogen onderdelen van meubelen en
leuningen. Aangezien beuken tijdens
het drogen zeer veel krimpt is het
raadzaam, vooral in 't interieur, zeer
droog hout toe te passen. Het Neder
lands (inlands). Belgisch en Frans
beuken verschillen onderling niet ve.el
In kwaliteit. Joegoslavisch of Slavo
nisch beuken behoort tot. de meest ge
bruikte beukesoorten. Beuken worden
voor huishoudelijke artikelen -en
speelgoed, stofdorpels, gereedschap
pen, dwarsliggers (verduurzaamd)
Ook vervaardigt men triplex van beu
kehout.
1
Een andere „grote" op dit gebied,
maar dan speciaal in stalen buiscon
structies, is Cruson, postbus 4 in
Breskens, die een nieuwe serie buis
bouwsels voor in en om de woning
heeft samengesteld. De eenvoud van
het Cruson-syseem en een duidelijke
montage-aanwijzing stellen iedereen
in staat foutloos en in een minimum
van tijd deze constructies te monte
ren. Alle buizen zijn roestvrij gegal
vaniseerd en enkele bovendien nog
bekleed met PVC krinjpbuis. Cruson
noemt zijn systeem een Meccano
voor volwassenen. Behalve meubels
Er zijn Cruson bouwpakketten
voor o.m. tuinbanken-tafels en
schommels (zie foto's). Voor
bank of tafel worden houten
zitting en leuning resp. boven
blad desgewenst bijgeleverd.
lenen deze buizen zich voor het ma
ken van volières, pergola's, wind
schermen en zo meer, ook in combi
natie met plastic plaatwerk. Alle mo-
geijke bevestigingsstukken worden
in de diverse bouwpakketten meege
leverd.
Het Internationaal Wol Secre
tariaat en het Nederlands Ka
toeninstituut verrichtten inder
tijd een onderzoek naar de om
vang èn de inhoud van de markt
voor meterwaar om meer te we
ten te komen over het wel en
wee van de zelfmaakmode. Hit
onderzoek bracht veel aan het
licht dat niet bekend was maar
ook weer niet verraste. Het
bracht ook veel naar buiten wat
niet bekend was en wèl verras
te. Uit de veelheid van verkre
gen gegevens kunnen er nier
een aantal schetsmatig worden
weergegeven.
Er wordt per jaar zo'n 500 miljoen
gulden aan stoffen-per-meter uitge
geven. Met die hoeveelheid stoffen
kunnen de provincies Groningen,
Friesland en Drente worden bedekt
en dan houdt men nog wat over. On
geveer de helft van het aantal Neder
landse huisvrouwen koopt per jaar
die stoffen om er iets van te maken.
Dat goede voornemen is overigens
niet altijd voldoende want het ver
bruik aan naaigaren (dat men voor
het maken toch nodig heeft) blijft ie
der jaar achter, wat de conclusie
echtvaardigt, dat sommige huisvrou
wen niet aan het maken toekomen of
erin blijven steken.
Met de bijna 3 miljoen naaimachi
nes die er in Nederland' zijn, wordt
jaarlijks door de huisvrouw een res
pectabele produkfcie bereikt. De helft
van de gekochte stoffen wordt ver
werkt in huishoudelijke artikelen, zo
als lakens, slopen, spreien en vele
andere. De andere helft wordt kle
ding: meer dan 2 miljoen rokken en
broeken, 500.000 pyjama's en zo'n 10
miljoen japonnen, naast nog vele an
dere kledingstukken.
Zonneschermen zijn met het
Crusonsysteem zelf te maken.
Een standaardset bestaat uit
twee zijplaten voor bevestiging
aan muur of raamkozijn, waann
de bijgesloten bovenrol met has
pel in nylonlagers wordt opge
hangen, een onderbuis, twee uit-
zetarmen met bevestigingspla
ten. Het doek moet u elders aan
schaffen en op maat laten ma
ken.
Wie maakt zelf kleding? Een vraag
die moeilijk te beantwoorden is, want
marktonderzoek blijft een hulpmiddel
met zijn gebreken. Zo produceert een
onderzoek in veel gevallen slechts
cijfers en dan zijn het nog gemiddel
den. En zoiets als een „gemiddelde
huisvrouw" bestaat er gelukkig
Er is thans een handig appa
raatje op de markt gebracht
(door Handelsonderneming H.
Raven BV, Beatrixlaan 40,
Soest) om een draad wat ge
makkelijker door het oog van
de naaimachinenaald te steken.
De afbeelding laat zien op wel
ke wijze dit gebeurt
niet. Omdat ze niet bestaat kunnen
we het er over hebben, zonder iemand
te kwetsen.
We zullen ons daarom beperken tot
een soort profiel van de vrouw die
min of meer regelmatig zelf kle
ren maakt. Ze is betrekkelijk jong en
heeft ook jonge kinderen (beneden
de 6 jaar). De helft van deze vrouwen
is aktieï in het zelf maken en produ
ceert meer dan 10 artikelen per jaar.
Zij vertegenwoordigt ongeveer 2-3
van alle vrouwen, die zelf kleren
maakt.
Het zelf maken wordt door de
vrouw gemotiveerd door de voldoe
ning die het geeft en het financiële
voordeel dat het heeft. Die voldoe
ning heeft in sterke mate een crea
tief aspect. „Zelf iets maken is fijn
omdat je er je eigen ideeën in kunt
leggen", is 'n veelgehoord commen
taar. Het heeft weinig zin om na te
gaan of het creatieve motief belang
rijker is dan het economische. Wij
weten slechts dat beide motieven in
sterke mate aanwezig zijn en prikke
len tot actief bezig zijn, tot zelf-doen!
Sierprofielen zijn bijzonder
welkom als aanvulling in het
moderne interieur. Ze bieden
een goede oplossing bij krimp
en scheurnaden tussen wand en
plafond, hetgeen inhoudt dat ze
ook in gewone omstandigheden
voor een leuke plafond-afwer
king zorgen.
In de handel zijn nmc-sierprofielen
(van Bricolage, postbus 216 in Venlo)
die eenvoudig aan te brengen zijn, ook
door de handige leek. Deze uit geëx-
trudeerd speciaal hardschuim van uit
zonderlijke kwaliteit bestaande sier
profielen hebben 'n volmaakt glad op
pervlak; zijn vormvast, worden niet
gespijkerd maar gewoon geplakt en
kunnen geschilderd worden (zij het
dat hiervoor geen cellulose- of olieverf
gebruikt mag worden). Ze brengen
het hoogste effect wanneer zij volko
men naadloos afgevoegd zijn.
Voor het aanbrengen heeft men al
leen maar een fijngetande zaag of een
scherp mes nodig en een of andere
pasteuze voor polystyreen geschikte
lijm. De ondergrond moet glad' en
stofvrij zijn, kalk- of olieverf eerst'
verwijderen door afwassen of schu
ren.
Daarna wordt de voeglijm op het pro
fiel aangebracht, dat dan met stevig
aandrukken op zijn plaats wordt aan
gebracht. Met de overtollige lijm kun
nen de naden en kopse kanten worden
afgevoegd. Lijmresten zijn met 'n nat
te doek te verwijderen.
Het in kleur schilderen moet geschie
den met latex of tex op waterbasis.
Door het beschilderen met goudverf of
door het aanbrengen van transfers kan
men zeer decoratieve effecten berei
ken. De profielen zijn in diverse vor
men en lengten verkrijgbaar.
Reliëffolie is een dun metaal
(dus brandbaar) waarin men
motieven kan aanbrengen en
voorwerpen mee kan bekleden.
Het is prettig verwerkbaar ma*
j teriaal, waar ook kinderen uit
stekend mee kunnen werken.
De verwerking is heel eenvoudig.
Men neemt een vel reliëffolie en legt
het op een zachte ondergrond, bijv.
enige lagen krantepapier of een
schuimplastic plafondplaat. Met een
spatel, een oude balpen of iets derge
lijks, „drukt" men een motief in de
folie, maar zó dat men niet door de
folie heendrukt. Het relief zal nu niet
meer verdwijnen.
Om de holle ruimten op te vullen kan
men het te bekleden voorwerp eerst
voorzien van een paar laagjeskrante-
papier om het vervolgens met de re
liëffolie te bekleden. Men kan de hol
le ruimten tevens opvullen met Pa-
pydur (van de Tairnbacher Majolcka-
fabriek uit Haarlem) of met boetseer-
plast ARC en Ciel. Men wrijft met een
dotje watten, dat in Oostindische inkt
gedoopt is, over het in de folie ge
drukte motief. De inkt blijft in de diep
ste reliefs achter, waardoor het werk
stuk de zg. Antik-Look verkrijgt.
(Pebeo Oostindische inkt hecht uitste
kend op metaal). Een ornament is ook
te kleuren. Hiervoor is Pebeo Vi-
trail-Email in 10 fraaie, transparante
„gotische" kleuren in de handel,
terwijl het Pebeo koudemail ook erg
geschikt is.
Men kan allerlei voorwerpen, zoals
spanen doosjes, houten kistjes, schil
derijlijstjes, armbanden, kettingen,
manchetknopen, briefopeners, servet
ringen, sierkurken enz. met reliëffolie
bekleden.
De reliëffolie dient vooral bij ronde
voorwerpen aan de zijkanten iets in-
geknipt te worden alvorens het om te
vouwen.
Zo kan men een schoonheid in eigen
stijl aan alle werkstukjes geven. Na
enige oefening zal men in staat zijn al
lerlei fraaie werkstukjes te maken.
Een hulpmilder hierbij is het boekje
„Plastisch werken met dun metaal"
van A. J. G. Strengholt's Uitgeversmij
te Naarden.
De spanningen die ons moder
ne leven oproept, worden he
laas niet voldoende afgevoerd
door het zitten bij een TV. Vaak
roept het nieuwe spanningen op
die dan nog eens door een gang
sterserie worden aangedikt.
In de Verenigde Staten ad vise-
sen veel artsen hun cliënten een
kleine donkere kamer in te rich,
ten, zelf te gaan fotograferen
en zelf ook de negatieven af te
werken. In de praktijk is geble
ken dat dit een uitstekende
vorm van trimmen is. Men drib
belt heen en weer en vergeet
alle agressie, alle spanning.
Een donkere kamer vergt relatief
weinig ruimte en... geld. Een badka
mer bijv. is zonder meer geschikt.
Door bij avond te gaan werken ver
mijdt men het extra werk van ramen
afplakken en verduisteren.
Een simpel blad van meubelplaat,
afgedekt met resopal, formica of ge
lakt met enkele lagen zuur- en
sodavaste lak, met een oppervlakte
van 1.20 bij 70 cm. is als werktafel
ruim voldoende. Dit blad kan door
middel van haken tijdelijk in de bad
kamer worden aangebracht bijv. over
de, in veel huizen voorkomende la-
vetbak Wie geen badkamer heeft, kan
volstaan met de keuken. mits het
stenen aanrecht met plastic wordt af
gedekt, want ontwikkelaar vlekt!
Als verlichting kan dienen een Ro-
wi-wand of tafellampset met speciale
(geel-groen) filters. In de set kan een
normale gloeilamp worden ge
schroefd terwijl het Rowi filter steeds
voor de beste lichtkleur zorgt.
De ontwikkelbakken, bijv. speciale
pallas plasticschalen, moeten een af
meting van tenminste 18x24 cm heb
ben en, als men vergrotingen op dat
formaat wil maken bij voorkeur nog
groter!
Er zijn ontwikkeltankjes in vele soor
ten en maten te verkrijgen; de prijs
schommelen rond de f 25,-.
Een thermometertje, een pakje lak
moespapier, filtreerpapier dat soort
grut vergt prijzen van enkele dubbel
tjes tot enkele guldens.
Timmer zelf een kast of kist, waarin
al deze zaken passen, als voor het
geval keuken of badkamer maar af
en toe als donkere kamer wordt ge
bruikt. Een slot op uw kist voorkomt
dat gretige kinderhanden aan de
chemicaliën zitten. Kan men in
schuur of zolder een permanente Do
ka inrichten, ook dan is een kast met
slot hèt middel om onbevoegden de
toegang tot fixeer en ontwikkelaar te
ontzeggen.
Filmklemmetjes, filmafstrijkers,
thermometers en andere handige
spulltjes vindt u bij de fotohandel
meestal op een verkoopstandaard
met allerlei andere toebehoren.
Wie voor het eerste een film gaat
ontwikkelen, heeft wellicht een be
paalde vrees. Dat is niet nodig, want
het is een simpel karweitje.
Een film moet echter wel in volledige
duisternis in de ontwikkeltank gestopi
worden. Oefen dat eerst met een oude
film, die uw handelaar vast wel voor
u heeft. Wie geen echte donkere
ruimte heeft, doet het 's avonds.
Sluit uzelf in badkamer of in een
kast op en wacht vijf minuten tot
uw ogen aan het donker gewend zijn.
Controleer of er geen licht binnen
dringt, dat uw film zou kunnen be
derven. Stop eventuele kieren met ou
de lappen dicht, of neem een stuk
zelfklevend crepe-band.
Als de film eenmaal in de tank is
en u hebt die dichtgeschroefd, dan
moet de ontwikkelaar er in. U kunt
nu in het licht gaan!
Ontwikkelaar kunt u in verschillende
soorten kopen.
Persoonlijk geven wij de voorkeur
aan de Leicanol, een ietwat zacht-
werkende, universele fijnlcorrelont-
wikkelaar. Soms moet men wat ruim
belichten, maar het werkt voor negen
van de tien films heel plezierig.
Wie liever wat kort wil belichten en
in feite de film „gevoeliger" wil
maken dan hij is. kiest liever Neo-
fin, een buisje met eenmalige ont
wikkelaar. De korrel wordt ragfijn!
Voor films van 14-21 DIN gebruik'
men Neofin Blauw, voor films hoger
dan 21 DIN Neofin Rood.
Verdun de ontwikkelaar volgens voor
schrift met water en breng dat voor
zichtig op 20 graden C. Giet het er
met een trechtertje in en zet de tank
met een tik op het keuken-aanrecht,
zodat aan de film klevende luchtbel
len loslaten en opstijgen. Die zouden
nl. witte puntjes op de film maken.
Draai nu eens per minuut de knop
rond, zodat de film overal met de
ontwikkelaar in aanraking komt. De
ontwikkeltijd, variërend van 10-15 mi
nuten, staat overigens op de verpak
king van de ontwikkelaar, en wordt
met een wekker gecontroleerd. Na
die tijd, ontwikkelaar er uit en schoon
water met een scheutje azijn er in
om te spoelen. Daarna fixeren.
Gebruik verse fixeer. Als men fi
xeer maakt, schrijf dan de datum
op het etiket van de fles. Als men
haast heeft kan men gebruik maken
van tetenal expresfixeer, maar ge
woonlijk van gewone zuurfixeer, op
gelost in water.
Gebruik een fles van donker glas!
Giet de fixeer in de tank en draai
eens per drie minuten de knop
rond. Na tien minuten kan de tarik
geopend worden en is de film klaar
Laat de film echter nog wel op de*
spoel. Sluit 'n slang aan op de kraan
en de tank en spoel, (kraan langzaam
laten lopen) gedurende 45 minuten).
Afstrijken met een rubberfilm af strij
ker en de film dan op een stofvrije
plaats laten drogen.
Vergrotingsapparaten aijn er in
prijzen en maten te kust en te keur.
We doen een greep: Pallas Junior
35. met dubbele condensor, microtand-
baan, glasloze negatiefhouder, film
geleiders en roodfilter, circa f 130.
De Krokus 44-35L met lens Mikar 4.5-
55 Kd M42 Heeft een schuifzuilver-
stelling doorsnee 30 mm balginstelling
met microtandbaan, negatiefhouder
met glasplaat bovenzijde, onderzij
de glasloos, enkele condensor, filmge
leiders en roodfilter, prijs ca. f 178.
Wie er meer geld voor over heeft,
kan apparaten kopen als bijvoorbeeld
de Krokus 66 SI Color, waarmee men
zelf kleurenfoto's kan vergroten voor
circa f 280.Vergrotingsramen hebt
u al voor prijzen rond de f 25.
Wie zijn vergrotingen een echte
hoogglans wil geven doet er verstan
dig aan, een zogenaamd glanspers
je te kopen: een voordelig persje ig
de amateurspers, model Al, circa
f 39,50.
