Geslaagde viering Koninginnedag H 1 EEN OVER BOEKJE HOLTEN Gemeentebelang bezocht Espelo II Rond de vijfde mei kerkdiensten Zanghulde schooljeugd voor gemeentehuis s lailBB»l ONZE AGENDA KONINGINNEFEEST KLEUTERSCHOOL TUINSTRAAT Ds. KNIPSCHEER GAAT MET EMERITAAT Geslaagd Per 1 augustus a. s. DOCTORANDUS P. BAKKER RECTOR aan de Scholengemeenschap van Holten Burgerlijke Stand OPENBARE KENNISGEVING Uitbreiding parkeerverbod Burg. v. d. Borchstraat Afkondiging wijziging Algemene Politieverordening Officiële publicatie EMMABLOEM- COLLECTE HOLTENS NIEUWSBLAD Advertentiepr. 16 ct p. mm. (bij contract lager). Abonnementspr. f 3.75 p. kwart., f 7.50 p. half jaar, f 15.- per jaar Losse nummers 35 ct. Betaling op g iro 875587, Rabo-bank, Holten, t.g.v. Holtens Nieuwsblad Vrijdag 3 mei 1974 26ste jaargang No. 18 Uitgave van de Stichting „Holtens Nieuwsblad" te Holten Holterberg 13, tel. 05483 - 1234 Adm. Gaardenstraat 17, tel. 05483- 1533 Hoofdredacteur J- Wiggers, Kolweg 14, tel. 05483 - 1356 Red. medewerker D J- Mondeel, Verzetstraat 70, tel. 05483 - 2699 Traditiegetrouw werd in Holten Koninginnedag weer in gezet met een aubade door meer dan duizend kinderen, leer lingen van (Je vier basisscholen, voor het voltallige gemeen- tebestuur^op het bordes van het gemeentehuis. Onder lei ding van het hoofd van de Dorpsschool, de heer B. H. Brou wer, werden met begeleiding van de Holtense Muziekver eniging. „H.M.V.onder direktie van Henny J. Fransen ge zongen: „Dankt, dankt nu allen God", „Dertig april" (tekst van mevr. Broers-Bos) het bekende „Sallandlied" van mees ter Brouwer en tot besluit de twee bekende coupletten van het „Wilhelmus", die door de vele honderden belangstellen den spontaan werdén meegezongen. Na de zanghulde hield burgemees ter mr. W. H. Enklaar een korte toe spraak waarin hy wees op het gro te voorrecht te mogen leven onder de regering van koningin Juliana. Het is goed dat we op 30 april feestvie ren, dat we roepen „Leve de Konin gin", maar laten we ons tevens realiseren hoe dankbaar we moeten zijn voor zo'n vorstin, ons aller moe der die ons na aan het hart ligt. Na de aubade gingen de school kinderen naar de verschillende zalen waar ze geweldig plezier beleefden aan komische films, een goochelaar, buikspreker, en Jan Klaass.en en Ka trijn. Tussen de bedrijven door werden ze royaal getrakteerd. De leerlingen van de o.l. school in Dijkerhoek werden door de ouders met een twintigtal au to's naar het Natuurhistorisch mu seum „Piet Bos" gereden, waar ze Zaterdag 4 mei; 8.30 uur: Inzamelen van lompen in de buurtschappen en na-inzame ling in het dorp t.b.v. Holtense Muziekvereniging (Zie adv.). 19.30 uur: Verzamelen bij Hervorm de Kerk voor „Stille Tocht" naar het monument der gevallenen. Zondag 5 mei: 14.00 uur: Discobal in café „De Wip- pert" (zie adv.). 14.00 uur: Oriënteringsrit M.A.C. „De Holterberg". Start bij café „De Biester", in de Stationsstraat, (zie adv.). 19.30 uur: Dansen in Bar-dancing „Boode" te Bathem (zie adv.). Maandag' 6 meiwoensdag 8 mei: Fa. v. d. Maat, Dorpsplein gesloten (zie adv.). Maandag 6 t.e.m. dmsdag 14 mei: Gebr. Wansink, gesloten (zie adv.) 20.00 uur: Ledenvergadering afd. Holten P.v.d.A. in bovenzaal hotel „Vosman". Maandag 6 t.e.m. zaterdag 11 mei: Collecte t.b.v. Nederlands Astma fonds (zie bericht). Dinsdag 7 mei: 7.15 uur: Jaarlijks uitstapje Herv. Vrouwengroep Dijkerhoek. Vertrek vanaf Broekhuis. 19.45 uur: Ledenvergadering afd. Holten Veilig Verkeer in hotel „Holterman". 20.30 uur: Verkeersquiz afd. Holten Veilig Verkeer in hotel „Holter man". (zie adv.). Donderdag 9 mei: Heropening Fa. v. d. Maat, Dorps plein (zie adv.). Zaterdag 11 mei: 26 uur: Inname vakantie-bonnen Bouw- en Nevenbedrijf bij P. F. van Doorn, Rietmolenstraat 4 (zie adv.). en bij Harmelink, Gaardenstraat 49 (zie adv.). „H.M.V." en drumband naar Al- men voor deelname aan marswed strijd. Dinsdag 14 mei: 20.00 uur: Ledenvergadering Holtense Handelsvereniging in hotel „Vos man". Woensdag 15 mei: Heropening Kroon-Supermarkt Gebr. Wansink. Zaterdag 18 mei: Drumband H.M.V. naar Topconcours in Gemert (Noord-Brabant). Donderdag 23 mei (Hemelvaartsdag) Pony concours in de weide „Erve Zandvoort" (Pastoriestraat). Zaterdag 25 mei: Concourshippique Land. Rijvereni- ging „Bergruiters" in de weide bij •rve „Zandvoort" (Pastoriestr.). na door Kees Bos te zijn rondgeleid in de filmzaal, genoten van enkele prachtige natuurfilms (in kleur) over de flora en de fauna van de Holter berg. Na het bezoek aan het museum gin gen de jongelui naar de picknickplaats van het Staatsbosbeheer waar ze ver schillende spelletjes deden. Ze ver maakten zich hier kostelijk en wer- NED. HERV. KERK; 8.30 en 10.15 u. ds. C. C. Addink. Extra collecte: Alg. Diakonale Doeleinden. Oppasdienst: Mevr. Ploeg, Wilma Markvoort en Willemien Loman. 10.00 u. Jongeren- dienst in gebouw „Irene". OKKENBROEK: 9.30 uur ds. M.~ de Hèer, uitgangscollecte Algemeen dia conaal werk! GEREF. KERK: 9.30 u. ds. R. A. Hoogkamp, 19.15 u. kand. Groot En- zerink uit Visvliet (Jeugddienst, mm.v. Hervormd Jeugdkoor). Tijdens de dienst van 9.30 u. Kinderoppas- dienst. in gebouw „Rehoboth" (mevr. A. Dul-de Fochert, mevrouw W. Stam-Bosschers, mevr. J. Stam-Ha- zewinkel en Dinie Koordes). Kinder- nevendienst (mevrouw Van Engbrink- Ramaker). In alle diensten is de ene collecte voor Theol. Hogeschool, Vrije Universiteit, Theol. opleiding in bui tenland en Ned. Bijbelgenootschap. K.K. Kerk: (Gebouw „Irene") Zater dag 17.00 u. Heilige Mis, zondag 9.30 u. Heilige Mis. DIJKERHOEK: Half tien: ds. A. Schellevis. Collecte zie Holten N.H.K. NIEUW HEETEN R.K. KERK: Zaterdagavond 7.00 U. Heilige Mis, zondagmorgen 8 en 10 u. den door de oudercommissie ge trakteerd op allerlei lekkers. LAMPIONOPTOCHT 's Avonds trok met de Holtense Mu ziekvereniging en drumband voorop, een grote lampionoptocht, weer ge organiseerd cloor de altijd actieve speeltuinvereniging „De Kol", door het Kolcomplex en dit evenement vormde een leuke afsluiting van Ko ninginnedag 1974. De kleuters kwamen om 9 uur op school en zetten hun zelfgemaakte feesthoedjes op. Daarna gingen ze naar buiten en deden ieder twee wed strijdspel] et j es; lopen op loopklossen en lopen met een bal op een lepel. Tussen de spelletjes door weiden ze getrakteerd op limonade, een koek je en een ijsje. Het eerste spel werd gewonnen door: Erna Aaftink, Anneke Koopman en Wilma ter Harmsel. Het tweede spel door Jan Oolbekkink en Alexander van Bruggen. Na deze spelen werd er per klas stoelendans gedaan. Johanna Paal man en Erik Vincent bleven 't langst' in het gezit van een stoel. Om half elf gingen de kleuters, na nog eens getrakteerd te zijn op een zakje chips, sinaasappelen en een toe ter, luid toeterend naar huis. Al met al een heel leuk en geslaagd Konin- ginnefeest. Tijdens een zondagmiddag a.s. spe ciaal daarvoor te houden kerkdienst in de Diakonessenkerk aan de Van Nispenstraat te Arnhem, welke dienst om 17 uur zal aanvangen, zal ds. M. J. W. Knipscheer zijn taak als Her vormd wijkpredikant van de Arnhem se wijkgemeente Hoogkamp, wegens het bereiken van de emeritaat ge rechtigde leeftijd, neerleggen. Na de dienst kunnen belangstellenden per soonlijk afscheid van hem nemen in de zusterkamer van genoemde kerk. In de jaren 1948 tot en met 1954 was ds. Knipscheer HerVormd predikant te Holten. Aan de Veeartsenijkundige school te Utrecht slaagde voor het examen de heer H. de Wit. In zijn vergadering van 29 april j.l. heeft de Raad van de gemeente Holten de heer P. Bakker te Wasse naar benoemd tot rector van de Scho lengemeenschap. De heer Bakker is geboren te Apeldoorn, hij is gehuwd en heeft twee kinderen. Hij is 42 jaar. Hij studeerde sociale geografie aan de Rijksuniversiteit te Utrecht en koos reeds tijdens zijn studie doelbe wust boor een functie bij het onder wijs. Hij is tijdens deze periode als leraar aardrijkskunde werkzaam ge weest aan verschillende lycea. Na zijn doctoraal examen in 1958 en de daaropvolgende militaire dienst tijd werd hij in 1960 benoemd aan de Louise de Coligny Scholengemeen schap te Leiden, waaraan hij achter eenvolgend de volgende functies be kleedde; leraar aardrijkskunde, con- recor en vanaf 1969 tot heden de functie van recotr. De Louise de Coligny Scholengemeen schap is een school met plm. 1100 letrlingen en heeft de zelfde strictuur als die welke de Scholengemeenschap in Holten zal krijgen, n.l, een scholen gemeenschap voor mavo, havo en atheneum. Evenals Holten fungeert ge noemde Scholengemeenschap te Lei den als streekschool en trekt een be langrijk deel van zijn leerlingen uit het omringende plattelandsgebied Nog deze maand zal de weinige over onze gemeente verschenen lite ratuur worden aangevuld met een bydrage tot de lokale (kerkgeschie denis. Deze bydrage is vervat in een 121 bladzyden tellend boekje, geti teld: Duitse „Molenaars" ;n Holten. De schrijver van die publikati? is de heer W. Otten te Hilversum, sedert 1951 medewerker van ons biad. Van hem ontvingen wij het manuscript van het boekje ter inzage. Naar ons bleek houdt de titelkezue verband met de hoofdpersonen in het geschrift, zijnde enkele leden van het geslacht Mlüler. Naar ons bleek houdt de titelkeuze gemeester, de heer mr. W. H. En klaar, en een verantwoording, van de auteur, begint het boekje met een hoofdstuk over ds. J. G. P. Müller sr. Daarin komen behalve vele per soonlijke gegevens ook speciale on derwerpen aan de orde, zoals (gods dienst) onderwijs, giften en legaten voor het kerkwerk, de Aprilbeweging van 1853, de inwijding van de her bouwde kerk en het nieuwe kerkorgel, alsook het herstel van de kerkklok ken. Als bijlage is aan het eerst hoofdstuk toegevoegd het afscheids woord van ds. Müller sr., uitgespro ken in 1885. Deze preek is, hoewel in druk verschenen, nooit in de handel geweest. Het tweede hoofdstuk is gewijd aan ds. J. G. P. Müller jr. en voor een klein gedeelte aan diens zoon ds. F. M. Möller. Hierin komen drie ge dichten voor van ds. J. G. P. Müller jr., daterend uit zijn studententijd. Het derde hoofdstuk heeft tot o - schrift: Uit het leven van Johann Georg Paulus Müller, inwoner van Holten van 1875-1967. Dit stuk heeft betrekking op Paul van Doo- mies-Jan, tot zijn overlijden gewoond hebbende op de kamp van Bos- Op initiatief van Gemeentebelang heeft woensdagavond 1 mei j.l. in het Trefpunt te Espelo een bespreking plaatsgevonden met ingezetenen van deze buurtschap. Bij de opening wees de voorzitter J. Warrink tevens lijsttrekker der kiesvereniging op de bijzondere positie die de kiesvereni ging Gemeentebelang in onze ge meente dient in te nemen. Hierbij wenst hij zich niet in een hoekje te laten drukken door landelijke politieke partijen en benadrukte dat de Holtenaren voldoende realist zijn om eigen mooie gemeente in houd te geven. Met betrekking, tot Espelo en Dijkerhoek wordt door de kiesvereniging Gemeentebelang veel waarde aan het karakter der buurt schappen gelegd. De leergemeen- schap en het verenigingsleven die nen hierbij goed tot hun recht te ko men. Onder de vele vragen die door de aanwezigen werden gesteld waren o.a.: 1 welke mogelijkheden zijn er om de school levensvatbaar te hou den; 2 voorstel om op het terrein be stemd voor recreatieve doeleinden gelegen nabij de school een aantal woningen te bouwen, te bestemmen voor permanente bewoning ter sti mulering van de verwachte vergrij zing der buurtschap; 3 verzoek om een schoolgrens in te voeren; 4 be bouwing vrijstaande woning op het erf ten dienste van uittredende ou ders; 5 verbetering lichtspannings- net en verzoek om aansluiting aard- gasnet; 6 verzoek om van enkele ge vaarlijke kruisingen in Espelo een voorrangskruising te maken. Het raadslid van Schooten vraagt aan de aanwezigen de mening over de komende nieuwe huisnummering. Het raadslid Vlogtman deelt mede, dat naar aanleiding van de bezwaren door gemeentebelang geuit tijdens de begrotingsbehandeling in de Hol tense raad van dit jaar met betrek king tot enkele klachten Welstands commissie betreffende, de heer Maas kant uit Zwolle directeur dezer commissie toegezegd heeft de ko mende zittingsperiode naar Holten te komen om de bestaande bezwaren aan te horen. Ruim na elf uur gingen alle aanwe zigen huiswaarts, doch niet nadat de voorzitter allen had bedankt, voor de grote opkomst en ieder uitvoerig over de doelstelling en het program ma van Gemeentebelang had geïn formeerd. De contacten met een dei- buurtschappen zijn hierbij opnieuw verstevigd. schers, beter bekend als de Bosch kamp. Om de hoofdzaken van de bijzaken te onderscheiden heeft de schrijver een groot aantal vaak uitvoerige no ten in het boekje opgenomen. Hij heeft dit gedaan om de waarde van de pu- blikatie er door te verhogen. Deze no ten bevatten vele bouwstenen voor andere stukken der historie van Hol ten en omgeving. Het vierde, tevens laatste hoofdstuk is voorzien van de titel: Ben ick van Duytschen bloet. De auteur heeft hierin een beknopte genealogie ver werkt. Nou ja, wat heet beknopt. De stamboom Müller bevat niet minder dan 134 Müllers plus nog de vele aanverwanten. Bij de stamboom is een familiewapen met beschrijving gevoegd. Het boekje telt een aantal illustra ties, n.l. een ansicht van Schweb- heim, de bakermat der Müllers, en vertier foto's van de echtparen Mül- ler-VVartjouw, Müllcr-Dikkers en Müller-Teeselink, alsmede van An ton Müller en J. G. P. Müller Ilzn. De omslagtekening op de voor grond een kansel en op de achte- grond kerk en molen is van Han Montagne uit Kortenhoef. Het boek je wordt gecompleteerd met een per sonenregister, waarin meer dan 700 namen zyn vermeld. Deze publikatie is van belang voor allen, die over de geschiedenis van Holten verder willen worden inge licht, doch uiteraard ook voor de ve le nog levende Müllers in en buiten Holten. Ook voor het onderwijs op de scholen, kan het boekje goede dien sten bewijzen. Holtenaren, die ge ïnteresseerd zijn in familieverhoudin gen, kunnen eveneens hier terecht. Het geschrift kan een functie vervul len als relatiegeschenk of als cadeau voor familie en vrienden die zich in het buitenland hebben gevestigd. Binnenkort zal de heer Otten op lo- katie, dat wil in dit geval zeggen bij de hervormde kerk in Holten, worden geïnterviewd door eén reporter van de NOS voor het radioprogramma „Zoeklicht op Nederland". De prijs van het boekje bedraagt slechts f 5.Gelet op het kleine afzetgebied is dit bedrag bepaald aan de lage kant. Bestellingen kunnen worden gedaan door overschrijving van f 5.per exemplaar op post rekening 41709 ten. name van de heer W. Otten, Lieven de Keylaan :03 te Hilversum. De op deze wijze bestelde boekjes kunnen worden afgehaald ten kantore van de VVV Holten, na dat zulks in een volgend nummer van ons blad is aangekondigd. Toezending franco per post geschiedt na ont vangst van f 6,90 op genoemd giro nummer. HOLTEN. Geboren Tom zv A. L. Kruisdijk en C. Nijkamp. Ondertrouwd D. Wolters, 23 jr. en J. H. Teeselink, 23 jr. Getrouwd G. W. Huisken, 24 jr. en E. J. Trekop, 19 jr. J. A. Beu- mer, 30 jr. en R. H. Volkerink, 22 jr. Overleden: W. H. Salari, 76 jr. (over leden te Deventer). W. Bartelings, 79 jr., (Overleden te Deventer), BEVOLKING. Ingekomen: Mevrouw C. J. Lammer- tink-Priem, van Nijverdal E. F. P. P. Oonk van Gorssel. Mevrouw J: H. Haverslag-Haarman van Bath- men. Mej. A. Kimura van Haar lemmermeer. P. H. J. M. Bolhaar en echtgen. van Deventer W. A. v. Aken en gez. van Epe. Vertrokken J. van Pluuren en gez. naar Wagemngen. De heer Bakker heeft een brede be langstelling voor pedagogiek en de didactiek van het onderwijs. Hij is tijdens zijn leraarschap twee jaar belast geweest met de taak van brug klascoördinator en kent uit erva ring de problemen van een der be langrijkste gebieden van een scholen gemeenschap. n.l. het gemeenschap pelijke eerste leerjaar. Ook de mavo heeft zijn volle belang stelling als belangrijke vorm van onderwijs, binnen het voortgezet derwijs. Het is voor hem geen onbe kend terrein, getuige het feit dat de heer Bakker 5 jaar docent is geweest aan de applicatiecursus voor mavo leerkrachten te Amsterdam. Thans is hij sedert aug. j.l. weten schappelijk hoofdambtenaar bij het pedagogisch-didactisch instituut voor de leraarsopleiding aan de Rijksuni versiteit te Utrecht. De heer Bakker zal echter deze nevenbetrekking niet voortzettn in verband met de hoe veelheid werkzaamheden, die verbon den zijn aan het inwerken in zijn nieu we functie en het opbouwen van een atheneum afdeling aan de Scholenge meenschap te Holten. Artsen Van vrijdagmiddag 17 u. tot maan dagmorgen 8.00 u. (uitsluitend voor spoedgevallen) W. R. van Couwelaar Holterenkstr. 18, tel. 2750. Voor bood schappen bellen 's morgens om 11 u. en 's middags om 4 u. Wijkverpleging Zuster M. v.d. Zand, Prinses Irene- straat 7, Markelo, tel. 05476-1285. Ambulancevervoer b.g.g. Garage Müller tel. 1320. 2980-1338 J. Aanstoot. Gezinsverzorging Alle werkdagen behalve zaterdags van 910 u. bij mevrouw C. Knijff- Dekker, tel. 1438 b.g.g. tel. 1799 (me vrouw J. Beldman-Aanstoot). Tandartsen L. G. Dekker. Marcus Samuelstraat 3. Enter. tel. 05478-653 Voor spoedge vallen 67 u. nam, Fvs'otherapie Alle werkdagen behalve dinsdagmid dag en donderdagochtend in het Groe ne Kruisgebouw G. J. Kraav, telefoon 2299. Spreekuur alle werkdaCTen van 9 10 30 u. in het Gro?ne Kruisgebouw. Maandagavond van 78 u. F, W. Kraayenveld. telef. 1436-2298 Dierenartsen W. C. W. Wamelink. Churchillstraat 107, tel. 2004. Wachtdienst Vleeskeurinprsd'enst T.e.m. zondag 5 mei H. J. Mole- man. Lageweg 13. tel 1974. Maandag 6 t.e.m. zondag 12 mei A. Groen. Ko- zakkenstr. 15 tel. 1230.'Aangiftè van gestorven dieren op zaterdag van 911 u. aan het slachthuis, telefoon 1318. Storingsdienst Van zaterdag 4 t.e.m. vrijdag 10 mei: Electra: H Heijink. Kolweg 44. tel. 2124. Gas: J Bosschers. Beuse- berg 54. tel 1945. Rrjuifl melding Overdag; tel. 1352 (Politiebureau), 's Nachts: tel. 1224 (G. W. Knapen), b.g.g. tel. 1325 (G. W. ter Harmsel). Burgemeester en wethouders van HOLTEN maken bekend dat zij in hun op 9 april 1974 gehouden verga dering hebben besloten in het alge meen belang van het verkeer het in de Burgemeester Van der Borch straat geldende parkeerverbod uit te breiden. Het parkeerverbod is ingesteld voor beide zijden van de Burgemeester van der Borchstraat, voor zover be treft het gedeelte gelegen tussen het pand Burgemeester van der Borch straat 4 (wachtkamer en restauratie O AD) en de kadastrale grens die ge vormd wordt tussen de percelen ka dastraal bekend gemeente Holten, sectie A nrs. 1471 (Burgemeester van der Borchstraat 31), derhalve een uit breiding in noordwestelijke richting van pl.m. 50 meter. Bovendien is de restrictie geldende voor de westzijde van bedoeld weg gedeelte, zijnde alleen op zon- en festdagen, vervallen. Bovenvermeld besluit is in af schrift gezonden aan de hoofdingeni eur-directeur van de Rijkswaterstaat in de directie Overijssel, aan de Ko ninklijke Nederlandse Automobiel Club KNAC, aan de Koninklijke Ne derlandse Motorrijders Vereniging KNMV, aan de Koninklijke Neder- landsche Toeristenbond ANWB en aan Gedeputeerde Staten van de pro vincie Overijssel. Van het besluit kan door iedere be langhebbende binnen een termijn van dertig dagen na dagtekening dezer beroep bij de Kroon worden ingesteld. Het adres van beroep moet worden gericht aan de Kroon, doch bij de commissaris van de koningin in de provincie Overijssel te Zwolle worden ingediend. HOLTEN, 3 mei 1974. Burgemeester en wethouders voor noemd. De secretaris, G. J. LANGENBARG De burgemeester, W. H. ENKLAAR. Burgemeester en wethouders van HOLTEN maken bekend zulk* overeenkomstig het bepaalde in ar tikel 200 van de gemeentewet dat de door de raad van deze gemeente in zijn openbare vergadering van 1 april 1974 vastgestelde „wijziging van de Algemene Politie verordening voor de gemeente Holten" gedurende drie maanden ter gemeen te-secretarie, afdeling algemene za ken, voor een ieder ter inzage is ge legd. Deze wijziging van de Algemene Politieverordening treedt in werking op de dag na die, waarop ze is af gekondigd. De wijziging is tegen betaling der kosten ter gemeente-secretarie ver krijgbaar. HOLTEN, 3 mei 1974. Burgemeester en wethouders voor noemd, De secretaris. G. J. LANGENBERG. De burgemeester, W. H. ENKLAAR. De burgemeester der gemeente Hol ten maakt bekend, dat de raad dier gemeente in zijn vergadering van 29 april 1974 heeft besloten het in zijn vergadering van 12 november 1973 genomen besluit, waarbij is verklaard dat voor de kom van het dorp Hol ten een bestemmingsplan wordt voor bereid, welk besluit is bekend ge maakt op 16 november 1973, in te trekken. Holten, 3 mei 1974. De burgemeester van Holten, Mr. W. H. Enklaar. De ten bate van de t-b.c. gehouden Emmabloemcollecte heeft f 1914,86 opgebracht. Advertenties voor Moederdag, zondag 12 mei, wor den gaarne zo spoedig mogelijk tegemoet gezien bij de bekende adressen. MORGEN WORDEN WIJ GEROEPEN, zowel persoonlijk als gezamen lijk, om de velen te gedenken, die in de oorlog van 1940 - 1945 zijn geval len in de strijd tegen de tyrannic en overweldiging van ons volk. Ook in het goede Holten zullen vele inwoners aan deze roep gehoor ge ven. Gelukkig nemen aan de stille tochten ook anderen deel dan zij, die de oorlog hebben meegemaakt. De vraag is wel gesteld of wij er niet beter aan doen alles maar te ver geten wat al zo ver achter ons ligt. Is het niet verstandiger het verleden los te laten om te denken aan en te werken voor de toekomst? Moeten wij in een wereld van zoveel nieuwe tyrannie niet liever zwijgen en ver geten? Deze vragen meen ik ontkennend te moeten beantwoorden. Wij zijn mijns inziens niet op de goede weg als wij de dodenherdenking zouden afschaffen. De vijf jaren bezetting van ons land betekenden voor ons volk vijf jaar leven in slavernij. Wij hadden geen vrijheid van spre ken en zij behoorden tot de besten, die toen in de gevangenis zaten. Voor hun moedige daden werden de verzetsmensen veelal op een ver schrikkelijke wijze afgestraft. De schuldvraag kwam vaak niet eens ter sprake. Deze oorlogsjaren mogen wij nimmer vergeten. Prof. dr. G. van der Leeuw schreef eens: „Wanneer wij geen zin meer kunnen vinden in de geschiedenis, dan betekent dit, dat wij onszelf niet kunnen verstaanOns geslacht vergaat bijkans van de angst voor de toekomst van de mens. Daarom is er de brandende vraag over de zin van het bestaan der mensheid. Ik schaar mij bij hen, die de zin van ons leven vinden in het vervullen van de opdracht om ondanks ons menselijk tekort toch méns te zijn. De mens staat in de tijd niet op zichzelf. Reeds Sophocles stelde, dat wij het heden naar het verleden moeten beoordelen. En vanuit het heden moeten wij bouwen naar de toekomst. „In 't voorleden ligt het heden, in het nu wat worden zal", aldus mr. Willem Bilderlijk. De naamgeving van vele straten in den lande doet ons blijvend denken aan de helden, die voor onze vrijheid zijn gevallen. De Joodse gemeenschap in Holten werd gereduceerd tot een groepje overlevenden. Volgens Van der Aa woonden omstreeks 1840 tien Israëlie ten in Holten. Zij behoorden toen tot de synagoge van Deventer. Onder hen waren ook Jacob Berg. geboren in 1816 te Bergstein in het toenma lige koninkrijk Pruisen, en zijn in hetzelfde jaar te Holten geboren vrouw Diena Alleman. In hun stamboom komen ook de namen voor van families, die in Holten een bekende klank hebben, zoals Gazan, Pagrach en Smeer. De jaren na de bevrijding zijn voor deze mensen bijzonder smartelijk geweest. Zij stonden alleen, zij misten ouders, kinderen, familie. In zijn in 1964 verschenen boekje „Der Untergang der Jüdische Gemeinde Nordhorn" schrijft A. Piechorowski: „Die schwere Schuld steht als Mahnung vor uns, dat Leiden und Sterben dieser unseren Nachsten nicht zu vergessen". In het bijbelboek Prediker wordt gezegd: „Alles heeft zijn uur en ieder ding onder de hemel zijn tijd. Een tijd om te wenen en een tijd om te lachen, een tijd van oorlog en een tijd van vrede". De bezetting van ons land is gevolgd door de bevrijding. Na de vierde is ook de vijfde mei gekomen. Een leven zonder feesten is als een lange weg zonder pleisterplaatsen. Degenen, die de oorlog van 1940 - 1945 hebben mee gemaakt, zullen de waarheid dezer spreuk van klassieke wijsheid on getwijfeld kunnen bevestigen. Bij zo'n pleisterplaats zijn wij weer aangekomen. In onze agenda's staat duidelijk gemarkeerd: 5 mei, nationale feestdag. Tijdens de bezetting snakten wij naar vrijheid, zonder nu eigenlijk te weten wat dit begrip precies inhield. Wij wisten toen des te beter wat het was om gebonden te zijn. Wij verlangden naar een ondefinieerbare vrijheid. Bij een goede omgang met de vrijheid behoort ook, dat wij haar vieren. Zonder een nationale feestdag neemt de dankbare herinnering van ons behoud stel lig af. Hetgeen zondag wordt herdacht, heeft grote betekenis voor ons aller leven. Op 5 mei hield de toenmalige minister-president prof. mr. P. S. Ger- brandy voor radio Oranje een toespraak. Daarin kwamen o.a. de zinnen voor: „Gij zijt verlost. Uw bevrijding is met bloed en zweet en angst en honger gekocht. Gij zijt vrij, niet tot willekeur, maar om openlijk te doen wat gij behoort te doen. Drinkt de beker der vreugde ten volle, maar vergeet het lijden, dat daarin is vermengd, niet". Toen in de jaren 1813 - 1815 ons koninkrijk werd geboren, stelde prof. Melchior Kemper in Amsterdam een proclamatie op, waarin o.m. werd gezegd: „Uwe burgerlijke vrijheid zal door wetten, door eene die vrij heid waarborgende constitutie, zekerder dan te voren gevestigd zijn". De universele verklaring van de rechten van de mens bevat een artikel, luidende: „Ieder heeft plichten jegens de maatschappij, want alleen in en door die maatschappij kan hij zich als mens ontwikkelen". Wat onze plichten zijn, omschrijft de wet. Gehoorzaamheid aan de wet is te zien als een plicht, die uit onze grondwet kan worden afgeleid; zij is dus een grondplicht. Ofschoon de menselijke vrijheid, aldus een commentaar, niet kan wor den uitgeoefend zonder een onvermijdelijke mate van gebondenheid, wel ke haar min of meer afbreuk doet, voltrekt en bewa«rheidt de vrijheid zich evenwel in een ander soort gebondenheid, welke haar juist mogelijk maakt. Deze gedachten over 4 en 5 mei wil ik besluiten met de gevoe lens weer te geven, die de dichter Muus Jacobse (prof. dr. K. Heeroma 1909 - 1972) op de bevrijdingsdag schreef: ,,Ik wil nog eens met ongeheven hoofde en een hartstochtelijke dankbaarheid het zeggen: Ja, 't is waar wat wij geloofden! Kind'ren, 't is waar, 't is waar, wij zijn bevrijd! O. in een vrij land mogen jullie leven. Wij zijn bevrijd van wat ons heeft benauwd: Angst, dat wij jullie moesten overgeven aan 't Beest der eeuw, dat alle geesten knauwt. Maar geen volk zal ooit opstaan tot nieuw leven, dat niet zijn vrijheid uit Gods hand ontving. Daarom heb ik dit vers voor je geschreven van vuur en wind, tot een herinnering!

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1974 | | pagina 1