VRIJE TIJD. BLIJE TIJD
Zelfklevende mozaïek
van echte keramiek
sr
Wandbekleding toont zich
thans in volle glorie
Sier-
langs
en stootrand
de oyfollank
/tw-
Schilderkussens voor
kliedervrij verven
Sanitair-comfort
zelf aanbrengen
LIJMEN
./V'
AEG Karweiset
N
Ken uw hout
Hemlock Western
Am. wit Eiken
Ingebouwd
vakmanschap
Af strip baar behang
Verfkleuren
zien in geu
Flexo-rlruk
KREATIEVE
MOGELIJKHEDEN
VOOR JONGEREN
Menige handige doe-het-zelver kent de problemen die verbonden
Éjn aan het zelf tegelzetten. Problemen die zo groot zijn dat velen
er niet eens aan durven beginnen. Maar nu wordt tegelzetten net
jo gemakkelijk als het plakken van een postzegel op een brief.
Want Alabastine Holland BV, vervaardiger van zoveel doe-het-
zelf produkten, heeft nu een oplossing gevonden die alle probe-
men van het tegelzetten heeft waargenomen. Van deze onderne
ming zijn zelfklevende Poly en Panel tegelmatjes op de markt
gebracht die behalve gemak ook nog heel wat andere voordelen
brengen. Het wordt nu zelfs met twee linkerhanden mogelijk bad
kamer en keuken, de hal, tafelbladen, kastplanken, vensterbanken
en andere plekjes in huis die kleur en schoonheid te geven waar
van men reeds zo lang droomde.
De Poly e» Panel tegelmatjes van
Alabastine hebben lijmstrippen aan
de achterzijde, die op iedere degelijke
ondergrond plakken. Die ondergrond
(zoals van hardboard, geverfde mu
ren, gips en zelfs van oude tegels)
levert geen enkel probleem op. Men
behoeft alleen maar het schutblad
weg te trekken en het matje kan op
idere gewenste plaats worden aan
gebracht. Geen cement, geen vuil,
geen problemen alleen gaat het veel
vlugger dan 't conventionele tegelzet
ten.
Poly én Panel bestaat uit matjes
van 27x27 cm. zodat het mogelijk
is een vrij grote oppervlakte ineens
te bedekken, een hele muur dus in
Een badkamer geheel met mo
zaïek beplakt.
Het inwassen van de geplakte
tegeltjes levert een -fraaier ge
heel op
betrekkelijk korte tijd.
De matjes zijn van echte keramiek.
Dat betekent dat ze heel gemakke
lijk schoon te maken zijn en dat
ze bestand zijn tegen vuil, vet, zuren
alkaliën.
Ieder matje bestaat uit 50 stukjes
mozaiek die aan de achterkant ver
bonden zijn door een linnen net.
Nadat de matjes zijn aangebracht,
verdient het aanbeveling de voegen
met voegwit van Polyfilla in te
wassen, waardoor een bijzonder af
gewerkt geheel ontstaat. De tegels
Ihcbben nauwkeurige geselecteerde
motieven en men kan kiezen uit elf
prachtige kleuren.
De opkomst en steeds verde
re penetratie van kunststoffen
als PVC, polystyreen, polyes
ter, etc. heeft de ontwikkeling
van chemisch-technische pro
dukten versneld. Klassieke ma
terialen als hout en board zijn
op een aantal gebieden ver
drongen door kunststofmateria
len. Dit bevorderde het aanbod
in kunstharslij men als b.v.
epoxylijmen, polyrethaanlijmen
en andere kunststofprodukten.
Milieuvervuiling, milieube
scherming, woonklimaat, woon
omgeving en soortgelijke onder
werpen zullen in de nabije toe
komst hun invloed doen gelden
op de ontwikkeling van che
misch technische produkten.
De nadruk zal dus steed's
meer komen te liggen op
schonere produkten en dat was
op de vorige maand in Utrecht
gehouden Vakbeurs Karwei
al duidelijk te merken. Vele nu
vloeibare of pasteuze lijmen
worden meer en meer uitge
voerd in dikkere of zalfachtige
produkten. Het streven van de
fabrikanten zal er meer op
gericht zijn probleemloze pro
dukten te vervaardigen, resp.
de toepassing zo te vereenvou
digen, dat elkeen er probleem
loos mee kan werken.
Er zijn eenvoudige vervangers
van schilderkwasten in de han
del die wellicht een uitkomst
kunnen betekenen voor de ve
len die met de gebruikelijke
verfkwasten maar moeilijk
overweg kunnen en daardoor
niet de moed opbrengen om in
huis eens een nieuwe verflaag
aan te brengen. Die vervangers
zijn de zg schilderkussens, waar
van een tweetal merken op de
beurs voor doe-het-zelvers Kar
wei '74, die begin februari in
Utrecht werd gehouden, nogal
wat belangstelling trokken.
Men demonstreerde er met de
Peter Paint (van Ropa Interna
tional BV, Overschiestraat 138,
Amsterdam) en met de Brush-
master (van Technische Han-
delmij Fred Pril BV, Energie
weg 3, IJsselstein).
A
De NV Elektriciteitsmaatschappij
AEG te Amsterdam (Aletta Jacobs-
laan 7, telefoon 020-5116333) heeft een
nieuwe brochure „AEG Karweiset
het toekomstzekere systeem", uitge
geven waarin alle elektrische gereed
schappen en toebehoren van AEG voor
de doe-het-zelver zijn opgenomen. In
36 pagina's worden alle gegevens van
machines en hulpstukken opgesomd,
terwijl het totale karweiset-systeem
op 3 pagina's zo is gerubriceerd dat
het geheel in een oogopslag is te
overzien.
De Peter Paint schilderkussens
zijn in een set van vier verschillende
modellen te krijgen. Een model daar
van is bijvoorbeeld bijzonder geschikt
om ook de muur achter de verwar
mingsradiatoren een nieuw verfje te
geven. De kussens zijn in een hou
der gevat waaraan een gewone stok
of bezemsteel bevestigd kan wor
den, zodat men niet eens een ladder
nodig heeft om bovenaan de muren
of tegen het plafond te komen.
De te bezigen verf wordt uit de ge
bruikelijke bussen in een platte schaal
of een blik uitgegoten en daarin
wordt dan het kussen gedoopt en op
de rang afgestreken. Daarna kan
men de verf op de gewenste vlakken
aanbrengen zonder dat men bevreesd
hoeft te zijn voor spetten of afdrui
pen en men heeft ook goen Jast van
kwastharten. Er behoeft niet eens
met uiterste zorg gestreken te wor
den want de verf komt in zo gelijke
hoeveelheden op het muurvlak dat er
geen of nauwelijks (èn dan kan men
eenmaal nastrijken) strepen of „uit
zakkers" komen. Men bespaart daar
door met de Peter Paint (volgens
Ropa) dertig tot vijftig procent aan
verf en veel aan tijd, terwijl (vol
gens Pril) de Brushmaster de schil
derellende omvormt tot schilderple-
zier, ook als het om lakken, beit
sen en vernissen gaat. Het is de
moeite waard het eens te proberen.
ï)e trend, die3aeh% al .reeds
ëftige jaren aarzelend afte
kende, manifesteerde zich
op de vakbeurs Karwei '74
in volle glorie. De wand is
herontdekt. Behang en an
dere soorten wandbekleding
zullen in de komende jaren
de woonsfeer in belangrijke
mate mede bepalen. Daar
van getuigt het overweldi
gende aanbod op de beurs,
waarmee het nieuwe doe-
hët-zelf-seizoen is ingeluid.
Bij alle exposanten van behang en
wandbekleding van oudsher één van
de peilers van het doe-het-zelf-gebeu-
ren staan de expressieve moge-
Behalve Hemlock, Western (Tsuga
heterophylla) bestaat er ook een eas
tern hemloch, in het algemeen wordt
eerstgenoemde naaldhoutsoort hoger
aangeslagen dan de ander. In de Ne
derlandse handel komt hoofdzakelijk
western hemlock voor. De kleur va
rieert van witachtig tot licht" geel
bruin, soms met een wat rossige
tint. Tussen kern en spint is geen dui
delijk kleurverschil. De nerf is ma
tig fijn, de draad recht, soms wat
onregelmatig. Het volumegewicht is
0,45. Goed te bewerken, soms echter
wat bros, zodat men voor verbrokke
ling van het kopse vlak most oppas
sen. Hemlock laat zich gemakkelijk
schroeven en spijkeren. Verven, ver
nissen en lijmen leveren geen moei
lijkheden op. Het hout wordt hoofdza
kelijk voor binnenwerk toegepast: pla
fond- en wandbetimmeringen, lijs
ten, kozijnen, carosserievloeren, meu
belbinnenwerk, kisten, bezemstelen
enz. Door het ontbreken van hars
een goede houtsoort voor saunabaden.
Eiken. Amerikaans wit (Quercus al-
ba, Q. sp. div.) onderscheidt zich van
rood eiken door de thyllen welke zich
ln de vaten van dit loofhout bevinden
en die het doorlaten van vloeistoffen
tegengaan (bij rood eiken is dit niet
het geval). Voor de vatenindustrie en
scheepsbouw is het noodzakelijk dat
men hieraan aandacht schenkt en
dat men zich uitsluitend bepaalt tot
het gebruik van wit eiken. Ingevoerd
Amerikaans eiken bestaat meestal uit
een vrij groot aantal botanisch ver
schillende eikesoorten die in twee
grote groepen worden ingedeeld naar
gelang zij worden gerekend tot de wit
te eiken of de rode eiken (commer
cial white oak en commercial red
oak). De duurzaamheid van wit ei
ken is tamelijk groot. Het volume
gewicht bedraagt 0,700,80. Het hout
wordt toegepast voor vaten, scheeps
huiden, sloepen, traptreden en verder
voor alle normale toepassingen als bij
Andere eikesoorten.
lijkheden van de wand centraal. Er
heeft zich zeer modebewust opge
steld.
Niet langer zijn het de onopvallende
allemaal op elkaar gelijkende wit
jes" die in de collecties dc dienst
uitmaken. Het zijn de kleuuren en
dessins die de boventoon voeren,
opvallende, uitdrukkingsvolle motie-
De benangindustrie heeft zich meer
en meer op de behoeften en moge
lijkheden van de doe-het-zelver inge
steld. Het benodigde vakmanschap
is als het ware in de produkten in
gebouwd. De prijsstijging van behang
valt in verstrekkende kwaliteitsver-
verbeteringen terug te vinden.
Praktisch alle behang is thans wa
tervast. Dit heeft een belangrijk voor
deel bij de verwerking. Vlekken of
doorlopen v.d. kleuren, wat vroeger
nog wel eens kon optreden, behoort
definitief tot 't verleden en lijmvlek-
jes kunnen gemakkelijk verwijderd
worden.
Een andere verworvenheid van de
laatste jaren is het zg. afwasbare
behang. De vraag naar dit type
neemt toe, nu er zo'n duidelijke ten
dens naar 't behangen van keukens,
hallen en bad- en doucheruimten te
constateren valt. Net als de winyl-
achtige wandbekleding laat afwas-
baar behang zich met een zachte bor
stel en een normaal afwas- of reini
gingsmiddel gemakkelijk schoonma
ken.
Ook het voorgelijmde behang is niet
meer uit de doe-het-zelf-markt weg te
denken. De lijmlaag aan de rugzijde
hoeft alleen maar bevochtigd te wor
den (er worden speciale plakbandjès
bijgeleverd, waarin het behang in wa
ter ondergedompeld kan worden)
waarna het behang gereed is om te
worden geplakt.
Nieuw is het zgn. „stripable"-be-
hang, waarmee een eind wordt ge
maakt aan de moeilijkheden die kun
nen ontstaan hij het verwijderen van
oud behang. Dit afstripbare behang
is waarschijnlijk de grootste vernieu
wing op behang-gebïed. De papier
basis van dit behang bestaat uit twee
lagen. Deze zijn nadat het behang
geplakt is op tamelijk eenvoudi
ge wijze van elkaar te trekken. Wil
men dus na verloop van tijd dit "be
hang vernieuwen, dan peutert men
voorzichtig een hoekje los en kan
men in een keer de hele baan van
de muur trekken, d.w.z. alleen de
bovenste laag met het dessin. De
tweede laag blijft op de muur achter
en dient meteen als grondpapier
voor het nieuw aan te brengen be
hang.
Hiermee is een eind gekomen aan
het meest onplezierige deel van het
behangen; heteerst moeten verwij
deren van het oude behang.
Misschien hebt u wel eens
met enige afgunst gekeken
naar die fraaie sierlijsten,
die bepaalde dure automo
bielen over de volle lengte
op hun flanken hebben. Die
zijn er overigens niet alleen
voor de Bier. Ze hebben ook
een nuttig effect, want ze
voorkomen tal van beschadi
gingen.
Inter-Union BV (Keizersgracht 370)
te Amsterdam brengt een handige ac
cessoire in de handel, waardoor de
automobilist zelf zo'n sier- en stoot-
lijst op de autoflanken van zijn wagen
kan aanbrengen.
Deze sierlijst is al. op maat gemaakt
voor een groot aantal autotypen en
behoeft alleen, waar nodig, met de
hand enigszins bijgebogen te worden
om de lijst aan het profiel van de
wagen aan té passen.
Het merkwaardige en gemakke
lijke is, dat de lijst zelfklevend is
en voorzien van een oersterke moder
ne kleeflaag, beschermd door een
papieren strook.
Voor het aanbrengen van de sierlijst
moet de laklaag van de auto mot
wasbenzine grondig worden schoon
gemaakt. De papieren schutstrook
wordt dan verwijderd, waarna de
aluminium strook meteen kan wor
den aangebracht. Als men de moei
te even heeft genomen om de lijst
eerst door voorzichtig buigen aan 't
autoprofiel aan te passen, is 't 'n
vrij simpel werkje De lijm houdt de
sierlijst, ook na veelvuldig wassen,
bij warmte en koude werklijk muur
vast. In de aluminiumlijst is een spe
ciale PVC-stootrand gebouwd.
De stootrand wordt onder de naam
3S in de handel gebracht en is bij de
meeste autodealers verkrijgbaar.
Op de Vakbeurs Karwei is
gebleken dat in de verfsector
de hausse van nieuwe kleuren
nog niet over is. Elk jaar ont
staan steeds weer nieuwe
kleurvarianten voor wanden,
plafonds, deuren, hout- en
staalwerk en worden er naast
de klassieke tinten ook telkens
nieuwe z.g. progressieve kleu
ren gepresenteerd. Menige doe-
het-zelf-zaak zal daarom ge
bruik gaan maken van kleuren-
dispensers die het hem moge
lijk maken enerzijds zijn kleu-
rengramma voor onmiddellijk?
verkoop te beperken en an
derzijds toch elke progressieve
kleur direct voor zijn klanten
beschikbaar te hebben.
Ongetwijfeld behoort de groep
sanitair tot de meest recente
van de doe-het-zelf artikelen op
de Nederlandse markt.
Kijkt men naar het buiten
land en met ftame naar de ont
wikkelingen in de Verenigde
Staten, dan wekt het verwonde
ring, dat in Nederland de groep
sanitair nu eerst belangstelling
krijgt. Het is minder verbazing
wekkend, indien men bedenkt,
dat de doe-het-zelver zal zijn af
geschrikt door de vaak ogen
schijnlijk, daarvoor benodigde
vakbekwaamheid en de uitge
breide voorschriften van KIWA
en de individuele waterleiding
bedrijven.
De hiervoor genoemde aspecten en
de behoefte aan meer sanitair com
fort hebben er toe geleid dat de
groep sanitair tot de snelst groeien
de deelmarkt in de doe-het-zelf bran
che kan worden gerekend. Welis
waar wordt in de nieuwbouw veel
meer aandacht besteed aan de sani
taire voorzieningen (de tijd dat een
wc en de kraan in de keuken het sa
nitaire gezicht van de woning be
paalden is voorbij) maar vergelijkin
gen met Zweden en West-Duitsland
vallen nog steeds in ons nadeel uit.
Het zowel absoluut als procentueel
geringe aantal badkuipen in Neder
land is daarvoor illustratief.
Vooi:
Vanzelfsprekend zal een groot deel
van de achterstand worden wegge
werkt via de installatiebedrijven.
Vooral als het uitgebreide voorzienin
gen betreft. Maar een handige doe-
het-zelver is beslist in staat zijn wo
ning te voorzien van vrijwel alle sa
nitaire artikelen. Bovendien zijn er
speciale artikelen welke uitermate
geschikt zijn voor de renovatie, zo
als douchecabines. Ook reparatie,
vervanging c-n uitbreiding van de sa
nitaire voorzieningen in de woning
zal de doe-het-2elver kunnen uitvoe
ren, waarbij de nadruk op reparatie
en vervanging zal liggen.
Bij de vervanging kan men meer
kleur brengen in het sanitair. In het
keramische sanitair brengen alle fa
brikanten standaardkleuren, de zgn,
Eurokleuren.Vele bijartikelen, met
name de artikelen in kunststof, ken
nen een nog grotere kleurvariatie
Op de Utrechtse Karwei-beurs wordt
duidelijk tot uitdrukking gebracht
hoezeer de dhz-er ook op dit terrein
een eigen activiteit kan ontplooien.
May fair is er in geslaagd een
gemetailleerd wandvinyl te ma
ken dat een duidelijk zilveren
of gouden sierlaag heeft en in
een aantal moderne dessins ver
krijgbaar is.
Tenslotte willen wij nog wijzen op
het nieuwe drukprocédé dat op gro
te schaal in de behangindustrie in
gevoerd wordt De zgn. flexodruk.
De kleurresultaten die hiermee be
reikt worden zijn zo briljant en
sprankelend, de indruk die dit be
hang geeft zo fris en modem, dat
flexodruk wel eens de grote hit van
het seizoen zou kunnen zijn.
Samenvattend zou men kunnen
stellen: de grote doorbraak op het
gebied van wandbekleding is daar.
Behang is definitief uit het slop van
het onpersoonlijke, haast steriele
wandafwerkingsmateriaal. De moge
lijkheden om tot een persoonlijke
woonsfeer te komen zijn oneindig
vérgroot.
In de serie „Werken en Spelen"
van Uitgeverij Cantecleer bevindt
zich een boekwerk dat opgedragen
is ,,Aan jonge mensen waar ook ter
wereld en aan alle mensen die zich
jong voelen door creatief te zijn".
Het is 't goed verzorgde boek „Crea
tieve mogelijkheden voor jongeren"
van mVs. Pearl Greenberg in de ver
taling van Ella M. Aertsen-Huisjes en
met foto's van mr. Murray Green
berg en vele anderen.
De schrijfster weet haar lezers ent
housiast te maken, zodat haar opzet
om door het zelf beoefenen van al
lerlei technieken iemand dichter bij
echte kunstbeleving en -waardering
te brengen, zeker zal slagen. Zij zet
de jongeren aan het zeif doen en ex
perimenteren met allerlei materialen.
De nadruk ligt op het actief deelne
men aan een grote hoeveelheid zeer
uiteenlopende technieken. Niet alleen
de gebruikelijke zoals tekenen, schil
deren, drukken, vormen met hout,
papier, klei enzovoort, maar vooral
nieuwe technieken als het wer
ken met licht en kleur (glas-in-lood,
dia's films, en fotograferen zonder ca
mera). werken met textiel (applica
tie weven zonder getouw en naald-
kantwerk
Creatieve mogelijkheden voor jonge
ren. Pearl Greenberg, 152 blz. 23x22
cm. Uitg. Cantecleer De Bilt. Geb.
f 24,50.