25 jaar Koningin Juliana (1)
WATERFEEST
Adjudant Kruit gaat met pensioen
„Ik verlaat de politie op
moment dat *t nog mooi is"
„Wie ben ik dat ik dit doen mag....
RONO over Henri de Greeve's
50-jarig Priesterjubileum
Garantie van de gemeente
voor 't Koninginnefeest
zwemclub Twenhaarsveld
TA I
Opper Meijer nieuwe gr oeps
commandant Rijkspolitie
In 1948 ivas de verbondenheid met de westerse
bondgenoten uit de tweede wereldoorlog zeer groot
De democratie diende te worden beschermd
Uitwisseling
Holten en
Schagen
OPTOCHT
5 SEPTEMBER
Autoverzekering
Duif Bekkemens
eerste
- ij
ISilNi
A 1® 1 ~w/~ -
Vrijdag 3 augustus 1973
3
AMSTERDAM, 4 september 1948. Op deze zaterdagmorgen staan
duizenden mensen op De Dam. Hoewel het beroemde plein vóór
het koninklijk paleis volledig is bezet met Amsterdammers, heerst
er doodse stilte. De deuren van de eerste verdieping gaan open en
koningin Wilhelmina, prinses Juliana en Prins Bernhard verschij
nen op het balcon. De koningin neemt het woord en zegt: „Ik stel
er prijs op u mede te delen, dat ik zojuist mijn troonsafstand heb
getekend ten behoeve van mijn dochter prinses Juliana. Ik dank u
allen voor het vertrouwen, dat gij mij vijftig jaar lang hebt gege
ven. Ik dank u voor de toegenegenheid en de warmte waarmede
gij mij steeds hebt omringd. Met vertrouwen zie ik uw toekomst
tegemoet onder de zorgende leiding van mijn innig geliefd kind.
God zij met u en de koningin ".En terwijl zij energiek haar
rechterarm omhoog zwaait, vervolgt Wilhelmina; „Ik acht mij ge
lukkig met u allen te kunnen uitroepen: Leve de koningin!". Een
uitroep, die door de tot nu toe zwijgende menigte spontaan wordt
overgenomen. Een machtig gejuich verbreekt de spanning.
Er volgen nu weken, waarin Oran
je in het middelpunt van de gebeur
tenissen staat: De inhuldiging van
koningin Juliana op 6 september,
waarbij de jonge vorstin in haar toe
spraak tot de Staten-Generaal de be
roemde woorden spreekt: „Sedert
eergisteren ben ik geroepen tot een
taak, die zó zwaar is, dat niemand
die zich daarin ook maar een ogen
blik heeft ingedacht, haar zou bege
ren, maar ook zó mooi, dat ik alleen
maar zeggen kan: Wie ben ik, dat ik
dit doen mag..." Op 18 september
volgt de „Blijde incomste" te 's-Gra-
venhage.
Als eerste regeringsdaad reikt de
nieuwe koningin op 7 oktober op de
Sonsbeek-weide te Arnhem het Rid
derkruis der Militaire Willemsorde
Eerste Klasse uit aan haar moeder,
prinses Wilhelmina...
Maar er gebeurde nog veel meer
in dat jaar en bij het vernemen van
de feitelijke gebeurtenissen, die elk
voor zich spreken, zal de lezer
hoogstwaarschijnlijk zeggen: Wat is
het nü allemaal anders geworden...
Amerika, de grote Sinterklaas.
„U geeft ons een gevoel alsof we
tot de familie behoren, een neef en
een nicht van Uncle Sam. Wij hou
den er altijd van onze Uncle Sam op
te zoeken, hy heeft ons een massa
heerlijke en uiterst nuttige geschen
ken gegeven..."
Deze uitspraak van koningin Ju
liana over de Verenigde Staten van
Amerika klinkt menigeen vandaag-
aan-de-dag misschien wat vreemd in
de oren, maar in 1948 was Amerika
inderdaad de rijke Uncle Sam, die
aan vele Europese landen en ook aan
ons land massa's „heerlijke en
uiterst nuttige geschenken" had ge
geven. Europa was zeer verarmd uit
de Tweede Wereldoorlog te voor
schijn gekomen. Dit gold niet alleen
voor de overwonnenen, maar ook
voor de overwinnaars. Ook óns land
was in 1945 tot op de botten uitge
kleed.
De econoom J. Tinbergen bracht
op treffende wij ze. *0?ize - atfMoedé"
voor een groot deel het gevölg van
de uitbuiting door de bezetter on
der woorden. Hij zei het zo: ,,Hel
hele Nederlandse volk had, indien
Op 25 juli hebben de Bond van Plat
telandsvrouwen afd. Holten, Dijker-
hoek en Espelo, samen met de O.
L-M. afd. Holten een uitwissclings-
bezoek gebracht aan de afd. Scha
gen van de Hollandse Mij. van
Landbouw.
De reis verliep bijzonder gunstig. In
IJmuiden wachte een deputatie van
de afd. Schagen de gasten op.
Hier werden de sluizen bekeken,
daarna werd koffie met gebak aan
geboden, wat na een nogal lange reis
bijzonder door de gasten werd ge
waardeerd.
De reis vervolgde zich via het Noord-
Hollandse polderlandschap naar Scha
gen.
Hier wachten de gastgezinnen hen
op en men kon persoonlijk kennis
maken met de familie waar de verde
re dag zou worden doorgebracht.
Nadat ieder op een uitstekende wijze
de dag had doorgebracht met het
gastgezin kwam men om 4 uur weei
bij eikaar.
Nu werd een bezoek gebracht aan
een ouderwetse West-Friese boerderij,
deze was ingericht, als museum.
Hier maakte men kennis met. alles
wat te maken had met het voor
malige leven in dit West-Friesland.
Er was een schat aan oudheden aan
wezig, bovendien werd dit uitstekend
toegelicht door de huidige eigenaar.
Daarnaast werd nog thee aangebo
den
Vervolgens ging men weer in de bus
naar Schagen terug voor een geza
menlijke broodmaaltijd.
Tijdens deze maaltijd werd nog bij
zonder leuk gebabbeld, ook werd af
gesproken dat Schagen beslist naar
Holten zou komen.
Dit bezoek van Schagen is inmidd'
vastgesteld op 11 september.
Om half 8 stapten de bezoekers vol
daan in de bus en werden zij uitge
zwaaid door de afd. Schagen.
Circa half 12 arriveerde het gezel
schap verzadigd met reisindrukken in
Holten terug.
het buiten de oorlog was gebleven,
een vol jaar met vakantie kunnen
gaan en daarbij 50 procent meer dan
normaal mogen gebruiken, óns land
zou er dan nóg beter voor hebben
gestaan dan, na de oorlog, in mei
1945."
De oorlog had zijn sporen achter
gelaten en de opbouw van ons land
kostte heel veel geld. De achterstand
in de woningbouw werd in 1945 op
300.000 woningen berekend. Wat de
industrie betreft: 40 procent van de
bezittingen aan fabriekscomplexen
e.d. waren verloren gegaan. Bij de
zo belangrijke mijnbouw stond het er
al niet veel beter voor. De produktie
was daar met 40 procent teruggelo
pen. Hoewel onmiddellijk na de oor
log de opbouw van het verwoeste Ne
derland krachtig ter hand werd ge
nomen, bleek al na enige tijd, dat
voor de herbouw méér nodig was
dan goede wil alleen. Er was geld
nodig en veel geld ook. Deze hopelo
ze situatie beperkte zich niet tot Ne
derland alleen, hetzelfde gold voor
heel Europa.
Amerika besefte heel goed, dat in
arm blijvend Europa grote politieke
moeilijkheden zouden ontstaan met
het gevaar voor toenemende com
munistische invloed. Een intergeal-
lieerd lichaam, de „United Nations
Relief and Rehabilitation Admini
stration" (UNRRA), hielp zowel de
Westeuropese als de Oosteuropese
landen. De Amerikanen meenden
echter, dat de UNRRA in Oost-Euro
pa werd misbruikt om communisti
sche regimes aan de macht te hel
pen, terwijl zowel in Frankrijk als in
Italië de communisten op het punt
stonden de macht over te nemen.
De Amerikaanse regering besloot
daarom met. eigen middelen en naar
eigen inzicht Europa te hulp te ko
men. De Verenigde Staten kwamen
met het „Marshall plan" genoemd
naar de initiatiefnemer, generaal
Marshall, die in een redevoering op
5 juni 1947 voor de Harvard Univer
siteit meedeelde, dat: „Alleen een
'bmvangrijke hulp; van -/buitenaf eert
érnstige achteruitgang Sn de econo
mische, sociale en politieke toestand
vanv Europa zou kunnen verhin
deren... Een regering die bereid is
mee*te werken aan de taak van her
stel, zal dat weet ik zeker op
de volle medewerking van de Ver
enigde Staten kunnen rekenen", zo
ging de generaal verder in zijn rede
voering en hij liet er veelbetekenend
op volgen: „Maar een regering, die
probeert het herstel van andere lan
den te vertragen, kan op onze steun
niet rekenen..." En vervolgens merk
te de generaal al heel duidelijk op:
„Verder zullen regeringen, politieke
partijen of groepen, die het menselijk
leed proberen te bestendigen om
daaruit politieke munt te slaan of op
andere wijze voordeel te trekken
Amerika tegenover zich vinden..."
Het initiatief tot al of niet meedoen
met de Marshall - hulp werd aan
de Europese landen zelf overgelaten.
In ons werelddeel waren de politieke
tegenstellingen tussen de communis
tische landen sterk toegenomen na
de Russische staatsgreep in Tsje-
choslowakije waarby Jaan Maasrijk
op mysterieuze wijze het leven ver
loor (zelfmoord of moord?)
Het ijzeren gordijn was neergelaten.
De positie van dat gordijn werd dui
delijk aangegeven als gi'ens tussen
de landen die niet en die wèl ingin
gen op het aanbod van de U.S.A.;
Frankrijk, Oostenrijk, België, Neder
land. Luxemburg. Denemarken, Noor
wegen, Zweden, IJsland, Italië, Ier
land. Zwitserland, Portugal, Grieken
land en Turkije deden mee, terwijl
voor Wcst-Duitsland een aparte hulp
regeling werd getroffen.
De gevolgen van het Marshall-plan
zyn hoe men ook over de politieke
achtergronden denkt in velerlei
opzicht onverdeeld gunstig geweest
voor de deelnemende landen. In het
eerste kwartaal van 1949 was er een
zeer snelle opgaande lijn te bespeu
ren in de economische vooruitgang
van YVesfEuropa. De industriële pro
duktie en export stegen aanzienlijk.
De inflatie werd beteugeld
Koningin Juliana heeft eens tot de
Nederlandse soldaten gezegd: „Ook
tegenwoordig zult gij uw taak zien
als het betrekken van de wacht tegen
agressie, nood en bedreiging van
allerlei soort, in nauwe samenwer
king met de jeugd van andere lan
den, die daartoe de roeping voelt.
Zou 't de jeugd van de hele wereld
kunnen gelukken een ware basis voor
de vrede te leggen, door te beginner
met gezamenlijk in voorkomende ge
vallen de zwaarst beproefde volke
ren te hulp te komen? Op geen be
tere wijze zoudt gij ook de nagedach
tenis van uw kameraden, die geval
len zijn, kunnen eren".
Na de oorlog was het een ieder dui
delijk: de neutraliteitspolitiek die Ne
derland tot aan de Tweede Wereldoor
log had gevoerd, had gefaald; on
danks onze angstvallig bewaarde af
zijdigheid waren we tóch in de maal
stroom van de oorlog meegesleurd.
En in die oorlog was er een hechte
verbondenheid ontstaan tussen ons
land en zijn bondgenoten. Het Neder
landse volk had de geallieerde solda
ten, voornamelijk Amerikanen, En
gelsen en Canadezen, als bevrijders
begroet en wij wilden met hen ver
bonden blijven. Het kost in 1948 dan
ook geen enkele moeite om het par
lement mee te krijgen om het ver
drag van Brussel te tekenen, waar
bij Groot-Brittanië, Frankrijk, Neder
land, België en Luxemburg besloten
'n gemeenschappelijke verdedigings
systeem op te bouwen. In juli van
datzelfde jaar besloten de 5 mogend
heden van het Brusselse verdrag
mét de Verenigde Staten van Ame
rika en Canada één groot militair
bondgenootschap te sluiten en op 4
april 1949 traden Denemarken, IJs
land, Italië, Noorwegen en Portugal
óók tot het verdrag toe. Later slo
ten Griekenland en Turkije zich ook
bij het bondgenootschap aan. Deze
ontwikkeling was gegroeid door ge
beurtenissen, die direct al na de oor
log plaatsvonden: Binnen een jaar
na V.E. dag (decaputilatie van Duits
land) had 85 pet. van de Amerikaan
se soldaten, 60 pet. van de Britse
strijdkrachten en het totaal van de
Canadese militairen Europa ver
laten. Rusland hield echter ten Wes
ten van zijn grenzen 70a80 divisies
op de been.
In februari 1948 namen de commu
nisten de macht over in Tjechoslo-
wakije, zoals we in het eerste gedeel
te van dit artikel al hebben aange
stipt.
Tjechoslowakije was het meest wes
ters georiënteerde land van Oost-Eu
ropa. De Tjsechische staatsgreep
maakte in Europa en ook in ons
land veel indruk. De Partij van de
Arbeid hield op de Dam van Am
sterdam een fel-bewogen anti-com-
muiïistische demonstratie ónder het'
motto „Amsterdam geen Praag".
Na 5 jaar van dictatuur beschouw
den de Nederlanders de democratie
als een herwonnen groot goed, dat
diende te worden verdedigd tegen
welke nieuwe ictatoriale macht dan
ook.
Het monopolie op het gebied van
de atoom-bewapening had de Ameri
kanen ook wat harder gemaakt te
genover de Russen. President Tru
man kreeg een zodanig gevoel van
oppermachtig te zijn, dat hij tijdens
de conferentie van Potsdam, waar,
in de zomer van 1945 de overwinnaars
van Duitsland bijeen waren om over
de toekomst van Europa te spreken,
de Russen onder zware politieke
druk zette.
Zijn standpunt werd door sommige
vooraanstaande Amerikanen zo fana
tiek gesteund dat er zelfs lieden wa
ren die meenden dat. een preven
tieve oorlog tegen de Sowjet-unie
de grootste dienst was die men de
mensheid kon bewijzen
Tegen dit Amerikaanse militaire su-
peroverwicht manifesteerden de Rus
sen een sterk minderwaardigheidsge
voel, dit kwam o.m. tot uiting in de
„blokkade van Berlijn" in 1948. De
Russen sloten alle toegangswegen
voor de Westerse bezettingsmogend-
heden naar Berlijn af, behalve de
luchtwegen. De Amerikanen, Engel
sen en Fransen organiseerden toen
de „Big Lift", de luchtbrug naar de
Duitse hoofdstad om de bewoners
van hun sectoren van de nodige be
hoeften te voorzien. De eerste opper
bevelhebber van de NAVO - De Noord
Atlantische Verdragsorganisatie
was generaal Eisenhower, die, als
bevrijder van Europa, grote popula
riteit genoot.
De band tussen de NAVO-Ianden - in
1948 gelegd is een hechte band
gebleken. Geen enkel land heeft zich
Het veertiendaagse ltONO-program-
ma „Kerk en Samenleving" is op
maandag 6 augustus van 19.30 tot
20.00 uur gewijd aan de priester
Henri de Greeve, die op 15 augustus
a.s. zyn 50-jarig priesterjubileum
hoopt te vieren.
De Greeve woont, 80 jaar oud, in
Berg en Dal bij Nymegen. Hy is een
Als Holten op 5 september a.s.
feest gaat vieren ter gelegenheid
van het 25-jarig regeringsjubileum
van Koningin Juliana zal dat veel
geld kosten. Het comité dat zich be
last met de voorbereiding en uitvoe
ring van de feestelijkheden heeft d«
kosten voorlopig geraamd op f 19.000.
De collecte onder de burgery heeft
rond f 10.000.opgebracht. Bij vol
ledige uitvoering van alle door het
comité geplande acitiviteïten be
draagt het netto-tekort derhalve
rond f 9000 voor welk bedrag een
garantievcrklaring van de gemeente
wordt gevraagd.
In een voorstel aan de raad, dat
dinsdagavond aan de orde komt.
stellen B. en W. voor de totale ga-
t-antie van de gemeente vast te stel
len op f 5.000.plus f 4.800.is
f 9.800,.—
In de toelichting op zijn voorstel
merkt het college op, dat. in ge
noemde begroting een bedrag van
f 4.000.is opgenomen voor de uit
voering van een feestprogramma
(inclusief tractatie) voor de leerlin
gen van het kleuter- en lager onder
wijs.
Aangezien deze feestelijkheden in
schoolverband worden georganiseerd,
zijn B. en W. van mening, dat het
gewenst is ten aanzien van dit pro
gramma-onderdeel een afzonderlijke
regeling te treffen en voor elke leer
ling een gelijk bedrag te berekenen.
Met inbegrip van een voor deze
leerlingen beschikbaar te stellen
aandenken in de vorm van een
boekwerkje geven zij de raad in
overweging om deze garantie te be
palen op f 3.per leerling. Dat be
tekent op een aantal van 1600 leerlin
gen een bedrag van 1600 x f 3.is
f 4.800.Met het resterend ongedekt
bedrag ad f 5.000.van de commis
sie vormt dit de voorgestelde garan
tie van f 9.800.welke wordt voor
gesteld.
nationale figuur geworden door de
oprichting van zyn Bond zonder
Naam in 1938 en door zyn radioru
briek „Het Lichtbaken", die elke za
terdagavond via de KRO werd uitge
zonden.
RONO's David Mol sprak over De
Greeve met zijn beste vriend, de
hervormde predikant Jacques van
Dijk en met de huidige direkteur van
de Bond zonder Naam, dhr. Van
Essen.
Veel bekende en minder bekende
herinneringen rond De Greeve wor
den opgehaald, over de akties, die
hij voor en na de Tweede Wereldoor
log ontketende over zijn naasten
liefde, over zijn priesterschap en
zijn visie op de Rooms Katholieke
kerk van vandaag. De Greeve de
man van de leuze „verbeter de we
reld, maar begin bij jezelf" leeft:
nu teruggetrokken maar is deson
danks nog steeds in de weer voor zijn
„noodgevallen".
In dit programma zijn verder
fragmenten te beluisteren van een
aantal in het historisch archief van
de omroep bewaard gebleven „Licht
bakens".
In het RONO-programma „Sport
voor sport" van dit weekend wordt,
zowel zaterdag als zondag aandacht
besteed aan het 7e internationaal
KSH-damtoernooi in Hoogezand, de
Sneekweek en De Nederlandse he
ren roeikampioenschappen.
Daarnaast zaterdag van 19.45-20.00
uur onder andere het concours hip-
pique in Rijs, de grasbaanraces in
Uithuizen, atletiek en wielrennen.
Zondag van 18.30-19.15 uur verder
onder meer het concours hippique in
Geesteren, atletiek, paardesport, de
diverse oefenwedstrijden uit het be
taalde voetbal, wielrennen, atletiek
en kaatsen uit Witmarsum.
De vorige week hebben wij uw
aandacht gevraagd voor datgene
wat wij verwachten in de allego
rische optocht op 5 september.
Deze keer iets over 'wie' wij als
deelnemers verwachten. In de eer
ste plaats de 'verenigingen'. In de
optocht van 5 mei 1970 waren '18'
plaatselijke verenigingen met een
of meer wagens vertegenwoordigd.
Wij verwachten in ieder geval al
deze verenigingen in de optocht
van 5 september terug. Dan de
'straten' en 'buurtverenigingen'.
Namen in 1970 vijf buurtverenigin
gen of straten deel, nu waren het
de Noordenbarg en de Kol die zich
als eerste opgaven. De 3e groep
'versierde auto's'. Juist in deze
groep kan ieder zijn eigen persoon
lijke creativiteit uitleven. Mis
schien is deze rubriek wel iets
voor de bewoners van de nieuwe
wijken. Zij kunnen dan door mee
te doen tonen met onze gehele ge
meente feest te willen vieren.
Verder waren er in 1970 drie par
ticuliere wagens, 12 lopende groe
pen en vier deelnemende bedrij
ven (deze laatste toch ook buiten
mededeling). In totaal werden in
1970 aan deelnemende wagens,
groepen e.d. één-en-vijftig num
mers geteld. Wat wordt het nu op
5 september???? Löp alles met,
zo det wiej 'n groot'n optocht
kriegt?? Het wordt tijd om U nu
op te geven bij G. J. Aaftink, tel.
1600 of H. J. Koopman, tel. 2273.
uit het bondgenootschap teruggetrok
ken. Bij een enquête nog niet zo lang
geleden in ons land gehouden over de
NAVO bleek dat 85 pet. van de on
dervraagden binnen de NAVO wilden
blijven. Nog steeds geldt de regel;
„Een gewapende aanval tegen een of
meer van hen in Europa of Noord-
Am erika zal beschouwd worden ais
een aanval op allen". Koningin Julia
na zei over de NAVO; „De NAVO
betekent gelukkig een vrij samen
gaan van vrije landen, als groep, als
gemeenschap, als bondgenootschap.
Hierdoor kan de NAVO nooit een
afschrikwekkende indruk geven".
In de Consumentengids van augus
tus worden de premies en voorwaar
den van de autoverzekeringen van
bijna zeventig maatschappijen verge
leken. De premies blijken nogal uit
een te lopen. Dit ondanks het feit,
dat de belangrijkste voorwaarden
vrijwel eender zijn. De verschillen in
voorwaarden beperken zich tot bijko
mende zaken, zoals eigen risico voor
jeugdige bestuurders, hoogte van de
no-claim-korting, nieuwwaarderege-
ling, extra vergoedingen voor bij
stand en service na een aanrijding
en dergelijke. De Consumentenbond
heeft berekend, dat het soms voor
deliger kan ziin een schade door
eigen schuld voor eigen rekening te
nemen en niet bij de verzekerings
maatschappij te claimen. Dit omdat
de no-claim-korting dan verloren
gaat en weer opnieuw moet worden
opgebouwd. Bovendien gaat van het
geclaimde nog het eigen risico af.
Ondanks dc minder gunstige weers
omstandigheden is het „Waterfeest"
van de Zwemclub „Twenhaarsveld"
toch nog wel een succes geworden.
De deelname was wel wat minder
dan voorgaande jaren maar de strijd
was er niet minder om.
Uitslagen
Lepelrace (7-9 jaar)1 Rita Broek-
maat, 2 Hanneke Truschel, 3 Jan
Ophof.
Lepelrace (10-12 jaar): 1 Therese
Truschel, 2 Jannet van Brussel, 3
José Pluygers.
Hardelopen: 1 Hedy Redeker. 2
Gerdien Ophof, 3 Els Brandsma,
Zaandam.
Bekerrace (7-9 jaar)1 Hanneke
Trusche), de overige deelnemers
kwamen op de 2e plaats.
Bckerrace (10 jaar en ouder): 1
Gerdien Ophof, 2 José Pluijgers, 3
Joep Oostrik, 4 Irma van Brussel.
Onderwaterzwemmen (1-10 jaar):
1 Job Kaihato, 2 Oscar Imhof, 3
Wouter Kaihato.
Onderwaterzwemmen (10 jr. en ou
der): 1 Sijmen Brandsma, Zaandam,
2 Harry Brandsma. Zaandam, 3 H.
Brandsma, Zaandam.
Hindernislopen: 1 Edward Imhof,
2 Hans Heijda, 3 Hedy Redeker,
Touwtrekken (tot 14 jr)1 Jan
Huisman, 2 Gerdien Ophof, 3 Oskar
De Postduivenvereniging „Snelle
Wieken" nam met 80 jonge duiven
deel aan de wedvlucht vanaf Hasselt
(België). Afstand 168 km. De vlucht
had een traag verloop.
1 G. J. Bekkernen^, Holten. 2, 3 en
7 J. Scholte in 't Hof, Markelo, 4
H. Jansen, Markelo, 5 Joh. Paalman,
Holten. 6 en 10 Q, Schuiterd, Hol
ten. 8 Joh. Jansen, Holten, 9 mevr.
Scholte in 't Hof.
Touwtrekken (14 jr. en ouder): 1
H. Brandsma, Zaandam, 2 Sijmen
Erandsma, Zaandam, 3 Jan ter
Harmsel.
Afvalrace: 1 Jan ter Harmsel, 2
Wim Meijer, 3 Gerard Willems.
t-
Opperwachtmeester H. Meijer te
Holten is met ingang van 1 septem
ber a-s- bevordert tot adjudant dei
rijkspolitie en tevens per gelijke
datum benoemd tot commandaiv
van de groep Holten.
Opperwachtmeester Meijer, plaats
vervangend groep-, tevens rayonco:
mandant te Holten, werd op 1 janr
ri 1946 bij het korps Rijkspolitie aa
gesteld in de rang van wachtmec
ter le klasse en ingedeeld bij c
voormalige verkeersgroep Alm eb
Vanaf 4 maart 1941 tot 1 septembe
Opperwachtmeester H. Meijer,
nieuwe commandant van de
groep Holten Rijkspolitie.
1969 heeft hij deel uitgemaakt, van
een verkeersgroep. Op 1 september
969 kwam de heer Meijer die op
30 april 1972 werd onderscheiden
met de zilveren medaille verbonden
aan 'de Orde van Oranje Nassau
bij de Rijkspolitie in Holten.
De heer Meijer volgt als groeps
commandant Adjudant E. Kruit op
'ie op 31 augustus a.s. met pensioen
I a at.
Zoals wij in ons vorige nummer
reeds hebben vermeld gaat adjudant
Kruit men pensioen. Aan een verslag
gevers van het Dagblad van het Oos
ten heeft hij zijn levensverhaal ver
teld en o.m. zijn visie op de toekomst
van het politievak. Hier volgt zijn
verhaal:
„Enerzijds ben ik toch maar
blij dat geen van mijn kinderen
mijn voetsporen gedrukt heeft.
Ik heb vroeger vaak gezegd dat
ik ze nog liever de benen zou
breken, dan hen bij de politie te
laten gaan. En toch, als ik er zo
tegenaankijk, dan weet ik het
niet. Je kan als politieman voor
je mede-dorps- of stadsbewo
ners een massa betekenen, maar
of het nu nog zo gezellig is bij
de politie te dienen? Ik weet het
niet meer. Het wordt allemaal
zo hard. Het is allemaal zo ver
anderd, er is meer geweld en je
bent soms van je leven niet
meer zeker. Eerlijk, ik geloof
dat ik blij ben dat ik met pen
sioen kan gaan, maar toch zeg
ik ook weer dat ik het zal mis
sen", Aldus adjudant E. Kruit,
die eind augustus zijn zilverge-
bieste pet van de rijkspolitie
aan de kapstok gaat hangen. Hij
gaat met „functioneel leeftijds
ontslag", zoals dat officieel heet.
De adjudant heeft er dan acht en
dertig jaar opzitten bij de politie.
Neen, hij heeft nooit het plan gehad
politieman te worden. Het waren in
1935 de omstandigheden. Hij was van
huisuit in de landbouw werkzaam.
In de jaren 1933 hadden ze bij de Ca
valerie graag „boerenjongens". Al
vonden de cavaleristen dan ook, dat
die jongens „amper op een paard
konden zitten", laat staan dat ze rij
den konden. Een jongen van „de
boei'" wist in elk geval iets van
paarden af, ze wisten de „voorkant"
van de „achtex-kant" te onderschei
denDe heer Kruit kwam bij de
Calaverie in Deventer. Hij diende
van 1 februari 1933 tot 28 april 1934,
maar pas op 15 april 1935 kwam hij
bij de Marechaussee.
In vogelvlucht zijn verdere belevenis
sen en standplaatsen. Adjudant Kruit
hoeft niet in een boekje te kijken:
zijn staat van dienst kent hij uit het
hoofd.
Hij kreeg zijn opleiding in Apeldoorn,
vertrok daarna naar Zuidhorn. stond
drie jaar in Nieuw-Amsterdam, waar
hij de mobilisatie „inging". In tus
sentijd zwierf hij een beetje. Ook
toen al diende de Marechaussee in
Amsterdam, want daar was men ge
concentreerd. Hij had tijdelijke stand
plaatsen, want evenals nu konden
de Marechaussee's overal heenge
zonden worden.
Eer. tijdelijke standplaats was ook
Winschoten, waar hij in 1940 stond.
De paarden werden al gauw door de
bezetter gevorderd. Van het edele
dier kwam men op de stalen ros.
maar de „bereden agenten" bleven
hun sporen dragen.
Hij vertrok van Winschoten naar
Meppel en stond in De Wijk, waar
hij vandaag de dag nog vrienden
heeft die hij regelmatig bezoekt. In
1947 werd hij postcommandant in
Stadskanaal, gemeente Wildervank
en op l oktober 1954 groepcomman-
dant. Na twee jaar en drie maanden
werd hij adjudant, kwam naar Hol
ten en gaat hier dus mét pensioen.
Vroeger
De adjudant vertélt inakkelijk en
graag over vroeger. Over zijn toen
malige brigadecommandant, adju
dant A. de Vries, bijgenaamd „Rooie
Arie".
Eer. zeer merkwaardig man, die ten
tijde van zijn commandantschap in
Hoogeveen met de blanke sabel aan
de fiets gebonden „uit vrijen ging"
in Stuifzand.
„Rooie Arie" joeg avond aan avond
eex-st met de blanke sabel achter de
jongens aan. tot in de dakbalken van
de boerderij, omdat hij niet wilde be
talen voor de deerne: een liter jene
ver
Diezelfde adjudant was een taaie.
Hij overleefde een fusillade. In het
laatste oorlogsjaar schoot een SD-er
uit jaloezie de adjudant en twee
wachtmeesters nabij Beilèn neer. De
twee wachtmeesters waren direct
dood, de adjudant hield zich dood en
wist zich in veiligheid te brengen
toen de wagen met de beulen weg
was. Hij werd door de andere korpsle
den naar Hoogeveen teruggebracht
op een bakfiets. Het was dokter Van
der Velde, de directeur van het zie-
kenhuis-Bethesda, die hem opereer
de en het leven redde. Diezelfde dok
ter Van der Velde is later als gijse-
laar gefusilleerd. Adjudant De Vries
heeft nog jaren in Assen op het dis
trictsbureau dienst gedaan
Verdiend
Adjudant Kruit; „Het was een
taaie". O ja, hij was kort aangebon
den, maar niet haatdragend. Zo was
het vroeger. Wie een klap verdiend
had, wist het en accepteerde dat.
„Nu is alles anders. De tijd is ook
anders. Wie mij destijds gezegd zou
hebben dat we nog eens erop uit zou
den moeten met de zekerheid dat je
je leven niet zeker bent, die had ik
voor gek verk]aai-d, maar vandaag
is het zo".
Er is personeelsgebrek, een bekend
feit. „Je bent als groepscommandant
dikwijls niet meer dan een gewoon
agent, omdat de dienst doorgaat en
de papierwinkel dan maar moet
wachten. Er komen dagelijks zaken
voor die niet wachten kunnen en wie
aan een zaak begint moet die afma
ken: onderzoek, verhoor, processen-
verbaal, voorgeleiden enzo
voort. Met name in de vakantie is
het hier razend druk.
Personeelsgebrek
Je hebt dezelfde bezetting aan men
sen als anders, terwijl er bijna dub-
bel-zoveel personen in de gemeente
verblijven. De mensen willen zelf ook
met verlof, c-n er is er ook wel eens
een ziek, u kent dat".
De adjudant lijkt een man die door
zorgen gekweld wordt. Hij is het
evenwel niet. „Ik heb nooit een hekel
aan mijn vak gehad, al zou ik wel
wat ruimer in de mensen willen zit
ten en... in een beetje beter bureau.
De nieuwbouw is aanbesteed, de
plaats is bepaald, maar er is nog
geen schop de grond in gegaan
Waarom? Ik weet het niet. Het is stil
geworden om de nieuwbouw".
Nieuw bureau
De noodzakelijkheid ervan is zicht
baar. Als het zwaard van Domocles
hangt het stukwerk aan lappen van
het plafond boven het hoofd van ad
judant Kruit. Wie de deur van zijn
kamer een beetje hard dichtgooit
heeft kans een kalkregen te veroor
zaken.
Het bureau van Holten lijkt op dat
van een klein Frans dorp. In Frank
rijk is het gewoon dat de gendarmes
abominabel slecht gehuisvest zijn. In
Nederland rusten we de politie uit
met de modernste middelen. Maar
de huisvesting in Holten is nog ..eind
middeleeuwen". „We hebben hier
geen cellen. Arrestanten gaan naar
Markelo of Rijssen. Dat betekent dik
wijls heen- en weerrijden, transpor
ten van arrestanten en dergelijke,
met alle risico's van dien", zegt ad
judant Kruit lachend
Somber
Hoe hij de toekomst ziet?
„Somber. Het wordt steeds harder.
Ik voorzie voor de politie van straks
nog meer problemen dan wij gekend -
hebben. Ik zie dat het werk van de
rijkspolitieman in dorpen als Holten
ook onpersoonlijker wordt. Door de
groei raak je het contact met de be
woners kwijt. Er komen mensen van
overal naar Holten. Met hen kom je
amper in contact. Neen, gezellig is
het niet meer, je mist wat. Ik ben
een man van een andere tijd. Van
daar dat ik enerzijds blij ben dat het
is afgelopen. Anderszijds weet je ook
dat je niet zo jong meer bent. Maar
straks ziet het er beter uit. De kin
deren zijn onder de kap. Ze hebben
het allemaal ver geschopt. En ik
ben nog gezond. Waarom zou ik dan
triest gestemd zijn?"
