Raadsvergadering
Fundament middeleeuws kasteel
Waardenborch blootgelegd lp"
mm Uil I E11 j NI LIWW jlDELBmmJÊ
NORMEN ALGEMENE
BIJSTANDSWET
Bestuurswisseling bij
afdeling Roode Kruis
Wees zuinig met het leven,
want hoe lang nog?
Brandmelding
Burgerlijke Stand
ONZE AGENDA
Officiële publikatie
Bloedafname-actie
Roode Kruis
Vrijdag 6 oktober 1972
UAITEIIC IIIEIIlAfCDI Ah
IjjjjpiÉS f§||j jj|i| wllll f||f PjJllI'^ IfjjÉ» H ëÈwÈÊr lÈgÊSp Administratie: Gaardenstraat 17, tel. 1533
™aai™ IIH Redacteur en plv. hoofdred. J. Wiggers
Advertentieprijs Ut cent per mm (bij contract lager) Abonnementsprijs 6,per half jaar, f 12,per jaar Betaling op giro 875587 van de Raiffeisen bank te Holten, t.g.v. Holtens Nieuwsblad
lijk) werd bloot gelegd. In de twin
tiger jaren wij zijn er zelf getuige
van geweest heeft de toenmalige
eigenaar van de grond, wijlen de
heer H. J. ten Velde, al eens een on
derzoek naar de fundamenten inge
steld. Er kwam toen een enorme dik
ke muur bloot.
Onder deskundige leiding van
heer Van Pemis die er dag en nacht
voor in de weer is, heeft men de zaak
nu beter kunnen aanpakken.
Mede met behulp van scholieren
heeft men uit de voormalige slot
gracht potjes en schervenmateriaal
tevoorschijn gehaald.
De bodem van die slotgracht be
stond uit leem om er water in te kun
nen houden, want op deze hoog gele
gen plek zou men er tevergeefs wa
ter in gehouden hebben. Toch zit,
volgens de heer Van Pernis, het
grondwater in een aangrenzende wei
de dicht aan de oppervlakte, zodat er
wellicht een waterkerende leemlaag
in de bodem zit.
Restauratie
Als het fundament en de slot
gracht ongeveer in hun oorspronkelij
ke staat hersteld zullen worden, zo
als men schijnbaar voornemens is,
dan zal deze brok historie een belang
rijke toeristische trekpleister wor
den voor Holten.
Uiterst belangrijke vondst
De afgraving is tot stand gekomen
in verband met de nieuwe verkeerssi
tuatie, welke door Rijkswaterstaat
wordt aanbesteed voor de aanleg van
een nieuwe aansluiting van de Rijs-
sensevveg op de Markeloseweg, ten
oosten van de Waardenborch, waar
door volgens de archeoloog, drs. Ver
linde, een uiterst belangrijke vondst
is gedaan. De geplande nieuwe ver
keerssituatie behoeft om deze vondst
geen wijziging te ondergaan.
Het nieuws over de opgraving is
tot woensdag buiten de publiciteit ge
houden om te voorkomen, dat men
niet in alle rust kon werken en het
werk niet door nieuwsgierigen zou
worden vertrapt. Toch is er in strijd
met een uitdrukkelijke afspraak nog
te vroeg publiciteit aan gegeven, om
dat er woensdagmiddag aanstaande
door de betrokken archeologen ter
plaatse een persconferentie zou wor
den gehouden, waarin nadere mede
delingen zullen worden gedaan.
Natuurbehoud is zeker een van de voornaamste punten in het kader
van de milieubescherming. Leven en laten leven" is een oud gezegde
wat nog steeds zal gelden. Dood niet onnodig leven, want ieder diertje
heeft zijn funktie in de grote keten waar ons leven ook deel van uit
maakt.
Ook de zeer snel vervuilende atmosfeer en sterke afname van energie
bronnen is een bedreiging voor onze gezondheid.
Of er nog lang „leven" op deze aarde is zal van onze manier van
leven afhangen. We zullen allen zuinig moeten zijn. Zuinig met grond
stoffen, zuinig met water, zuinig met de zuivere lucht en zuinig met de
natuur.
DUS
Wees niet te royaal met elektriciteit. Het koelwater van de centrales
wordt warm geloosd op sloten, meren en rivieren. Planten en dieren
gaan dood in warm water.
Wees zuinig met water, men weet toch al niet waar men het voor
ons vandaan moet halen.
Wees zuinig op de natuur. Hak niet onnodig bomen en struiken; pluk
geen wilde bloemen, geen paddestoelen. Help mee om het natuurlijk
evenwicht niet nog verder te verstoren.
Durf eens een stukje van uw tuin te laten verwilderen.
Milieugroep Holten
secretariaat: J. v. d. Bovenkamp-Wiersema
Gaardenstraat 28
M. M. W. Vehof-Venrooy
Noordenbergstraat 3
Op woensdag 27 september jl.
hield de afdeling Holten van het Ne
derlandse Rode Kruis haar leden
vergadering, speciaal belegd in ver
band met bestuursverkiezingen. Zo
werd in de eerste plaats afscheid
genomen van dr. Rietdijk, die zes
tien jaar voorzitter van de afdeling
is geweest. In zijn plaats is met al-
De gjmeenteraad komt dinsdag, 10
oktober 1972 des avonds 7.30 uur in
openbare vergadering ten gemeente
huize bijeen ter behandeling van de
volgende agenda:
1) Notulen van de vergadering van
13 september 1972.
2) a) Ingekomen stukken,
b) Mededelingen.
3) Voorstel inzake structuurschets,
bestuurlijke indeling.
4) Voorstel tot vaststelling huur
van het perceel Boschkamps-
straat 1.
5) Voorstel tot verkoop van een
bouwterrein aan:
a) de heer U. de Jong, Benne-
broek.
tty Voorstel tot wijziging van de ver
ordening op -de keur en slacht
huisrechten.
7) Voorstel tot het verlenen van
een onderhandse opdracht voor
de aanleg van elektricitieswerken
i.v.m. bouw reinwaterkelder
slachthuis.
8) Voorstel tot wijziging van de le-
gesvcrordening.
9) Voorstel tot wijziging van de
bouwverordening.
10) Voorstel met betrekking tot het
adres van het comité Beuseberg
inzake de ruimtelijke ontwikke
ling van de gemeente.
11) Voorstel tot wijziging van de ge
meente begroting 1972 (parkeer
terrein sportvelden).
12) Beantwoording eventueel ingeko
men schriftelijke vragen.
gemene stemmen gekozen de heer
A. H. van Pijpen-
Reden voor zijn vrouw, mevrouw
C. J. van Pijpen-Blonk, om af te
treden als bestuurslid. In haar
plaats is gekozen mevrouw G. H.
J. Schoolen-Aanstoot. Daarna werd
•afscheid genomen van de secretares
se, mevrouw J. L. van den Berg-
Mulder, die na vijf jaar de gelede
ren gaat verlaten. Haar taak wordt
overgenomen door het bestuurslid
mevrouw J. H. Nekkers-Wolterink.
Van de scheidende bestuursleden is
vervolgens afscheid genomen en hen
is dank gebracht voor hun werk.
De postzegelaktie is een succes
beworden. De opbrengst is f 2.856.25,
hetgeen een toeslag voor de afde
ling betekent van f 518.25.
De penningmeester is bezig de in
ning der contributie met acceptgi
rokaarten te laten geschieden. De
eerste maal een gigantische taak,
waar men met elkaar de schouders
onder moet zetten, evenals onder de
op handen zijn bloedplasma-avond.
Overdag: telef. 1352 Politiebureau),
's Nachts: telef. 1224 (G. W. Kna
pen) b.g.g. telef. 1325 (G. ter Harm-
selj.
Geboren: Bernd Alexander zv J. Ool-
bekkink en B. H. Willemsen. Bri
gitte dv P. Varwijk en M Koop
man. Sabine Marloes dv F. van
der Veen en I. A. W. Weil. Me
rel dv K. van der Sloot en E. I. Han
sen (Geb. te Deventer).
Overleden: J. Aaftink-Bosman, oud
77 jaar.
Getrouwd: H. Poesse, 22 jr, Bath-
men en J. B. Kettelarij, 24 jr, Hol
ten.
Ondertrouwd: B. Ebrecht, oud 44 jr.,
Hólten en J. Brands, 16 jr, Marke-
lo. 'J. H. C. Wiersma, 31 jr. Hol
ten en G. Suske, 31 jr, München.
BEVOLKING.
Ingekomen: P. Wijnmaalen van
's-Gravenhage G. J. Garsen van
Duitsland J. v. d. Meer en gez.
van Amsterdam. H. A. Hoogka
mer en gez. van Sassenheim. Mej.
A. M. T. G. van Deelen van Nijme
gen. J. W. Middelink van Terschel
ling. B. J. Zwijnenherg en gez.
van Deventer. J. T. Blom en gez.
van Hellendoorn. A. W. B. Kappert
en gez. van Goor. R. R. Terborg
en gez. van Deventer. H. B. Dek
kers en gez. van Rotterdam. Mej.
E. B. Rietman van Nijmegen.
Vertrokken: Mevr. M. J. Kok-Ulf-
man naar Voorst. Mej. J. W.
Tulier naar Nijmegen. P. Honde
link en gez. naar Steenderen. G.
A. M. Willemsen en gez. naar Tub-
bergen. Mej. W. Schöppers naar
Rijssen. Mevr. W. Schöppers-Beld-
man en gez. naar Vroomshoop.
Zaterdag 7 oktober
20.00 uur: Feestavond met prijsuit
reiking van de Vereniging „Holba-
theo" in café „Het Bonte Paard"
te Dijkerhoek.
Maandag 9 oktober
20 uur: Ouderavond O.L. Kolschool in
de zaal van hotel Vosman.
Dinsdag 10 oktober
19.30 uur: Raadsvergadering ten ge
meentehuize.
19.45 uur: Ledenvergadering afde
ling Espelo Ned. Bond van Platte
landsvrouwen in „Het Trefpunt".
20.00 uur: Propaganda - avond -film
avond EHBO in zaal Vosman.
20.00 uur: Bijeenkomst Herv. Vrou
wengroep Dijkerhoek in gebouw
Bethanië. Spreekster mevrouw R.
Aaltink-Kevelam, pedicure.
Woensdag 11 oktober
20.00 uur: Vergadering Braderiecom
missie in café Kalfsterman.
Vrijdag 13 oktober
20.00 uur: Openbare vergadering van
de VVD in café rest. „De Engel"
van de afdeling Delden. Spreker mr
H. van Riel, lid Eerste Kamer der
Staten-Generaal over Algemene Po
litieke zaken.
Grote verkoopactie van speculaas
door de ponyclub „Bergruitertjes"
(zie adv. en ber.).
Donderdag 19 oktober
20.00 uur: Gezamenlijke bijeenkomst
afdeling OLM en Plattelandsvrou
wen in zaal „Vosman" (zie bericht
over verkeersproblematiek)
Vrijdag 27 oktober en
zaterdag 28 oktober
Bazaar ZVV „Blauw Wit '66" in ge
bouw Rehobotn.
Nadat daaraan ongeveer een maand is gewerkt, is thans door de
Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (R.O.B.)
onder leiding van de provinciaal archeoloog voor Overijssel, drs.
A. D. Verlinde, op de hoek van de Markeloseweg en de Rijssense-
weg, het fundament van het middeleeuws kasteel „Waardenborch"
ook wel het Huis te Holten, bloot gelegd.
In de historische kronjeken is over deze vroegere sterkte weinig-
bekend. Men zal er b.v. zowel de uitgebreide als de nieuwe uit
gave „Overijssel" te vergeefs op naslaan.
In Holten heeft de naam „Waardenborch" een zeer bekende
klank. De gemeente heeft er in het Kolcom.plex een straat naar ge
noemd en de Holten-se padvinders noemen zich „De Waarden-
borchgroep".
De meeste informatie over het voormalige kasteel verschafte de
auteur J. de Graaf, in 1918 secretaris van Gorssel, in zijn boekje
„Uit het archief der Marke van Holten". Deze doet de geschie
denis vrij uitvoerig uit de doeken.
Historische bronnen
„Ten Noord-Oosten van Holten, al
waar de wegen van Rijssen en Mar-
kelo samenkomen, lag het kasteel
Waardenborch, ook wel het huis te
Holten geheten, dal strekte tot bewa
ring van Salland. Onder Floris van
Wevelikhoven werd het door Hendrik
Solmiss.e in brand gestoken. Het ge
bouw moet toen niet geheel verwoest
of kort daarna vernieuwd zijn, want
in 1382 aanvaardde "n burger uit De
venter het kasteleinschap uit handen
van den Bisschop en van de steden
Deventer en Zwolle, onder belofte het
met 3 mannen te zullen bewaren en.
desgevorderd. het binnen drie dagen
wederom over te leveren. Het vol
gend jaar kreeg Deventer het voor
recht, dat de kastelein een burger
dier stad moest zijn en aan deze en
den Bisschop de eed zou afleggen.
Met toestemming van het Utrecht-,
sche Domkapittel verpachtte Fredrik
van Blankenheim in 1401 het kaste
leinschap met het richterambt van
Holten en andere daarbij behorende
rechten aan Gerrit Borre voor de
tijd van 32 jaren en tegen betaling
van 70 Sallandse ponden 's jaars.
Borre genoot deze gunsten uit hoof
de van de groote diensten, welke hij
aan 't Sticht had bewezen door het
Met behulp van scholieren is
de heer Van Pernis bezig om uit
de gevonden put (beerput of
drinkwaterput?) oud vaatwerk
op te halen.
verbeteren van dit kasteel, het huis
van Arkelstein (onder Bathmen) en 't
slot te Vollenhove.
In verval
Het eerste de Waardenborch
bleef intussen in zeer onvolkomen toe
stand. In de desbetreffende Bisschop-
pelijken brief wordt er namelijk van
gezegd: „hebben wij b-sonnen. dat
die landweer en dat huis te Holten
om groeten moet onss lande van
Zalland gemaeckt sijn, ende dat die
by onsen tiden markelic tot groten sta-
den ende orbar sijn gecomen, ende
dat bedacht ende aengesien, dat onse
huis te Holten also starke niet en is,
noch sulke vesten heeft, dat men
eenige swaer last van volke, die daar
onversiens mochten comen, weder-
staen mach".
Daarom werd in de voorwaarden
van vexpachtingen opgenomen, dat de
kastelein nog 1000 oude schilden tot
verdere verbetering mocht besteden.
Op eigen kosten moest hij het huis
bewaren met „drie weeral'tige man
mit hernassche ende w.eren als dair-
toe behoert". De Bisschop bleef ver
plicht. de overige bezetting, die de
omstandigheden mochten vorderen,
te betalen. Onder bisschop Rudolf
van Diepholt geraakte het huis in
zóó'n slechte staat, dat Deventer
hem moest bij staan om het te her
stellen.
In 1444 bekwam Deventer het kas
teel met den tol en 't gericht in pand
voor 1500 oude. schilden. Drie jaar la
ter verpachtte deze stad het huis met
twee daarbij behorende erven aan ha
ren burger Hendrik ter Bruggen, on
der voorwaax'de onder andere dat hij
als schout de oude rechten der inge
zetenen zou handhaven, dat hij twee
paarden met tenminste één knecht
en een wachter of portier zou hou
den. Lange jaren bleef het pand-
schap-in de familie Ter Bruggen. In
1436 werd vastgesteld, dat het kasteel
drie waren (erven) in de marke van
Holten had".
De Arkestein (of Arkelstein?) was
een kasteel nabij Bathmen, gesticht
in 1358 door Jan van Arkel, bisschop
van Utrecht. Van dit huis is thans
niets meer over. Reeds in 1539 was
de wal geheel geslecht en in 1576
was het zelfs zóó vervallen, dat de
Dx'ost het niet meer bewonen
kon. In de 18e eeuw is het door de
Staten verkocht.
Tot zover J. de Graaf in zijn „Bij-
dragé tot de geschiedenis van het
platteland zoals de ondertitel van zijn
boekje luidt.
Het hoofd van de Dorpsschool, de
heer B. H. Brouwer, die grote interes
se heeft voor oudheidkundige zaken,
heeft over de Waardenborch een
boekje geschreven (technische
verzorging G. J. van '1 Hulst) „De sa
ge van de Waerdenborch". waarin hij
enkele historische bronnen noemt en
waarbij hij ook geput heeft uit het
boekje van De Graaf.
Holten nog klein
Holten betekende in de Middeleeu
wen zeer weinig. Volgens „Verslagen
en mededelingen Overijssels Recht
en geschiedenis" stonden er in 1429
nog maar 37 huizen in de marke. In
1470 was dit aantal gestegen tot 70.
Deventer telde toen 224 huizen en
Zwolle 308 huizen.
Keurmeester, wijlen J. Aanstoot,
heeft hem verteld, dat in het begin
van deze eeuw de jongens nog in de
droge grachten speelden. Hij kon niet
over de rand kijken om de weg te
zien, zo diep was de gracht nog.
Stichtingsjaar
Als enkele historische jaartallen
vermeldt de heer Brouwer, na
niéuwe naspeuringen: 1340. Na 1340
worden de Sallandse landweren (wal
len en grachten) gegraven van De
venter tot Holten, met de daarbij ver
sterkte huizen. 1348: Enige Deventer
burgers gaan naar Holten om daar
een huis te bouwen. Aangenomen
moet worden, dat hiermede de' Waar
denborch bedoeld werd. Hoe en wan
neer het kasteel ten onder is gegaan
is niet bekend.
Het is trouwens niet voor de eerste
keer' dat het fundament (gedeelte-
Uit de middeleeuwse drink
waterput van 't kasteel „Waar
denborch" werd vaatwerk uit
die tijd opgehaald.
Bovenstaande luchtfoto - in
opdracht van 't Deventer Dag
blad gemaakt door Tiemen
Brouwer (Aerophoto Teuge) -
geeft een duidelijk beeld van
de plaats wair het kasteel
„Waardenborch" gestaan heeft,
n.l. aan de invalswegen van
Rijssen (rechts) en Markelo
(links). Op de achtergrond een
kijkje op het dorp Holten met
links de Oranjestraat.
Op maandag, 30 oktober, zal in de
Scholengemeenschap weer een
bloedafname-avond worden georga
niseerd vanwege de afdeling Holten
van Het Ned. Roode Kruis, als er
tenminste voldoende enthousiasme
onder de bevolking bestaat, om zich
als donor op te geven. Het gaat nu
eens niet om geld, maar alleen om
nog geen halve liter bloed. Iedereen
tussen 18 en 65 jaar, die gezond is,
kan dit gemakkelijk missen daar bin
nen korte tijd de hoeveelheid afge
staan bloed in het lichaam weer
wordt bijgemaakt. Zoals men weet is
de normale hoeveelheid bloed van 'n
volwassene ongeveer 5 liter. Vanwe
ge de plaatselijke afdeling zijn per
post huis aan huis kaartjes ver
spreid waarop men zich voor deelna
me aan' deze actie kan opgeven.
Vrijwilligers van het Roode Kruis
komen deze kaartjes ophalen. Men
kan ze ook, indien ingevuld, per
post aan mevr. Lowes, wier naam
op de adreszijde vermeld staat te
rugzenden. indien men niet wenst
deel te nemen, moet men geen blan
co kaartjes terugzenden, dat geeft
verwarring. Wat het enthousiasme
betreft behoeven de organisatoren
zich geen zorgen te maken. Vorige
jaar waren er 567 donors en had
men de gehele avond handen vol
werk om op tijd gereed te komen.
Ook nu rekent men op een enorme
deelname.
De normen voor periodieke bijstand ingevolge de Algemene Bijstandswet
zijn ingaande 1 januari 1972 door het college van burgemeester en wethouders
nader vastgesteld als volgt:
alleenstaande f 77,70
voor een kostwinner zonder kinderen f 111,
idem met 1 kind f 112,95
idem met 2 kinderen f 114,75
idem met 3 kinderen f 116,60
idem met 4 kinderen f 117,80
idem met 5 kinderen f 119,15
idem met 6 kinderen f 122,40
Bovenstaande basisnormen dienen te worden vermeerderd met de wettelijke
lfinderbijslagen, premie ziekenfonds en de woninghuur c.q. de lasten van eigen
woning en te worden verminderd, indien één der echtgenoten ontbreekt, met
f 16,65 per week.
Alleenstaande die niet zelfstandig een huishouding voert,
woonkosten inbegrepen f 92,65
Thuiswonenden
a. jonger dan 18 jaar f 34,95
b. van 18 tot en met 20 jaar f 51,80
Volledigheidshalve wordt nog meegedeeld, dat exemplaren van de richt
lijnen ter inzage liggen op de afdeling sociale zakera- Voorts zijn aldaar de
richtlijnen verkrijgbaar tegen de prijs van f 6,per stuk.
Burgemeester en wethouders voornoemd:
W. H. Enklaar, burgemeester
G. J. Langenbarg, secretaris
Holten, 6 oktober 1972.
