TOERISME A LA CARTE OP
H EILANDEN DER STILTE
^Romantisch iornholm biedt
Denemarken in een notedop
i
BBS u 1P
■MKhRBH
■mm-
RONO
evenementen
ns
- 1
1
HHHI: '/viüi
Kurtaxe niet
voor de jeugd
Autosnelweg
Antwerpen-
Franse grens
Ideaal voor
rustsoekers
Vikings
m&m
sSÈssstttr'1
Knippatronen
van Pas-Aan
ANWB-avonden Toeristische
Romantiek
Zon
Super-camping
mm
4 Vrijdag 25 februari 197Z
/IMER
Een contrastrijk eiland, dat
niet ten onrechte vaak „Dene
marken in een notedop" wordt
genoemd, is Bornholm in de
meest oostelijke uithoek van
Denemarken. Het ligt in de
Oostzee (105 km kustlijn en 40
km lang), ruim 800 km rijden en
varen van ons- land. Je vindt er
alle voor Denemarken typische
landschappen terug: in het noor
den de rotsen, in het zuiden
prachtige zandstranden, overal
heuvels, veel bossen, veel pitto
reske oude plaatsjes met vak-
werkhuisjes en overal rust en
frisse lucht.
Hoewel een kwart van de
Deense bevolking in Kopenha-
gen woont en de meeste toeris
ten uit het buitenland ook de
meeste aandacht hebben voor
de boeiende Deense hoofdstad,
zijn de Deense eilanden toch
veel meer aandacht waard.
Vooral voor de liefhebbers van
stilte en frisse lucht! Bornholm
en de mini-eilandjes (de Erthol-
mene, 20 in getal) zijn daarvan
voor toeristen aantrekkelijke
voorbeelden.
.Bornholm is beslist géén. vakantie-
eiland voor liefhebbers van het mas
satoerisme, evenmin voor mensen,
die na een dag vertier aan het strand
oi" in de prachtige bossen eens ge
zellig willen uitgaan. Er wonen op
dit stukje Denemarken (één van de
500 Deense eilanden!) slechts ca.
47.000 mensen, die voornamelijkvan
de visvangst leven. De plaats biedt
weinig vertier in de vorm van uit
gangscentra en is een typisch va
kantie-eiland voor individualisten,
vooral voor mensen, die in een rus
tige omgeving eens helemaal tot zich-
relf willen komen.
j ff.¥
iLc".
Het eiland is in de wereld bekend
door de Bornholmers, de heerlijke
bokkingen. Een groot deel van de
bevolking leeft van de visvangst. Het
„gezicht' van het mooie eiland wordt
mede bepaald door de schoorstenen
van de vele bokkingrokerijen. Voor
toeristen is zo'n bokingrokerij een
prachtig kijkspel. Vooral Gudhjem
is daarbij de moeite waard, zeker
als men er een pas gerookte bokking
kan opeten. Mensen die het weten
kunnen zeggen, dat een Bornholmer
nergens lekkerder smaakt dan op
Bornholm: vers uit de rokerij en
bestrooid met grof zout.
Voor een aparte belevenis op Born
holm zorgen de oude plaatsjes, vol
gebouwd met kleurige vakwerkhuis
jes, in straten met zgn. kinderhoofd
jes (klinkerwegen). Overal op het ei
land vindt men runen- en bautaste-
nen terug, herinneringen aan de
vroegste Deense historie en aan de
Vikings.
Bornholm is een uniek vakantie
eiland voor rustzoekers, een eiland
voor toerisme-a-la-carte!
In 3000 vóórr Chr. was Bornholm
al bewoond. Eens had het zelfs een
eigen koning Gorm de Oude. Het
eiland was door de eeuwen heen voor
zee- en landveroveraars een stra
tegisch punt. Daaraan herinneren de
ronde kerken, schuilplaatsen voor de
bevolking bij belegeringen en óók
verdedigingswerken. Er staan nog
vier van die ronde kerken op Born
holm, waarvan die insterölars de
grootste, mooiste en meest bekende
is. Elke zondag worden nog diensten
gehouden in deze vestingskerken.
Tot in deze eeuw bleef Bornholm
een begeerd en fel omstreden gebied.
De machthebbers van toen beheers
ten via Bornholm de Botnische Golf.
Aan die tijd herinnert bijvoorbeeld
de op een 74 meter hoge rots op het
noordelijkste puntje van Bornholm
gelegen ruïne van Hammershus, eens
de meest gevreesde burcht van Scan
dinavië, die in allerlei oorlogen een
voorname rol speelde. De burcht da
teert uit 1255. De Deense aartsbis
schop van het nu Zweedse Lund
was de bouwer. Bornholm was twee
keer in Zweedse handen, de Lübeck-
ers heersten er en nog ander vreemd
krijgsvolk.
Tot het eind van de 17e eeuw speel
de Bornholm deze machtige rol. Daar
na nam het kleine eilandje Chris-
tianso de verdedigingsfunctie over!
De angstaanjagende kanonnen van
Koning Christian V staan er nog. Ze
vernietigden schepen en imponeerden
Tsaar Peter de Grote bij zijn bezoek
aan Christanso in 1717 zozeer, dat
hij van een verovering afzag. De
door Christian V gebouwde uitkijk
toren' (1684) doet nu dienst als vuur
toren.
Bornholm heeft na de tweede we
reldoorlog nog enige tijd op bevrij
ding moeten wachten. De Duitse
commandant weigerde zich over te
geven. Dat resulteerde in een zwaar
bombardement van de hoofdDlaats
achtig mooi herbouwde stadje Nek-
sö door de Russen. De Russische
bevrijders hielden het eiland nog on
geveer tien maanden bezet.
Ruim 15 km ten oosten van
Bornholm liggen 20 mini-eilan
den, de zogenaamde Ertholme-
nc. Daarvan zijn er slechts drie
bewoond: Christianso en Frcde-
rikse door mensen en Graes-
holmen (een vogelsreservaat)
door honderdduizenden vogels,
waarbjj de meeuwen de boven
toon voeren.
Het unieke van de eilanden
groep is, dat de tijd er schijnt
te hebben stil gestaan. Je
waant je er soms in de mid
deleeuwen. Krüsende meeuwen
zyn in feite de enige rustver
stoorders op deze eilandjes
zonder televisie, auto's, moto
ren en bromfietsen. Behalve de
visvangst kent men er geen in
dustrie.
Postboten en andere kleine schepen
leveren 's zomers enkele honderden
toeristen af voor een bezoek van een
paar uur op Christianso en Fdcrerik-
so. Beide eilandjes z[jn door een
kippebruggetje met elkaar verbon
den.
Christianso is een uniek vakantie
eiland voor kampeerders, die van
stilte houden en van zon. Het
is raar maar waar, dat de zon ner
gens in Noord-Europa warmer schijnt
dan Bornholm en met name op deze
kleine eilandengroep! Het aantal zon-
uren is zelfs een kwart meer dan el
ders in Denemarken of in Neder
land. Dat is dan een plezierig gevolg
van de gunstige ligging van deze ei
landen ten opzichte van de warme
golfstroom uit Mexico. Op Christian
so staan zelfs vijgebomen en rijpen ci
troenen tussen de stenen!
Achter de oude verweerde verde-
digingsmuren ligt de enige camping
van het eiland, waar alleen de rust-
zogenaamde „rugzaktoeristen" is er
altijd wel plaats. Het terreintje ligt
op een steenworp afstand van de in
de Oostzee verdwijnende rotsen,
waarop 's zomers de schaarse kam
peerders zich laten bruinbakken.
De heffing van Kurtaxen in het
Zwitserse kanton Tessin is met in
gang van dit jaar geüniformeerd.
Voor volwassenen bedraagt deze in
luxe en eerste klasse hotels per per
soon per dag fr. 1.50, in de overige
hotels fr. 0.50. Voor kinderen t.e.m.
17 jaar is de Kurtaxe afgeschaft.
De ANWB organiseert in een be
perkt aan tal plaatsen door het ge
hele land zogenaamde bondsavonden.
Deze informatie-avonden worden in
deze regio gehouden in de navol
gende plaatsen:
Wierden, dinsdag 7 maart, Het An
ker; Vriezenveen, woensdag 8 mrt
De Hulle; Goor, dinsdag 34 maart,
De Ster; Almelo, dinsdag 21 maart,
De Hagen: Hellendoom, woensdag
22 maart, Gouden Schaap.
De bijeenkomsten beginnen om 8
uur en hebben ten doel de veelom
vattende werkzaamheden van de an
derhalf miljoen leden tellende toe
ristenbond toe te lictiten, zowel voot
leden als voor belangstellenden. Zo
zullen enige interessante films wer
den vertoond die betrekking hebben
op toerisme en verkeer en met kleu
rendia's wordt het ANWB-werk on
der de loep genomen. In de zaal zal
een kleine expositie worden gehou
den van de grote verscheidenheid
aan gidsen en kaarten die de bond
uitgeeft.
Door de opening van één weghelft
van de E-3. tussen Zwijnaarde (bij
Gent) en Waregem is een directe
verbinding per autosnelweg ontstaan
van Antwerpen tot de Franse grens
(Mouscron). In de richting zuid
noord (van Kortrijk naar Gent) zal
tot najaar '72 gebruik gemaakt moe
ten worden van de oude weg: eind
'72 zal ook de v^eghelft Waregem-
Zwijnaarde gereed zijn.
ALBERGEN 10e Internationale
Tukkerstocht Albergen, zo. 19 maart,
start garage Olde Monnikhof. Voor
inschrijvingen zo. 12 maart en do. 16
maart in café Morshuis. Geen telefo
nische aanmeldingen.
OLDENZAAL Fietsen naar en
op het Hulsbeek zo. 5, 12, 19 en 26
maart. Vertrek 10 uur vanaf de VVV.
Trimmen in het Lutterzand. zo. 5, 12,
19 en 26 maart. Vertrek 10 uur Flo-
rilympha.
Rit van plm. 10 min. over het Huls-
beek in een met paarden bespannen
koets, zo. 5, 12, 19 en 26 maart. Gra
tis. Vertrek Equi Resto.
Palmpasen-optocht, 25 maart. Cen
trum en de Wijk Zuid-Berghuizen.
OOTMARSUM Wandelpuzzel-
locht door de omgeving van Ootmar-
sum op zo. 26 maart. Afstand plm. 10
km. Athalen van de routebeschrijvin
gen op zo. van 13 - 14 uur bij de VVV
Markt 1, Ootmarsum. Na afloop kof
fie met krentenwegge in diverse res
taurants. Pr. f 2,25 zonder koffie, met
koffie f 4.-. Voor de goede oplossin
gen van de puzzel is een aantal ieu-
ke prijsjes beschikbaar.
WEERSELO Rommel- en antiek
markt za. 4 maart v.a. 9 uur. Aan de
weg Weerselo - Borne. Tel. 05416-285.
Het Boven-Wallis (Zwitserland)
heeft met de opening van Camping
Bella Tolla in de buurt van 't plaats
je Susten zijn „Super-Camp" gekre
gen. De bij volle bezetting twee
duizend bewoners van caravans en
tenten staan behalve de prachtige lig
ging van het kampeerterrein midden
in het bos een te verwarmen zwem
bad, een restaurant, een waskeuken
en een met automaten uitgeruste
strijkerij, een kinderspeelplaats en
verder alle snufjes van de moderne
hygiëne ter beschikking.
lengte en 430 meter breedte, waar
slechts 160 mensen wonen. In de oud
heid was het een vestingeilandje,
dat de machthebbers van toen de
heerschappij gaf over de Botnische
Golf en de Oostzee, zoals hiervoor al
gezegd.
Frederikso, het andere mini-eiland
(440 x 157 meter) telt eveneens zo'n
160 bewoners. Op dit eilandje is de
voormalige staatsgevangenis gele
gen, een torenachtig bouwsel, waar
in vroeger de gevaarlijkste misdadi
gers uit het Deense rijk (Noorwegen
en Zweden behoorden daartoe óók)
werden opgesloten.
vjVi;
-i 'c%,'
Bij de behandeling van kwaad
aardige gezwellen, die zich
meestal diep in het lichaam be
vinden, komt de techniek te
hulp mét stralingsbronnen van
uiteenlopende kwaliteit en in
tensiteit. Om ervoor te zorgen,
dat de haard van de ziekte
nauwkeurig wordt getroffen en
het aangrenzende gezonde weef
sel zovéél mogelijk wordt ge
spaard, zijn talrijke ingewikkel
de en tijdrovende berekeningen
noodzakelijk. Voor het maken
van deze berekeningen is in het
Siemens centrum voor medische
informatieverwerking in Erlan
gen een computersysteem ont
wikkeld. De computer geeft de
optimale dosisverdeling voor de
bestraling in één minuut, terwijl
hiervoor met de gangbare ma-
nuale methode tot dusver enke
le uren waren gemoeid. Een
aangesloten sneldrukker produ
ceert het resultaat van de com
puterberekeningen, het dose-
ringsplan, in de vorm van een
afbeelding, schaalverhouding
zondag 27 februari
18.00-18.15 LITERAIR KWARTIER.
1. C. F. de Vries bespreekt Harry
Mulisch „Soeplepelen met een
vork (tegen de spellinghervor
mers). Uitgave De Bezige Bij, Am
sterdam; 2. J. Pop bespreekt Hylkje,
Goinga „Jantsje? ja~heit", ver
halen. Uitgave Osinga. Bolsward.
18.15-18.30 LICHTE MUZIEK.
18.30-19.15 SPORT VOOR SPORT.
19.15-20.00 KLASSIEKE MUZIEK
UIT DE RONO-FONOTHEEK.
„Grote klassieken uit het orkest
repertoire".
1. Schubert-Symfonie no. 8, de zgn.
„Onvoltooide". 2 Brahms - Variaties
over een thema van Haydn,
maandag 28 februari
18.00-18.30 RONO-RADIOJOURNAAL.
Niéuws en informatie uit stad. streek
en gewest in noord- en oost-Neder
land.
18.30-19 OVERIJSSELS PROGRAM
MA (niet via FM 88,60 mHz kanaal
5).
Overijssel streek voor streek;
Barst;
Geloven.... doe je in de kerk.
19.30-20.00 KLASSIEKE MUZIEK
UIT DE RONO-FONOTHEEK.
De Groninger Bachvereniging o.l.v.
Johan van der Meer zingt een a ca-
pella-programma.
Werken van Dufay, des Prez, di La?
so, Bruckner en Brahms,
dinsdag 29 februari
18.00-18.30 RONO-RADIOJOURNAAL.
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord- en oost-Neder
land.
19.30-19.45 LICHTE MUZIEK.
19.45-20.00 LANDBOUWJOURNAAL.
woensdag 1 maart
18.00-18.30 RONO-RADIOJOURNAAL
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord- en oost-Neder
land.
19-19.30 OVERIJSSELS PROGRAM
MA.
Een van ons;
Schrijversportret;
Overijssel streek voor streek
19.30-20.00 KLASSIEKE .MUZIEK UIT
DE RONO-FONOTHEEK.
Recital door Louis door Louis van
Maanen, cello en Gerard Fröhling,
piano Beethoven cello sonta
no. 1 in F.
donderdag 2 maart
18.00-18.30 RONO-RADIOJOURNAAL
Nieuws en informatie uit stad. streek
en gewest in noord- en oost-Neder
land.
1.9.30-19.45 LICHTE MUZIEK
19.45-20.00 DIER EN PLANT IN RO-
NO-LAND Dr. Fop I. Brouwer be
antwoordt brieven v-an luisteraars.
vrijdag 3 maart
18.00-18.30 RONO-RADIOJOURNAAL.
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord en o.-Nederland
18.30-19.00 OVERIJSSELS PRO
GRAMMA (niet via FM 88,60 mHz
kanaal 5).
Rechtstreeks;
Nader bekeken;
Agenda;
Overijssel streek voor streek
19.30-19.55 LICHTE MUZIEK
19.55-20.00 VEE EN VLEES. Over
zicht van markt en handel.
Er zijn weer vier nieuwe knippa
tronen van de Pas-Aan" voorjaars-
zomers collectie 1972 verschenen, die
in samenwerking met de bekende mo
de-ontwerper Jean Filarski worden
uitgebracht, nu al voor de derde
maal. Met slechts 1 knippatroon kun
nen 20 verschillende modellen, en
dan nog in 8 maten, worden vervaar
digd. De damesmodellen in de confec
tiematen 34 t.e.m. 48 en de kinder-
modellcn in de leeftijdsmatc-n 2 t.e.m,
9. Het patroon wérkt als een bouw
doos, door delen weg te laten en weer
andere toe te voegen, ontstaan steeds
andere modellen en variaties waar
door met één knippatroon een com
plete seizoengarderobe kan worden
samengesteld.
De „Pas-Aan" knippartonen zijn
ondermeer verkijgbaar in de boek- en
tijdschriftenhandel, warenhuizen, su
permarkten, stoffenwinkels, textiel-
en manufacturenzaken. Verkrijgbaar
zijn nu 12 series (9 voor dameskleding
en 3 voor kinderkleding).
zaterdag 4 maart
18.00-18.30 RONO-RADIOJOURNAAL
Nieuws en informatie uit stad, streek
en gewest in noord- en oost-Neder
land.
19.30-19.45 LICHTE MUZIEK
19.45-20.00 SPORT VOOR SPORT.
