zien en te
kaasmarkt
d
Alkmaar
tweehonderd
jaren
Hoiie Bone Gij» Dolle Mina s voor
De ..pil" tegen
lange vingers
TIEN
BEGINNENDE
rnu VOOR
RAADSLEDEN
In jubileumjaar
elf objecten
Ze kregen
toen hun
zin niet
8-daagse vakantiereizen
Bescherm ;ng
nierstenen
yan iormaat
Zomercursussen
van de volks
hogescholen
10.800 gesprekken
op één lijn
Arnhem straks J
Safari «stad Deze zomer veel te
Amsterdam CST^V 1 1 f)
Amsterdams meest druk bezochte
gebouw is het Centraal Station. Da
gelijks komen er tussen de 85 en de
100.000 reizigers.
Dat vergt uiteraard de nodige voor
zieningen. die gericht zijn op het
versterken van de inwendige mens.
Dat kan behalve in het restaurant
ook gebeuren in de grote en kleine
wachtkamer, de cafetaria-snelbuffet
op het eerste perron, bij de buffetten
op het tweede en vierde perron en
via automaten op de perrons 3 en 5.
Alles bij elkaar worden hiej elke
week gigantische hoeveelheden spijs
en drank aan de reiziger gebracht:
19.950 koppen koffie. 3000 flesjes li
monade en 4200 bier. 18 200 croquet-
ten. 4200 nasiballen. 1680 salades.
3000 amandelbroodjes. 6900 saucijze-
broodjes. 2900 gevulde koeken en 9 a
10.000 belegde broodjes.
Reizen wekt de eetlust op'.
Voor het eerst zijn de bekende .zo
mercursussen" van de bij de Vereni
ging voor Volkshogeschoolwerk aan
gesloten volkshogescholen veer
tien in Nederland, twee in België en
één in Frankrijk overzichtelijk in
een folder samengebracht.
Ook gedurende zomer van 1970 bie
den de volkshogescholen een reeks
interessante cursussen, die al of niet
bij wijze van vakantie kunnen worden
gevolgd. Er zijn creatieve cursus
sen, spel- en sportcursussen, cursus
sen ..Alleen voor de vrouw", cursus
sen voor het hele gezin, cursussen
speciaal voor ouderen en vele andere
cursussen, die gelegenheid bieden om
kennis te vergaren, praktische erva
ring op te doen om mensen te ont
moeten.
De folder geeft een overzicht in
rubrieken. Wie een bepaald onder
werp en of een bepaalde periode op
het oog heeft, kan onmiddellijk zien
waar hij terecht kan. De uitgevou
wen folder leent zich om in lokali
teiten ter kennisneming te worden
opgehangen. Er viel niet. te ontko
men aan beknoptheid, maar de volks
hogescholen zullen graag zowel
schriftelijk als telefonisch alle ge
wenste inlichtingen inzake de inhoud
van de cursussen, de prijzen, het ver-
bliif. en? verstrekken.
De folder ..zomercursussen volks
hogescholen 1970" is ook in meer
exemplaren gratis verkrijgbaar bij
Vereniging voor volkshogeschoolwerk
hef. algemeen secretariaat van de
afdeling publiciteit Utrechtseweg
15. Amersfoort, telefoon: 03490-17444
Ruth-Maria Kubitschek, de
bekende Duitse toneelspeelster,
vindt na haar inspannende
werk rust en ontspanning door
haar hobby: het maken van go
belins. Op 15 mei verricht zij in
land de basis hebben gevormd
voor het succes van deze reizen.
Het programma van deze reizen om
vat thans 11 objecten. Daarvan zijn
er zes in Nederland gelegen en vijf
in België en Duitsland tezamen.
Over 1969 bedroeg het aantal deelne
mers ruim 17.00 en de verwachting
is. dat de stijgende lijn zich zal
voortzetten. Om verschillende rede
nen: allereerst omdat de belangstel
ling voor dit type reizen ..dicht bij
huis" duidelijk toeneemt. Voor ve
len is hét een ontdekking te ervaren
hoe weinig men zijn eigen lar.d en
het nabije buitenland kent. en ook
hoeveel nieuws en interessants daar
te beleven valt. Bovendien is voor
velen zo'n 8-daagse reis een soort
tweede vakantie en taak zelfs een
derde vakantie.
Dan spéélt, vooral bij ouderen,
vaak een rol dat zij zich niet aange
trokken voelen, zoals de jongeren,
tot de warme tot erg warme gebie
den rond de Middellandse Zee. Zij
geven de voorkeur aan een vakantie
in het eigen klimaat. Dikwijls ook
om gezondheidsredenen. ..Ik moet de
dokter een beetje binnen bereik hou
den", stelde een zeer bejaarde, zeer
reislustige deelnemer eens.
De ervaring van tien jaar met deze
reizen heeft de NS ook wel geleerd,
dat reizen niet zoals vaak wordt
verondersteld een kwestie is van
leeftijd. Het ;s veeleer een zaak van
mentaliteit En juist bij vele oude
ren, weinig gewend aan reizen door
financiële oorzaken, is de afgelopen
jaren de reislust enorm toegenomen,
in de hand gewerkt door betere fi
nanciële voorzieningen.
De 8-daagse NS-reizen strekken
zich nu jaarlijks uit over een perio
den in die periode elke week plaais.
zonder enige onderbreking. Vooral de
hotellerie heeft zowel deze lange pe
riode als de zekerheid van een be
zetting gedurende vier maanden ge
waardeerd. Het kostenbeeld van deze
hotels is er zeer gunstig door bein-
«vloedinkoop, personeelbestand voor
maaltijden en onderhoud van ka
mers. beschikbare vrije tijd tijdens
de dagen van excurs'ies. alles kan
men van tevoren plannen en rege
len. Dankzij ook het feit. dat de aan
tallen boekingen geruime tijd van te
voren bekend waren en een steeds
gelijkmatiger bezettingsbeeld over
die vier maanden te zien gaven. Bij
deze reizen is het namelijk gelukt te
Vomer tot een spreiding van vakan-
es over de totale vier maanden.
<uni, juli en augustus verschillen in
deeinemertal thans weinig meer van
elkaar. Ook de wetenschap bij de ho
teliers dat NS werkt op de continu-
feit. en hen niet plotseling uit het
programma zal laten, is van grote
Voor het eerst in de ge
schiedenis kunnen met be
hulp van 'n door Siemens
ontwikkelde versterker
10.800 telefoongesprekken
gelijktijdig over één en
dezelfde leiding, gevoerd
worden, viermaal meer als
tot dusver mogelijk was.
Dat er bij een dergelijke
hoeveelheid gesprekken
toch geen heilloze spraak
verwarring ontstaat, is te
danken aan de nieuwe
vinding van Siemens.
Op de foto ziet men de
versterkerdie alle 10.800
gesprekken keurig uit el
kaar houdt.
De zojuist klaargekomen statistiek
Tan 't Nederlands Bijbelgenootschap
vertoont over 1969 een opmerkelijke
achteruitgang. Er werden sleehls
243.887 bijbels en bijbelgedeelten
verspreid tegen 417.240 in 1968. Toch
is deze achteruitgang slechts schijn
baar. want in werkelijkheid werden
in Nederland in 1969 meer bijbels
verkocht, dan in 1968. namelijk
117.323 tegen 105.789.
De achteruitgang in totale cijfers
Is een gevolg van de internationali
sering van het bijbelgenootschaps-
werk. Tot nu toe zorgden enkele bij
belgenootschappen. zoals het Neder
landse. voor andere landen in de we
reld. Nu zijn internationale produk-
tiefondsen gesticht voor Azië, Afrika.
Latijns-Amerika en Europa, die de
buitenlandse produktie voor een groot
deel overnemen.
Het gevolg is dat in het afgelopen
jaar bijbels voor Indoneisë niet in
Nederland werden gedrukt, maar in
Japan. In Europa zijn veel bijbels
vooral voor Oost-Europa gedrukt in
België en Italië.
In Nederland werden naast de bij
bels ook nieuw testamenten ver
spreid (7570 in 1969 tegen 9029 in
1968) afzonderlijke bijbelboeken
(49.485 tegen 73.952) en kleinere ge
deelten (56.721 tegen 98.238).
De teruggang van afzonderlijke bij
belboeken is te wijten aan het feit
dat de evangelies voor massaver
spreiding uitverkocht raakten- Be
sloten werd een geheel nieuwe serie
uit te geven.
De nieuwe vertaling werd niet ge
schikt geacht voor dit doel. Daarom
werd opdracht gegeven voor de Evan
geliën van Lucas en Marcus de
vertaling uit 9151 te herzien. Inmid
dels is dit nieuwe Evangelie van Lu
cas klaargekomen. Het werd uitge
geven onder de titel ,,He't verslag van
Lucas".
Naar aanleiding van de activitei
ten van het Natuurbeschermingsjaar
1970 is de gedachte naar voren
komen Arnhem gedurende de maand
juni ,,in het teken van het dier" te
plaatsen. Daartoe is de medewerking
van het Wereldnatüurfonds Verkré-
gen en na zeer veel voorbereidend
werk is de Stichting Safarist nu in
de gelegenheid Arnhem als „Safa
ri-stad" te presenteren.
Zoals bekend is Arnhem sinds vo
rig jaar behalve het in 1968 ge
opende Leeuwenpark ook een
groot. Safaripark ryk, waar verschil
lende dieren, zoals leeuwen, giraf
fen. zebra's, struisvogels en flamin
go's in de vrije natuur rondlopen.
In het kader van Arnhem Safari-
stad hebben o.a. studenten van de
kunstacademie een aantal dieren op
ware grootte ontworpen, welke vijf
maal vergroot worden. Deze gewel
dige dieren zullen op de pleinen en
singels geplaatst worden. Giraffen
met hun lange nekken boven het ge
boomte uitstekend, zullen de toe
gangswegen naar de stad markeren.
Behalve deze ..namaak"-dieren
zal op enkele markante punten een
levende have komen, die zich mani
festeert in een Flamingovijver op het
Willemsplein, grote vollières op het
Nieuweplein, apenkooien op Pre-
sikhaaf en een kinderboerderij op
het Velperplein.
Er zullen nog tal van andere Sa
fari-elementen aan Arnhems tuin
stad toegevoegd worden.
Zo zullen langs de singels speciaal
apen en vogels in de bomen te zien
zijn, die 's avonds ook verlicht wor
den.
Er zullen ook gedurende de gehele
maand 's middags en 's avonds aan
trekkelijke activiteiten plaatsvinden
Inlichtingen worden verstrekt door
het secretariaat: Arnhem - Safari-
stad. .lansplaats 11. Arnhem, alsme
de door de VVV Arnhem, Stations
plein 45. telef. 085-452921.
De Keulse professor Wolfgang de
Boor wil winkeldieven en dievegges,
waarvan vele uit een goed milieu
afkomstig zijn, door middel van 'n pil
behoeden voor diefstallen die vaak
uit een kleptomane drang worden ge
pleegd. De patiënt moet zodra hij zijn
vingers voelt jeuken, een kalmerings-
pil slikken in plaats van nietbetaal-
de artikelen onder zijn jas of in een
tas te laten verdwijnen.
Het enige probleem, dat er be
staat. is volgens professor de Boor,
dat de pil pas na ruim een kwartier
na inname begint te werken. In die
tussentijd kan men nog aardig wat
goederen verdonkeremanen.
De Stichting Burgerschapskunde
te Leiden organiseert een cursus
voor beginnende gemeenteraadsleden.
De stichting heeft tien vuistregels
opgesteld voor een beginnend raads
lid. Wij laten ze hier onder volgen:
L Een raadslid moet er zich van be-
wust zijn, dat. hij één van de archi
tecten van de toekomst is;
2, Als een raadslid onvoldoende ge
informeerd aan zijn taak begint, voelt
bij zich al spoedig als een automo
bilist. met een verbrijzelde voorruit;
8. Een raadslid dat al doende denkt
te leren verliest, al spoedig zijn kri
tische instelling;
4. Een raadslid clat onvoldoende ba-
lisinformatie heeft, wordt een speel-
bal van zijn leermeesters (i.e. amb
tenaren of belangroepen)
5. Een raadslid moet kunnen staan
op gelijkheid van informatie binnen
het. gemeentebestuur en op toegan
kelijkheid tot alle documenten;
6. De beste informatiebron is de in
dividuele burger in nood;
7. Een raadslid is nocht bestuurder,
noch vertegenwoordiger, maar be
stuurt als vertegenwoordiger;
8. Een raadslid is geen exclusief be
sluitvormer maar is de belangrijkste
schakel in een besluitvormingsketen;
9. Een,raadslid is er niet om de be
langen van de gemeente te beharti
gen. maar van de gemeentenaren:
10. Het: best geïnformeerde raadslid
moet falen als er geen geld is.
De bijna 20.000 bezoekers, die iede
re vrijdag de wereldberoemde kaas
markt van Alkmaar bezoeken, wor
den tot en met. 14 augustus op een
bijzondere manier geamuseerd. De
oude binnenstad is op die dagen her
schapen in een zee van fleurige kra
men, kraampjes, stands en stalle
tjes. In de loop van dit seizoen zal
tevens op vele hoeken van de straten
spel en amusement worden geboden.
By vele van deze spelen wordt de
nadruk gelegd op het actief meedoen
van de kaasmarktgasten. Zo zal er
o.m. gelegenheid zijn tot „kaaskege-
len". Iedere vrydag zullen voorts 2 a
3 voorstellingen worden gegeven van
een wagenspel door de „Bcemster
Wagenspelers."
In het plan de kaasmarkt levendi
ger te maken, is ook een „levend
atelier" opgenomen. Vier kunste
naars. t.w. Bob Denneboom (teke
naar-schilder), Yme Wiimenga (foto
graaf), Karei Colnot. (kunstschilder,
lithograaf) en Gerard van der Lee-
den (beeldhouwer) hebben van de
Alkmaarse kunstminnaar Herman
Dölle een pand eschikbaar gekre
gen. waarin zij tijdens de kaasmarkl
kunnen werken. Eén van de aantrek
kelijkste punten hiervan is. dat de
bezoeker ter plaatse een litho kan
laten maken van de mooiste plekken
van Alkmaar.
In de maanden juli en augustus
zullen nog meer attracties worden
georganiseerd. Op het programma
staan: vanaf eind juni iedere week
voor de kinderen Oudhollandse
stra-afspelenin juli een state-fair",
waaraan heel Nederland kan mee
doen en een concours d'elegance met
Oudhollandse boerenwagens, die in
sterrit-formatie naar en door Alk
maar trekken.
Tot slot krijgen de bezoekers van
de kaasmarkt ter herinnering een
prachtig uitgevoerde ..burgerpen
ning" voor thuis in Hamburg. Tokio,
New York. Putten of waar dan ook.
Wenst men nog nadere inlichtingen,
Handel op de Alkmaarse
kaasmarkt.
dan kan men die verkrijgen "bij de
Prom-organisatie, telef. 02990-6254.
Het jaar 1970 is het tiende waarin
de NS 8-daagse geheel verzorgde rei
zen in Nederland organiseren. In het
eerste jaar stond er slechts één reis
op het programma, naar Friesland.
Dal juist deze bestemming het begin
vormde van een s'eeds verder uit-
deiend reisprogramma vond zijn oor
zaak in een verzoek van de KLM die
in Friesland een goed en exclusie!
object zag voor buitenlanders. He
laas lieten die buitenlanders verstek
gaan die waren toen kennelijk nor
niet zo ver maar het aanbod var
dezelfde reis op de binnenlandse
„markt" ontmoette wel enige vraag;
in totaal 160 deelnemers, in een pe
riode van twee maanden. Volgens de
verhalen kozen velen deze reis met
de bedoeling zoals een hotelhou
der het formuleerde om „de
graven van de voorouders te bezoe
ken."
Toch meende de NS mogelijkhe
den in deze opzet te zien. Daarbij
kwam dat het risico gering was:
de deelnemers reisden naar hun va
kantiebestemming met de treinen van
de gewone dienst, verkoop vond
plaats in „eigen beheer" op de
stations en inlichtenbureaus en
->ok de propaganda vond voorname-
ijk plaats op stations en in treinen,
lus op ..eigen terrein". Vervoer, ver-
:oop en propaganda dus alles in éér
hand. In de jaren nadien is duide-
'ijk gebleken dat deze drie punten
met de wetenschap van de goede
spreiding van de verkoop en pro-
pagandaplaatsen over het gehele
betekenis gebleken. Daardoor zijn ve
len er toe over gegaan hun hotels ge
leidelijk te moderniseren. Een hier
op heeft de NS dan weer ingehaakt
met de organisatie naar dezelfde
bestemmingen yan de mïnitrips in
de periode september tot mei.
Aantallen van 17.000 deelnemers be
tekenen in geld uitgedrukt om
zetten in de miljoenen. Voor de ho
tellerie is hiermee thans jaarlijks
een verrekening van ca. 2 miljoen
gulden gemoeid. Naar autocarbedrij-
ven gaat voor de betaling van de
vele excursies jaarlijks circa
f 300.000.-. Ook restaurants „onder
weg", bootondernemingen, bezochte
exenementen en andere objecten pro
fiteren mee van deze reizen.
Zouden er ..in de periferie" van
ons land meer geschikte hotels zijn
dan thans het geval is en dan bij
voorkeur op plaatsen die niet reeds
^en zeker bezoek trekken in de zo
mermaanden dan zou er zeker
olaats zijn voor een groter aantal
van deze NS-reizen. Overheidssteun
op een andere wijze dan thans aan
hotels geboden wordt is dan echter
wei noodzakelijk. Het mag de over-
he d toch wel iets zeggen dat van
alif hotels waarmee NS in het kader
van deze reizen werkt, er in al die
ren niet één gesloten is.
Uit een nierbekken of een blaason
steking vloeit in 20 pet. der eevailen
een niersteenaandoening voort
Daartegen kan men zich verweren
met de volgende maatregelen:
1. Dagelijks '.enminste iwee tot drie
liter vocht drinken. Dat spoelt de
urinewegen schoon en voorkomt de
vorming van nierstenen
In h?t gebit, de amandelen of de
galblaas kan zich een ontslekings-
naard bevinden Die moet opge
spoord en verwijderd worden.
Het dieet mag vooral niet bestaan
uit derlijke organen, maar moet
wel >-eel groente en fruit bevat
ten- Gebrek aan beweging en
darmtraagheid moet worden voor
komen.
Er zijn negentien verschillende steen
soorten. die elk voor zich een ander
dieet vragen.
Maar ook Robespierre moest d«
trappen van het schavot bestijgen en
toen met hem zijn terreur-regime ten
grave daalde, leefde het vrouwelijk
bedrijf naar aloude trant weer op in
de ..salons". Dames, zoals Therèse
Cabarrus. „Notre Dame de Thermi
dor", vrouw van de terrorist Tallien
geliefde van de speculant. Ouvrard,
htzinnig. maar zeer schoon en ook
zeer genereus, oefenden veel in
vloed uit. Een andere vrouw-met-
een-salon was Josphine Tacher de la
pagerie. weduwe Beauharnais. Zij
was het. die door haar minnaar
Barras werd afgeschoven naar een
generaal met de wonderlijke naam
Buonaparte....
Toen de generaal met de wonder
lijke naam Keizer Napoleon I was
geworden, hadden de vrouwen zich
helemaal koest te houden. De energie
ke. schrandere en invloedrijke Ma
dame de Stael werd het land uit
gestuurd. de rest werd uitgehuwelijkt
aan maarschalken, op bevel des kei-
Napoleon. zelf niet afkerig van bui
tenechtelijke manoeuvres, was. zoals
dat zo heel vaak voorkomt, naar bui
ten toe de Deugd zelve en eiste van
de vrouwen, dat zij zich bemoeiden
met de kinderen en de keuken,
en dat zij haar mannen naar de zin
maakten.
Hij veroorloofde zich jegens het
schone geslacht platte aardigheden,
oefende in het openbaar kritiek uit
op haar uiterlijk en maakte eens en
vooral duidelijk, dat het tijdperk,
waarin Frankrijk Dolle Mina's voort
bracht. voorgoed was afgsloten.
De mannen bleven (toen) de baas..
Hamburg de trekkingen van
tweemaal 100.000 mark van de
noord-west Duitse „klassenlot-
terie". Voor wie zal zij Vrouwe
Fortuna zijn?
De Dolle Mina's" noemen zich
naar de feministe Mina Kruse-
man en herleiden haar afkomst
tot de suffragetten of ..kies
rechtvrouwen" in het begin de
zer eeuw.
Maar het is niet te verwonde
ren, dat tijdens de alles on
dersteboven kerende Franse Re
volutie „Dolle Mina's" opkwa
men voor de rechten der vrouw.
Alleen hebben ze die toen niet
gekregen
Vóór de Franse Revolutie had de
vrouw helemaal niets in te brengen.
De enigen, die een (soms belang
rijke) rol speelden, waren de vrien
dinnen en maitressen van hoogge
plaatste personen en met name van
de diverse Franse Lodewijken, voor
wie buitenechtelijke verhoudingen zo
normaal waren, dat men zelfs het
instituut kende der „maitresse-en-
titre", wier kinderen deelden in alle
voorrechten van koningskinderen, al
liep er dan een (bastaard) balk
door hun wapen. Dames, zoals Mon-
tespan, Mainte non. Pompadour en
anderen maakten geschiedenis, maar
hun minder gelukkige zusteren wa
ren totaal onmondig.
Het sprak welhaast vanzelf; dat de
Revolutie nieuwe ideeën bracht. Het
was echter wel tekenend, dat er al
leen werd gesproken van „broeder
schap naast de vrijheid en gelijk
heid.
Er zat dan ook niet één vrouw in
het parlement, niet één vrouw be
kleedde een officiële positie. De re
volutie was een mannenrevolutie.
Lang niet alle vrouwen namen daar
mee genoegen en die moesten dus
(evenals nu) haar toevlucht nemen
tot „buiten-parlementaire acties". Te
verwaarlozen was daarbij het aan
deel van de „tricoteuses" de vrou
wen, die met haar breiwerk iedere
dag aan de voet van het schavot
zaten te genieten, wanneer aristocra
ten (of in ongenade geraakte volks
menners, zoals Danton en Desmou-
lins) „in de mand niesden".
Een der vooraanstaande feminis
ten van die tijd was een Nederlandse
Etta Palm geheten, die eerst onder
de naam Baronesse d'Aelders intri
geerde. Zij richtte zelf een met pie
ken bewapend vrouwenkorps op en
verdiende er een centje bij door te
spionneren, nota bene voor de Hol-
landsche Oranjepartij! Zij kwam uit
Groningen, was na haar echtschei
ding niet ..fatsoenlijk" meer en trok
naar Parijs waar ze haar welspre
kendheid en organisatietalent korte
tijd kon uitleven.
Een andere leidster was Theroig-
ne de Mericourt. een zeer mooi maar
zeer onevenwichtig jong meisje, dat
met een rode muts en een grote sa-
bei rondliep, maar later in het
krinzinnigengeslicht verzeild raak'-
Ook Rose la Combe. een toneel
speelster, roerde, zowel letterlijk als
figuurlijk, de trom om de vrouwen
op te roepen, die met name in de
beruchte Jacobijnenclub bijzonder
veel praats hadden en soms door
drongen tot in de Conventie, waar ze
altijd zér hoffelijk werden ontvan
gen. maar die niets klaarmaakten.
Vooral Robespierre heeft er het zijne
toe bijgedragen om aan dit soort
activiteiten een einde te maken. Hij
de ..Deugdzame" als jonkman reeds
bejaard, verloofd met een zeer stijf
burgermeisje, dochter van zijn hospi
ta, haatte al dat vrouwengedoe. Tij
dens zijn regime hoorde of zag men
de dames vrijwel niet meer.