rm>
";r-!
*s
Het eiland
MAN
Naar
Yorkshire
Vlotte trip naar
streek met een
eigen
karakter
*L*1
:£Lmm*i
Sluit uw
huisdieren
niet op,
zorg tijdig
voor een
onder
komen
BfS#:
Met regen
wordt
rekening
gehouden
Als u met
vakantie gaat:
9mm
4i
»-
-# f
-fc De promenade in Douglas
-ire >*-
-^- Hornby castle
(Door onze toeristische medewerker)
Als er niet elk jaar een TT werd gehouden, zouden we mis
schien niet eens weten waar het lag, het eiland Man. We
noemen Engeland, Schotland, Wales en Ierland in één adem;
dat Man er ook bij hoort, weten de meesten niet eens. Dat
het eilandje in de Ierse Zee, dat zo centraal, tussen die andere vier
grootheden in ligt, zelf ook een grootheidje is met een eigen parle
ment en een eigen taal en cultuur, is ons ontgaan, is ons waar
schijnlijk niet eens geleerd. Nu laat dat parlement zich nooit erg
gelden in de wereldpolitiek en die eigen taal, het Manx Keltisch,
voert in het volkerenkoor ook bepaald niet de boventoon; dat alles
neemt niet weg, dat het eiland Man een zeer apart leventje is
blijven leiden, een eigen grootheidje is gebleven. Dat kon doordat
het een eiland was; hebben niet alle eilanden iets bijzonders, iets
kruidje-roer-me-niet-achtigs?
Het eiland Man is in het Britse Gemenebest maar een klein
machtje, maar een klein hoekje. Echter: de 580 vierkante kilometer
en de 160 kilometer lange kustlijn zijn groot en lang genoeg om het
eiland iets geheel eigens te geven. Het is een bijzonder ge
varieerd eiland. Met rotsen en stranden, heuvels, dalen en bossen,
met eenzame heidevelden en drukke steden. Steden vol historische
rijkdommen en tegenwoordig ook vol vreemdelingen.
Over het hoofd gezien
Tot voor kort waren dat vrijwel
alleen Engelsen, de laatste jaren
hebben ook de andere Westeuro
peanen het ontdekt en is eigenlijk
alleen maar verwonderlijk, dat
het zo lang heeft geduurd. Wij
continentalen kwamen wel tot in
het noorden van Wales, wel in Li
verpool en de meest driesten on
der ons staken over naar Ierland.
Dat vlak bij de Engelse en Wel-
she kust en dat halverwege Ier
land dat eiland Man lag we
herinnerden het ons gewoonweg
niet. We zagen Man over het
hoofd. Waarschijnlijk tot vreugde
van de Engelsen, die dit vakan
tie-oord voor zich alleen hadden.
Dat is voorbij: het eiland Man
is bezig de nieuwe ontdekking te
worden van de westwaarts-trek-
kenden, zoals Ierland dat nu en
kele jaren aaneen is geweest.
Laat ons eerlijk zijn: Man ver
dient het en laat ons ter gerust
stelling van de velen, die het net
voor ons ontdekt hebben, zeggen,
dat Man dat ook nog best kan
hebben. Wie ziet hoe lang de
prachtige zandstranden van Man
zijn en op hoe weinig punten het
nog maar druk is, wie het aantal
auto's telt dat hij op de wegen te
genkomt, weet dat er voorlopig
nog geen sprake zal zijn van
bordjes „vol". Die drukte op de
wegen neemt in juni natuurlijk
even toe. zelfs zo dat men wegen
gaat afsluiten, want dan zijn de
TT-motorraces en de internationa
le wielerwedstrijden voor profs en
amateurs, maar daarna is alles
weer „normaal" dat wil zeg
gen zoals het altijd is, jus an
ders.
Alles in een
Anders dan hier tenminste en
zelfs anders dan Engeland, al
heeft men ook op Man kastelen
en abdijen en plaatsen, waar
naar het heet eens Druïden
vergaderden. Maar de samenbal
ling van zoveel natuurschoon, zo
veel variatie van wat Engeland
alleen maar verspreid heeft: met
heide begroeide heuvels, groene
dalen, mijlenlange stille stranden,
rotsen en bossen, dat heeft Man
op die 580 vierkante kilometer. Ja
en nog stadsvertier erbij ook,
want Douglas, de hoofdstad, is
een en al gezelligheid. Niet groot,
twintigduizend inwoners en in de
zomer drie keer zoveel, maar
echt plezierig. Met een drie kilo
meter lange boulevard langs de
baai lyrische scribenten heb
ben Douglas daardoor wel eens
vergeleken met Napels met
een karakteristiek centrum, met
vermaaksgelegenheden en zelfs
m.et een casino het eerste en
enige in Groot-Brittannië. Een
echte uitgaansstad met terrassen,
oude pubs, moderne hotels een
stad waar het goed terugkomen
is als men de hele dag gezworven
heeft in de natuur van Man.
Ballonna
Als u zwerft en u zou in de
richting zuid van Castletown
gaan, let dan wel even op als u
die kleine Ballalonna-boogbrug
passeert. Gewoonte is dat men
dan zijn hoed afneemt en hardop
een groet roept voor „het kleine
volkje" dat daar in de buurt
moet wonen. Doet u het niet, dan
zou er u rampspoed en tegenslag
kunnen wachten, want zo is dat
kleine volkje wel. Mocht u moe
en ziek van vakantie thuiskomen,
ga dan bij uzelf even na of u
werkelijk wel «e"roet/hebt toen u
de Ballalonna-brug passeerde,
want dan is er misschien nog
hulp mogelijk. Dat ondervond na
melijk een Amerikaan, die het
quatsch vond om te groeten
zo'n type, weet u wel, dat met
opzet onder ladders doorloopt en
juicht als een zwarte kat z'n pad
kruist. Toen-ie weer in de States
was en ziek werd herinnerde hij
het zich. Hij schreef ijlings een
luchtpostbrief aan de V.V.V. van
Man of ze alsjeblieft iemand naai
de Ballalonna-brug wilden sturen
om het kleine volkje namens hem
heel hartelijk te groeten. Het ge
schiedde en de man was prompt
beter.
Zie zo'n land waar men nog
gelooft aan het kleine volkje, zo'n
land is een best vakantieland.
Het bewijst dat het een land is
met een romantische sfeer, want
kleine volkjes huizen nu eenmaal
niet in nieuwe wijken met flats.
Het bewijst tegelijk, dat er een
vriendelijk volk woont, want boze
mensen hebben niet alleen geen
liederen, maar geloven ook niet
in kleine volkjes. Het bewijst ook,
dat u 's avonds in de dorpspubs
van Man nog sterke verhalen
kunt horen. Het is waar: het is
verrukkelijk om het hele jaar
deel te hebben aan de
tv-cv-2cv-cultuur. om de geneug
ten van een televisie, een centra
le verwarming en een auto deel
achtig te zijn. Het is ook verruk
kelijk om in je vakantie eens
niets van dat alles te hebben en
in een land te zijn, waar de
sprookjesverteller nog geen blauw
oog heeft, waar de warmte niet
uit een radiator, maar uit het
hart komt en waar een wagen
twee echte paardekrachten heeft.
Zo'n land, zo'n eiland is Man.
De oude vrachtvaart tussen Nederland en Engeland vice-versa
heeft sinds kort een nieuw gezicht. De conventionele middelen
van vervoer tussen Albion en het Continent de kustvaarders
raken op hun retour. Nieuw scheepsvervoer met containers
en een ry-op ry-af systeem heeft zyn intrede gedaan. Wat eens
het aspect droeg van een zekere gemoedelijkheid is bezig de in
vloed van de tijd te ondergaan: hyper-snel laden en lossen en een
als een bus sluitend vaarschema verdringen de coastertraditie. De
nieuwe vormen hebben succes. Een onderneming als North Sea
Ferries, in december 1965 gestart met een veerdienst tussen Rot
terdam en Huil, zetten in 1966 al niet minder dan 57.000 passa
giers en 27.000 auto's en caravans over. De cijfers van 1967 liggen
al beduidend hoger. Het kan ook moeilyk anders want het schema
is aantrekkelijk: zesmaal per week (in de zomer zevenmaal) een
afvaart in beide richtingen, twee roll-on roll-off schepen (Nor-
wind en Norwave) met accommodatie elk voor 235 passagiers en
een vaartijd van pakweg 14 uur.
Door dit soort schepen is Engeland ineens veel beter bereik
baar geworden voor de automobilist-op-vakantie. Een onzer ver
slaggevers maakte onlangs een roll-on roll-of trip mee en toerde
daarna rond de aanlegplaats aan de overkant door Yorkshire.
Een mooi land, zoals uit zyn hierbij afgedrukt relaas blykt.
(Van een onzer redacteuren)
Vakantie in het buiten
landvroeger het voor-
recht van een kleine
groep, is na de oorlog
steeds meer gemeen
goed geworden. Steeds
meer mensen zijn ontdekkingsreizen
gaan ondernemen naar België,
Duitsland, Luxemburg, Italië,
Spanje. Geleidelijk trekt men ver
der. Ook de Scandinavische landen
komen aan de beurt, Oost-Europa
Zuidslavië, Tsjechoslowakje,
Hongarije,- enzovoorten soms zelfs
Noord-Af rika. Telkens worden
nieuwe mogelijkheden aangeboord.
Het is daarom merkwaardig dat er
een land is wat achterloopt, in de
belangstelling: Engeland.
En dat terwijl Engeland toch juist
zoveel te bieden heeft en de Neder
lander zo goed ligt. Er zijn natuur
lijk bezwaren, maar die zijn bepaald
niet onoverkomelijk. Om te beginnen
de oversteek, die een eerste hap
doet uit het vakantie-budget. Maar
daar staat tegenover dat de verbin
dingen met Engeland steeds talrijker
en steeds beter worden en beslist
niet duur zijn; een autotocht naar
bijvoorbeeld Italië kost ook heel wat.
Voorts schrikken veel mensen nog
terug voor het links rijden in Enge
land, maar in de praktijk is dat niet
moeilijker dan rechts rijden. Men is
er snel aan gewend en bovendien
heeft men in Engeland nog het voor
deel van de zeer beleefde weggebrui
ker die niet zonder meer voorrang
néémt, maar eerder eens een buiten
lander voorrang gééft.
Behalve vakanties in Engeland
gaan korte uitstapjes naar Engeland
ook steeds meer tot de mogelijkhe
den behoren. En men behoeft dan
zelfs niets eens in het zuiden van
Engeland te blijven. Vanuit Amster
dam is er tegenwoordig een geregel
de verbinding met Immingham aan
de oostkust van Midden-Engeland.
vanuit Rotterdam is er een met
Huil, eveneens aan de oostkust van
Midden-Engeland. En dan is er na
tuurlijk altijd nog de vanouds beken
de verbinding Hoek van Holland-
Harwich. De opsomming is niet vol
ledig.
Naar Huil
Vorige maand hebben wij een be
zoek gebracht aan het graaf
schap Yorkshire met gebruik
making van de verbinding Rotter-
dam-IIull, onderhouden door de
North Sea Ferries Ltd., een typisch
voorbeeld van een vlotte en prakti
sche verbinding. In Rotterdam rijdt
men met zijn auto het schip op, in
Huil er weer af. En als men terug
gaat, is het recept hetzelfde. De
dienst wordt (sinds anderhalf jaar)
onderhouden door twee schepen, die
tegen elkaar in varen, de „Norwa
ve" en de „Norwind". Ze vertrekken
's avonds om zes uur uit Rotterdam
en Huil en de volgende ochtend om
acht uur gaat men in Hull of Rotter
dam van boord. Diner, ontbijt en
overnachting aan boord (als regel in
tweepersoonshutten) zijn inbegrepen
in de passagiersprijs, zodat de enige
bijkomende kosten die men kan ma
ken, bestemd zijn voor de drankjes
in de bar en de winkel aan boord,
waar sigaretten, drank enzovoorts
accijnsvrij zijn te krijgen. Zonder
problemen maakt men zo etend,
drinkend, pratend, dansend en sla
pend de overtocht. Er zijn dan ook
zelfs zakenlui die van deze verbin
ding gebruik maken voor bezoeken
van één dag aan Engeland: ze heb
ben het voordeel uitgeslapen op hun
bestemming aan te komen en kun
nen dezelfde avond weer terug. Ook
alweer met voldoende gelegenheid
tot ontspanning en rust.
Wat kost dat nu? Normaal gespro
ken voor een retour zo'n f 120 per
persoon, en voor de auto nog eens zo
ongeveer hetzelfde bedrag (er is ver
schil naar lengte van de auto; dit
geldt voor auto's tussen de 3.81 en
3.96 meter, kleinere zijn goedkoper,
grotere duurder). Vermelding ver
dient voorts dat de „Norwave" on
der Britse vlag vaart met een Britse
bemanning en de „Norwind" onder
Nederlandse vlag met een Neder
landse bemanning. De verbinding
wordt alleen onderhouden op werk
dagen, maar in de drie zomermaan
den ook op zondag.
In Yorkshire
Wie van deze overtocht gebruik
maakt komt dus aan in Hull, in
het Engelse graafschap York
shire. Natuurlijk kan men verder rij
den, naar Schotland bijvoorbeeld, of
naar Ierland. Dat laatste kan bij
voorbeeld door over te varen met de
dienst Liverpool-Belfast, die wordt
onderhouden door de „Ulster Queen"
en de „Ulster Prince". De dienst
wordt onderhouden volgens hetzelfde
systeem als die tussen Rotterdam en
Huil, met dus steeds 's avonds ver
trek en 's ochtends aankomst. Wie
's ochtends in Huil aankomt, kan dus
diezelfde avond vanuit Liverpool
door naar Ierland.
Maar het is natuurlijk ook heel
goed mogelijk in Yorkshire te blij
ven. Het heeft een zeer fraai land
schap ('beroemd vooral om zijn „da-
les", dalen die gepaard gaan met
zacht glooiende heuvels, wat leidt tot
prachtige vergezichten, wat het auto
rijden heel plezierig maakt), enkele
fraaie stranden, een paar steden die
van alles te bieden hebben, hier en
daar nog wat oudheden. De mooiste
golfbanen van heel Engelend (in
Ganton)geneeskrachtige baden
(speciaal in Harrogate), gelegenheid
tot zeevissen, en ga zo maar door.
Belangrijker is misschien nog dat je
hier zo verrukkelijk die typisch En
gelse sfeer kunt proeven, van men
sen die altijd correct blijven tegen
elkaar en zich bij voorkeur bedienen
van het understatement, van heel
stijlvolle pubs (cafés) die nog steeds
niet meer dan zeven uur per dag
open zijn, van ruimte en rust.
Nergens hebben wij overigens vori
ge maand de Britse sfeer zo sterk
geproefd als bij de Ganton Golf
Club, waar toen juist de internatio
nale ,.home"-kampioenschappen
plaatsvonden. „Home" omdat de
deelnemers Engeland, Schotland,
Wales en Ierland vertegenwoordig
den. Enorm uitgestrekte, prachtig
onderhouden terreinen, een clubge
bouw vol trofeeën (maar uiteraard
ook met een bar), deftige heren en
dames die met gezapige rust met
hun klapstoeltjes en wagentjes van
de ene hole naar de andere sjokken.
De voorzitter van de club was (na
tuurlijk) een kolonel, en een vriende
lijk baasje dat ergens onderweg met
een walkie-talkie uitslagen zat door
te geven aan de centrale, bleek bri
gade-generaal te zijn...
Bolton castle
noemt en dan ook inderdaad precies
in het midden gelegen is, een stad
met een mooie, ruime parkachtige
aanleg en fraaie oude gebouwen. En
Scarborough is één van de beroemd
ste badplaatsen van Engeland. Een
stad die behalve van het toerisme
leeft van de „conventions", de bij
eenkomsten van partijen en vakbon
den. Gemeen hebben al deze plaat
sen dat er niet alleen aan amuse
ment wordt gedaan, maar ook aan
cultuur. Ook 's zomers worden er
voortdurend toneelstukken, opera's,
musicals enzovoorts opgevoerd.
Om nog wat meer over Scarborough
te veriellen: de stad noemt zichzelf
„De koningin van de kust van
Yorkshire" en zij gaat er prat op dat
zij „sophisticated" is. Natuurlijk, er
zijn meer badplaatsen in Engeland:
Brighton, Blackpool, Torquay, om
een paar van de bekendste te noe
men. Scarborough vindt zichzelf iets
deftiger. Er is een echt strand met
zand, en er zijn natuurlijk wel de in
elke Britse toeristenstad gebruikelij
ke amusementshallen met gokauto
maten, maar er zijn ook hele delen
van de stad waar die niet toegelaten
worden, waar de rust nog niet is
verstoord. Een speciale attractie
vormt een drijvend theater op het
water, in de geest van de operette
op de Rijn bij Koblenz.
Nederlandse week
Een bijzonderheid is dat Scarbo
rough heel sterk op Nederland
georiënteerd is. Acht jaar ach
ter elkaar, van 1957 tot en met 1965
heeft men er een „Dutch festival"
gehouden, een Nederlandse week,
met draaiorgels, Haarlemse bloe
menmeisjes, een dansgroep uit Vo-
lendam, de band van de Leeuwarder
politie, een boerenorkest uit Zutphen,
en ga zo maar door. Zo Nederlands
ging het daarbij toe dat zelfs op een
gegeven ogenblik de plaatselijke au
toriteiten bij de opening van weer
een Nederlandse week op .-'het toneel
een echte Hollandse haring aangebo
den kregen. Eén van hen kon hem
niet door zijn keel krijgen. Hij stopte
hem in de zak van zijn kostuum. Het
is nooit meer goedgekomen...
In 1966 had Scarborough ter afwis
seling een Noorse week; vorig jaar
volgde een Benelux-week, waaraan
dus alle drie landen deelnamen. Ook
dit jaar houdt men het er op de Be
nelux, zo omstreeks de eerste week
van juni. Daar kunnen België,
Luxemburg en Nederland dan tegen
elkaar opbieden.
Niet te duur
De Engelse toeristensteden bieden
over het algemeen onderdak en
eten voor prijzen die naar onze
maatstaven heel redelijk zijn. De
kwaliteit van het eten is vaak niet
helemaal wat wij gewend zijn, maar
met wat zoeken valt er toch wel
heel wat te winden. In Scarborough
bijvoorbeeld bijzonder lekkere zalm,
die er veel goedkoper is dan bij ons.
Ook de prijzen in de winkels zijn
echt niet afschrikwekkend, vaak
zelfs lager dan in Nederland. Dat
geldt met name voor verschillende
soorten textiel, onder andere wollen
stoffen en confectie, colberts en kos
tuums bijvoorbeeld.
Een moeilijk punt vormt in Enge
land het weer. Het regent er net
als bij ons heel. wat. Maar wij
zijn daaraan aangepast, zegt men bij
de VVV van Yorkshire. Wij bieden
veel amusement, zodat de mensen
een regenachtige dag toch genoeglijk
door kunnen komen.
Daar zit veel waars in. Je hoeft je
niet te vervelen. Er valt veel te
zien, veel te beleven. En zelfs al
kom je niet verder dan de pub, ook
die heeft in Engeland zijn eigen ka
rakter. Het is allemaal anders dan
bij ons, en dat is een eerste vereiste
voor het losweken van de door de
zorgen van alledag verstarde geest,
waarvoor een vakantie nu eenmaal
bestemd is.
Scarborough
Yorkshire heeft verscheidene aar
dige steden. Hull is een haven
stad zoals elke andere. York
is een heel fijne oude stad, met pitto
reske, smalle straten en een prachti
ge oude kathedraal. Harrogate is
een heel fraaie stad. die zichzelf
„het centrum van Groot-Brittannië"
Even een vraag die alleen be
doeld is voor de bezitters van
huisdieren: zyn er al vakantie
plannen gemaakt voor hond en-of
kat? Zo niet, doe dat dan schielijk!
Want in de praktijk blijkt ieder
jaar dat aan het logiesprobleem
van de huisdieren vaak veel te
laat wordt gedacht. Met het ge
volg dat asiel of dierenpension
volgeboekt is, terwijl het dikwijls
ook niet meer mogelijk is met bu
ren of vrienden een regeling om
trent de verzorging van het huis
dier te treffen. Wie gebonden is
aan een vakantie in de „topwe-
ken" van het seizoen moet er zé
ker vroeg bij zijn en zo mogelijk
enkele maanden tevoren al een
hokje bespreken in het asiel of
pension voor honden en katten.
Nog een belangrijk punt dat
niet mag worden vergeten: de
verplichte inenting. Een dierena
siel of -pension mag tegenwoordig
volgens de wet geen honden of
katten meer opnemen, die niet
minstens drie weken tevoren zijn
ingeënt. Dit geldt ook voor huis
dieren die men op vakantie naar
het buitenland w:l meenemen.
Ziet men geen kans om hond of
poes in een goed asiel of pension
iUïi i i.J§|_
onder te brengen, dan is voor
katten het eigen huis vaak de
beste verblijfplaats, vooropgesteld
dat buren of bekenden elke dag
het dier even komen verzorgen.
Met honden is het minder eenvou
dig, omdat een hond niet alleen
enkele malen per dag moet wor
den uitgelaten, maar bovendien
behoefte heeft aan „huiselijk ver
keer". Uitbesteding bij een be
vriend gezin kan een goede oplos
sing zijn, maar ook hier geldt
weer: bekijk de mogelijkheden
tijdig! Zijn er in de kennissenkring
meer mensen die huisdieren heb
ben, dan kan voor het logiespro
bleem wellicht onderling een re
geling worden getroffen voor de
verzorging van eikaars huisdie-
