Nederlandse vrijwilligers in Afrika
RONALD CLAASE
onderwijs aan volwassenen
blijkt een groot succes
1
GRASMACHINES
ilENeii«RÏ
ENKELE MEISJES
m
Camera en watersport
mi in
Analfabeet
zijn is geen
schandeerin
berusten wel
door
LEONARD
DE VRIES
Nuchtere
stierkalveren
4 Cocospuntsn
ƒ0.95
Resultaat
Naam schrijven Bj_-
De voetganger
in het verkeer
ïTV's
GEBR. DIKKERS CENTRAMARKT
CEBECO
W
Garage
Schippert
ZIT-
SLAAPKAMER
G. SLOTMAN
WEEKEND-
REKLA1E
4 Tompoezen
1.30
De Banketbakker
beste
drachtige zeug
keukenkachel
BIGGEN
TE KOOP
GESLOTEN
Zaterdag 17 augustus 1968
S
y
Over het donkere, met
slechts een enkel olie
lampje verlichte markt
plein in Djottin, waar zich hon
derden Afrikanen hebben ver-
zameld, klinkt helder en over
tuigend de stem van een jonge
Rotterdamse onderwijzer, Ro
nald Claase, die in 1965 door
de stichting Nederlandse Vrij
willigers naar West-Kameroen
werd uitgezonden om daar het
analfabetisme te bestrijden. Als
hij heeft uitgelegd waarom an
alfabetisme eigenlijk een ziekte
is. waarvan men zich zo spoe
dig mogelijk dient te verlossen,
dooft plotseling ook dat ene
olielampje, is er even diepe
duisternis waarin alleen de
silhouetten der palmbladeren
tegen de sterrenhemel zicht
baar zijn en dan flitst een met
een auto-accu gevoede diapro
jector aan, die op het scherm
een felkleurig beeld werpt van'
een man met een zak koffie
bonen, de oogst van zijn eigen
struiken. Door Ronald Claase
zelf opgenomen kleurendia's
vertellen vervolgens het ver
haal van een man, die lezen
noch schrijven kan...
Justina Ambe, die op haar
zestiende jaar nog analfabete
was, is nu dank zij de Adult
Literacy Class een prima onder
wijzeres die naast haar gewone
j werk les geeft aan volwassenen.
De man brengt zijn koffiebonen
naar de centrale inkooporganisatie
en ontvangt daarvoor een cheque.
Daarmee gaat hij naar een filiaal
van de „Cameroon Bank", maar
voor hij het geld kan innen, moet hij
tekenen. Onhandig staat hij daar,
met de pen in zijn linkerhand, niet
wetende hoe die te hanteren. Ér zit
niets anders op dan dat hij in plaats
van een handtekening via een stem-
pelkussen een duimafdruk zet, waar
bij zijn hand als die van een klein
kind door iemand moet worden vast
gehouden en aangedrukt. Hierop rea
geert het publiek uitbundig en vol
leedvermaak, hoewel het grootste
deel ervan is een dergelijke situatie
een even lachwekkend figuur zou
slaan.
Met zijn zuurverdiende geld gaat
de man naar de markt, waar hij het
een en ander koopt. Na de markt
ontmoet hij een vriend. Hij laat hem
zien wat hij heeft en hoeveel geld hij
terugkreeg. Zijn vriend schrikt en
vertelt hem dat hij niet het juiste
bedrag heeft teruggekregen. Geen
wonder: Mr. Ngoh, de hoofdpersoon,
kan immers niet rekepen ook! Zijn
vriend geeft hem echter goede raad
en van dan af aan gaat Mr. Ngoh
naar een Adult Class, waar onder
wijs aan volwassenen wordt gege
ven.
Hij merkt dat die klas nuttig is en
daarom neemt hij ook zijn vrouw
mee.
Als hij een half jaar later voor
enige tijd op reis is, ontdekt zijn
vrouw dat haar paraplu onherstel
baar kapot is. Zij schrijft hem een
brief waarin zij hem vraagt een
nieuwe paraplu voor haar te kopen.
Hij voldoet aan dit schriftelijk
verzoek en mevrouw Ngoh krijgt een
pracht van een paraplu...
Na deze happy ending komt er een-
enthousiast applaus van het publiek.
Dan steekt Ronald Claase zijn olie
lampje weer aan en vraagt hij zijn
toehoorders hoevelen -er onder hen
zijn die niet kunnen lezen of schrij
ven. Het antwoord is geen verras
sing voor Ronald, want net als bij
anderen voorstellingen weerklinkt als
uit één mond: „plenty!" In Afrika is
driekwart van de bevolking boven
veertien jaar analfalbeet en West-Ka
meroen vormt hierop geen uitzonde
ring. Ronald daagt zijn toehoorders
uit niet in deze situatie te berusten,
maar het voorbeeld van Mr. Ngoh te
volgen.
„Het is geen schande analfabeet te
zijn", zegt hij, „maar het is wel een
schande daarin te berusten. Vroeger
waren er nog niet zoveel scholen en
als er een was, hadden jullie ouders
misschien geen geld om jullie daar
heen te sturen. Maar nu is er wel
gelegenheid van die beschamende
ziekte, die het analfabetisme toch
eigenlijk is, verlost te worden. Zon
der enige kosten, dus geheel gratis,
kunnen jullie de Adult Class, het on
derwijs voor volwassenen, volgen.
Tenminste zes uur per week staan
de onderwijzers daar voor julie
klaar..."
En hoe kunnen de mensen aan die
Adult Class deelnemen? Door zich op
te geven bij het hoofd van de lagere
school in Djottin. „Niemand zal jul
lie daartoe dwingen", zegt Ronald,
„maar doe het, in je eigen belang!"
Enige tijd later blijkt dat deze op
roep niet aan dovemansoren is ge
steld, want op een vrijdag vindt Ro
nald op zijn Adult Education kantoor
te Bamenda tussen de .vele post de
volgende brief van het hoofd van de
lagere school in Djottin-:
Sir,
Als gevolg va de diashow, die u
voor onze bevolking hebt gehou
den, hebben vele analfabeten ons,
onderwijzers, xerzocht deel te mo
gen nemen aan het onderwijs
voor volwassenen. Meer dan 130
mensen hebben zich als student
laten inschrijven: daar Aan be
staat een kwart uit mannen -.
Als Ronald na vele Adult Classes
bezócht te hebben, in de loop van de
week in Djottin aankomt, rijdt hij
regelrecht door naar de lagere
school om daar met het hoofd en en
kele geïnteresseerde onderwijzers de
oprichting van een „Adult Literacy
-fo Ronald Claase bij de klas,
waar de onderwijzer juist
vraagt: „Welke letter is dit en
welk woord staat er onder?"
Centre" te bespreken, een centrum
voor onderwijs aan volwassenen.
Aan het schoolhoofd van Djottin
en de onderwijzers, die meedoen,
overhandigt Ronald het gestencilde
handboek, waarin beschreven staat
hoe men een Adult Literacy Centre
moet starten, hoe er les gegeven
moet worden en waarin- Met nadruk
werdt er in dit handboek op gewe
zen, dat de houding van de onderwij
zers tegenover volwassen leerlingen
anders moet zün dan tegen over hun
schoolkinderen.
Terwijl bijvoorbeeld de kinderen
bij het beantwoorden- van een vraag
moeten opstaan, kan men dat van
een volwassene niet verlangen. De
onderwijzer moet hen volkomen als
gelijkwaardigen behandelen, mag
hun niets gebieden of verbieden en
het heeft geen zin kwaad te worden
op iemand, die bijvoorbeeld slordig
heeft geschreven. Ook kunnen geen
straffen: worden uitgedeeld, te meer
omdat deze volwassenen in tegen
stelling tot de kinderen geheel vrij
willig de school bezoeken. De meeste
onderwijzers voelen dit alles heel
goed aan, bovendien worden voor dit
werk bij voorkeur oudere onderwij
zers gekozen-.
Wanneer Ronald enkele maanden
later weer in Djottin komt, is er een
florerend Centre, dat bezocht wordt
door ruim 140 volwassenen, ver
spreid over vijf klassen. De studen
ten-, want zo worden de leerlingen
van de Adult Casses genoemd, wor
den onderwezen in lezen, schrijven,
Engels, rekenen en algemene ont
wikkeling. Na on-geveer twee jaar
moet dit hen op hetzelfde peil bren-
gen als een leerling aan het eind
van de vierde klas lagere school.
Dat peil moet worden gehaald om
dat uit ervaring is gebleken dat men
dan pas werkelijk alfabeet kan wor
den en zijn kennis in de praktijk van
het dagelijks leven toepassen. Zo
moet bijvoorbeeld een handelaar een
.eenvoudige boekhouding kunnen bij
houden en een briefje schrijven om
iets te bestellen.
wordt onderwezen, komt voort uit de
overweging dat er één gemeenschap
pelijke taal moet zijn in een land
waar zeer veel geheel verschillende
talen wordea gesproken; Engels
wordt ook op de lagere scholen ge
leerd.
„Een handicap", zegt Ronald
Claase, „is dat de mensen erg ver
spreid wonen en vaak kilometers
moeten lopen om de cursus te bezoe
ken. Wanneer het oogsttijd is, daalt
voorts het bezoek aan de opleidingen
sterk. Maar de moeite loont: sommi
ge jongeren en ook ouderen blijken
in de Adult Class zoveel te kunnen
opsteken dat ze daarna nog de hoog
ste klassen van de lagere school
kunnen volgen en -"^fs voorgezet
onderwijs".
Repg:
Tsaad
Afrika
KAMEROEN
;..j Garoea
D-xkm 200
Ngaoendéré
Nigeria;:**' /f-ZRen
KAMEROEN fedden
Nkcr.gsomba V Afrika
Doealo
YAOENDE
oEbolova
feune <-Re,,
v.vi'.vaJ-'-'-'A-'-r' fiv/Xv Knnrioi*.
De toeloop n-aar de literacy-klassen
wordt gestimuleerd door uiteenlopen
de motieven, iedereen vindt het be
schamend, wanneer hij in plaats van
zijn naam te schrijven een duimaf
druk moet plaatsen. Velen- zijn dan
ook al tevreden, wanneer zij het in
de klas zover hebben gebracht dat
zij hun naam kunnen schrijven. An
deren willen n-iet bij hun kinderen
achterblijven. Er zijn er ook die den
ken dat wanneer zij kunnen lezen en
schrijven, zij een betere kans hebben
om hun baan (b.v. in overheids
dienst) te behouden. Dat Engels
„Daar hebben we bijvoorbeeld Jus
tina Amtoa, die pas op haar zestien
de jaar lezen en schrijven leerde in
een van de eerste opgerichte Adult
Classes. Op haar achttiende jaap
ging ze naar de vierde klas van de
lagere school, liep die af en ging
naar de kweekschool. Met spectacu
lair. resultaat: Justina is een prima
onderwijzeres geworden. Ze geeft nu
ook les aan volwassen analfabeten".
Een zonnig weekeinde. Een
snelle boot met moderne, spor- j
tieve mensen. Zoiets verrijkt
ons leven. Helaas, ook al is ons
weekend met de vrije zaterdag
langer dan vroeger, het is eer
der zondagavond dan we wen
sen. Dan gaat de boot op de
kant of achter de auto. We ke
ren naar huis terug, gebruind
en doorgewaaid. We praten
thuis nog wat na en daarmee is
een dag vol zon definitief voor-
bij-
Definitief? Dat hoeft anders niet.
Vier miljoen Nederlanders hebben
een camera en ze gebruiken hem ook
Zij verlengen hun vrije dagen, ook
zonder te „vliegen". Ze laden hun ca
mera en dat gebeurt tenminste an
derhalf miljoen maal met een kleu
rendiafilm. Daarmee wordt zo'n fijn
weekeind in al zijn zon, kleur en fleur
vastgelegd.
Komen de grauwe dagen terug, dan
hebben deze mensen de mogelijkheid
om al die zonnige ogenblikken terug
te laten keren. Hun projectiescherm
is een wijd open venster op de zomer.
De fijnproevers werken met zwart-
witfilm. Zij kiezen met zorg hun
standpunten en brandpunten en pieke
ren welk filter ze eens zullen nemen.
Het oranjefilter voor dramatische
wolkeneffecten, het roodfilter dat van
een lichte zomerbui-met-zon op de
achtergrond een enorme onweerslucht
maakt.
Er is nog een groep. Die wenst wel
kleur maar ze vinden de toestanden
gepaard gaande aan het projecteren,
wat lastig. Hun foto's worden in kleur
gemaakt, maar als albumprentjes.
Het neusje van de zalm vinden de
filmers zichzelf. Zi.' gaan aan de
kant staan en vragen hun zoon oven
met de boot langs te komen. Dat doe*
die jongen met veel branie, het water
stuift langs de boeg en Pa neemt zijn
boot vanuit de „geknielde aanslag"
zoals hij dat wel heeft gezien, op het
TV-journaal. Het wordt een indruk
wekkende scène waarmee Pa later,
bij zijn vrienden indruk kan maken.
„Dat is de mijne" zegt hij dan „Zo
veel PK's...... ik pers er minstens 60
kilometer per uur uit..."
En zijn vrouw zegt zachtjes „Niet
zo opscheppen, Willern". Toch zitten
veel van die Willems en Pieten nog
v/el eens te houen met hun kleine en
grote foto- en filmproblemen. We
kunnen hen helpen, meer plezier van
hun boot en meer plezier van hun ca
mera te hebben.
Snelle objecten
Sommige mensen verwarren de be
grippen snel met belichting tot on
derwerp en film wel eens. Een snelle
film is een aanduiding voor een film
die zeer gevoelig is. Men duidt die
aan met een cijfer. 27 DIN is een ty
pe dat maar weinig licht nodig heeft
om toch een goede afdruk te geven.
Iets voor opnamen 's avonds buiten
bijv. Een film van 21 DIN is al wat
minder gevoelig, prima voor flitsop-
namen of foto's op sombere dagen.
Voor opnamen bij watersport hebben
we- genoeg aan bijv, 17-18 DIN. De
doorsnee kleurenfilm heeft die gevoe
ligheid al. Wie een speedboat wil fo
tograferen doet dat, vooral als de
boot van links naar rechts voorbij
stuift, met een korte sluiterstijd. Dat
is bijv, 1-250 seconde. Vanzelfspre
kend zult u het diafragma daarbij
aanpassen. Zij zonnig weer hebt u dan
iets van f 5.6. Overigens is het, fo
tografisch gezien, mooier om een
speedboat te nemen als die onder een
scherpe hoek met de kijkrichting op
ons af komt. Past u wel ook voor wa
terspatten op de lens? Een kleurloos
UV filter en een zonnekap helpen
daar wel tegen.
Zwartwit opnamen bij voorkeur ma
ken met een geelfilter.Ook een oranje
of zelfs roodfilter doet het prima, de
ze filters natuurlijk nooit gebruiken
voor kleurenopnamen. Filmen vanuit
een boot gaat best, maar doe het
steeds schuin of recht vooruit. Richt
u de camera op de oever terzijde,
dan wordt uw film onscherp. Pas op
voor buiswater. Wikkel de camera
anders even in een ruime plasticzak
die alleen de lens vrijlaat.. Die be
schermen we dan met een UV filter.
De knop kunt u door het dunne plastic
heen nog best bedienen. Neem ook
De statistieken wijzen het uit: voet
gangersongevallen nemen nog
steeds schrikbarend toe, zowel bin
nen als buiten de bebouwde kom.
Een van de belangrijkste oorzaken
ligt in het feit dat de voetganger nog
vrijwel overal in ons land gedwongen
is van de rijbaan gebruik te maken
als hij zich naar de overkant wil be
geven.
Bieden binnen de bebouwde kom
de zebrapaden voor de voetgangers
althans nog enige bescherming, op
plaatsen waar deze oversteekplaat
sen niet aanwezig zijn vallen voet
gangers we mogen wel zeggen
met de regelmaat van de klok
ten offer aan het verkeer. Met name
daar, waar voetgangers oversteken
tussen geparkeerde auto's door.
Een praktijkgeval. Het stond kort-
eens wat meer close-ups, dat is dus
een deel van uw boot, denk aan de
boeg, de boeggolf, de motor, het zog
achter de spiegel, met de vlag erbo
ven.
Plomp
Valt uw camera onverhoopt in het
water? Er is geen man overboord. U
vist hem natuurlijk wel op en dan
laat u hem zo vlug mogelijk nogmaals
te water, maar dan in een emmer
met koel helder water. Breng het
toeste. „in die emmer" naar de im
porteur of reparateur. Nooit afdrogen
en droog opsturen. U kunt het toestel
dan wel afschrijven.
geleden op vele voorpagina's. Een
73-jarige vrouw aangereden door een
personenauto en op slag gedood. Het
ongeluk gebeurde toen de vrouw tus
sen geparkeerde auto's door de weg
wilde oversteken.
Hoeveel kinderen ook zijn op deze
wijze reeds gewond geraakt of ge
dood? Tijdens de voetgangersactie
1968 zal met name ook aan dit punt
aandacht worden besteed (o.a. via
radio eh televisie).
Hoe dit soort ongevallen te voor
komen? Het antwoord daarop is
eigenlijk vrij eenvoudig. Er zal aller
eerst in de relatie voetganger
bestuurder nog meer samenwerking
en vooral bereidheid tot samenwer
king moeten komen.
Het is onverstandig en levensge
vaarlijk te redeneren (en dal geb-.urt
nog te veel) dat men kan vertrou
wen op iedereen die zich in het ver-,
keer begeeft, omdat hij de verkeers
regels en de toepassing daarvan toch
heeft geleerd. Met name e-gens kin
deren hetzij overstekend, hetzij
fietsend, hetzij spelend op het trot
toir past eerder een grote mate
van wantrouwen.
Moet worden overgestoken tussen
geparkeerde auto's door, doe het dan
op de enige juiste en veiligste ma
nier: Stilstaan tussen de auto's, kij
ken, kijken en nog eens kijken en
niet eerder over dan het veilig kan.
KOELKASTEN
WASAUTOMATEN
vanaf 438.-
cash carry prijs
Jvanaf 499.-
cash carry prijs
s
ii RADIO'
I vanaf 29.
p cash carry prijs
GASHAARDEN
vanaf 295.-
cash carry prijs
r'jji GASGOMFOREN
vanaf 139."
cash carry prijs
p LOCHEM
JULIANAWEG 9'
e TEL,05730 2302
NA 6 UUR 05486-2581
EXTRA VOORDEEL
Op alle nog in voorraad zijnde
geven wij TIEN PROCENT KORTING
KOLWEG 76, TELEFOON 1209
DORPSSTRAAT 20 - TELEFOON 13 2 4
Wij vragen voor spoedige indiensttreding
TE KOOP:
1 Ford Dexta
32 pk dieseltrekker; 1 Mas-
sey-Ferguson 35 pk; 1 Same
26 pk; 1 Same 35 pk; 1 Sa-
me 42 pk; 1 Krone opraap-
wagen; 1 JF trommelschud-
der; verder diverse kantel-
ploegen, kunstmeststrooiers
en giervaten.
Landb.werktuigenbedrijf
Almelosestraat 40 - Raalte
Tel. 05720-2041 (vert. 2201)
SIMCAIIOO
Maak een proefrit bij;
Oranjestraat 28 30,
HOLTEN
telefoon 05483 1363
DERK JANSSEN
Telefoon 1583.
Onderwijzeres zoekt onge
meubileerde
met of zonder warme maal
tijd.
Aanb. Boschkampsstraat 37,
Holten.
LAGE VOERPRIJZEN
WEIDEI-IOOI,
GRASZAADHOOI,
alle soorten STRO.
Nu nog
NATTE BIERBOSTEL
voor zomerprijzen
Fa. Gebr.
Soepenberg
DRONTEN
Telefoon 03210 - 2224
Reilink 05483 - 1704
ZATERDAG
VOORDEEL:
BAKKERIJ
ORANJESTRAAT 75
TELEFOON 1335
Te koop: goed onderhouden
KOOKKACHEL
3 gaats
Bergmanstraat 16
150 gram
chocolade krakelingen 1.35
Oranjestraat - Telefoon 1815
Te koop
4e worp
(26 aug. a. d. telling)
H. TRAANMAN
Dijkerhoek 96
Te koop z.g.a.n. compleet
auto-racebaan
en PICK-UP mét platen.
Kozakkenstraat 46
Te koop goed onderhouden
(kolen)
Pastoriestraat 47
J. BALTUS
Neerdorp 62 - Vijfhuizen
Holten
WEGENS VAKANTIE
-an 26 t.m. 31 AUGUSTUS
Zcli'bedicningszaak
Oranjestraat