Nederlandse vrijwilligers in Afrika RONALD CLAASE onderwijs aan volwassenen blijkt een groot succes 1 GRASMACHINES ilENeii«RÏ ENKELE MEISJES m Camera en watersport mi in Analfabeet zijn is geen schandeerin berusten wel door LEONARD DE VRIES Nuchtere stierkalveren 4 Cocospuntsn ƒ0.95 Resultaat Naam schrijven Bj_- De voetganger in het verkeer ïTV's GEBR. DIKKERS CENTRAMARKT CEBECO W Garage Schippert ZIT- SLAAPKAMER G. SLOTMAN WEEKEND- REKLA1E 4 Tompoezen 1.30 De Banketbakker beste drachtige zeug keukenkachel BIGGEN TE KOOP GESLOTEN Zaterdag 17 augustus 1968 S y Over het donkere, met slechts een enkel olie lampje verlichte markt plein in Djottin, waar zich hon derden Afrikanen hebben ver- zameld, klinkt helder en over tuigend de stem van een jonge Rotterdamse onderwijzer, Ro nald Claase, die in 1965 door de stichting Nederlandse Vrij willigers naar West-Kameroen werd uitgezonden om daar het analfabetisme te bestrijden. Als hij heeft uitgelegd waarom an alfabetisme eigenlijk een ziekte is. waarvan men zich zo spoe dig mogelijk dient te verlossen, dooft plotseling ook dat ene olielampje, is er even diepe duisternis waarin alleen de silhouetten der palmbladeren tegen de sterrenhemel zicht baar zijn en dan flitst een met een auto-accu gevoede diapro jector aan, die op het scherm een felkleurig beeld werpt van' een man met een zak koffie bonen, de oogst van zijn eigen struiken. Door Ronald Claase zelf opgenomen kleurendia's vertellen vervolgens het ver haal van een man, die lezen noch schrijven kan... Justina Ambe, die op haar zestiende jaar nog analfabete was, is nu dank zij de Adult Literacy Class een prima onder wijzeres die naast haar gewone j werk les geeft aan volwassenen. De man brengt zijn koffiebonen naar de centrale inkooporganisatie en ontvangt daarvoor een cheque. Daarmee gaat hij naar een filiaal van de „Cameroon Bank", maar voor hij het geld kan innen, moet hij tekenen. Onhandig staat hij daar, met de pen in zijn linkerhand, niet wetende hoe die te hanteren. Ér zit niets anders op dan dat hij in plaats van een handtekening via een stem- pelkussen een duimafdruk zet, waar bij zijn hand als die van een klein kind door iemand moet worden vast gehouden en aangedrukt. Hierop rea geert het publiek uitbundig en vol leedvermaak, hoewel het grootste deel ervan is een dergelijke situatie een even lachwekkend figuur zou slaan. Met zijn zuurverdiende geld gaat de man naar de markt, waar hij het een en ander koopt. Na de markt ontmoet hij een vriend. Hij laat hem zien wat hij heeft en hoeveel geld hij terugkreeg. Zijn vriend schrikt en vertelt hem dat hij niet het juiste bedrag heeft teruggekregen. Geen wonder: Mr. Ngoh, de hoofdpersoon, kan immers niet rekepen ook! Zijn vriend geeft hem echter goede raad en van dan af aan gaat Mr. Ngoh naar een Adult Class, waar onder wijs aan volwassenen wordt gege ven. Hij merkt dat die klas nuttig is en daarom neemt hij ook zijn vrouw mee. Als hij een half jaar later voor enige tijd op reis is, ontdekt zijn vrouw dat haar paraplu onherstel baar kapot is. Zij schrijft hem een brief waarin zij hem vraagt een nieuwe paraplu voor haar te kopen. Hij voldoet aan dit schriftelijk verzoek en mevrouw Ngoh krijgt een pracht van een paraplu... Na deze happy ending komt er een- enthousiast applaus van het publiek. Dan steekt Ronald Claase zijn olie lampje weer aan en vraagt hij zijn toehoorders hoevelen -er onder hen zijn die niet kunnen lezen of schrij ven. Het antwoord is geen verras sing voor Ronald, want net als bij anderen voorstellingen weerklinkt als uit één mond: „plenty!" In Afrika is driekwart van de bevolking boven veertien jaar analfalbeet en West-Ka meroen vormt hierop geen uitzonde ring. Ronald daagt zijn toehoorders uit niet in deze situatie te berusten, maar het voorbeeld van Mr. Ngoh te volgen. „Het is geen schande analfabeet te zijn", zegt hij, „maar het is wel een schande daarin te berusten. Vroeger waren er nog niet zoveel scholen en als er een was, hadden jullie ouders misschien geen geld om jullie daar heen te sturen. Maar nu is er wel gelegenheid van die beschamende ziekte, die het analfabetisme toch eigenlijk is, verlost te worden. Zon der enige kosten, dus geheel gratis, kunnen jullie de Adult Class, het on derwijs voor volwassenen, volgen. Tenminste zes uur per week staan de onderwijzers daar voor julie klaar..." En hoe kunnen de mensen aan die Adult Class deelnemen? Door zich op te geven bij het hoofd van de lagere school in Djottin. „Niemand zal jul lie daartoe dwingen", zegt Ronald, „maar doe het, in je eigen belang!" Enige tijd later blijkt dat deze op roep niet aan dovemansoren is ge steld, want op een vrijdag vindt Ro nald op zijn Adult Education kantoor te Bamenda tussen de .vele post de volgende brief van het hoofd van de lagere school in Djottin-: Sir, Als gevolg va de diashow, die u voor onze bevolking hebt gehou den, hebben vele analfabeten ons, onderwijzers, xerzocht deel te mo gen nemen aan het onderwijs voor volwassenen. Meer dan 130 mensen hebben zich als student laten inschrijven: daar Aan be staat een kwart uit mannen -. Als Ronald na vele Adult Classes bezócht te hebben, in de loop van de week in Djottin aankomt, rijdt hij regelrecht door naar de lagere school om daar met het hoofd en en kele geïnteresseerde onderwijzers de oprichting van een „Adult Literacy -fo Ronald Claase bij de klas, waar de onderwijzer juist vraagt: „Welke letter is dit en welk woord staat er onder?" Centre" te bespreken, een centrum voor onderwijs aan volwassenen. Aan het schoolhoofd van Djottin en de onderwijzers, die meedoen, overhandigt Ronald het gestencilde handboek, waarin beschreven staat hoe men een Adult Literacy Centre moet starten, hoe er les gegeven moet worden en waarin- Met nadruk werdt er in dit handboek op gewe zen, dat de houding van de onderwij zers tegenover volwassen leerlingen anders moet zün dan tegen over hun schoolkinderen. Terwijl bijvoorbeeld de kinderen bij het beantwoorden- van een vraag moeten opstaan, kan men dat van een volwassene niet verlangen. De onderwijzer moet hen volkomen als gelijkwaardigen behandelen, mag hun niets gebieden of verbieden en het heeft geen zin kwaad te worden op iemand, die bijvoorbeeld slordig heeft geschreven. Ook kunnen geen straffen: worden uitgedeeld, te meer omdat deze volwassenen in tegen stelling tot de kinderen geheel vrij willig de school bezoeken. De meeste onderwijzers voelen dit alles heel goed aan, bovendien worden voor dit werk bij voorkeur oudere onderwij zers gekozen-. Wanneer Ronald enkele maanden later weer in Djottin komt, is er een florerend Centre, dat bezocht wordt door ruim 140 volwassenen, ver spreid over vijf klassen. De studen ten-, want zo worden de leerlingen van de Adult Casses genoemd, wor den onderwezen in lezen, schrijven, Engels, rekenen en algemene ont wikkeling. Na on-geveer twee jaar moet dit hen op hetzelfde peil bren- gen als een leerling aan het eind van de vierde klas lagere school. Dat peil moet worden gehaald om dat uit ervaring is gebleken dat men dan pas werkelijk alfabeet kan wor den en zijn kennis in de praktijk van het dagelijks leven toepassen. Zo moet bijvoorbeeld een handelaar een .eenvoudige boekhouding kunnen bij houden en een briefje schrijven om iets te bestellen. wordt onderwezen, komt voort uit de overweging dat er één gemeenschap pelijke taal moet zijn in een land waar zeer veel geheel verschillende talen wordea gesproken; Engels wordt ook op de lagere scholen ge leerd. „Een handicap", zegt Ronald Claase, „is dat de mensen erg ver spreid wonen en vaak kilometers moeten lopen om de cursus te bezoe ken. Wanneer het oogsttijd is, daalt voorts het bezoek aan de opleidingen sterk. Maar de moeite loont: sommi ge jongeren en ook ouderen blijken in de Adult Class zoveel te kunnen opsteken dat ze daarna nog de hoog ste klassen van de lagere school kunnen volgen en -"^fs voorgezet onderwijs". Repg: Tsaad Afrika KAMEROEN ;..j Garoea D-xkm 200 Ngaoendéré Nigeria;:**' /f-ZRen KAMEROEN fedden Nkcr.gsomba V Afrika Doealo YAOENDE oEbolova feune <-Re,, v.vi'.vaJ-'-'-'A-'-r' fiv/Xv Knnrioi*. De toeloop n-aar de literacy-klassen wordt gestimuleerd door uiteenlopen de motieven, iedereen vindt het be schamend, wanneer hij in plaats van zijn naam te schrijven een duimaf druk moet plaatsen. Velen- zijn dan ook al tevreden, wanneer zij het in de klas zover hebben gebracht dat zij hun naam kunnen schrijven. An deren willen n-iet bij hun kinderen achterblijven. Er zijn er ook die den ken dat wanneer zij kunnen lezen en schrijven, zij een betere kans hebben om hun baan (b.v. in overheids dienst) te behouden. Dat Engels „Daar hebben we bijvoorbeeld Jus tina Amtoa, die pas op haar zestien de jaar lezen en schrijven leerde in een van de eerste opgerichte Adult Classes. Op haar achttiende jaap ging ze naar de vierde klas van de lagere school, liep die af en ging naar de kweekschool. Met spectacu lair. resultaat: Justina is een prima onderwijzeres geworden. Ze geeft nu ook les aan volwassen analfabeten". Een zonnig weekeinde. Een snelle boot met moderne, spor- j tieve mensen. Zoiets verrijkt ons leven. Helaas, ook al is ons weekend met de vrije zaterdag langer dan vroeger, het is eer der zondagavond dan we wen sen. Dan gaat de boot op de kant of achter de auto. We ke ren naar huis terug, gebruind en doorgewaaid. We praten thuis nog wat na en daarmee is een dag vol zon definitief voor- bij- Definitief? Dat hoeft anders niet. Vier miljoen Nederlanders hebben een camera en ze gebruiken hem ook Zij verlengen hun vrije dagen, ook zonder te „vliegen". Ze laden hun ca mera en dat gebeurt tenminste an derhalf miljoen maal met een kleu rendiafilm. Daarmee wordt zo'n fijn weekeind in al zijn zon, kleur en fleur vastgelegd. Komen de grauwe dagen terug, dan hebben deze mensen de mogelijkheid om al die zonnige ogenblikken terug te laten keren. Hun projectiescherm is een wijd open venster op de zomer. De fijnproevers werken met zwart- witfilm. Zij kiezen met zorg hun standpunten en brandpunten en pieke ren welk filter ze eens zullen nemen. Het oranjefilter voor dramatische wolkeneffecten, het roodfilter dat van een lichte zomerbui-met-zon op de achtergrond een enorme onweerslucht maakt. Er is nog een groep. Die wenst wel kleur maar ze vinden de toestanden gepaard gaande aan het projecteren, wat lastig. Hun foto's worden in kleur gemaakt, maar als albumprentjes. Het neusje van de zalm vinden de filmers zichzelf. Zi.' gaan aan de kant staan en vragen hun zoon oven met de boot langs te komen. Dat doe* die jongen met veel branie, het water stuift langs de boeg en Pa neemt zijn boot vanuit de „geknielde aanslag" zoals hij dat wel heeft gezien, op het TV-journaal. Het wordt een indruk wekkende scène waarmee Pa later, bij zijn vrienden indruk kan maken. „Dat is de mijne" zegt hij dan „Zo veel PK's...... ik pers er minstens 60 kilometer per uur uit..." En zijn vrouw zegt zachtjes „Niet zo opscheppen, Willern". Toch zitten veel van die Willems en Pieten nog v/el eens te houen met hun kleine en grote foto- en filmproblemen. We kunnen hen helpen, meer plezier van hun boot en meer plezier van hun ca mera te hebben. Snelle objecten Sommige mensen verwarren de be grippen snel met belichting tot on derwerp en film wel eens. Een snelle film is een aanduiding voor een film die zeer gevoelig is. Men duidt die aan met een cijfer. 27 DIN is een ty pe dat maar weinig licht nodig heeft om toch een goede afdruk te geven. Iets voor opnamen 's avonds buiten bijv. Een film van 21 DIN is al wat minder gevoelig, prima voor flitsop- namen of foto's op sombere dagen. Voor opnamen bij watersport hebben we- genoeg aan bijv, 17-18 DIN. De doorsnee kleurenfilm heeft die gevoe ligheid al. Wie een speedboat wil fo tograferen doet dat, vooral als de boot van links naar rechts voorbij stuift, met een korte sluiterstijd. Dat is bijv, 1-250 seconde. Vanzelfspre kend zult u het diafragma daarbij aanpassen. Zij zonnig weer hebt u dan iets van f 5.6. Overigens is het, fo tografisch gezien, mooier om een speedboat te nemen als die onder een scherpe hoek met de kijkrichting op ons af komt. Past u wel ook voor wa terspatten op de lens? Een kleurloos UV filter en een zonnekap helpen daar wel tegen. Zwartwit opnamen bij voorkeur ma ken met een geelfilter.Ook een oranje of zelfs roodfilter doet het prima, de ze filters natuurlijk nooit gebruiken voor kleurenopnamen. Filmen vanuit een boot gaat best, maar doe het steeds schuin of recht vooruit. Richt u de camera op de oever terzijde, dan wordt uw film onscherp. Pas op voor buiswater. Wikkel de camera anders even in een ruime plasticzak die alleen de lens vrijlaat.. Die be schermen we dan met een UV filter. De knop kunt u door het dunne plastic heen nog best bedienen. Neem ook De statistieken wijzen het uit: voet gangersongevallen nemen nog steeds schrikbarend toe, zowel bin nen als buiten de bebouwde kom. Een van de belangrijkste oorzaken ligt in het feit dat de voetganger nog vrijwel overal in ons land gedwongen is van de rijbaan gebruik te maken als hij zich naar de overkant wil be geven. Bieden binnen de bebouwde kom de zebrapaden voor de voetgangers althans nog enige bescherming, op plaatsen waar deze oversteekplaat sen niet aanwezig zijn vallen voet gangers we mogen wel zeggen met de regelmaat van de klok ten offer aan het verkeer. Met name daar, waar voetgangers oversteken tussen geparkeerde auto's door. Een praktijkgeval. Het stond kort- eens wat meer close-ups, dat is dus een deel van uw boot, denk aan de boeg, de boeggolf, de motor, het zog achter de spiegel, met de vlag erbo ven. Plomp Valt uw camera onverhoopt in het water? Er is geen man overboord. U vist hem natuurlijk wel op en dan laat u hem zo vlug mogelijk nogmaals te water, maar dan in een emmer met koel helder water. Breng het toeste. „in die emmer" naar de im porteur of reparateur. Nooit afdrogen en droog opsturen. U kunt het toestel dan wel afschrijven. geleden op vele voorpagina's. Een 73-jarige vrouw aangereden door een personenauto en op slag gedood. Het ongeluk gebeurde toen de vrouw tus sen geparkeerde auto's door de weg wilde oversteken. Hoeveel kinderen ook zijn op deze wijze reeds gewond geraakt of ge dood? Tijdens de voetgangersactie 1968 zal met name ook aan dit punt aandacht worden besteed (o.a. via radio eh televisie). Hoe dit soort ongevallen te voor komen? Het antwoord daarop is eigenlijk vrij eenvoudig. Er zal aller eerst in de relatie voetganger bestuurder nog meer samenwerking en vooral bereidheid tot samenwer king moeten komen. Het is onverstandig en levensge vaarlijk te redeneren (en dal geb-.urt nog te veel) dat men kan vertrou wen op iedereen die zich in het ver-, keer begeeft, omdat hij de verkeers regels en de toepassing daarvan toch heeft geleerd. Met name e-gens kin deren hetzij overstekend, hetzij fietsend, hetzij spelend op het trot toir past eerder een grote mate van wantrouwen. Moet worden overgestoken tussen geparkeerde auto's door, doe het dan op de enige juiste en veiligste ma nier: Stilstaan tussen de auto's, kij ken, kijken en nog eens kijken en niet eerder over dan het veilig kan. KOELKASTEN WASAUTOMATEN vanaf 438.- cash carry prijs Jvanaf 499.- cash carry prijs s ii RADIO' I vanaf 29. p cash carry prijs GASHAARDEN vanaf 295.- cash carry prijs r'jji GASGOMFOREN vanaf 139." cash carry prijs p LOCHEM JULIANAWEG 9' e TEL,05730 2302 NA 6 UUR 05486-2581 EXTRA VOORDEEL Op alle nog in voorraad zijnde geven wij TIEN PROCENT KORTING KOLWEG 76, TELEFOON 1209 DORPSSTRAAT 20 - TELEFOON 13 2 4 Wij vragen voor spoedige indiensttreding TE KOOP: 1 Ford Dexta 32 pk dieseltrekker; 1 Mas- sey-Ferguson 35 pk; 1 Same 26 pk; 1 Same 35 pk; 1 Sa- me 42 pk; 1 Krone opraap- wagen; 1 JF trommelschud- der; verder diverse kantel- ploegen, kunstmeststrooiers en giervaten. Landb.werktuigenbedrijf Almelosestraat 40 - Raalte Tel. 05720-2041 (vert. 2201) SIMCAIIOO Maak een proefrit bij; Oranjestraat 28 30, HOLTEN telefoon 05483 1363 DERK JANSSEN Telefoon 1583. Onderwijzeres zoekt onge meubileerde met of zonder warme maal tijd. Aanb. Boschkampsstraat 37, Holten. LAGE VOERPRIJZEN WEIDEI-IOOI, GRASZAADHOOI, alle soorten STRO. Nu nog NATTE BIERBOSTEL voor zomerprijzen Fa. Gebr. Soepenberg DRONTEN Telefoon 03210 - 2224 Reilink 05483 - 1704 ZATERDAG VOORDEEL: BAKKERIJ ORANJESTRAAT 75 TELEFOON 1335 Te koop: goed onderhouden KOOKKACHEL 3 gaats Bergmanstraat 16 150 gram chocolade krakelingen 1.35 Oranjestraat - Telefoon 1815 Te koop 4e worp (26 aug. a. d. telling) H. TRAANMAN Dijkerhoek 96 Te koop z.g.a.n. compleet auto-racebaan en PICK-UP mét platen. Kozakkenstraat 46 Te koop goed onderhouden (kolen) Pastoriestraat 47 J. BALTUS Neerdorp 62 - Vijfhuizen Holten WEGENS VAKANTIE -an 26 t.m. 31 AUGUSTUS Zcli'bedicningszaak Oranjestraat

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1968 | | pagina 2