Varkensmesterij is nog wel
voor verbetering vatbaar
Wat is een camera?
Na de lagere school:
WAT DAN?
zietuwel!
VUILNIS: DE ZEE IN?
achterlicht
ORANG-
OETANGS
Nieuwe avonturen van
Belfloor en Bonnevu
Zwakke punt het voederverbruik
IVOROL
Ondanks seizoen in vloeden
Purofhoudt
Br@nchiSelfeii
SBSSEESSSEIhMj
5*5
OSBSBESSSSSBEi
BOEKAANKONDIGING
1 1
Vrijdag 12 januari 1968
De ervaringen in de varkenshoude*
rijkern Holten over de periode 1966-
1967 zijn neergelegd in een vrij uit
voerig en gedocumenteerd verslag,
verlucht met enkele foto's, dat is uit
gegeven door het bestuur van de on
langs opgerichte Stichting in samen
werking met het Rijksveeteeltcon-
sulentschap voor Overijssel. In een
begeleidend schrijven waarbij 't ver
slag aan de deelnemers wordt toege
zonden wijst dit bestuur nog eens op
de veranderingen, die hebben plaats
gegrepen en die buiten het verslag
jaar vallen. Het spreekt daarin zijn
vreugde uit, dat er thans verder ge
werkt kan worden aan de verbete
ring van de varkenshouderij en dat
dit mede door'de gezamenlijke meel-
leveranciers gedragen wordt. De ver
betering van de kwaliteit is in het
algemeen een belangrijke zaak en uit
de verkregen gegevens blijkt wel, dat
er nog veel verbeterd kan worden.
Het voedergebruik, ligt in het alge
meen nog te hoog. voedermelhode,
verzorging, huisvesting en gezondheid
der dieren houden hier sterk verband
mee.
Aan het verslag omtrent de resul
taten van de varkenshouderijkern
Holten ontlenen wij, dat het afgelo
pen jaar 58 deelnemers aan dit voor-
lichtingswerk hebben deelgenomen.
Hiervan hebben elf fokkers een zeu
genboekhouding bijgehouden. Verder
hebben 12 varkensmesters van éen
of veelal meerdere tomen gegevens
bijgehouden omtrent groei, voeder-
bruik en slachtkwaliteit. Tevens heb
ben nog 9 varkensmesters een volle
dige boekhouding omtrent de meste-
rij bijgehouden en hebben 31 varkens
houders deelgenomen aan de uitwis
seling van slachtkwaliteitgegevens.
verkregen van ruim f. 300,- per zeug
per jaar. Van bedrijf tot bedrijf lo
pen deze resultaten echter sterk uit
een, n.l. van f. 87,- per zeug tot f. 667
per zeug opbrengst-directe kosten.
Een van de voornaamste factoren is
het aantal grootgebrachte biggen per
worp per zeugen. Een tabel geeft van
de vele meespelende factoren een uit
voerig overzicht. Aan gezondheid
c.q, ziekten en voedering wordt uit
voerig aandacht besteed.
Fokkerij
rendabel
Doel van de varkenskern is door
middel van verkregen gegevens
varkenshouderij meer
maken.
Door de groep fokkers
blijkens het verslag vrij
reikt. Zij hebben goede financiële
sultaten bereikt gemiddeld nl.
opbrengst-directe kosten van f
per zeug. Van dit bedrag moet glo
baal nog ongeveer f. 100,- worden
afgetrokken voor gebouw
citeit. rente, enz
ongeveer een
dit doel
oed be
den
electri-
zodat gemiddeld
arbeidsinkomen werd
Ouwehands Dierenpark bezit nu al
teJcLshl\sVpiewonge' aapjes op het parlc
eUtoaai'd is de directie niet alleen
ere trots op dit kostbare bent maar
ook bijzonder zuinig- De beide zeer
telligente dieren hebben dan ook een
huisvesting, die er zijn mag
men niets te kort.
Om Roos" heerst thans echter grote
xorg. Zij is ziek geworden en P3™1®
dr. Gouda Quint heeft zelfs gemeend
de hulp te moeten inroepen van de
directeur van het kinderziekenhuis te.
Arnhem, dr. Lingbeek en van de Ion
specialist en internist van het Benne-
komse Streekziekenhuis dr. Van Dijk.
Ook dr. Peters van de Rotterdamse
Diergaarde ..Blijdorp" is inmiddels al
geconsulteerd. ,.Roos" kreeg aanvanke
lijk een darminfectie en later long-
onsteking. Uit het onderzoek is intus
sen ook gebleken diat zij lijdt aan bloed
armoede.
Met vereende krachten vechten de
artsen en specialisten nu voor het le
ven van „Roos". De directie en het
parkpersoneel zijn al dagen en nachten
in de weer om haar te verplegen en op
te passen. Om de twee uur is men met
de rood-bruin gekleurde orang bezig.
Dat gaat zo dag en nacht door.
inmiddels schijnt het ziektebeeld
iets verbeterd te zijn. Men besloot
„Roos" bij mannetje „Ori" terug te
brengen en toen begon ze zelfs weer
wat te eten. Er valt echter nog niets
van te zeggen of ..Roos" het zal halen,
hoewel iedereen daarop hoopt.
Hoestdrank in tabletvorm 95ct
CATTY-TIP
van de bekende dierenjournalist
Jan van Rheenen
ONREGELMATIG VERHAREN
Wanneer een kat te lang achter
een blijft verharen, dan wel on
afgebroken het hele jaar door
verhaart, zult u er verstandig aan
doen de dierenarts te konsulte-
ren, die dan wellicht tot de kon-
klusie zal komen, dat de kat uit
konditie is en dat een of andere
tonicum voldoende is om de ge
wenste toestand te herstellen.
Ook bestaat de mogelijkheid, dat
hij een tijdelijke of blijvende wij
ziging in het dieet zal voorschrij
ven. Men heeft wel beweerd, dat
katten die langdurig of onafge
broken verharen, deze onge
wenste eigenschappen zouden
meegeven aart hun nakomeling
schap, maar daaromtrent staat
wetenschappelijk vooralsnog niets
vast. We! is het waarschijnlijk
beter om niet te fokken met een
kat die hevig aan het verharen
is, omdat de vorming van de
nieuwe vacht een extra belasting
vormt voor het dier.
Mesterij
Van de mesterij wordt gezegd, dat
groei-, voedergebruik- en slachtkwa
liteitgegevens meestal doorslagge
vend zijn voor de rendabiliteit. De
toomadministratie is iets teruggelo
pen van 797 naar 695 mestvarkens.
De mestvarkensboekhoudingen breid
den zich evenwel belangrijk uit.
Bij een vergelijking van de resul
taten met een dertiental andere ker
nen blijkt, dat de gemiddelde gege
vens van Holten nog wel'voor verb'
tering vatbaar zijn. Het zwakke punt
is volgens het verslag, hier nog het
voederverbruik. Dit ligt nog 0,18
meel per kg. groei hoger dan het pro
vinciaal gemiddelde.
In geld uitgedrukt betekent dit plm.
f. 5,40 per varken. De groei is ook
iets trager dan gemiddeld. Vaak
houdt de trage groei verband met het
stalklimaat en de gezondheidstoestand
van de dieren. Dat er evenwel van
bedrijf tot bedrijf nog veel grotere
verschillen voorkomen dan tussen de
kernen leren de gegevens, welke bin
nen de kern Holten verzameld zijn
en waarvan in het verslag een over
zicht gegeven wordt.
Hieruit blijkt, dat de financiële
resultaten van de mesterij over het
verslagjaar 'gemiddeld matig tot vrij
slecht geweest zijn. Toch is het ver
schillenden gelukt een behoorlijk ar
beidsinkomen uit deze bedrijfstak te
halen. Er spelen echter tal van fac
toren een rol.
Fokker-mester
Het verslag constateert ten slotte
een toenemende belangstelling voor
de samenwerking tussen fokker en
mester.
Over het verslagjaar was het per
centage la varkens gemiddeld 57,3
pet. Het gunstigste bedrijf lag op
ruim 73 pet la varkens, het ongun
stigste kwam met 25 pel. uit de bus.
Het verschil tussen beide bedrijven
bedroeg 48 pet. Dit betekent bij een
bepaalde prijs en een oplegcapaci
teit van 100 varkens een inkomsten-
verschil van 48 x f. 23,40 is f. 1123,20.
Het gaat hier dus zuiver om een ver
schil in slachtkwaliteit.
De vraag of uitbreiding van de var
kenshouderij verantwoord is, wordt
in het verslag niet met een definitief
..ja" of ..neen" beantwoord. Het
hangt sterk van de prijzen af en er
blijft dus een belangrijk risico. De
samenstellers menen echter, dat er
thans wel mogelijkheden zijn om dit
prijsrisico te verminderen. Vakken
nis blijft hier echter ook een belang
rijke factor.
Tanden blank-Adem fris
Onbetwist de beste tandpasta
CATTY-TIP
van de bekende dierenjournalist
Jan van Rheenen
IN VAKANTIETIJD
Waar blijven we met de poes,
wanneer we op vakantie gaan?
Misschien trekt u in een vakan
tiebungalow en kunt u het dier
meenemen. Wellicht is het moge
lijk poes thuis te laten in zijn
eigen, vertrouwde omgeving en
hem daar door een bevriende
relatie te, laten verzorgen, wie u
dan op uw beurt dezelfde dienst
kunt bewijzen. Sommige dieren
raken dan echter toch uit hun
gewone doen, vooral als zij hun
tijdelijke verzorger niet kennen.
Mogelijk ook kan poes uit loge
ren worden gestuurd bij vrienden
of kennissen. Maar dan de gast
heren wel op het hart drukken,
dat zij het dier vasthouden, want
anders bestaat de mogelijkheid
dat het verdwaalt. Tenslotte heb
ben we1 dan nog de dierenpen-
sions.
Deze nemen uw poes, voor wie
u vooral tijdig dient te bespre
ken, alleen maar op als het dier
tenminste 1 maand tevoren is in
geënt tegen katteziekte. Inenting
tegen niesziekte is niet verplicht,
maar wel zeer gewenst.
Camera gekocht? Gefeliciteerd! U hebt een instrument gekocht
dat u veel plezier zal geven. Bekijkt u uw camera nog eens goed.
Ziet er heel anders uit dan die oude box van vroeger, hè? Geen
miniatuurglaasjes om naar het onderwerp te kijken. Er zit een
fikse zoeker op of een matglas. Daarop kunt u het onderwerp heel
goed zien. De naam zoeker is eigenlijk wat verouderd. U kunt
momenteel zelfs zonler veel moeite „vinden". Naast de zoeker heeft
uw camera nog een belangrijk onderdeel. De lens. Dat is het oog
van uw camera. We gaan eens bekijken wat een camera nu wel is.
Waarom is hij voorzien van een lens, een sluiter en een diafragma;
wat is die flitsaansluiting?
Donkere doos
Vrij vertaald betekent camera
..Donkere doos". Er mag geen licht
in komen. Ja, heel even maar om de
foto te maken. Daarna weer potdicht.
Uw modêrne camera heeft een han
dige, platte vorm. Maar in principe
verschilt het toestel niet zoveel van
die oude box. Vooraan zit de lens.
Dat is de toegang tot het inwendige,
het oog, het raam. wat maar wilt.
Die lens bundelt het licht en maakt
er een beeld van. Net als bij een ou
derwetse toverlantaarn. Dat beeld
wordt dan ook op de achterzijde van
uw camera „geprojecteerd". U kunt
dat zelf wel eens controleren. Plak
met een paar stukjes cellotape een
velletje boterhampapier, van dat grij
ze, over de geopende achterzijde
van uw toestel. Zet de sluiter op B
(tijdopname) en open die. Houd het
toestel even naar een goed verlicht
onderwerp, de straat of een lamp. U
zult zien dat er op het boterhampa
pier een beeld wordt geworpen.
is bijv. f:16. Is de stoep laag, dan
kan er veel licht in uw camera... dus
bijv. f:3.5. Aan het strand is er kans
dat uw film „verblind" raakt of tech-
nisch gezegd „overbelicht" wordt.
Dan moeten we de lichtstoep hoog
maken en dus f:16 nemen. Onder de
bomen van het bos is weinig licht en
dan nemen we een lage drempel, dus
bijv. f:4.5 De automatische camera
doet het allemaal zelf, maar u
snapt nu waarom hij dat ZO en niet
anders doet.
De film
Nel als ons oog kan een film ver
blind raken of te weinig zien. In het
eerste geval spreken we van overbe
licht in het tweede van onderbelicht.
In beide gevallen is de opname min
der mooi, al behoeft u er niet di
rect veel van te merken. Moderne
films zijn nl. voorzien van een soort
extra-veiligheid, die maakt dat be
paalde foutjes minder opvallen. Over
die films gaan we het later nog uit
gebreid hebben.
In de loop van dit schooljaar staan
vele ouders voor de vraag: „Wat
moet mijn zoon of dochter na de la
gere school gaan doen? Welke on
derwijsmogelijkheden zijn er en wel
ke daarvan is de beste voor myn
kind?" De keus die men moet doen
is zeer belangrijk en kan het levens
geluk van het kind ingrijpend beïn
vloeden.
Het doen van een goede keuze is
dit jaar extra moeilijk omdat op 1
augustus 1968 de Wet op het voortge
zet onderwijs (de zgn. Mammoetwet)
in werking zal treden. Deze nieuwe
wet brengt aanzienlijke veranderin
gen in het bestaandc scholenstelsel te
weeg.
Zo zullen om enige punten te noe
men de kinderen na 1 augustus a.s.
met meer een ulo-school kunnen gaan
bezoeken, want dit schooltype wordt
geleidelijk omgezet in het m.a.v.o.
De nu nog bestaande vijfjarige
h.b.s. wordt vervangen door het zes
jarige atheneum, terwijl in plaats
van de m_m.s. (middelbare school
voor meisjes) de h.a.v.o.-school komt
die ook toegankelijk zal zijn voor
jongens.
Teneinde de ouders van kinderen,
die in 1968 de lagere school gaan ver
laten. te kunnen inlichten over de
nieuwe typen van scholen voor voort
gezet onderwijs is een boekje
schenen met als titel: „Na de lagere
school?"
In dit boekje, dat 112 bladzijden
telt, worden bij ellc schooltype gege
vens verschaft over de aard van het
onderwijs, de toelatingseisen, de cur
susduur en de akten of diploma's
waarvoor de scholen voorbereiden,
alsmede gegevens over de mogelijk
heden tot verdere studie daarna.
Het boekje wijst op de talloze mo
gelijkheden, die er zijn voor het kind
dat de lagere school verlaat op het
gebied van het voortgezet onderwijs.
Het spreekt over schoolkeuze en be
roepskeuze en wijst op het belang
van het inwinnen van advies, met
me bij het hoofd en
der lagere school.
Genoemd worden de scholen voor
beroepsonderwijs en de onderwijs
mogelijkheden, welke door de Mam
moetwet zijn geschapen.
Het gemeenschappelijke dat men
bij alle schooltypes voor het voortge
zet onderwijs aantreft is het brug-
jaar of de z.g. brugklas. Het brug-
jaar is bedoeld om een brug te slaan
van het lager naar het voortgezet
onderwijs. Feitelijk zou men moeten
zeggen een brug „in" het voortgezet
onderwijs. Naar welke school het
kind ook gaat, het komt altijd in
brugklas en daar wordt het beoor
deeld. voor welke vorm van onder
wijs het het meest in aanmerking
komt.
Zo wordt uitvoerig gesproken over
het lager economisch en administra
tief onderwijs (l.e.a.o.) het middel
baar econ. en adm. onderwijs, het
z.g. m e.a o., zoals we dat in Hol
ten kennen aan de scholengemeen
schap, evenals het m.a.v.o. en het
h.a.v.o. en naar wij hopen (de ver
bouwing van bij de h.b.s.) het athe
neum, dat aan Holten zal worden
toegekend.
Het boekje, met illustraties van
Tori van Riel, is verkrijgbaar bij de
Staatsuitgeverij (postrekening num
mer 425300 - bestelnr. 200-095-00 „na
de lagere school?") .of bij de boek
handel. Het kost slechts f 1,—.
Wie zich tijdig op de hoogte wil
stellen van de vele veranderingen die
op handen zijn. om daarna een ver
antwoorde beslissing te kunnen ne
men omtrent de voor zijn kind meest
geschikte school voor voortgezet on
derwijs, kan naast het advies van de
plaatselijke onderwijskrachten, ge
bruik maken van dit boekje.
De Holtënse scholengemeenschap
zelf biedt al talrijke mogelijkheden,
maar men kan ook in een andere
richting gaan.
In de AP-jeugdserie is zojuist
verschenen een nieuw boek van de
bekende schrijver A. D. Hildebrand
met nieuwe avonturen van Belfloor
en Bonnevu. De twee goede reuzen
beleven hun nieuwe avonturen in
„De reuzenautto van Bonnevu".
Een pracht avontuur! De jeugd van
8 jaar en ouder kan er weer echt
van genieten.
HILDEBRAND behoort tott de
derwijzers meest gelezen schrijvers van kin
derboeken die ons land bezit. Meer
dan hondert titels heeft hij op zijn
naam staan om nog maar te zwij
gen van do vele soorspelen die hem
populair maakten. Van zijn „klas
siekers" noemen we: Bolke de beer.
Valko Vos, de Belfloor en Bonnevu-
serie 'als ABC pocket verscheen
onlangs een herdruk van NIEUWE
AVONTUREN VAN BELFLOOR
EN BONNEVU) en Postduiven
voor de prins.
Hildebrand Is een g^oot liefheb
ber van reizen, natuur en vreemde
talen, waarvan hij er verschillende
leerde beheersen.
Diafragma
Bij bepaalde camera's is een dia
fragma gebouwd. Soms een schuif
je dat het lichtgat achter de lens klei
ner maakt, soms een reeks over el
kaar schuivende plaatjes. Verschuift
u het hendeltje van het -diafragma,
dan zult u zien dat het beeld van het
matglas donkerder wordt... of lich
ter, al naar gelang de stand van
dal diafragma. Gemakshalve spre
ken we dan ook vaak van lensope-
De lens
De lens is het belangrijkste deel
van de camera. Als u een camera
koopt, wordt de prijs voor een be
langrijk deel bepaald door de kwali
teit en de lichtsterkte van uw lens.
Een goedkoop toestelletje heeft een
eenvoudige lens. Die lichtsterkte is
weer zo'n technisch woord dat we
graag gaan verklaren. Het heeft nl.
weinig ie maken met de afmeting
van de lens. Een grote lens op een
camera is allerminst een teken van
een grotere lichtsterkte. Op sommige
goedkope camera's zit dikwijls een
lens met een' doorsnee van bijv. 2lh
cm, maar de lichtsterkte is veel ge
ringer dan van een camera met een
lens van maar 1 cm in doorsnee.
Die lichtsterkte van een lens
wordt met dezelfde cijfers aange
duid als het diafragma. Ook hier be
tekent het groter cijfer minder licht.
Dus een lens die als cijfer f:2.8
draagt, laat meer licht door dan een
lens met bijv. f:8.
De sluiter
Het is logisch dat de lens wordt af
gesloten. Er mag maar een heel ge
ringe hoeveelheid licht op de film ko
men en dan nog op een bepaald
moment. Dat bereiken we dan door
middel van de sluiter, die u ook wel
..opener" mag noemen. Die sluiter is
bij eenvoudige camera's een heel
simpel klepje, een metalen plaatje
dat een kort moment wordt wegge
schoven van de lens. Dat moment is
dan meestal een dertigste deel van
een seconde. Bij de duurdere toestel
len kunt u naar wens ook met korte
re of langere momenten fotograferen.
Op de lensring of op het camera
huis staat dan een reeks getallen:
soms: 1-25 1-50 1-100, soms ook
zo: 1-30 1-60 1-125 seconde. Iri
de praktijk maakt, het weinig uit of
u met bijv. 1-25 seconde of met 1-30
seconde fotografeert.
Om nu even de zaak samen te vat
ten: Een camera is een lichtdichte
doos. In die doos is een opening waar
voor een lens zit. De lens is op zijn
beurt gesloten door middel van de
sluiter. De hoeveelheid licht die de
film bereikt, wordt geregeld met het
diafragma en met de 'sluiter(tijd)
Vergelijken we de lens met een oog,
dan is het diafragma de pupil en
het ooglid de sluiter. Fotografie be
staat bij de gratie van het licht. Wij
hebben in dit artikel de functie van
de film met opzet achterwege gelaten.
Daar zullen we het een volgende keer
over hebben.
De mens is er als enige
levende wezen in geslaagd
om zijn natuurlijke vijanden
te overwinnen en bovendien
de aanwezige voedingsbasis
verder uit te breiden. Zon
der de prestaties van de
industrie zou hij waarschijn
lijk overal honger moeten
lijden op de manier als be
paalde volkeren inderdaad
doen. Denkt u maar aan de
kunstmeststoffen, de medi
camenten en verdelgings
middelen tegen ongedierte,
die de chemische industrie
levert. Deze vooruitgang
heef echter ook zijn tegen-
keer: de afvalstoffen in wa
ter, lucht en bodem hebben
enorme omvang aangeno
men. Zij worden steeds gro
ter naarmate onze industrie
haar eisen steeds meer af
stemt op een comfortabel
bestqan: steeds meer men
sen moeten steeds beter le
ven en steeds minder wer
ken.
Bij tijd en wijle komt er
weer iemand met het advies
„terug naar de natuur". Het
is jammergenoeg geheel on
bruikbaar. Meer dan drie
kwart van de inwoners van
het midden-Europese indus
triegebied zouden binnen 'n
tijdperk van twee jaar de
hongerdood sterven als men
er serieus op in zou gaan.
Men kan' slechts proberen
de zondvloed van afval in
min of meer goede banen
te leiden, er aan ontsnappen
kan men niet. Het bescher
men van water, lucht en
grond is dus slechts in be-
hygiëne van de buitenwe
reld valt dus alleen te rege-
perkte mate mogelijk. De
len door het opnieuw ge
bruiken, veranderen, ver
dunnen en onschadelijk ma
ken van vaste, vloeibare of
gasvormige afvalstoffen.
Het omleiden en schoonma
ken van afvoerwater bete
kent een verdubbeling van
de kosten van gemeentelij
ke en industriële waterver
zorging. Bij de reiniging
van water ontstaat modder.
Deze kan slechts gedeelte
lijk wortlen verbrand. Over
blijft: as en sintels. Deze
eisen op hun beurt weer de
nodige ruimte voor zich op.
Het grondwater kan er door
in gevaar worden gebracht.
In de gebieden waarin de
industrie is geconcentreerd
wordt het steeds moeilijker
om geschikte opslagplaat
sen voor afval te vinden. Er
zullen ongetwijfeld gevallen
voorkomen waarin 't dank
zij al te hoge kosten onmo
gelijk wordt om afval en
vuilnis op het vasteland on
der te brengen. Daar tegen
over staat het reusachtige
zeeoppervlak, dat eindeloze
mogelijkheden biedt. De
zee reinigt zichzelf, maar
dit vermogen heeft even
eens grenzen. Dat gaat
vooral op voor de kustwate
ren. Daar moet men bijzon
der zorgvuldig te werk gaan
als men het leven in de zee
en op de kust wil behouden.
VOEDINGSBRON
Het is welhaast vanzelf
duidelijk, dat alle pogingen
om de zee en de kustwate
ren schoon te houden geen
enkele zin hebben als slechts
bepaalde landen aan de zee
er aan mee werken. Geluk
kig blijken steeds meer lan
den voor het schoonhouden
van de zee belangstelling te
koesteren. De zee is van
ouds een belangrijke voe
dingsbron voor de mens.
Iedereen weet, dat vissen 't
waardevolle proteïne leve
ren. De helft van sterfgeval
len gedurende de kindertijd
is te wijten aan gebrek van
deze voedingsstof. Slechts
een vijfde gedeelte van de
wereldbevolking krijgt da
gelijks de nodige 30 gram
dierlijke eiwitten binnen.
Drie vijfde gedeelte moet 't
met de helft hiervan doen.
Gebrek aan proteïne is
vooral zeer groot in de ont
wikkelingslanden. In de Ver
enigde Staten heeft men
reeds een procédé ontwik
keld waardoor vismeel met
een bijzonder hoog proteïne
gehalte kan worden ge
maakt. Water, vetten en
sterk geurende gedeeltes
worden eraan onttrokken.
Het meel dat overblijft heeft
een hoger proteïne-gehalte
dan vlees. Op dit punt gaat
er 'n hele wereld open voor
de ontwikkelingshulp, hoe
wel er reeds opmerkelijke
prestaties inzake planning
en overeenkomsten zijn ge
leverd. Vooral door de we
reld voedsel-organisatie.
Een welhaast even belang
rijk vraagstuk is het ontzou-
ten van zeewater. Dit is
voorlopig echter nog een
zeer dure aangelegenheid.
Men mag echter hoop koes
teren, dat het geheel op den
duur rendabeler zal worden
en steeds meer betekenis
zal krijgen.
De afgelopen weken heb
ben er twee belangrijke ont
moetingen tussen weten
schapsmensen met de zee
als vakgebied plaatsgevon
den: de ene ter gelegenheid
van het 75-jarig jubileum
van het Biologisch Instituut
op Helgoland, de andere in
Hamburg. Dit laatste con
gres werd gehouden door
de „Europese Federatie
voor de Bescherming van
Water". Beide congressen
gingen over het schoonhou
den van de zee, vooral de
Noord- en Oostzee. In de
resoluties legde men steeds
weer de nadruk op de wen
selijkheid van een uitgebrei
dere uitwisseling van weten
schappelijke resultaten en
van een grotere steun voor
het werk van zee-biologen
en hydrologen. Dit zou moe
ten geschieden via interna
tionale organisaties en in
stanties. Het is trouwens
toch opmerkelijk, dat activi
teiten in internationaal ver
band inzake het schoonhou
den van water en zee steeds
omvangrijker worden. Tot
dusver beschikt men echter
slechts over een internatio
naal verdrag, dat zich uit
sluitend bezig houdt met 't
lozen van scheepsolie op
volle zee. Men is reeds vijf
jaar bezig met het opstellen
van een conventie waarin
de omgang met radio-actie
ve afval wordt geregeld
jammergenoeg tot dusver
nog zonder succes. Daar
naast is er steeds duidelij
ker sprake van het interna
tionaal heersende verlangen
Het aantal geregistreerde werklo
ze mannelijke arbeiders bedroeg op
31 december van het vorig jaar bij
het gewestelijk arbeidsbureau te De
venter 698. Op 30 november 1967 was
dit aantal 635 en op 31 december
1966 615. De ver eerdering ge
durende de maand december moet
vrijwel uitsluitend worden toegeschre
ven aan de toeneming van het aan
bod in de bouwnijverheid.
Hoewel enige conjuncturele beïn
vloeding daarvan niet vreemd zal zijn
i smetteloos zu
zuiver
Cijfers
Hele generaties van amateurfoto
grafen hebben getobd met de cij
fers van het diafragma. Vooral het
vrouwelijke deel van de amateurs
kon er maar matig mee overweg. De
hele zaak was dan ook zo onlogisch
mogelijk in elkaar gezet. De kleinste
diafragma-opening noemt men bijv.
f: 16. Dat is een hoog getal... De
grootste opening is echter f: 3,5 en
dat is een laag getal! Begrijpelijk dat
geen mens er in het begin iets var.
snapte. Men wende aan de waanzin
maar begreep het niet.
Gelukkig is de automatische camera
er gekomen, die voor een hele grote
groep amateurs een uitkomst, beteken
de. De camera regelt de hele diafrag
makwestie met een soort, elektrisch
katteoog. Veel licht... kleine pupil of
diafragma. Weinig licht, gaatje hele
maal open. Hebt u geen automa
tisch toestel? Dan geven we u een
ezelsbruggetje. Het licht moet door
het diafragma naar binnen.
Hoe hoger het getal, hoe hoger de
stoep die het licht moet passeren op
weg naar uw film. Een hoge stoep
moet de stijging in deze bedrijfs-
klasse namelijk van 149 eind novem
ber tot 212 eind december, worden ge
zien als een in belangrijke mate ver
strekt optredende seizoenwerkloos
heid.
Enige andere bedrijfsklas, die even
eens bijzonder seizoengevoelig zijn
vertoonden ook een stijging in aan
bod met name de landbouw en de
verkeerssector. In vrijwel alle ove
rige sectoren neigt de werkloosheid
tot een daling waarbij moet worden
opgemerkt, dat dit gedurende de
maand december ongebruikelijk is.
De werkloosheid in het gewest De
venter is, hoewel hoger dan de laat
ste voorgaande jaren, toch in verge
lijking met andere gebieden dan ook
zeker niet verontrustend. De vraag
naar arbeidskrachten steeg enigszins
eveneens een ongewoon verschijnsel
voor de maand december. Hoewel
aan deze ontwikkeling nog geenszins
conclusies inzake het verdere verloop
'van de werkgelegenheid kunnen wor
den verbonden, wettigen deze ver
schijnselen toch enigermate het ver
moeden, dat in het gewest Deventer
het diepste punt van de werkloosheid
reeds is gepasseerd.
De arbeidsdeelmarkt voor vrouwen
is in verhouding niet veel gewijzigd.
Het aanbod nam iets meer af dan
de vraag. De vraag overtreft hier nog
in belangrijke mate het aanbod.
Verdeeld over de gemeenten in
het gewest was het beschikbaar aan
bod van mannelijke arbeidskrachten
als volgt: Deventer 435 of 2.8 pel.
(november 439 of 2.8 pet.). Bathmen
3 is 2 pet. (7 of 1.8 pet.). Diepen
veen 35 - 2.3 pet. (34 of 2.2 pet.)
Holten 22 is 2.6 pet. (16 of 1.9 pet.)
Olst 36 is 2 pet. (26 of 1.4 pet.) en
Raalte 162 is 6.5 pet. (113 of 4.5 pet.)
In procenten in het gewest gemiddeld
3.1 pet. (2.8 pet.), in de provincie
5.3 pet (4.2 pet.) in het rijk 3.6 pet.
(2.8 pet.).
Zoals men ziet is de situatie in De
venter gunstiger, maar voor Raalte
veel ongunstiger geworden. De klei
nere gemeenten vertonen een lich-
om het storten van afval in
zee eens en voor altijd vast
te leggen. Het doel is: be
scherming-van het leven in
zee en het behouden van de
kuststroken als recreatie
gebied.
Vooralsnog kan men ech
ter nog niet over de om
vangrijke wetenschappelijke
databeschikken, die voor
een dergelijke internationa
le conventie onontbeerlijk
zijn. Deze data moeten nog
worden achterhaald door
speciale onderzoekers en de
industrie. Het grootste ge
deelte van de betrokken we
tenschapsmensen is inder
daad bereid om met de in
dustrie samen te werken en
ook de .Westduitse minister
voor gezondheidszorg, me
vrouw Kathe Strobel heelt
haar medewerking toege
zegd. Tot het echter zover
is moeten de landen en be
trokken bedrijven de zaken
zelf zo goed en zo kwaad
regelen als het gaat.
BELANGRIJK
Een dergelijke onderlinge
regeling is bijvoorbeeld een
onlangs tot stand gekomen
overeenkomst inzake de
verscheping en lozing van
verdund zwavelzuur, dat in
het productie-proces niet
verder kan worden ver
werkt. Deze overeenkomst
betekent een belangrijke
stap verder in het schoon
houden van de Rijn en de
kustwateren. Hij is gegoten
tussen de verff abrieken
Bayer A.G., de Titan GmbH
(dochtermaatschappij van
de National Lead), de Pig-
ment-Chemie (5 procent
Sachtleven en 25 procent
Dupont) en de rederij Lehn-
kering. Dit verdrag ligt op
het ogenblik ter goedkeu
ring bij de regeringspresi
dent in Dusseldorp, die
reeds verklaard heeft haar
te zullen steunen. Als eerste
verschepingstermijn wordt 1
januari 1969 genoemd.
De betrokken firma's heb
ben inzake de verscheping
een vrij hoog risico op zich
genomen. Zij moesten na
melijk met Lehnkering een
overeenkomst voor dertien
jaar sluiten (om rentabili
teit en afsèhrijving voor de
rederij te verzekeren), ter
wijl de Nederlandse rege
ring de concessie voor het
lozen van zuren slechts van
jaar tot jaar verleent. In 't
totaal gaat het om 400.000
en later om 550.000 liter af-
valzuur per jaar, die men
het water van de Rijn wil
besparen en die bovendien
de Nederlandse landbouw
ten goede zullen komen.
te toename van de werkloosheid.
Aanbod en vraag waren per ulti
mo december in enige belangrijke
beroepsgroepen als volgt: Bouwvak
arbeiders 209 - 3. Metaalbewerkers
40 - 109. Textielarbeiders 17 - 1, Le
vens en genotmiddelenbereiders 7 -
57. kantoor personeel 23-21. personeel
in algem. dienst (incl. losse arbeiders
67-7 aantal minder geschikten 200.
Ter vergelijking volgen hier de cij
fers van de andere rayons in de pro
vincie: Almelo 1785 is 7 pet. Nijver-
dal 62.1 is 6.4 pet., Deventer 701 is
3.1 pet. Emmeloord 367 is 5.2 pet.
Steenwijk 553 is 3,5 pet.. Enschede
'2735 is 6.8 pet. Ilardenberg 1168 is
11.9 pet. Hengelo 751 is 2.7 pet, Kam
pen 429 is 3.9 pet. Oldenzaa! 790 is
6.4 pet. en Zwolle 820 is 3.6 pet.
