Charters
brachten
Maliorca
welvaart
SUIKER-OOM
biedt te weinig kansen
III!
Plll*Ol gebruiM
T^tprdag 29 iuli 1967
HOLTENS NIEUWSBLAD
De vele duizenden Nederlanders, die
dit jaar hun vakantie op Maliorca door
brengen zullen landen op een compleet
nieuw vliegveld. Vooral de veteranen, die
niet voor het eerst de molentjes van Pal-
ma bij de landing onder zich langs zien
glijden, zullen hun ogen uitkijken. Half
juni is de luchthaven San Juan helemaal
klaargekomen en zijn de geweldige ge
bouwencomplexen in gebruik genomen.
Het wachten van de passagiers in de
buitenlucht is daarmee ten einde geko
men. Er is orde geschapen in de chaos
op hoogtijdagen. Dat was wel nodig ook,
want in de weekeinden gedurende de
zomermaanden is San Juan het drukste
vliegveld van Europa. Er landen dan
meer dan 300 toestellen per dag
Enkele cijfers. In 1960 brachten zo'n
vijfduizend toestellen een dikke drie
honderdduizend passagiers naar Palma.
In 1966 deden bijna 22000 vliegtuigen
Palma aan. Ze zetten er een miljoen,
tweehonderdduizend passagiers neer.
Dat zijn respectabele cijfers. Ook voor
ons land, dat vorig jaar tegen de veer-
Feuilleton door
Tom Lodewijk
18)
Pieters makkelijke stoel, tamelijk uit
gewoond al, vlak naast de boekenkast
met véél pocket-boeken, voor de goed
koopte. Er lag een tijdschrift naast op de
grond. Hij glimlachte. Anneke had na
tuurlijk even gauw dat tijdschrift zitten
lezen, in plaats van, zoals een rechtge
aarde huisvrouw betaamde, bezig te zijn
met poetsen en wrijven. Op de bank lag
een half afgemaakt modelvliegtuigje
van een van de jongens. De kamer blonk
en glom niet tegen je aan, maar er was
weinig dat kon blinken of glimmen. Al
les droeg de sporen van het lang en
veelvuldig gebruik, maar het was een
Indien men het
zonnebaden
wil afwisselen
met een tocht
over het
eiland, zal men
geleid worden
via vele tun
nels ien haar
speldbochten.
Maliorca,
een eiland met
veel hotels ten
veel bloemen.
tigduizend vakantiegangers aan Malior
ca leverde.
Het eiland, dat 370.000 inwoners heeft
waarbij ook nog een handvol Neder
landers, die zo gelukkig waren om hier
voor vast hun domicilie te kunnen kie
zen bezit niet minder dan tussen de
1300 en 1400 hotels. De grote stroom va
kantiegangers kan er dus wel terecht.
Het is begrijpelijk,- dat het merendeel
van de vijftigduizend beschikbare hotel
bedden slechts gedurende de zomer
maanden beslapen worden. Van half
mei tot half oktober is het hoogseizoen
op Maliorca. Dat wil niet zeggen, dat
het in de vijf resterende maanden, niet
goed toeven is op dit merkwaardige
stukje rots in de Middellandse Zeè,
maar de doorsnee vakantieganger is dan
aan het werk. Om hem te lijmen gooien
sommige toeristentrekkers er prijzen uit
om van te rillen. Twee maanden hotel,
inclusief reis, in de wintermaanden is
soms zo goedkoop, dat inwoners van
Maliorca er serieus over denken naar
het vaste land te gaan en dan via zo'n
kamer om in te leven en niet om op vi
site te zitten.
En de koffie was best.
„Ik hou je toch niet op?" vroeg oom
Simon.
„Welnee. Zeeën van tijd."
„Thea heeft nooit vóór half twaalf
tijd voor koffie. Die heeft het zo druk
met de huishouding."
„Maar die heeft ook een dagmeisje,"
lachte Anneke. „Nog es, hoe komt u zo
onverwachts hier?"
„Mag ik alsjeblieft in m'n eigen woon
plaats rondwandelen?"
„Uw eigen woonplaats? Zit u voor vast
bij Herman en Thea?" vroeg ze onge
lovig.
„Welnee kind. Bij je moeder."
„Wat!"
„Pas op, mors je koffie niet."
„Je moeder heeft nog wat 'n aardige
kamer vrij met uitzicht op de haven
notabene. We waren het binnen vijf mi
nuten eens. Die goeie ziel dacht dat het
niet goed genoeg voor me was, dat ik
me. meer thuis zou voelen ben Ben of bij
Herman."
„Nu, dat dacht ik ook," zei Anneke en
grinnikte als een kwajongen.
„Ik weet niet," zei oom Simon, hoewel
hij het zeer wel vermoedde, „wat die
mensen van me dachten. En toen ik ver-
goedkope trip terug te komen. „Zo goed
koop kunnen we zelf niet leven", zeggen
ze meesmuilend.
Men verbaast zich trouwens toch over
de prijzen, die de moderne reisorganisa
tor berekent,. Voor een vliegticket, in
clusief veertien dagen verblijf vraagt hij
een bedrag, dat nog lager is dan een re
tourtje met de lijndienst. Het principe
van de grote omzet, kleine winst heeft
de touroperators geen windeieren gelegd.
Dank zij de chartermaatschappijen
vooral, die in de weekeinden ladingen
passagiers bij Palma afzetten. Bij hon
derden tegelijk komen ze.
Voor vrijwel alle Nederlandse reisbu
reaus is Maliorca een van de favoriete
bestemmingen. Ze hebben er allemaal
hun gastheren-Jen gastvrouwen, die de
toerist vertellen, hoe hij zijn zonneda
gen kan doorbrengen: in het elegante
Palma, aan het wat gemoedelijker
strand van El Arenal. tussen de rotsen,
of met excursies. Ze zijn er in grote ver
scheidenheid, want Maliorca is meer dan
alleen maar zonnebad-dorado. Geen be
zoeker zal het eiland verlaten zonder een
bezoek te hebben gebracht aan de glas
blazerij van Palma, waar vaklieden op
ouderwetse manier prachtig gekleurd
glaswerk maken. 'Hij zal al evenmin
voorbijgaan aan de grotten, aan de pa-
relfabriek en de excursie Palma bij
nacht zal ook voor hem een der hoogte
punten vormen van zijn vakantie. In
Maliorca zijn vele mogelijkheden voor
excursies. Naar het Karthuizerklooster
in Valdemosa bijvoorbeeld, waar Chopin
en Georges Sand genezing zochten, naar
het schilderachtige haventje van Pollen-
sa en dan via een' der scherpste berg-
routes van Europa naar Colobra,
waar de rotsen zich metershoog uit de
zee verheffen. Het schilderachtige
schiereiland Formentor, waar wilde
berggeiten vluchten voor de te dicht na
derende mens, de vurige volksdansen in
Selva, de luxe van- de hotels in Palma
Nova en aan de Paseo Maritimo, het
biedt allemaal de meest verwende toe
rist ontspanning. Daarbij komen dan
nog de romantische barbecu-avondjes,
die verschillende tourleiders organiseren
en niet te vergeten voor de dames de
modeshows waar de gastvrouwen graag
een plaatsje reserveren,
Er is voor iedereen wat onder de stra
lende zon van Maliorca. Het mag dus
eigenlijk helemaal geeh verbazing wek-
ke, dat ieder jaar weer zoveel Neder
landers hun koers richten naar dit
eiland, dat niet de chartervlieguigen
rechtstreeks letterlijk vliegensvlug is te
bereiken. In enkele uren van Schiphol
naar Palma.
Martin Schroder, directeur van Mar
tinair, ziet nog steeds groeiende moge
lijkheden in de reizen naar Palma. „De
mensen gaan wel eens voor een jaartje
naar een andere bestemming, maar
meestal verlangen ze het jaar daarop
weer naar Maliorca" zegt hij. En op het
eiland zelf beamen1 de hotelhoudèrs dat.
,,'t is een spreekwoord, dat wie hier een
maal geweest is, altijd terugkomt" zeg
gen ze daar.
De heer A. van Gennip van het Eind-
hovens reisbureau FIT, volgens Schro
der de grootste touroperator naar Mal-
ldrca, is al evenzeer optimist.
„Maliorca blijft een trekpleister, zegt
hij." Dit jaar hebben wij weer zo'n vijf
tien procent meer inschrijvingen gehad
telde dat ik een baantje had, viel het ze
bar tegen. Nou, ik dacht toen ook, zo'n
mannetje van een klein scheepswerfje
past niet in zo'n groot huis. Soort zoekt
soort. Daarom ben ik bij m'n zuster in
getrokken."
„En daarom drinkdu hier koffie," con
stateerde Anneke vergenoegd.
„Vanwege dat soort bij soort?" infor
meerde Oom Simon.
„Ja. U zei niet: stand bij stand. Ons
soort mensen geeft niet om stand. Geen
kouwe drukte. Neem het zoals het valt
en zint het je niet, dan ga je maar er
gens anders."
„Tja, zo denk ik er ook over. Bij jou
hoef ik geen audiëntie aan te vragen."
Nou, dat hoefde bij Jeanne en Thea
toch zeker ook niet?"
„Officieel niet, nee. Maar die hebben
zoveel, hoe noem je dat, sociale verplich
tingen. Wat gaat u doen vandaag, oom?
Bent u thuis met de lunch, bent u thuis
met het eten? En dan weer werkt Her
man over, en dan weer heeft Ben een
zakenbespreking." Hij vertelde maar niet
hoe hij bij Jeanne was weggegaan. De
vuile was kon beter binnenshuis blijven.
„Ik was blij dat ik weer wat om handen
had."
„Pieter zei zoiets van dat u het met
Sjoerd eens was geworden."
biedt zijn klanten keus uit liefst 25 ho
tels in zes plaatsen. Een fors hotel in
Arenal heeft hij helemaal gehuurd. In
dan. vorig jaar.." De man uit Eindhoven
totaal besprak hij aan het begin van het
seizoen doorlopend negenhonderd bed
den gedurende het topseizoen. Iedere
week of iedere veertien dagen negenhon
derd Nederlanders, die via dit ene reis
bureau naar het nieuwe vliegveld San
Juan vliegen. Dat is ruim zeven vliegtui
gen vol. Wie dat ziet begrijpt, hoe dank
baar de Mallorcanen de uitvinder van
het vliegtuig zijn. Dank zij de ontwikke
ling van de chartervliegerij werd hun
(Van onze economische medewerker)
Terwijl een groot deel van ons volk
nog van vakantie geniet, buigen zich de
leiders van het economisch leven al weer
over tabellen en plannen. Bij het bedrijfs
leven is het niet anders dan bij gemeente
en rijk. Ook daar moet men de beoogde
doeleinden in kaart brengen, daarbij re
kening houdend met de cijfers uit het
verleden.
De resultaten van het bedrijfsleven wa
ren in 1966 over het algemeen niet slecht.
Wij kunnen dit. nu schrijven, want de
meeste en belangrijkste resultaten liggen
ter tafel. Zitten er dus weinig scheuren
en zwakke plekken in onze industrie en
handel, toch is het rendement van het in
aandelen gestoken vermogen nog gering.
De koersen zijn laag in verhouding tot
de uitgekeerde winst.
Nu mag het waar zijn, dat een aanzien
lijk deel van de winst in het bedrijf blijft,
daar zijn slechts weinig aandeelhouders
mee gediend. De minderheid van de aan-
delenbezitters heeft een zodanig inkomen,
dat het daaruit vloeiend inkomen niet
van belang is. De overigen hebben nu al
weer bijna enkele jaren niets anders ge
zien dan koersverliezen en onvoldoende
rendement. Is het een wonder, dat er dan
in beurskringen gesproken wordt over
een lauwe stemming op de beurs?
SPAREN?
De spaarders gaan hun vermogen af
staan voor langdurig rentende leningen,
die nu zo rond 6% interest afwerpen.
Als dan ook het financieren nog fiscale
voordelen afwerpt wanneer men geld
leent, dan is de verschuiving naar de
markt van leningen duidelijk.
Daarnaast heeft het grote publiek yan
kleine spaarde srde weg naar de aan
delenmarkt nog niet in voldoende mate
gevonden. Plet rendementsbeeld lokt
daartoe onvoldoende, maar ook de wijze
waarop de financiële berichtgeving
werkt, verdient ten deze de aandacht.
Bij berichten over industrie en handel
wordt een taal gebruikt en meer dan
eens een toon aangeslagen, die alleen
spreekt voor de ingewijden in de wereld
van Hermes. Dit is een conservatieve
wijze van presentatie, die onwerkelijk
aandoet. Wij zullen er niet aan ontkomen
het grote publiek bij de financiering van
het bedrijfsleven te betrekken. Niet al
leen de duizendjes zijn nodig, maar ook
de honderdjes en de tientjes.
KRUISPUNT
Bij de bestaande kapitaalschaarste van
thans en de daarmee gepaard gaande
werkloosheid zijn de twee zijden Van de
economische medaille duidlelijk bloot
komen te liggen.
Aan de ene kant staan handel en in
dustrie. Zij liggen in Nederland op een
kruispunt van wereldhandel met veelal
een gunstige vestigingsplaats. Zij zien
rondom zich een expanderende wereld
handel met steeds beter georganiseerde
grote economische eenheden. Achter het
bedrijfsleven staat een leger van in den
brede gezien goed opgeleide arbeids
krachten, die hun hoop op het bedrijfs
leven hebben gevestigd.
Als dat bedrijfsleven zich niet snel uit
breidt staan de arbeidskrachten met lege
handen. Alhoewel een goed deel van dat
bedrijfsleven een conservatieve financiële
politiek heeft gevoerd, komt het nog
grote kapitalen tekort om de economische
wereldontwikkeling bij te houden.
ZWAK PUNT
In dit verband moet men zich de situ
atie voorstellen waarbij in de achter ons
„Ja, die Sjoerd, dat is een vent naar
m'n hart. Daar kan ik mee lezen en
schrijven. En ik hou van boten en water.
Ik weet nog altijd niet of ie hulp dan
wel gezelligheid nodig heeft, maar hij
kan ze allebei krijgen. Vet is het niet,
het is maar zo'n klein bedrijfje, een één-
manszaakje. Maar ik kom er best van
rond. Je moeder wou niet eens kostgeld
van me hebben, maar toen ik zei dat ik
dan een ander kosthuis zou zoeken
draaide ze van armoe wel bij."
Anneke verwerkte het snel. Alzo. de
miljonair was een fata morgana. Oom
Simon kwam terug zoals hij was gegaan,
kon zichzelf redden als hij er nog iets
bijdeed. Dat bij Sjoerd was geknipt voor
hem.
Terwijl ze aandachtig haar koffie
dronk, werkte haar snelle fantasie. Mét
het miljoenen-aureool had Oom Simon
natuurlijk alle attracties voor de ande
ren verloren. Ze had Jannie's gezicht wel
eens willen zien! Ze kon. maar hopen
dat ze zich niet al teveel in de kaart
hadden laten kijken, dat zou voor Oom
Simon pijnlijk hebben kunnen zijn.
Maar hij zag er bepaald niet naar uit
dat iets knaagde aan zijn levensgeluk,
zo onbekommerd als hij daar zijn koffie
zat te drinken.
„U hebt dus zo'n beetje het lek ge-
eiland ontdekt door de wereld. Want
Maliorca ligt om de,hoek met deze lucht
brug. Meer dan veertigduizend Neder
landers maken er dit jaar gebruik van.
Alle veertigduizend: de groeten aan de
1445 meter hoge Puig Mayoo, aan de
man, die in Inca die heerlijke jonge wijn
tapt uit de monsterachtige grote vaten
aan de wand van zijn eethuisje, aan de
vriendelijke douaneman op het nieuwe
vliegveld en bovenal aan die charmante
Nederlandse gastvrouwen in hun fleurige
jasjes, die zo hun best doen het u naar
de zin te maken. De groeten aan alle
maal en. een prettige vakantie.
liggende jaren de bestedingen in nog
sneller tempo waren opgevoerd als nu
.reeds het geval is geweest. Dan zou ons
bedrijfsleven er nu onttakeld bij liggen.
Dat is nu niet zo, althans niet wat betreft
de inrichting van de bedrijfshallen en de
kwaliteit van de apparatuur.
Het zwakke punt ligt echter in de ach
terstand in onderzoek naar nieuwe pro-
dukten en nieuwe afzetmogelijkheden. De
research is geen sterk punt van de Ne
derlandse industrie, enkele internationale
concerns uitgesloten.
Die research is met name een zwak
punt voor. de midden- en kleinbedrijven.
Zij zal voor de kleine bedrijven wel een
vrome wens blijven, maar de middenbe
drijven kunnen hier tot veel betere resul
taten komen. Zien wij in dit licht eens
naar de gepubliceerde fusies in enkele
grotere industrieën. Die fusies zijn tot
stand gekomèn om doorslaggevende réde
nen. En die redenen waren: research en
kapitaalvoorziening.
LUXE
Wij hopen, dat zij vele middenbedrijven
tot voorbeeld strekken. Als de grote ko
lossen dit nodig achten, wat zegt men
dan in de leiding van de familievennoot
schappen en grote eenmanszaken?
Ook vele kleine zakenmensen gaan op
het punt van samenwerking en juiste
financiering niet vrijuit. In deze zomer
maanden zien Wij ze meer dan eens rond
trekken in prachtige privé-auto's en
luxueuze motorboten. Hebben zij de
daarvoor nodige middelen terecht aan
hun onderneming onttrokken of staren
zij over enkele jaren naar de puinhopen
van hun onder de druk der Europese
concurrentie vernietigde zaken?
Laten wij hopen te somber te zijn en
keren wij terug naar de aandelenfinancie-
ring. Voor vele vennootschappen is het
moment gekomen, waarbij zij dringend
behoefte hebben aan nieuwe "riSiëb-dra^
gende* middelen. Het geld kan er komen
als de bestuurders van ons bedrijfsleven
er in slagen het volkskapitaal te mobili
seren. Zij kunnen dit bereiken wanneer
zij er in slagen de sparende werknemers
op eenvoudige wijze en langs populaire
weg voor de toekomst van de industrie
te interesseren.
AANMOEDIGING
Alleen goede voorlichting is echter on
voldoende. Evenmin is het voldoende om
kleine aandelen-coupures uit te geven in
eensgevend geld. De aandelen zullen
groeikansen moeten bieden en een goed
rendement. Een behoorlijk dividend moe
digt de spaarders aan in hun vertrouwen
in de onderneming.
Beleggers in aandelen moeten duidelij
ker dan tot nu toe zien dat hun deelne
ming in het industrieel vermogen wordt
gewaardeerd. Winst is geen onwaardige
zaak, maar een rechtvaardige beloning
voor durf en ondernemersgeest. Die
goede geest sluimert in ons volk, maar
wij hebben haar te slapen gelegd door
politieke laster en het scheef trekken van
economische waarheden om welke reden
dan ook.
Weten wij de financieririgslust aan te
wakkeren, dan zal dit ook de spaarzin
aanmoedigen. Alleen met goede financie
ring en gedurfde investering zal onze in
dustrie zich innerlijk versterken en de
werkgelegenheid brengen, die wij zo no
dig behoeven.
Drs. Van Mierlo.
I H' v' altijd gebruikt
vonden", constateerde ze.
„Ja meid, precies zoals je zegt. Het
gaat mij niet om werk en 't kan niet
schelen wat. Maar bij die Sjoerd, op dat
werfje, daar had 'k meteen sjenie in,
zoals dat heet."
„Nou zo vlak in de buurt bent, komt
u toch zeker wel es vaker aan", noodde
Anneke. „De jongens vroegen al naar u.
En Simon had het laatst over een bootje
met een buitenboordmotor."
„Nou, laat ie es bij Sjoerd komen neu
zen. Hij zal z'n centen hard nodig heb
ben, maar als ie er zelf een boel aan wil
opknappen, kan ie misschien voor een
koopje terecht."
„O ja, dat vindt ie leuker dan wan
neer alles er al op en an zit. Wanneer
gaat u nou bij Sjoerd aan de gang?"
„O kind, dat is een heel aparte bedoe
ning.. Ik ga zo vanmiddag es even kij
ken. Is er klus, dan werken we. Is er
geen klus, dan gaan we vissen. Maar
Sjoerd is bezig met een nieuw model
zeilboot. Hij is er erg geheimzinnig mee,
hij denkt dat het een hele revolutie zal
geven, dat het: zoiets wordt als indertijd
de BM of de Flying Dutchman.
(wordt vervolgd)
