ONS VOEDINGSALFABET
DE MAN DIE DE WERELD KLEINER MAAKTE
WAAROM GEEN VAKANTIE IN DE WINTER
nv Grafische Industrie Nijverdal
VLIEGEN IS GEEN
SEIZOENBEDRIJF
Alexander Graham Bell vond de telefoon uit en werd
voor een buikspreker gehouden
Is heel oud worden wel
erfelijk
iMifftiiiitiimMMiiiifluixiMi
Briefkaarten
Brochures
Kleuren werk
Boekwerk
Enveloppen
Briefpapier
Zaterdag 17 juni 1967
HOLTENS NIEUWSBLAD
„Ring ring!" rinkelt de telefoon. „O,
kruidenier, het giet van de hemel, ik
zou geen hond over de straat willen
sturen. Wilt. u direct even een pakje
margarine brengen?" Zeker mevrouw,
ik kom het dadelijk brengen. Verder
nog iets van uw dienst?Zeker me
vrouw, dank u wel, mevrouw!"
Die mevrouw wilde niet door de regen
en liet dat een ander opknappen. Velen
maken dagelijks gebruik van de telefoon
om het noodzakelijke in huis te kunnen
krijgen. Vrienden bellen elkaar over
grote afstanden, zakenlieden plegen de
meeste transacties telefonisch te regelen
en diplomaten voeren besprekingen over
de grenzen van landen en in minder dan
geen tijd. President Johnson pleegt zelfs
overleg via rechtstreekse telefoonlijnen
met Londen, Parijs, Bonn en Moskou.
Dat werd mogelijk door de uitvinding
van de telefonie. Miljoenen mensen zijn
de gehele wereld op die manier met
- verbonden. Wij kunnen van Ne-
d uit telefoneren met Amerika,
ustralië, maar ook met een vriend
Het eerste contact
Op 10 maart 1876 gelukte het hem «te
Boston langs een leiding, welke van de
zolder van een huis met twee verdiepin
gen naar de begane grond was gelegd,
op telefonische wijze zijn assistent te be
reiken. Watson kom hier, ik heb je no
dig," waren de eerste woorden die op die
gedenkwaardige dag langs telefonische
weg waren overgebracht.
De nieuwe uitvinding werd overal
druk besproken en men gaf er in Ame
rika nog al hoog van op, hetgeen voor
Europa aanleiding was dit nieuws als
echte Amerikaanse humbug te beschou
wen en Alexander Graham Bell voor een
buikspreker en bedrieger uit te maken.
De ongelovige Thomassen moesten
echter reeds spoedig ongelijk bekennen,
want in snel tempo ontwikkelde de grote
uitvinding zich verder toen grote man
nen Edison Hughes en dergelijke hun
krachten er aan gingen wijden. De ver
sterkers deden hun intrede, zeekabels
werden gelegd, centrales gebouwd.
Met drukknop en beeldscherm
Na verloop van tientallen jaren ont
stond tenslotte het automatische tele
foonsysteem, dat ons in staat stelt recht
streeks en zonder tijdverlies met iemand
aan de andere zijde der aarde te spre
ken, een net over de gehele wereld met
miljoenen aangeslotenen. En nog is de
technische vooruitgang niet ten einde:
na de automatische staan de drukknop
telefoon en de beeldtelefoon op onze
drempel. In Nederland worden nieuwe
kabels uitgespaard door grote aantallen
gesprekken gericht en gelijktijdig via de
televisitorens en speciale telefoontorens
over te zenden. Inmiddels werd er een
mobilofoonnet opgebouwd, zodat we nu
vanuit een rijdende auto kunnen telefo
neren.
Alexander Graham Bell heeft de ver
beteringen en uitbouw van zijn vinding
voor een groot deel mogen meemaken.
Zesenveertig jaar nog was hij getuige
van de voortgang die zijn vinding maak
te, van het feit, dat er steeds meer men
sen gebruik van gingen maken en hij
heeft in zijn dromen ongetwijfeld de
grote vlucht voorzien, die de telefoon
tenslotte nam en zoals wij die heden
kennen.
Op 2 augustus 1922 overleed Alexan
der Graham Bell, de man die de wereld
kleiner maakte.
Opgewarmd eten bevat minder vitamine
C dan vers gekookte groente. Kook daar
om voor laatkomers zoveel mogelijk
apart.
Paardevlees doet in voedingswaarde niet
onder voor rundvlees en andere soorten
vlees en is als regel veel goedkoper.
Qui-vive, dus op uw hoede zijn voor wat
betreft uw maaltijden, verzorg ze goed
en geef voedzaam eten.
Een rijst-, macaroni- of spaghettischotel
is af en toe lekker als afwisseling van
aardappelen, groenten en vlees, maar
natuurlijk mag groente er niet bij ont
breken.
Sinaasappelen zijn goede vitamine
bronnen (C) aan het sap moet evenveel
waarde gehecht worden als aan de ge
hele vrucht.
Tandbederf wordt in de hand gewerkt
door veel snoepen. Denk daaraan eens
als uw kinderen om zuurtjes en lollies
vragen. Geef liever fruit of een boter
ham.
De uitgaven voor levensmiddelen be
dragen gemiddeld 34 van de totale
uitgaven.
Het visgebruik kan in ons land best wat
stijgen, kies vooral ook eens vis als
broodbeleg. Kunt u geen verse vis krij
gen denk dan eens aan diepvries-vis.
Een warme maaltijd is iedere dag nodig,
ook kamerbewoners moeten hieraan
denken.
Een ijsje op zijn tijd kan geen kwaad. U
dient echter te bedenken, dat al te veel
afkoeling de gaafheid van uw gebit niet
ten goede komt.
Tenslotte is de zuurkool, de enige vat-
groente, die een niet onbelangrijke voe
dingswaarde heeft. Ook van rauwe
zuurkool kunnen diverse smakelijke ge
rechten worden bereid.
Percentage honderdjarigen blijft
vrijwel gelijk
Het is met de leeftijden die de leven
de wezens op aarde kunnen bereiken
merkwaardig gesteld. De bekende reu
zeschildpad van de Galapagoseilanden
kan volgens schattingen wel 200 jaar
oud worden. Een klein wezen als de pa
reloester haalt ruim honderd jaar. De
gans wordt echter veel ouder dan de zo
veel grotere struisvogel en zo zijn er nog
vele andere voorbeelden te geven. Ge
bleken is dat noch de plaats op aarde
waar wordt geleefd, noch de plaats op
de ladder der biologische ontwikkeling,
noch de grootte een rol spelen bij de
vraag hoe oud een levend wezen kan
worden.
Wat betreft de mens mag gezegd wor
den dat deze wel niet zo oud wordt als
de reuzeschildpad en de pareloester,
maar dat hij tbch behoort tot die groep
van levende wezens op onze aarde die
een respectabele leeftijd kunnen berei
ken. Zoals voor alle levende wezens
geldt ook voor hem de gulden regel, dat
de maximaal bereikbare leeftijd, een
grootte is die aan de soort is gebonden
en dat alle individuen van dezelfde soort
hieraan zijn gebonden. Dit sluit echter
niet uit, dat er binnen deze grenzen 'de
nodige speelruimte is.
VREEMDE INVLOEDEN
Het probleem bij de mens is, dat het
momenteel bijzonder moeilijk is om deze
vraag te beantwoorden, aangezien de
mens al sinds lang niet meer zuiver leeft
en aan een veelheid van vreemde in
vloeden onderworpen is.
Wat de mens enerzijds als gevolg van
de schadelijke invloeden van de bescha
ving aan jaren verliest, wint hij er an
derzijds weer bij door de meer hygiëni
sche omstandigheden waaronder hij
leeft en de ver ontwikkelde medische
wetenschap. Maar waar ergens de zui
ver natuurlijke haalbare leeftijd van de
mens ligt is bijzonder moeilijk vast te
stellen.
Ook aan cijfers uit het verre verleden
hebben we niet zo veel. Goed, we weten
dat de gemiddelde bereikte leeftijd in de
laatste eeuwen sterk is gestegen. De le
venskansen van de mens zijn groter ge
worden. Maar ook vroeger waren er
mensen die onder de slechte omstandig
heden van toen respectabele leeftijden
behaalden, evenals nu.
Onderzoekingen bij een groot aantal
mannen van boven de 80 wezen uit, dat
van hen ruim een derde ouders had die
dezelfde leeftijd hadden bereikt. Van de
negentigjarigen bleek zelfs 68 over
ouders te beschikken die ook erg oud
waren geworden en van de honderdjari
gen kwam vast te staan dat niet minder
dan 53 van hen ouders had die ook
deze hoge leeftijd hadden bereikt.
Deze resultaten stammen aardig over
een met het feit, dat men in elke stad
en in elk dorp wel families kan aanwij
zen waarvan bekend is, dat vrijwel' alle
leden daarvan hoge leeftijden bereiken.
Interessant is wat dat betreft een on
derzoeking die door Russische geleerden
werd gedaan in Georgië, waar zoveel
mensen bijzonder hoge leeftijden berei
ken. Hier bleek, dat het grootste deel
van de familieleden van honderdjari
gen, zoals ouders, grootouders, broers en
zusters ook dergelijke hoge leeftijden
behaalden.
Al deze factoren wijzen in een rich
ting die sterk doet denken aan een even
tuele erfelijkheid van het oud worden.
Door hygiëne, medische hulp e.d. zijn in
de laatste tientallen jaren de levens
kansen van de mensen sterk gestegen,
maar het staat vast, dat dit altijd nog
blijft binnen de maximum bereikbare
leeftijd en dat die slechts is weggelegd
voor enkelingen, hetgeen misschien ook
blijkt uit het feit, dat het percentage
honderdjarigen vrijwel gelijk blijft, in
weerwil van de moderne ontwikkelingen.
ais twee straten verderop en alles
wip! De wereld werd kleiner, heel
zelfs en dat allemaal door de uit
deling van een in 1847 geboren man,
•^aamd Alexander Graham Bell, die
iaren vocht voor een idee, worstel-
it de techniek om tenslotte te sla-
zijn fantasie in werkelijkheid om
eren. De telefoon, de „verrespre-
werd geboren en daarmee was het
.em van snelle communicatie over
i afstanden in wezen opgelost.
Lang gezocht Haar snel
communicatiemiddel
Reeds de volkeren in de oudheid had
den behoefte aan een systeem waar
door zij in staat waren berichten over
grote afstanden over te brengen. De
koerier, de man die een bericht monde
ling of schriftelijk overbrengt, is wel de
oervorm, doch men wist ook toen reeds
dat de tijdsduur voor overbrenging van
een bericht zeer belangrijk kan zijn en
dus kwam men tot een snellere methode,
amelijk die van de zogenaamde ,,fak-
telegraaf".
?paalde signalen met fakkels die in
echter- of linkerhand werden vast-
juden of bewogen, stelden code
orden, letters of cijfers voor. Dit sy-
iem werd reeds door de Assyriërs toe
past. Later kwam men tot nog andere
iethoden als het zwaaien met vlaggen,
signaalvuren op bergtoppen het slaan
op trommels of het geven van bepaalde
signalen op bazuinen, welke berichten
via een keten werden doorgegeven.
De werkelijke oplossing voor het grote
probleem schonk ons de grote natuur
kundige A. G. Bell.
Op 24 jaar hoogleraar
Alexander Bell was de zoon van een
spraakleraar aan het Univérsity College
te Londen, lector in de fonetiek te Edin-
burg en later te Kingston (Ontario). De
ze deskundige, dus de vader van de jon
ge Bell, vond de methode van de zoge
naamde visible speech" uit, waarbij
door middel van diagrammen van stan
den der spraakorganen onderricht ge
geven kon worden aan doofstommen.
Hij schreef bovendien een wetenschap
pelijk werk, getiteld „Science op Speech"
(de wetenschap van het spreken).
De jonge Alexander Graham Bell ge
raakte door de onderzoekingen van zijn
vader reeds spoedig vertrouwd met alle
problemen en wetenswaardigheden die
met de menselijke spraak samenhing.
Trouwens hij drukte de voetsporen
van zijn vader en werd nadat hij met
deze in 1870 naar Canada was gegaan,
in 1871 op de jeugdige leeftijd van 24
jaar hoogleraar fysiologie der spraakor
ganen te Boston (V.S.), een bewijs dat
deze knaap over grote capaciteiten be
schikte.
Reeds tijdens zijn eerste proeven kwam
de uitvinder op het idee te trachten de
spraak elektrisch over te brengen. Hij
zag de oplossing in het maken en over
brengen van elektrische stroomverande-
ringen langs een geleidende draad. Hij
trachtte door de spraak dergelijke
stroompjes op te wekken en deze op een
ander punt weer in geluid om te zetten.
Het laat zich nauwelijks raden, welk
een zware opgave de jongeman zich
stelde, maar hij had succes. In 1875
TTwam hij tot een oplossing.
Appelmoes is erg lekker bij een warme
maaltijd, maar wat voedingswaarde be
treft kan het de plaats van groente niet
innemen.
Bonen en erwten kunnen een vleesge
recht vervangen, wanneer u in de zelfde
maaltijd voor een melkgerecht zorgt.
Is het vitamine, dat we in het vroege
voorjaar voornamelijk uit citrusvruchten
en/of rozebotteljam of -siroop kunnen
opnemen.
Donkere broodsoorten moeten dagelijks
worden gebruikt (krop- bruin- of vol
korenbrood). Het is beter dan alleen
maar wit brood éten.
Eieren eten we bij voorkeur een paar
keer per week.
Fruit heeft rauw meer waarde dan ge
kookt; bovendien is het zo beter voor de
oefening van het gebit.
Groenten heeft iedereen zowel 's winters
als zomers dagelijks nodig (een flinke
hoeveelheid).
Havermout, boekweit en volkorenpro-
dukten van tarwe behoren tot de beste
bindmiddelen voor pap en andere nage
rechten.
Bij inmaak door diepvriezen zullen pro-
dukten van eigen erf het minst aan
smaak en voedingswaarde inboeten.
Jachten aan tafel is niet bevorderlijk
voor een goede stemming en spijsverte
ring; kan er de oorzaak van zijn dat
kinderen slecht eten.
Kaas is niet alleen een goede broodbe
legging voor eens een keertje, zij be
hoort dagelijks op tafel te komen.
Lever bevat een hoge voedingswaarde
(veel eiwitten, mineralen en vitamines)
en moet dus dagelijks op tafel komen.
Melk is een zeer waardevol produkt, dat
weet u reeds, maar gebruiken al uw ge
zinsleden er voldoende van? (tenminste
y, liter per dag).
Niertjes worden vaak verwaarloosd,
maar evenals lever zijn zij rijk aan voe
dingsstoffen. Gebakken of verwerkt tot
een pittige ragout smaken zij heerlijk.
GROTESTRAAT 90-94 TELEF. 05486-2951-2607 NIJVERDAL
en met september alle op de zon beluste
Nederlanders naar hun plaats van be
stemming te krijgen. De meer dan vier
honderd man personeel van Martinair
werkt onder hoogspanning.
Maar dan komt oktober-november
De luchtreizigers, die inmiddels bruin
gebrand weer in de dagelijkse sleur zijn
opgenomen, breken het hoofd niet over,
maar de' flightoperator wel. Hij zit met
een geweldige luchtvloot, die berekend
is op de topweekeinden en hij heeft er
geen, of nauwelijks passagiers voor. De
cijfers wijzen uit, dat meer dan 85
van het passagiersvervoer van de char
termaatschappij is geconcentreerd op
enkele zomermaanden, te beginnen met
mei en eindigend oktober.
De vliegerij dreigt op deze manier een
seizoenbedrijf te worden, net als de ex
ploitatie van strandtentjes bij Zand-
voort. Maar er is een groot verschil: een
DC 8 van vele miljoenen dollars is geen
strandtentje en een gezagvoerder van
een straalvliegtuig is geen strandoppas-
ser. Elk uur dat zo'n machtige luchtreus
aan de grond gekluisterd staat kost de
eigenaar geld. Heel veel geld. En daarbij
komt dan nog, dat het hooggekwalifi
ceerde personeel gedurende de slappe
tijd niet ontslagen kan worden.
Het is nog niet zo lang geleden, dat
Schiphol het domein was van dames en
heren, die per taxi of vaak zelfs door
een wagen met chauffeur bij de vertrek
hal werden 'afgeleverd. Vliegen was een
zaak van enkele uitverkorenen. Van
daag stappen pa, ma en de hele familie
uit de busIn de zomermaanden pas
seren vooral tijdens de weekends dui
zenden en nog eens duizenden vakantie
gangers de balies met de bagage-weeg
schalen. Ze hebben gekozen voor de
Vliegvakanties: voor hen begint het
feest van de vrije dagen en de afwisse
ling van de dagelijkse sleur op het mo
ment, waarop ze de internationale
luchthaven betreden. Want waar is meer
sfeer dan in zo'n vertrekhal?
Het vliegen is binnen het bereik van
de grote massa gekomen dank zij de
geweldige vlucht, die de chartermaat
schappijen hebben genomen. En dank
zij het feit, dat die „vliegtuigverhuur
ders" uit welbegrepen eigenbelang een
zeer nauw contact hebben gezocht met
de reisbureaus. Gezamenlijk hebben ze
een indrukwekkend offensief geopend
op de Nederlandse vakantieganger en
het ziet er niet naar uit, dat ze spoedig
genoegen zullen nemen met wat ze in de
afgelopen jaren hebben bereikt. In te
gendeel ze smeden nieuwe plannen om
nog weer nieuwe vakantiebestemmingen
te ontsluiten, om nog goedkopere reizen
te organiseren en om nog meer pa's,
ma's en kindertjes de luchtdoop te laten
ondergaan. De vliegvakantie staat
eigenlijk nog pas in de kinderschoenen.
Martin Schroder, de grondlegger van
de chartervliegerij in Nederland en op
dit gebied een der pioniers in dé hele
vliegwereld, heeft zijn bedrijf in luttele
jaren geweldig zien groeien. Hij begon
met een paar tweedehands toestelletjes;
nu kan hij een volledige luchtvloot in
zetten op het vakantiefront. Sinds eind
maart beschikt Martin's Air Charter
zelfs over een straalvliègtuig. Voorlopig
wordt nog een DC 8 gedurende de week
einden van de KLM gehuurd, maar
voordat het jaar om is zal dit trotse
toestel helemaal eigendom zijn van de
chartermaatschappij. Samen met twee
Convair Rolls Royce Propjets, drie DC
7c's, een DC 6A en 5 DC 3's zal de jet
het MAC insigne over de gehele wereld
voeren.
Gedurende enkele maanden per jaar
staan al deze machines vrijwel dag en
nacht „onder stoom". Vooral tijdens de
(lange) weekeinden wordt met elke be
schikbare plaats gewoekerd. De nieuwe
DC 8 (en het zal niet lang meer duren of
ook de enorme DC 9 zal beschikbaar
zijn) maakt dan per dag twee of meer
vluchten met vakantiegangers, 's Mor
gens een, retourtje naar Majorca en
's middags nog even vlug naar de Costa
Brava bijvoorbeeld. Er is een geweldige
organisatie voor nodig om van fnei tot
