Uil Hollens historie
Hef kon ook zonder socialisten
DODENHERDENKING
(§oede wenken
<=YY[oederdac)
geóckenken
Filmnieuws
KAMPIOENENDAG GB00T SUCCES
Ons voorgeslacht
Zegering Hadders
Wordt S.O.S. kampioen?
Stille tocht naar het monument
voor
Voor Sanatorium f 2400.-
Aantal patiënten neemt toe
Zaterdag 11 mei 1963
HOLTENS NIEUWSBLAD
pagina 4
Voor enige duizenden jaren, toen
Europa al meer en meer bevolkt raakte
en Nederland als geheel genomen be
woonbaar werd, vestigden zich aan de
Oostkant van ons land de eerste mensen
op de hogere gronden. In Overijssel,
Drente, Limburg en een deel van de
Gelderse Achterhoek zetten zij zich neer.
Zo kwamen ook op een goede dag de
mensen te Holten. Het zwerven had op
gehouden. Men verdeelde de grond en
begon voor eigen gelegenheid te boeren.
De eerste inwoners van Holten waren
de lees- en schrijfkunst niet meester.
Ook werden zij niet geholpen door de
Landbouwvoorlichtingsdienst. Het land
rond Holten werd echter goedgekeurd
voor vestiging. Er was alles wat de oer
mens nodig had. Weide en heide, over
vloedig bos en hoogten voor akkerland.
Er was broekland voor de koeien en de
ganzen en het grote eikenwoud zorgde
voor eikels voor de varkens.
De huizen, waarin men woonde, wa
ren hoog-gedakt.
Wij weten van die eerste Holtenaren
niet veel af; zij hebben geen sporen na
gelaten. Ja toch! Sporadisch wordt hiel
en daar nog een stenen hamer gevonden,
meest in de heidevelden. De eerste be
woners van deze streken kenden boren,
beitels, messen en zagen en dit alles van
steen. Ook was men vaardig in potten
bakken. De jagers maakten gebruik van
ronde stenen, waar zij feilloos mee mik
ten.
Wij zullen onze lezers eens meevoeren
naar die oude volkerenmaatschappij,
waaruit door de eeuwen heen Holten
groeide. Wij gaan eerst met de Holter
jagers mee van zo'n vijf duizend jaar
geleden. Tegenwoordig is een Holter
jager al blij met een paar hazen, een fa
zant of enige patrijzen, enkele reeën en
hoogst zelden een vos. Een reebok en
een vos is nu krantennieuws.
Nee, dan de Holtenaren uit de grijze
oudheid. Grof en klein wild te kust en
te keur. Een jachtacte was overbodig en
2en geweer evenzo. De jagers namen hun
slaven mee en die droegen 'n leren zak,
want Ter Horst en Co. te Rijssen was er
nog niet en dus waren er ook geen jute
zakken. Maar dat was geen bezwaar,
want de Holter jagers hadden huiden
genoeg en het looien van huiden hadden
ze danig onder de knie.
Des morgens vroeg kwam men bij el
kaar. De priesters, in het wit gekleed,
keken naar de hemel, naar de stand van
zon en wolken en naar de vlucht van de
vogels. Zij konden nog niet, zoals wij nu,
de knop van het radiotoestel omdraaien
en luisteren naar de weersverwachting
van de Bilt.
Waren alle tekenen goed, dan trok
men het bos in. Hetzij in de richting van
Bathmen of Rijssen, maar men moest
nauwkeurig de lemieten der markegren-
zen in acht nemen, want anders waaide
er wat. Die van Bathmen, noch die van
Rijssen lieten zich de plaggen uit de
vaalt maaien en wanneer het tot een
gevecht kwam, dan ging het op leven
en dood. Hoe meer verslagen vijanden,
hoe meer fijn bewerkte schedels men
kreeg om bier uit te drinken.
Maar goed, Holten toog ter jacht zon
der brokken te maken. De honderdman
was in iedere buurtschap de aanvoerder,
wij zullen maar zeggen de burgemeester.
Ook dat was men zó maar niet. Tegen
woordig benoemt minister zus of zo de
burgemeester, maar vroeger koos men
die heren zelf. Niks geen koninklijke of
ministeriële besluiten. Wanneer op een
droeve dag de hoofdman over honderd
door de vijand of door een wilde hengst
was doodgeslagen, of door een wilde
stier op de horens was genomen of ook
door een wild varken was verscheurd,
legde de volksgemeenschap de verslagen
hoofdman op een van twijgen gevloch
ten baar. Een met een dierenvel bespan
nen schild bedekte het lichaam, een
treurmars werd op de trommels gesla
gen en men droeg hem naar de inmid
dels opgebouwde boake, een soort plat
form.
Was de man zeer gezien geweest, aan
stak met zijn lievelingspaard dood en
dat kreeg ook een plaats op de boake.
Getrouwe knechts achtten het aan hun
stand verplicht zich zelf door de hals te
snijden en ook zij kregen een plaats op
de boake.
De boake was een houtmijt van res
pectabele omvang. Wanneer deze door
vuur verteerd was, deed men de resten
as in een urn van Holtens makelij.
Het bakken van aarewerk was spe
ciaal vrouwenwerk. De vrouwen van
Holten waren vele eeuwen geleden be
roemd door hun vlijt en bekwaamheid
en door hun scherpe tong.
De volgende dag, als het vuur was ge
doofd, zette men een heuvel op :t graf
en toog er dan op uit om het ondier te
vangen, dat de dood had veroorzaakt.
Van de jacht gesproken. Harco van
Holten, een geweldig jager, ging eens in
het markebos ter jacht; daar waar later
het Holterveen was. De man was nog
lang niet, waar hij wezen wilde, toen
hij een kanjer van een wilde varkens-
beer ontmoette. Harco dacht: dat is em!
De beer dacht net zo. Het dier wette
zijn slagtanden en ging in een woeste
ren tot de aanval over. Harco had maar
een lichte kei als wapen. Het werd tijd
om handelend op te treden. Hij mikte
driemaal en deed een gooi. In negen-en-
negentig van de honderd gevallen was
't raak en deze keer ook, want de wilde
beer lag ter aarde geveld.
Harco hief de strijdkreet aan en daar
kwamen de andere jagers al aangesneld.
De beer werd gevild, een flink vuur
aangelegd en men begon de buit te bra
den en daarna te verslinden.
Het v/as jammer voor de priesters,
ihaar toen die kwamen, v/as het voor
naamste van de beer al op.
De mannen tilden Harco op 't schild
en droegen hem zo naar de open plek
in het bos; daar, waar nu de kerk van
Holten staat. Hoe wij dat weten, wordt
later verteld.
Met eenparigheid van stemmen werd
Harco tot nieuwe hoofdman benoemd.
Men hield uitbundig feest, het bier was
weer best en daarna besloot men om op
nieuw op jacht te gaan en nu op wilde
stieren.
Deze jacht was natuurlijk alleen ver
gund aan vrije mannen. De schaapher
ders, de iemkers en de varkenshoeders
kwamen er niet aan te pas.
Er was in het markebos een geweldi
ge stier gesignaleerd. Det schone bos
van de marke is in onze dagen, dat wil
zeggen omstreeks 890 jaar na Chr., om
gewaaid en nooit weer ingepoot.
Onder leiding van Harco toog men ter
jacht. Vrouwen en grijsaards bewerkten
het land wel. Veel was er trouwens niet
aan te doen, want men kende nog maar
weinig vruchten.
Vol moed togen de mannen het bos
in om de stier, de schrik van Holten,
mores te leren. Daar kregen de honden
de lucht er van en luid blaffend vielen
zij aan. De stier zwaaide met zijn horens
en de eerst aanvallende honden vlogen
jankend de lucht in. Op het geschreeuw
van de mannen nam de stier de vlucht;
de Holter marke uit en die van Rijssen
in. Er werd in de marke van Rijssen
alarm geslagen en ook daar ging men
ter stieren jacht. Het ondier keerde zich
om en snorde de Holter marke weer in.
De Rijssenaren dachten eerst aan een
achtervolging, maar toen de stier hen
andermaal de horens liet zien, trokken
zij zich terug.
VAN COEVERDEN.
Vrijdag 3 mei sprak voor de afdeling-
Holten van de V.V.D. in hotel Holter-
man de heer R. Zegering Hadders, lid
van de Tweede Kamer en wethouder
van Emmen. In verband met de juist
plaats vindende aankomst der Canadese
gasten was de belangstelling voor deze
politieke bijeenkomst niet groot.
Als de balans opgemaakt wordt van
de afgelopen regeringsperiode van het
kabinet De Quay, dan kan als een be
langrijke factor worden beschouwd, dat
ons land rustig regeerbaar was met de
socialisten in de oppositie, al werd an
ders gevreesd, aldus de heer Zegering
Hadders, omdat domweg veel mensen
zulks niet geloofden en meenden, dat de
arbeidsvrede niet gehandhaafd zou kun
nen worden, als de socialisten niet aan
de regering deelnamen.
Er komen stakingen, zo redeneerde
men, als de regering in het sociale vlak
tekort schiet. Het huidige kabinet heeft
echter op het gebied van het bodem
pensioen, het weduwen- en wezenpen
sioen, de nieuwe invaliditeitswet (als in
terim maatregel) en op het gebied van
de lonen belangrijke beslissingen geno
men. Naar de mening van de heer Ze
gering Hadders zijn de mensen tevre
den; daarom zijn er geen stakingen en
blijkt, dat het voeren van een sociale
poiitiek geen monopolie is van de socia
listen.
De verschillende politieke problemen
besprekende, wees de heer Zegering
Hadders er op, dat ten aanzien van de
loonpolitiek de verantwoordelijkheid
meer fs gelegd bij het bedrijfsleven. Nu
gaan wij advies vragen bij de S.E.R., dat
de
SDOL kansloos tegen Holten
In een matige ontmoeting namen
Holtenaren al sriel een ruime voorsprong,
die de spanning verminderde en het spel
peil deert dalen. Enkele frisse aanvallen
in de beginperiode leverden snel en com
fortabele voorsprong op voor de thuisclub,
die zonder Brands en Ten Velde speelde.
Toch geloofden de spelers het wel; de gas
ten konden een doelpunt tegen scoren,
maar door te doorzichtig spel werden
verdere aanvallen zonder moeite onscha
delijk gemaakt. Na de thee, de ruststand
was 4—1, herstelden de Luttenbergers wel
het evenwicht, maar de aanvallen van de
Holtenaren waren toch gevaarlijker. Van
de goede kansen maakten alleen Klein
Velderman en Jansen ieder één keer ge
bruik. Al vóór het einde verlieten de toe
schouwers dan ook al deze tegenvallende
wedstrijd. Holten behield door deze zege
de kans op promotie naar de eerste klasse.
Holten bezet samen met Haarlese Boys de
tweede en derde plaats, met één verlies-
punt meer dan leider SOS. De andere
clubs zijn allen op vele punten achter
stand kansloos voor de ereplaatsen. Met
nog twee wedstrijden voor de boeg en de
kennis, dat slechts twee elftallen promo
veren, verwachten we, dat ook in de laat
ste ontmoetingen Holten zich van de beste
zijde zal laten zien: Geen woorden, maar
daden!
Holten 2-De Zweef 3 5—0
Vóór de rust hadden de Holtenaren ze
ker een dozijn goede kansen voorbij laten
gaan. Vaak allen met nog de keeper voor
zich, werden de mooiste kansen nog ge
mist. In de tweede helft ging het echter
wat beter en doordat H. Brands enkele
mooie akties van de rechtervleugel af
werkte, wist de thuisclub in haar laatste
thuiswedstrijd nog een ruime zege te be
halen.
Programma:
Zaterdag:
Holten c-SOS a
Zondag:
Holten 1-Bentel o i
Haarlese Boys 2-Holten 2
2.30 uur
12.uur
Zondagmiddag om half drie speelt „Mar-
kelo Vooruit" op het terrein bij café „De
Poppe" tegen „SOS" uit Hellendoorn.
Wint „SOS" deze wedstrijd, dan is zij
kampioen.
Dat de jongens uit Holten hun uiterste
best zullen doen om de titel binnen te ha
len, is duidelijk; maar het. zou niet de eer-
He koer zijn, dat een koploper struikelde
over de rode lantaarndrager.
is typisch liberaal en den. bewijs, dat er
niets verstard.
Als belangrijke punten van deze re
gering noemde spreker de bevordering
van de industriespreiding, de uitbrei
ding van het universitaire onderwijs, de
vereenvoudiging van de sociale wetge
ving, de voorbereiding van grote wer
ken enz.
Het enige, waarop ook bij de reges-
ringspartijen wat kritiek bestaat, noem
de spreker het woningbouwbeleid van
minister Van Aartsen. Als liberaal kon
spreker dat beleid echter wel onder
strepen. Z.i. liggen de moeilijkheden
meer in het overvragen van de confes
sionele partijen. Het gaat volgens spr.
om 5000 woningwetwoningen meer of
minder. Er wonen daarin echter veel
mensen, die daarin uit hoofde van hun
inkomen niet thuis behoi'en. Door op
schuiving kon hierin verbetering wor
den gebracht. De mensen willen zelf
graag bouwen. De heer Zegering Had
ders toonde zich dan ook een voorstan
der van het bouwen in de vrije sector.
Uitvoerig ging spreker in op de kwes
tie Nieuw-Guinea, die door de regering-
De Quay definitief is opgelost, en sprak
hij over de commerciële televisie. Daar
mede zijn geen miljoenen te verdienen,
volgens spreker, maar wel betere of al
thans meer gevarieerde programma's te
verwachten.
Sprekende over de toekomstige kabi
netsformatie zei de heer Zegering Had
ders, niet overtuigd te zijn, dat bij winst
van de socialisten de confessionele par
tijen niet met deze in zee zullen gaan.
Met betrekking tot de landbouw
merkte spreker op, dat de kleine boe
renbedrijven veel te veel een afspiege
ling zijn van het grote bedrijf. Zij zullen
zich veel meer op bepaalde onderdelen
moeten gaan specialiseren. Ook struc
tuurverbetering zal uitkomst moeten
benreng.
Als Koekoek en de zijnen baas worden
is het met de boer a la minuut gedaan.
Nadat de heer Zegering Hadders nog
tal van vragen had beantwoord, bracht
de voorzitter, dokter Rietdijk, hem dank
voor zijn komst naar Holten.
tftS i.v
De herdenking der gevallenen in de
laatste wereldoorlog had zaterdagavond
plaats door de stille tocht naar het
monument aan de Molenbelterweg
waar nadat een minuut stilte in acht
was genomen ds. R. A. Hoogkamp,
Geref. pred. een korte meditatie hield
naar aanleiding van het bijbelwoord
„Hem, die op de troon gezeten is, en
het Lam zij de lof en eer en de heer
lijkheid tot in eeuwigheid". (O'penb. 5
vers 13).
De liederen hammaaloth werden
gezongen als de Isrealieten hun grote
herdenkingsfeesten hielden in Jeruza
lem. Het zijn liederen van dankbaar
heid en aanbidding.
Want dat Israël als volk nog bestaat,
is omdat de Here hen telkens weer ge
nadig is geweest.
Er zijn bange tijden geweest. Als
een bende wilde hongerige dieren wa
ren de vijanden het land binnen ge
vallen. Als een woeste bergstroom wa
ren zij over het land gestroomd ver
woestend en vernielend.
Daaruit hadden zij zich zelf niet
kunnen redden maar de Here was hen
genadig.
Zij waren gevangen geweest als een
vogel in het net van de vogelvanger.
Maar de Here heeft het net verscheurd
en zij zijn ontkomen.
Is dat niet hetzelfde wat wij deze da
gen herdenken?
Als een opgezweepte zee stroomden
op 10 mei 1940 de vijandelijke legers
over onze grenzen.
Dat was het begin van vijf lange ja
ren van moord, deportatie en verwoes
ting. Wat is er veel verdriet geweest
en veel leed geleden.
En nog is er bij zo velen de droeve
herinnering aan hen die vielen. Maar
de Here was ons volk genadig en de
dag der vrijheid brak aan, en uit de
puinhopen van een verwoest land her
rees een vrij Nederland.
Maar zullen wij dan hen vergeten die
voor onze vrijheid de prijs van hun le
ven gegeven hebben?
Om hen die uit onze eigen dorpsge
meenschap vielen te gedenken zijn
wij vanavond hier maar wij herden
ken met hen ook al die andleren uit
ons volk, mannen en vrouwen, ouderen
en jongeren, in het bijzonder ook de
vele joodse landgenoten, die de zon der
vrijheid niet hebben zien opgaan.
Wij gedenken ook met dankbaarheid
de doden uit de geallieerde legers,
mannen van allerlei volk en taal, van
kleur en ras wiens stoffelijke over
schotten rusten op vele kerkhoven.
In het bijzonder gedenken wij de
Canadesen, de bevrijders ook van ons
dorp.
Sterke de Here hen die in hun leven
het stille verdriet meedragen. Brenge
deze avond ons weer tot bezinning, op
dat wij niet blij zijn met de vrijheid,
in Piëteit gedenken aan hen die vielen,
maar laten wij niet vergeten de Here
te danken die ons de vrijheid weer gaf.
KRANSLEGGING
Na de toespraak van ds. Hoogkamp
werden er kransen gelegd door burge
meester mr. W. H. Enklaar namen het
gemeentebestuur, door de h.h. E. Dik
kers en J. Geenhuizén namens oud
strijders en oud-illegalen, namens het
Chr. Jongeren Verbond (CJV) door
Annie Nijland en Henk Achterkamp.
Ook werd een krans gelegd door de
Canadesen die op uitnodiging van het
Ned. Oorlogsgraven Comité een week
in Holten op bezoek zijn. De heer G.
v. d. Bos, onder wiens leiding de stil
le tocht naar het monument plaats
had, herdacht de gevallenen door hun
namen één voor één te noemen.
Tijdens de kranslegging speelde
HMV het bekende „Blijf bij ons Heer".
De plechtigheid waarvoor grote be
langstelling bestand werd besloten met
het zingen van het eerste couplet van
het Wilhelmus.
In Gebouw „Irène" draait deze week
zondagavond de vrolijke Duitse amuse
ments- en schlagerfilms „Ramona". Een
fantastisch mooie kleurenfillm met in
de hoofdrollen de bekende sterren
Senta, Joachim Hansen, het bekende
banjo duo Jan en Kjel en vooral niet
te vergeten de wereldberoemde Blue
Diamonds, twee jongens met een gi
taar die overal een enorm succes oog
sten. Een film met tientopschlagers,
waarvan we hier onder meer noemen
de alom bekende titelsong Ramona,
Hello, Mary Lou, Blue Moon, Besame
Mucho, Tabu, Alo-ha-hoe. El Cum-
banchero, Marchen von Tahiti, Das
s?nd die Beine von Jacqueline, Dei-
Mann in Mond. De film Ramona is een
sprankelend vuurwerk van vrolijkheid,
dans en muziek, gespeeld door de
meest bekende sterren van deze tijd.
Het zal niet eenvoudig zijn om de
enthousiaste jeugd zondag allen een
plaatsje te bezorgen. Een programma
dat een felicitatie waard is.
Hellendoorn In liet ontspanningsgebouw
van het Sanatorium te Hellendoorn werd een
bijzondere bijeenkomst gehouden. Hierbij
waren o.m. aanwezig Dr. 3. van Haeringen,
directeur-geneesheer, mevr. Pels, directrice
en enkele leden van het hoofdbestuur en de
staf o.a.: de heer H. de Vries uit Hengelo,
penningmeester van het hoofdbestuur, de
heer G. H. van de Riet, administrateur van
het sanatorium en het voltallig' bestuur van
de z.g. „Kampioenendag'". Dit bestuur orga
niseert telkenjare voor de postduivenliefheb-
bers een tentoonstelling van kampioens-
duiven, uit praktisch het gehele land, die
dan ook terecht steeds een goede belang
stelling weet te trekken. Deze tentoonstel
lingen worden gehouden in het Cultureel
Centrum te Almelo.
De opbrengst van deze tentoonstellingen
worden beschikbaar gesteld voor het Sana
torium te Hellendoorn en 't Maria Paviljoen
te Delden, die om de 2 jaar de opbrengst
in ontvangst kunnen nemen.
Dit jaar was het sanatorium weer aan de
beurt.
Nadat de aanwezigen een kop koffie was
aangeboden en dokter van Haeringen een
welkomstwoord had gesproken, kreeg de
heer H. A. Strosser uit Almelo, voorzitter
van bovengenoemd bestuur, gelegenheid om
een kort woord te spreken. Voor de 10c keer
in successie werd een dergelijke dag georga
niseerd, aldus deze spreker, die de moeilijk
heden van het organiseren van een dergelijk
festijn, waar enkele maanden van voorbe
reidingen aan vooraf gaan, uiteenzette. Dit
jaar werkte nde natuur ook niet mee, maar
desondanks werd het dit jaar wel een top
jaar werkte de natuur ook niet mee, maar
Het deed de spreker een genoegen, om door
dit middel ook de zieke of zwakke medemens
te kunnen helpen, doordat van deze gelden
iets kan worden aangeschaft voor ontspan
ning of iets dergelijks, buiten bezwaar van
de kas van het sanatorium.
In welgekozen woorden dankte de genees
heer-directeur voor het prachtige bedrag dat
hierna onder couvert werd aangeboden, nl.
f 2400,—.
Dit bedrag was f 300, - hoger dan de vorige
keer, hetgeen dokter Van Haeringen de op
merking ontlokte, dat de Kampioenendag de
prijsstijgingen goed wist bij te houden en dat
dit bedrag alle verwachtingen weer had
overtroffen.
Dit bedrag was uiteraard zeer hartelijk wel
kom, ook al omdat door de stijging van het
aantal patiënten op het sanatorium ook weer
meerdere mogelijkheden moeten worden ge
schapen voor ontspanning op velerlei gebied.
Deze wees op de vele facetten en de veel
zijdigheid van de t.b.c. en dat er veel ge
vraagd wordt van het geduld der patiënten.
Gelukkig is er veel veranderd in de kwali
teit van de behandeling en bestaat er in de
toekomst minder kans op herhaling. Spr.
wees in dit verband op het goede werk van
de eonsultatiebureaux en het nut van de
bevolkingsonderzoeken, die min of meer
regelmatig plaats vinden. Als men zich
echter maar één keer laat onderzoeken,
heeft dit toch niet genoeg nuttig effect.
Spr. riep daarom wel op tot waakzaamheid.
Nu het sanatorium vrij goed bezet is, is het
bedrag dat werd ontvangen extra welkom,
en er zal zeer zeker een goede bestemming
/voor gevonden worden, ten behoeve van de
patiënten, waar deze binnen afzienbare tijd
dan ook wel meer van zullen horen en zien.
Ook de heer De Vries sloot zich gaarne bij
de gesproken dankwoorden aan en hij was
er van overtuigd, dat er voor dit bedrag een
verantwoorde bestemming zou worden ge
vonden.
Na dit meer officiële gedeelte bleef men nog
enige 'tijd gezellig bijeen.
