ÊÊM
Uit Hollens historie
Altijd liever
ifJJT'
&pct\£
Welvetóoitfd
lerkisiing leden gemeenteraad
Hengelaars wacht weer een nieuw seizoen
O€0TSE TETJtt naar het eiland Oraboma
Zaterdag 26 mei 1962
HOLTENS NIEUWSBLAD
pagina 3
Een drost, hij mocht dan een machtheb
ber zijn van groot formaat, was per slot
van rekening ook eens mens. De drost
besliste op het verzoek van de schout van
Bathmen goedkeurend. Zeventien arme
gezinnen zouden verhuizen van Bathmen
naar Holten. Dat was een mooi gebaar.
Maar de drost en de schout hadden er
niet op gerekend dat deze armen te Hol
ten niet welkom wiaren. Men herinnerde
zich de kerkesprake van de vorige week,
waarin de drost een plakkaat liet voorle
zen: van ik beveel dit en ik beveel dat.
Dit deed ook zeker iemand die zich de
führer van de edelgermanen noemde in
de jaren 19401945. Dit legde men als het
enigszins kon, niaast zich neer.
En nu was er de drost van Salland wel,
die heette op Arkelstein te resideren,
maar de Hotter marke was er ook. Zeven
tien arme gezinnen in het dorp, daar was
geen sprake van. Want het waren huiszit
tende armen. Lieden die van bedelen een
beroep maakten. En vaak hiadden zij ook
nog vrij grote gezinnen. Zodat Holten er
honderd bedelaars bij zou krijgen, klein en
groot- Men hield een markevergadering.
En de schout van Bathmen en de drost
van Salland kregen bericht dat de marke
besloten had om de volksverhuizing niet
in te willigen. De drost had zich laten
opwarmen en strenge plakkaten tegen de
Holtenaren uitgevaardigd. En nu weigerde
de marke. Vreemd volk!
En om kracht bij te zetten, slepen de
boeren hun messen op de Bentheimer
stenen gootranden. Om, als het nodig was
iedere vreemdeling aan het mes te rijgen.
DE DROST ALS GERECHTS
DIENAAR
De drosten waren de hoogste rechters in
Salland. En dit was een zeer voordelige
baan. Van iedere bcete was tweederde
voor de drost en één derde voor de pro
vincie Overijssel." Op bepaalde dagen hield
de drost zitting in de schoutengerichten.
Zo om de veertien dagen ging hij van
schoutambt tot schoutambt.
De zaken die daar behandeld werden,
waren hoofdzakelijk zware vergrijpen.
Lichte zaken werden voor de schout af
gedaan.
Wij zullen nu eerst vertellen wat onder
lichte zaken hoorde. Schelden en razen.
Vechtpartijen op de vuist. Verstoring van
de openbare orde (waaronder ook huis
vredebreuk). Het ingooien van glazen, een
zeer aantrekkelijke daad. Het stelen van
pluimvee. Het doodslaan van honden. Dit
laatste kwam ook veelvuldig voor.
De zware vergrijpen die voor de drost
kwamen bestonden uit zwaar lichamelijk
letsel toebrengen. Waaronder ook moord,
diefstal, het maken van vals geld, schooie
ren en bedelen van uitheemsen- Brand
stichten en het aanranden van vrouwen
(wat veelvuldig voorkwam). Het klinkt
vreemd, maar voor een moord in drift be
gaan, kreeg men vaak minder straf, dan
b.v. het stelen van een eikenboom, een
volwassen eik dan. De meest gangbare
straf voor een moord, bij een gevecht was
ongeveer vijf goudgulden boete en een
meed of wat haver. Wanneer men een
man neersloeg, dat de dood er op volgde,
die vrouwenschennis pleegde, volgde vaak
vrijspraak.
Stropen werd ook flink gestraft. In de
vroege middeleeuwen b.v. dertien hon
derd werd veel meer lijfstraffen toegepast.
Zo b-v. voor stropen, oren afsnijden en
ogen uitsteken. Handen afhakken en voor
kleine vergrijpen een vinger. Brandmer
ken kwam voor bij valse munters en
paardendieven. Maar veel booswichten
ontliepen hun straf door uitwijking naai
den vreemde.
Er was destijds geen burgerlijke stand
en het politieapparaat werkte gebrekkig.
Wanneer iemand hetrapt werd op het ste
len van hout bij blijk en schijn, d.w.z. op
heterdaad betrapt, dan zwaaide er wat.
In de middeleeuwen werd men daarvoor
opgehangen. Later kwam men daarvan
terug. Het ophangen van iemand bleek
voor de overheid een zeer onvoordelige
zaak. Voor het slachtoffer was het 't laat
ste oordeel. Daar kwam na de dood nog
iets bij. Het begraven in ongewijde aarde.
Ergens in een verstoken hoek van het
kerkhof, waar ter dood veroordeelden en
zelfmoordenaars bij elkaar begraven wer
den. Was dit een geweldige schande voor
het nageslacht, dat men na vier of vijf
geslachten nog kon horen, wanneer men
het elkaar bij ruzies, voor de voeten
gooide.
INa 1550 kwam daar verandering in. Een
slimmerik van 'n overheidsdienaar kwam
TWENTE - OOST-GELDERLAND -
MUNSTERLAND
Er is dezer dagen een nieuwe toeristen-
kaart uitgekomen, die dank zij een ini
tiatief van de VVV's Arnhem, Enschede
en Hengelo, in samenwerking met de
VVV-Münsterland en het Landesver-
kehrsverband Westfalen in Dortmund, tot
stand is gekomen.
Twente en Oost-Gelderland hebben op
velerlei gebied goede betrekkingen opge
bouwd met het duitse grensgebied. Reeds
geruime tijd leefde bij 'het Twents-Gel-
derse VVV en bij hun duitse collega's de
wens om een toeristenkaart uit te geven
van de gebieden Twente, Oost-Gelderland
en het uitgestrekte Münsterland, teneinde
de gezamenlijke attrakties van deze ge
bieden wederzijds te propageren.
Aangenomen wordt, dat deze interna
tionale samenwerking voor Nederland
een primeur is. De kaart ver-schijnt in
een oplage van 50.000 exemplaren, de
helft voor Nederland onder het motto:
„Vakantie in twee landen" en de helft
voor het duitse geibied onder het motto:
„Von Land zu Land".
Wij hebben er eerder al eens bij her
haling op gewezen, dat terzake van de
•bevordering van ons Vreemdelingenver
keer ook de VVV in onze gemeente dili
gent dient te zijn. De propaganda in :het
grensgebied aan de overkant zou ons ibe-
(ïlist geen windeieren leggen.
tot de ontdekking dat men een levend
mens meer dan eens onder het mes kon
nemen. Natuurlijk bleven er voor aarts-
misdadigers, vreselijke doodstraffen. Zo
als het levend uit elkaar trekken van
iemand door vier paarden. Het radbraken-
Het levend koken? Het levend aan repen
snijden. De mildste straf was het afslaan
van het hoofd met een zwaard. Maar hout
diefstal was wel het ergste vergrijp wat
ook de gemiddelde man van Holten wel
kon overkomen. En het was de meest om
streden overtreding. Immers hout was
men de gehele dag nodig. Alles was van
hout wat men gebruikte, bv. vaatwerk,
emmers, al het meubilair. Bedsteden met
de uitrusting. Landbouwgereedschappen
in de uitgebreidste zin- Denkt u eens even
in. Het inspan voor de wagen was gebro
ken. En je had toevallig geen essenhout
bij de hand, ook niet in je eigen bos.
Wat deed je dan anders, dan even het
markebos ingaan, daar stonden essen te
kust en te keur. Je droeg de es naar huis.
De markeveldwachter kreeg er lucht van
en hij greep je in de kraag. Dan moest je
binnen zoveel tijd voor de drost verschij
nen. Deed men dit niet, dan volgde in
beslagname van het roerend goed of af
kloving van de neus, wanneer men je in
de vingers kreeg. Dus je ging.
Wij leven nu in een mildere tijd. Essen
en eikenhout, behoorden tot de edele
houtsoorten. Dus de straf was zwaar en
de drost veroordeelde je tot vijftig gulden
boete. Kon je ze niet betalen, geen nood
De drost was bereid je erf over te nemen.
Zo kon het gebeuren dat je voor een on
nozel stuk essenhout een arm man werd.
Heel anders stond de zaak er in de
middeleeuwen voor wanneer je je vrouw
doodsloeg, wanneer zij op overspel betrap^
werd. De overspeler mocht je de deur uit
gooien maar daar moest het bij blijven.
Maar uen ontrouwe vrouw mocht doodge
slagen worden. Maar dat deed men niet
licht. Want men liep dan na verloop van
tijd kans, zelf door de naaste verwanten
der vrouw doodgeslagen -te worden.
Van Coeverden-
K.O.S.C.—HOLTEN 3—4
Verlossend voor de vele Holtense sup
porters klonk het eindsignaal in deze
spannende ontmoeting. De Holtenaren be
haalden een kleine, maar zeker verdiende
overwinning op de Ootmarsumse ploeg,
die in Holten toch wel beter spel liet zien.
In het begin van de competitie leed Hol
ten toen op eigen terrein een 43 neder
laag. deze keer waren de rollen omge
draaid. Door deze nederlaag is K.O.S.C-
uit de kopgroep teruggezakt naar de mid
denmoot. De Holtenaren hebben nu nog
een goede kans op de titel samen met
Haarlese Boys en Langeveen, allen met
negen verliespunten. Het Hellendoornse
S.O.S. heeft alleen nog een theoretische
kampioenskans. Holten startte in de wed
strijd tegen KOSC met de wind in de rug-
De gastheren kwamen dan ook al direct
onder druk te staan. Door Brands en Jan
sen kreeg' Holten een 20 voorsprong die
tot de rust gehandhaafd bleef. De thee
bleek de thuisclub goed te hebben gedaan.
Door het tempo te verhogen en iedere
schietkans te benutten konden de gas-
heren twee bressen slaan in de hechte
Holtense defensie. Toen echter misten zij
de kracht om door te gaan en daar profi
teerden de rood-zwarten weer van. Door
rechtsbuiten Stokkers verkregen de Hol
tenaren weer een verschil van twee doel
punten en toen leek de zege onbedreigd
maar Holten te gaan, maar een onver
wachte tegentreffer bracht toch nog een
spannend slotkwartiertje aan deze wed
strijd. De einduitslag werd toch 43 in
het voordeel van onze plaatsgenoten. De
Holtenaren zijn dit jaar in competitiever
band nog ongeslagen gebleven en speel
den de laatste wedstrijd in de volgende
samenstelling: doel: Vincent, achter: A.
Traanman; Joh. ten Velde en J. Traan-
man; midden: G- Brands en H. Jalving;
voor: Stokkers, G. Paalman, Klein Velder-
man, Jansen en H. Brands.
Wij hebben ons afgevraagd wat de oor
zaken zijn van het verrassende spel van
de Holtenaren in de laatste wedstrijden.
Onze conclusie is dat het moreel van de
Holtenaren bijzonder goed is en dat bo
vendien eindelijk een goede opstelling is
verkregen. Bovendien is het spel van Jal
ving op het middenveld van grote invloed
en de voorhoede schoot uit de laatste 8
wedstrijden niet minder dan 34 keer raak
en werd de Holtense defensie per wed
strijd gemiddeld één keer gepasseerd.
OMHOOG 2—HOLTEN 2
3—5
In de laatste wedstrijd van deze compe
titie hebben de Holtenaren een goede
wedstrijd laten zien. Door deze overwin
ning zijn de rood-zwarten definitief op
de tweede plaats gekomen met ruime
voorsprong op de concurrenten en slechts
drie punten achterstand op kampioen
Wierden 2. Holten begon in de wedstrijd
tegen de Wierdenaren goed en hadden al
snel een voorsprong door een doelpunt
van J. ten Velde uit een pass van Nijen-
dijk. Van de veldkansen profiteerden de
Holtenaren voor de rust nogmaals-
De tweede helft was nog geen minuut
oud toen de eerste Wierdense treffer tot
stand kwam. Even later lukte het de gast
heren zelfs de gelijkmaker te scoren door
een fout van do Tloltensc keeper af le
DE LIJST VAN CANDIDATEN VOOR DE STEMMING TER VERKIEZING
VAN DE LEDEN VAN DE RAAD DER GEMEENTE HOLTEN OP 30 MEI 1962
ZIET ER ALS VOLGT UIT:
1
2
3
4
C.-H.U.
P.v.d.A.
Algemeen Belang-
A.R.
V.V.D.
Veneklaas Slots, B. J.
Soer, H.
Klein Velderman, H.
Landeweerd, G.
Rietberg, J.
Jansen, A.
Sprokkereef, J. H.
Rietman, A.
Westerik, A.
Brands, G.
ten Berge, W.
Beldman, D.
Bosschers, J. II.
Meerman, H.
Nagelhout, geb.
van der Meulen, J.
Stegeman, H.
Broere, geb. Bos, B.
Klijzing, J. W.
Nijkamp, A. J.
Rietberg, G. J.
Veneklaas, L.
Wegstapel Jzn, E.
Beldman, J.
Beldman, II.
van den Bos, G.
van Geenhuizen Jr,
Rietman, G. W.
Pekkeriet, A. J.
Scholten, G. L.
J. F.
Wiggers, J.
Dikkers, E.
Calkhoven, J.
Nikkels, J.
Aanstoot, Joh.
Struik, H. J.
ten Wolthuis, J.
Kalfsterman, J. H.
Landeweerd, H.
Wechstapel, J. A.
Stukker, H. D.
Veneklaas, H. W.
Meyerman, G. J.
Viet, P.
Brinks, J.
Voordes, E.
Jansen, G. J.
Vlogtman, W.
Nijland, J. W.
Krikkink, B. J.
Oosterkamp, J.
BOERDERIJ AANGEKOCHT
De heer T. Hofman, veehandelaar aan
de Kolweg heeft zijn pand, aldaar, be
houdens goedkeuring van de hogere in
stanties verkocht aan de gemeente, die
de daarachter gelegen grond nodig heeft
voor de uitvoering van het uitbreidings
plan aan de Kolweg, het z.g. Kolplan,
waarop men thans reeds druk bezig is
straten aan te leggen en woningen te bou
wen.
De heer Hofman is - om zijn bedrijf te
kunnen voortzetten - door aankoop eige
naar geworden van de boerderij van de
heer D. Beldman Gzn. aan de Markelose-
weg (Aanstoot's Gerhard) met ruim 4 ha
van de daarbij behorende cultuurgrond.
SONGFESTIVAL LARENSE BROEK
Tijdens de school- en volksfeesten in
het Larense Broek op zondag, 17 juni a.s.
wordt daar een „songfestival" georgani
seerd waarvoor opgave voor deelname
open staat tot 6 juni a.s.
Gerry Kettelarij, de Larense Siw Malm-
kvist zal er zeker niet ontbreken, maar
misschien hebben ook Holtense jongelui
interesse om hieraan mee te doen. Een
aankondiging in dit nummer wijst hen de
weg daartoe.
OPBRENGST EMMABLOEMCOLLECTE
De onlangs met medewerking van de
heren H. Bosman, J. Paalman en H. J.
Pinkert door middel van een huis aan
huis collecte gehouden Emmabloemcol-
lecte heeft netto 1164,27 opgebracht.
straffen. De Holtenaren verkregen een
nieuwe voorsprong door ten Velde die
daarmee de hattrick verrichtte. Door E.
Schippers werd het zelfs 24 na een
mooie soloactie. Een voorzet van Ulfman
werd daarna nog door G. Vincent tot de
vijfde treffer omgezet. In de laatste mi
nuut wist de Wierdense midvoor de score
een beter aanzien te geven, door keeper
Paalman voor de derde keer te passeren.
Uit zestien wedstrijden verzamelden de
Holtenaren 26 punt.
JUNIOREN
Door de laatste wedstrijd tegen SVVN
met ruime cijfers te winnen zijn de Hol-
tenaren op gelijke voet gekomen met
SVZW uit Wierden.. Een beslissingswed
strijd is derhalve noodzakelijk om de
kampioen aan te wijzen. Ook al worden
de Holtenaren dit jaar niet weer kam
pioen, een feit is het toch zeker dat de
H.V.C. Holten over een uitstekende
jeugdploeg beschikt, waarvan de veren,
nog veel plezier kan hebben. De kan
sen liggen geheel open voor de kam-
pioensstrijd en we wensen de Holtenaren
veel succes in deze wedstrijd, die nog
vastgesteld moet worden.
PROGRAMMA
Zaterdag:
Holten CEnter Vooruit B 4.15 uur
HoltéiT D—De Zweef D 3.00 uur
Zondag:
Holten 1Sportlust 1 2.30 uur
B.A.T.O. JUDO.
De sportvereniging BATü aid. Judo,
verzoekt om het volgende mee te delen:
aanstaande dinsdagavond 29 mei van 8-9
uur, zal met de derde Judo-groep gestart
worden. Aanvankelijk zal dit een gemeng
de groep worden, d.w.z. jongens, meisjes
en heren zullen er deel van uit kunnen
maken. Na enige tijd zal de leraar elk lid
in een hem (haar) passende groep over
plaatsen; de elementaire beginselen wor
den dan gezamenlijk aangebracht.
Eventuele gegadigden kunnen zich ook
dinsdagavond nog opgeven aan de gym
nastiekzaal, Tuinstraat.
De vorderingen van de huidige Holtense
Judoka's (ruim 43) mogen zeer goed ge
noemd worden. Binnen niet al te lange
tijd zullen er vast >vel enige trotse Judo-
ers met een witte of gele band verschij
nen. Voor het behalen van deze banden
wordt pittig gewerkt.
Al met al kan gerust gezegd worden dat
Holten de Judo-sport een bijzonder goed
hart toedraagt.
Dasi zeker van frisse mond en witte tanden
rlnor
POEDER - ZALF - OLIE - ZEEP
De Hengelsportvereniging „De Riet
voorn" hield maandagavond in hotel Hol-
terman haar jaarlijkse ledenvergadering
onder voorzitterschap van de heer H. Hil-
verink, die in zijn openningswoord tal van
hoogtepunten uit het verenigingsleven in
het afgelopen seizoen de revue liet pas
seren en er o.m. op wees, dat in dat sei
zoen weer een behoorlijk kwantum bra-
sum in de Schipbeek werd uitgezet. Dit
geschiedde in samenwerking met de part
ner, de hengelvereniging „Ons Genoegen"
in Rijssen, waarmede de verstandhouding
ook nu weer uitstekend was.
De heer Hilverink gaf een uitvoerig
overzicht van de voorbereidingen welke
zijn getroffen voor het tot stand brengen
van een ontwerp nieuwe Visserijwet,
waarin de sportvisserij o.m. door middel
van de Algemene Hengelaarsbond ge
kend is en die bij aanneming door de Sta-
ten-Generaal een aantal belangrijke ver-
anderingen zal bi'engen in de beoefening
van cle sportvissei'ij.
Hij deelde nog mede, dat het hengelsei-
|zoen dit jaar niet op 1 juni zal aanvangen,
■zoals gebruikelijk, maar op Hemelvaarts
dag, donderdag 31 mei a.s. Dit kan voor
velen een buitenkansje zijn, alhoewel men
er z.i. rekening mede moet houden, dat
door het koude weer de vangsten voorlo
pig matig zullen zijn. Hoewel de maten
voor brasem en kolblei ad resp. 22 en 15
cm. met ingang van 1 juni a.s. waarschijn
lijk opgeheven zullen worden, adviseerde
hij de talrijk opgekomen leden bovenge
noemde maten voorlopig maar aan te hou
den, om eventuele moeilijkheden te voor
komen.
Bij het punt mededelingen maakte de
voorzitter bekend, dat verschillende leden
zullen deelnemen aan de door de Stichting
„Actie Zutphen" en de Hengelaai'svereni-
ging „Ons Belang" aldaar van 25 aug.-
8 september a.s. te gouden wedstrijd,
waaraan als le prijs verbonden is een
auto van 4500,- en voorts tal van andere
waardevolle pi'ijzen.
Het jaarverslag van de secretai-is, de
heer H. J. Oolbekkink werd wegens diens
vexixindering voorgelezen door de 2e se
cretaris, de heer H. G. Landeweerd te Wip-
pert. Daaruit bleek o.m., dat de vereni
ging op het einde van het verslagjaar 102
leden telde.
Blijkens het financieel verslag van de
penningmeester, de heer W. Oolbekkink,
is de positie van de vereniging niet ongun
stig te noemen en sloot het afgelopen
boekjaar met een batig saldo van 216.99.
Bij de bestuursverkiezing werden de
periodiek aftredende bestuursleden, de he-
ren H. Hilverink en G. H. Landeweerd bij
acclamatie herkozen.
Hierna- werd het programma voor het
komende seizoen vastgesteld, dat o.m.
vermeld een reisje op zondag 26 aug. naar
Ganzediep in Kampen, waaraan ook niet-
leden kunnen deelnemen, wedstrijden op
zondag 17 juni en 15 juli van 7-10 uur
voormiddags in de Schipbeek, een wed
strijd voor de jeugdleden tot en met 15
jaar op zaterdag 7 juli a.s. in de Schip
beek van 3-6 uur nam. en een clubavond
waarvan de datum en het programma nog
nader door het bestuur en twee leden zul
len worden vastgesteld. Als voorlopige
tijdsbepaling werden genoemd de maan
den maart en april 1963.
Aangezien de vereniging in Markelo
een groot aantal leden telt, werd als con-
tactpei'soon aangewezen de heer W. Oos-
terkamp, gemeentebode, aldaar, bij wie de
contributie kan worden voldaan en men
zich als lid kan aanmelden.
DUIF BEREnvTE TOPSNELHEID.
De duiven van „De Bergvliegers" heb
ben zaterdag deelgenomen aan de vlucht
vanaf St. Chislain, afstand 273 km., gelost
12.30 uur. De uitslag van deze wedvlucht
luidt: 1 J. Schoneveld 14.47.33; 2 G. Veld
huis; 3. J. Schoneveld; 4. J. Schone
veld; 5 C. W. Reves; 6 G. Steunenberg;
7 J. Schoneveld; 8 L. Gazan; 9 C. W. Re-
vess; 10 J. Aaftink; 11 L. Gazan; 12 J.
Schoneveld; 13 G. Veldhuisi; 14 J. Scho
neveld.
ÉDe prijs in natura viel ten deel aan de
:er G. Veldhuis, de poule werd ge won-
in door de heer J. Schoneveld. Als bij-
nderheid kan nog gemeld worden, dat
ue eerste duif een wel zeer bijzonder snel
le vlucht maakte van 119.6 km. per uur.
STAMBOEKKEURING IN
DIJKERHOEK.
Voor opname van merries in het warm
bloedstamboek werd vanwege de afdeling
Overijssel der V-L.N. dinsdagkeuring ge
houden te Dijkerhbek bij café 't Bonte
Paard.
De aangeboden merries waren van goed
gehalte met zelfs een enkele uitblinkster,
zodat de keuring een zeer goed verloop
had.
Opgenomen werd van het Gron. type
de merrie van G. J. Flierman te Bathmen,
A. Stegeman te Bathmen en van J. Me-
kenkamp te Markelo. Van het Gelders
type de paarden van M. Harmelink te
Bathmen en G. H. Krieger te Holten, wel
ke laatste ook een merrie zag ingeschre
ven van het Gron. type.
Blijkens mededeling van de jury zal het
geen vei'wondering baren, wanneer straks
bij de premiekeuring mocht blijken, dat er
een enkele mei'rie naar voren komt met
een hoger predicaat onderscheiden. De
jury was nl. goed voldaan over het voor
gebrachte materiaal.
37. Een grootse daad.
Maar Bram Steng was toch de kwaaiste
niet, dat bleek hier. Hij draaide zich om
en wenkte Jan met de Handjes en Jan
met de Tandjes, die schoorvoetend en
schuchter naderbij kwamen.
„Zo, kerels"! zei Bram Steng met een
basstem, toen de twee inbrekers met. de
hoed en de pet in de hand voor hem
stonden. „Het is niet, omdat jullie het
verdiend hebben, maar omdat meneer
Teur, die hier achter mij staat, een goed
woordje voor jullie heeft gedaan. Maar
onthou, dat je van mij niks gekregen
had. Maar die meneer Teur zei tegen
je een mens niet mocht laten verhon
geren. Hier in die kist zitten scheeps-
me, dal. jullie ook mensen waren- en dat
beschuiten. Eet daarvan, zoveel je wilt,
maar blijf er verder met de lange vin
gers van af! Als ik merk, dat er één
van jullie meer neemt, dan hij eten kan,
slinger ik hem zo in het water! Nou,
vooruit, eet!"
Dat lieten de twee Jannen zich niet
herhalen. Ze grepen in de kist en be
gonnen met hongei-ige gezichten in de
harde beschuiten te happen.
