Uil Hollens historie
hengelo's)
bier
Oiploma-uitreiking
Lagere Landbouwschool
DAMPO
OOTJE TEL It naar het eiland Oroboma
ook hier!
m
.ndPl' Voor hel Iw»
SS- Baby-huidje
7BABYDERMSSS?®»
Vele ongelukken met kinderen kunnen voorkomen worden
Eindles Bedrijfsleercursus te
Bathmen
verkouden
Zaterdag 21 april 1962
HOLTENS NIEUWSBLAD
pagina 3
DE HOLTER ARMEN
Een eeuw of drie geleden had Holten
onder de vele problemen ook een ar-
menprobleem. Dit stond niet op zich
zelf. In alle dorpen en steden, langs de
grote weg van Deventer naar de Mun-
sterse grenzen, heerste armoede.
De Schoutinne was zogezegd gestor
ven. De familie Egbertoom, die zich zo
gespitst had op de erfenis greep er
naast. Dit kwam zo. Op 9 juli 1816 was
er te Holten een armenstaat gesticht.
Dus het begin der Gouden Eeuw was
voor Holten niet rooskleurig. Trouwens
voor heel Twente en Salland niet. Va
derlandse geschiedschrijvers mogen dan
hoog van de toren blazen over de 17e
eeuwse welvaart. In het Oosten des
lands merkte men daar weinig van.
Toen het testament van de overleden
Schoutinne werd geopend, greep de fa
milie Egbertoom er naast. De erfenis
van de schoutenvrouw ging voor een
deel naar de armenstaat. Voor een an
der deel naar de kerk. De kerkmeesters
wisten er wel weg mee, want reeds in
1617 werd de kerk gerestaureerd en ook
de armen geholpen.
Voor de familie een vernietigende
slag. De oude geldwolf Egbertoom sloeg
aan het malen. En terwijl men druk
doende was de kerk van versierde gla
zen te voorzien en Holten aan een goed
lopende torenklok hielp, hing Egbert
oom zich op in 'n kopwilg in het broek
land. Huwelijken mislukten. Er kwam
krakeel onder de kinderen en Garritjen
schaamde zich diep. Zij trok terug naar
Diepenveen. Zij wilde er te Holten
niet op aangekeken worden dat haar
man zich verdaan had. De drost van
Salland wees een nieuwe schout aan,
die kocht het huis van de vroegere
schout. En de Holtenaren verdeelden
reeds de grond die ten verkoop zou
worden aangeboden van wijlen Egbert
oom. In stilte werd de boer begraven.
De zonen en dochters van Egbertoom
vertrokken de een na de ander uit Hol
ten. Er kwam een openbare verkoop.
Deventer heren en Holtennaren zetten
zich schrap. Een Holtense varkenskoop
man van christelijke huize kocht het
huis van Egbertoom om er zijn zaak
te drijven. Men had hem volgens zijn
zeggen de prijs schandalig opgejaagd.
Maar, zo sprak de vaskenskoopman,
het is het aardse goed maar. De erfenis
van de schoutinne deed intussen haar
dienst. Nog twintig jaar lang kon de
kerk er mee vooruit.
EN DE ARMEN?
Och men was te Holten menselijk.
Men deed voor de armen wat men kon.
In Deventer, de rijke bloeiende koop
stad, voelde men de welvaart van de
gouden eeuw ter dege. Verschillende
lappen grond en ook het erve door de
Siepel bewoond, gingen in andere han
den over. Er woedde een hevige strijd.
Enerzijds tussen het volk van Holten
bQeren en burgers zetten zich schrap
tegen het opdringen van de Deventer
heren.
NIEUWE MOEILIJKHEDEN
De Holtenaren hadden het bezit van
een mensenleven zwoegen; het grond
bezit van Egbertoom en Garritjen ge-
liverdeerd. De ploegen van andere
Holtenaren scheurden in het voorjaar
de landen open. Maar in het Broekland
was bij duistere maan en stormachtige
avonden een licht in een kopwilg te
zien. De markerichter gaf opdracht de
wilg om te hakken. Maar dit gebeurde
niet. Niemand van het toen nog zeer
bijgelovige volk durfde de wilg te kap
pen. Iedereen vreesde behekst te zullen
worden. De predikant preekte zelfs van
het teken in het Broekland. Want de
toenmalige predikant geloofde ook aan
heksen en spoken. Deed de man dit niet
dan zou hij zich niet hebben kunnen
handhaven. Naarmate van haar schrale
voorspoed, zorgde de gemeenschap van
Holten voor haar armen. Er waren er
voor Holten te veel. En de Holtense
vooraanstaanden, de dorpsmannen, de
markerichter en de holtrichter, kwa
men ook niet op de gedachte de armen
aan het werk te zetten. Natuurlijk bij
zomerdag, dan was er veel werk. Maar
wanneer de oogsttijd voorbij was, zat
Holten opgescheept met thuiszittende
armen.
DE ZANDVERSTUIVING
In het jaar 1630 begon het zand te
verstuiven. Wat de oorzaak was van de
zandverstuiving staat niet vermeld.
Maar wel, dat het een plaag werd van
de eerste rang.
Bijgelovige lieden gaven de schuld
aan de geest van Egbertoom, die op
aarde geen rust kon vinden en nu al
lerlei ondeugd uitprakkezeerde om het
volk van Holten te pesten.
Spoken en boze geesten waren in die
dagen een gewillige kapstok om er alle
rampen en tegenspoeden aan op te han
gen. Wij zijn eerder geneigd te geloven
dat men de aarde van het noodzakelijke
dek beroofd had, door te veel schollen
(heideplaggen) te steken. En dat daar
naast de schapen, men had ze in die da
gen in Holten bij honderden, de jonge
heidesprietjes afbeten. De wind kreeg
vat op het schrale zand van de Holter-
berg en de zandverstuiving nam een
begin. Op de markevergaderingen be
sprak men honderd en twintig jaar
lang de zaak hoog en breed. Maar wan
neer in maart de schrale droge dagen
kwamen, dan woei het scherpe zand
over de roggeakkers en bedierf het
jonge gewas. Naar ons nader is geble
ken groef men ook zand, waarvoor is
ons niet bekend, want het dorp Holten
ligt hoog en droog aan de rand van de
es.
VAN COEVERDEN.
MEIMARKT ZONDER BIGGEN
De donderdagmorgen gehouden mei-
markt beperkte zich tot een kramen-
markt en de aanvoer van bloemen en
planten. Door het vervoerverbod van
varkens in verband met het in deze om
geving heersende mond- en klauwzeer,
miste zij de echte sfeer van de biggen-
markt, welke in normale omstandighe
den ten getale van enkele honderden
stuks worden aangevoerd. Ook was er
geen rundvee; een verschijnsel, dat zich
reeds meerdere jaren voordoet.
De belangstelling was dan ook niet zo
groot als andere jaren. Blijkbaar ook,
omdat men de meimarkt op donderdag
26 april verwacht had. Deze datum ver
springt echter, wanneer de oorspronke
lijk geplande eerste markt in januari op
de tweede donderdag valt.
Er vielen stemmen te beluisteren, die
spraken over de wenselijkheid van een
wekelijkse warenmarkt. Van de zijde
der marktkoopliedenvereniging is hier
voor al eens aandrang op de marktcom-
missie uitgeoefend.
VEEL VREEMDELINGEN
VERWACHT
Wanneer het huidige voorjaarsweer
blijft aanhouden, worden zaterdag veel
vakantiegangers in Holten verwacht. De
hotels zijn zo goed als volgeboekt, de
zomerhuisjes voor ongeveer twee-derde
deel, de N.R.V. komt met 'n gezelschap
van 50 personen naar Holten en als de
voortekenen niet bedriegen, zal er za
terdag ook vraag naar verblijf in de
pensions zijn. Dan zullen tal van vreem
delingen zonder voorafgaande logiesbe-
spreking bij de V.V.V. aankloppen. Het
V.V.V.-bureau zal zaterdag dan ook tot
6 uur geopend zijn en mocht het nodig
zijn, dan zal de administrateur, de heer
Kers, ook na dat uur zeker bereid zijn
de mensen met informaties voort te
helpen.
In zijn inleiding, welke de heer Hof te
Koesveld, directeur-arts van de Prov.
Vereniging „Het Groene ivruis" maan
dag tijdens de jaar vei s«»ucring van de
plaatselijke Groene Kruisvereniging
heeft gehouden, heeft deze er op gewe
zen, dat veel ongelukken in en om het
huis en met name van kinderen, ver
meden kunnen worden, door grotere
aandacht aan de gevaarlijke objecten in
en om de woning te schenken.
Per jaar komen 2000 slachtoffers om
door het verkeer, 500 door bedrijfson
gevallen en 1500 in en om het huis.
2500 kinderen worden blijvend inva
lide en er worden gemiddeld 40 kinde
ren per dag in de ziekenhuizen in Ne
derland wegens ongevallen opgenomen.
Deze cijfers geven ons wel iets te den
ken.
Talloze voorbeelden somde de heer
Hofte Koesveld op, die aanleiding zijn
tot deze ongevallen. Bij baby's gestikt
in het wiegje, omdat moeder èr een
kussentje in wil hebben, val van de af-
kleedtafel, veiligheidsspelden die door
geslikt worden, ingezeepte kinderen la
ten vallen, verbranding door kruiken, 't
geven van snoepjes door oudere kinde
ren enz.
Kleuters moet men het goede voor
beeld geven, ook opvoeden, niet alleen
beschermen, aldus spreker.
Ongelukken komen voor door ver
drinking in vijvertjes, teilen en derge
lijke. Verbranding b.v. tijdens de was
dag, verkeerd plaatsen van een steel
pannetje (steel altijd naar achter), met
lucifers spelen, petroleumkachels om
lopen, te laag zittende stopcontacten,
overkoken van pannetjes op het gas, val
van de trap (keldertrappen), van een
trapleer, val uit een raam, snij wonden,
het drinken van vergiften, petroleum,
benzine, abro.
Uit een proefschrift van Dr. Baaij is
komen vast te staan, dat 38 van de
ongevallen van kinderen aan de onop
lettendheid van de ouders moet worden
toegeschreven, 41 door onzorgvul
digheid van de zijde van de kinderen
zelf. Veel moet hier dan ook worden ge
zien als een gebrek aan de opvoeding in
Donderdagavond van de vorige week
had in de Lagere Landbouwschool te
Bathmen de diploma-uitreiking plaats
van de aldaar in dit winterseizoen ge
houden bedrijfsleercursus.
De eindles werd bijgewoond door de
heer J. A. Sprokkereef namens 't Rijks-
toezicht en door de heren B. J. J. Groot
Bronsvoort, J. W. Denneboom en J. W.
van Schooten, allen leden van de Com
missie van Toezicht.
De heer Sprokkereef reike de diplo
ma's uit en wees er op, dat het in de
huidige tijd meer dan ooit noodzakelijk
is, dat de boeren economisch leren den
ken en handelen. In het verleden heb
ben wij alleen aandacht besteed aan de
technische ontwikkeling, maar daar wij
nu produceren voor de wereldmarkt, is
de economische kant van de bedrijfs
voering veel belangrijker geworden.
Het verheugde hem dan ook zeer, dat
het belang van het volgen van de be
drijfsleercursussen steeds meer wordt
ingezien en wenste de gediplomeerden
van harte geluk met het behaalde suc
ces. Tenslotte wekte hij hen op om
straks ook nog de bedrijfsbeheercursus
te gaan volgen als meer praktische af
sluiting van het nu afgelegde theoreti
sche gedeelte.
Namens de Commissie van Toezicht
feliciteerde de heer B. J. J. Groot Brons-
voort de cursisten en wekte hen op om
met open ogen de ontwikkeling in EEG-
verband te volgen.
De heer H. Dinkla uit Deventer, een
van de leerkrachten van deze cursus,
bond de leerlingen op het hart om naast
deze richting door de ouders. De ouders
kunnen er veel aan doen, aldus dokter
Hofte Koesveld, door het kind de geva
ren te leren zien.
Spreker wees in dit verband op het
grote gevaar van aanrechtkastjes met
allerlei voor de kinderen gevaarlijke
stoffen (men moet ze hoger zetten) en
op de gevaren van toiletwaters, tablet
jes enz. in slaapkamers.
Hij waarschuwde voor het gebruik
van pinda's voor kleine kinderen en
voor gevaarlijk speelgoed.
De korte film, welke hierna door de
heer Hofte Koesfeld vertoond werd, gaf
een onmiskenbaar duidelijk beeld van
de vele gevaren, die het kinderleven be
dreigen, als de ouders zelf onvoldoende
oplettend zijn en zelfs als zij wel overal
acht op slaan.
De voorzitter van het Groene Kruis
heeft dokter Hofte Koesveld hartelijk
dank gebracht voor -zijn leerzame cau
serie.
VOOR SIMAVI
De collecte voor Simavi heeft in onze
gemeente f 184.opgebracht.
het technische en economische, de men
selijke kant van de zaak vooral niet te
vergeten. Ons mens zijn mag niet in hét
gedrang komen door de moderne ont
wikkelingen.
Door de cursisten werd hierna een ro
kertje aangeboden aan de docenten en
een woord van dank gesproken door de
heer A. E. J. Grootentraast.
Tenslotte dankte het hoofd van de
cursus, de heer H. Wisselink, allen voor
de gesproken woorden en de medewer
king aan het welslagen van deze cursus.
Hij wekte de jongeren op om niet op de
drempel te blijven staan, maar werkelijk
de daad bij het woord te voegen, door
aktief deel te nemen aan het organisa
tiewezen, studieclubs e.d., ten einde, niet
achter te raken.
De geslaagden waren: T. Brilman, W.
F. Stegink en M. in 't Hof uit Bathmen;
A. E. J. Grootentraast en A. J. Lende
rink uit Heeten; A. J. Heinneman, J. B.
Jansen en H. Rietman uit Schalkhaar;
J. W. Rensen en H. D. Klaasses uit Hol
ten; J. H. Mark voort uit Markelo; J. H.
Meuleman uit Wesepe.
In zaal Braakhekke had de uitreiking
plaats van de diploma's der Lagere
Landbouwschool. Hierbij waren onder
andere aanwezig de waarnemend bur
gemeester van Bathmen, mr. W. II. En
klaar, de wethouders Volkers en Mark
voort, de inspecteur van het Land- en
Tuinbouwonderwijs, de heer Ir. J. W.
van de Wal te Hengelo; de directeur
van de middelbare Landbouwschool te
Hengelo, de heer Valkeman; besturen
van Coöperaties, O.L.M. afdeling, Jon
gerenafdelingen; het hoofd der dorps
school de heer K. Klaverdijk; de heer
v. d. Wildt, pluimvee-decteur, leer
krachten van de school; het schoolbe
stuur en de ouders van de leerlingen,
alsmede het oudhoofd der lagere land
bouwschool, de heer I. I. Tick.
Deze werden allerhartelijkst welkom
geheten door de direkteur der Land
bouwschool, de heer Wisselink.
Het is, aldus de heer Wisselink, nu
een bijzondere dag voor ouders en leer
lingen. Ik ben erg blij dat alle jongens
hier kunnen zijn - om na drie drie jaar
die achter de rug liggen - het diploma
in ontvangst te kunnen nemen.
Spreker liet 5 gediplomeerden een in
leiding houden, t.w. Gerrit Grotenhuis
over „Moderne voederwinning"; Teunis
Jansen over „De teelt van snijmais of
bieten"; Gerrit Klein Hegeman over
„Mechanisatie"; Henk Meyer over
„Heeft het paard op deze bedrijven nog
toekomst" en J. A. Podt over „Het klei
ne bedrijf".
De leraar Lok testte de jongens met
hersengymnastiek over hun kennis van
landbouwwerktuigen, terwijl de lera
ren Brinkhuizen en De Boer dit deden
over de veeteelt. De kennis hierover
viel best mee.
De heer De Vries maakte enkele op
merkingen over domme fouten die bij
het examen gemaakt zijn. Meestal komt
dit door te veel haast en ook de moei
lijkheid om zich in de Nederlandse taal
behoorlijk uit te drukken. De heer De
Vries gaf op humorisitsche wijze enkele
van deze vergissingen weer.
INSPECTEUR SPRAK
Na de pauze kreeg inspecteur v. d.
Wal het woord.
Dit is niet de eerste keer dat ik bij
een eindexamen ben. Als ik Bathmen
vergelijk bij andere scholen dan heeft
deze school het er goed afgebracht. Spr.
gaf zijn oordeel over de vijf inleidingen
die gegeven waren en gaf nog techni
sche toelichtingen hierop. De heer v. d.
Wal sprak over de grote vooruitgang in
de landbouw, waarvan o.a. de mecha
nisatie een onderdeel vormde.
De lagere landbouwschool in Bath
men was eerst een eenmansschool, maar
is thans een school met veel leerkrach
ten. Zij is de laatste tijd sterk uitge
breid, o.a. met een lokaal waar mecha
nisatie wordt onderwezen.
Wat de mechanisatie in het bedrijf
betreft, aldus de heer v. d. Wal, moet
men eerst rekenen en nadenken of me
chanisatie op het bedriif verantwoord
is.
Dus, eerst denken en dan doen.
VERDER GAAN
Spreker zei, dat deze eindles geen
laatste les mag zijn. Men moet tenmin
ste nog een bedrijfseconomische cursus
volgen^ maar nog beter is nu naar de
Middelbare Landbouwschool te gaan.
Want voor elke jonge boer zal er
steeds een toekomst in de landbouw
zijn. Ouders, laat uw kinderen leren, dit
is toch het minste wat U de kinderen
mee kunt geven. Maar laten uw kinde
ren ook meepraten op de boerderij, dan
leren ze nu wat ze later zelf moeten
doen. Ook een hechte band met de coö
peratieve organisaties is gewenst.
De heer v. d. Wal had veel lof over
de wijze waarop directeur en leerkrach
ten hun taak hebben opgevat.
De heer Wisselink reikte hierna met
een toepasselijk woord de diploma's uit.
Hij feliciteerde de geslaagden met het
succes. Wij hebben geconstateerd dat
er de laatste maanden hard is gestu
deerd. Ook spreker hoopte dat de va
ders van deze gediplomeerden hun
zoons zich in de gang van zaken op de
boerderij zullen laten inwerken, maar
tevens ook in het administratieve ge
deelte, n.l. de boekhouding. Wat de
zoon nu misschien niet mag doen, moet
hij wel over 10 jaar doen.
Onderwijs is mooi, maar waardeloos
als men het niet voortzet, aldus de heer
Wisselink.
Burgemeester W. H. Enklaar sprak
namens Commissie van Landbouwon
derwijs in Overijssel en het hoofdbe
stuur van O.L.M. en tevens als waarne
mend burgemeester van Bathmen.
Spreker, memoreerde dat dit een be
langrijk moment is in ret leven van de
geslaagden. Dit is de eerste stap, en nu
maar weer verder naar een volgende
stap. Van de kennis die jullie vergaard
hebt, aldus W. H. Enklaar hoop ik dat
deze in de praktijk gebracht zal wor
den. Ook burgemeester Enklaar hoopte
dat de ouders aan de jongens de kans
zullen geven dat ze hun kennis in de
praktijk kunnen brengen.
Spreker roemde de directeur der
school, de heer Wisselink en de leraren
voor de grote werklust en de toewijding
die ze bij hun onderwijs aan de dag
hebben gelegd. De burgemeester sprak
de hoop uit dat de opgedane kennis de
gehele landbouw ten goede zal komen.
DE BESTE LEERLING
Spreker deed het groot genoegen dat
hij namens het hoofdbestuur van de
O.L.M. aan de beste leerling van de
cursus T. Jansen (Bathmen) een boek
kon uitreiken. Met een hartelijk felici
tatiewoord werd hem het boek over
handigd.
De heer Valkeman, directeur van de
Middelbare Landbouwschool stelde het
zeer op prijs dat hij bij de uitreiking
tegenwoordig mocht zijn. Ook hij feli
citeerde de geslaagden en spoorde hen
aan om verder te studeren, b.v. een
economische bedrijfscursus of nog be
ter naar de Middelbare Landbouw
school, want de kwaliteit van de boer
moet nog beter worden. Spreker was
verheugd dat al enkele geslaagden van
plan zijn om deze school te bezoeken.
De heer H. in 't Hof, die o.a. het woord
voerde namens 't schoolbestuur, de afd.
Bathmen der O.L.M. en de plaatselijke
Coöperaties spoorde ook aan, dat de
geslaagden verder zullen studeren.
Grote lof zwaaide hij de heer Wisse
link en de leraren toe voor het uitste
kend onderwijs.
Maar alle geslaagden, aldus de heer
In 't Hof, moeten een goed inzicht in de
toekomst krijgen en daarom met veel
energie achter de coöperaties en organi
saties staan, want deze zijn onmisbaar
voor de boer.
De heer W. Aalpol voorzitter van
„Jong Holten" sprak namens „Jong
Bathmen, Colmschate en Holten" zijn
gelukwensen uit en spoorde de geslaag
den aan zich aan te sluiten bij een jon
gerenorganisatie.
Namens de geslaagden bood Teunis
Jansen de directeur, de leraren en hun
dames een gezellige avond aan.
Tevens bracht hij hen hartelijk dank
voor het prettige en de uitstekende
lesgeving.
De heer Wisselink bracht aan alle
sprekers hartelijk dank voor de pret
tige woorden op deze avond gesproken:
GESLAAGDEN
De geslaagden zijn: J. W. Beltman,
Averlo; A. G. Flierman, Heeten; E. J.
Meuleman, Wesepe; G. Grotenhuis, T.
Jansen, G. H. Nijenhuis, J. W. Rattink
en A. H. Nikkeïs uit Bathmen; H. W.
Lubbersen, H. G. Stegeman en G. D. W.
Tuitert uit Haarle; G. D. Klein-Hege-
man, G. Nijland. J. A. Podt, J. W. Sche
perman uit Holten; J. W. Schorfhaar,
Rijssen; G. H. J. Meyer, Markelo en B.
Schutte, Bathmen.
PAASVUREN
De belangstelling van de tijdelijke
gasten zal zeker uitgaan naar de paas
vuren, waarvoor reeds meer dan 15
aanvragen bij de burgemeester- zijn in
gediend. Het sportdal zal niet het ge
bruikelijke grote vuur hebben, maar de
jongens van de Noorderberg zijn al van
af de Overijsselse biddag voor het ge
was bezig het z.g. baokholt bij elkaar te
slepen, dat in de Lokerenk aan de voet
van de Zuurberg tot een grote brand
stapel zal worden opgetast. De Noorder
bergers kennende, twijfelen wij er niet
aan, dat ook de senioren nog hun steen
tje zullen bijdragen om er een enorm
paasvuur van te maken.
32. Geen brandnetel en geen
cactus.
Toen Jan met de Handjes en Jan met
de Tandjes een poosje op dezelfde ma
nier op Oroboma rondgedoold hadden,
hield Jan met de Handjes plotseling de
pas in en hield ook Jan met de Tandjes
staande.
„Kijk nou es!" zei 'hij verwonderd en
een beetje angstig, „wie lope daar? Dat
sijne twee bekende!" „Goed gesien,
makker!" antwoordde Jan met de Tand
jes, met het hoofd knikkend. „Me kop
deraf as dat niet die ouwe Bram Steng
is met dat miezerige kereltje, datteme
ook an boord gesien hebbe!"
„Dat ken nog narigheid geve!" meen
de Jan met de Handjes. „Och kom!"
riep Jan met de Tandjes onbezorgd,
„Wie dan leeft, wie dan knokt! Maak
je niet te sappel!"
„Nog geen brandnetel groeit hier!"
mopperde Bram Steng somber, terwijl
hij samen met Ootje Teur ergens was
gaan zitten, om een beetje uit te rusten.
„Dit is geen eiland voor een eerlijk zee
man!"
Nu, dat vonden de twee Jannen ook.
„Nog geen cactus wil hier groeie!"
gromde Jan met de Tandjes. „Allemaal
sand en steneJe hep me in een
mooi parket gebracht, broer!"
