Mededelingen van de Rijkslandboüwveefiichfmgsdienst ..Het Englundspiel ROKEN is mi-gezonde bezigheid Adverteren is BEKEND blij ven Zaterdag 14 april 1902 HOLTEN,S NIlil WSHLAI) pagina 5 VOOR DE BOER ONKRUIDBESTRIJDÏNG IN ZOMERGRANEN EN BIETEN (WILDE HAVEE-BESTRIJDING THANS OOK MOGELIJK) Een goede en goedkope onkruidbestrij- ding is nog altijd het toepassen van DNOC. Hierbij is het belangrijkste punt het vroeg tijdig aanwenden. Bijna alle zaadonkruiden zijn gevoelig wanneer ze in' kiemplantstadium verkeren. De granen kunnen DNOC reeds verdragen wanneer ze 3 blaadjes hebben. Wanneer de lengte van het graan boven de 12 cm komt, dan geeft DNOC meer beschadiging en kan op opbrengst nadelig beïnvloeden. Vele onkruiden hebben zich bij die leng te van het gewas flink ontwikkeld (meer dan 4 blaadjes) en zijn dan minder of wei nig gevoelig voor dit middel. Ook bij droog schraal weer (lage luchtvochtigheid) zijn de onkruiden afgehard en de spuilvloeistof verdampt snel. Het middel (DNOC) werkt daardoor onvoldoende en geeft wel eens teleurstellende resultaten. Hieraan kan echter gedeeltelijk worden tegemoet ge komen door per ha wat meer DNOC te ne men en de hoeveelheid water op te voeren. GROEISTOFFEN (MCPA). Voor de bestrijding van wortelonkruiden, zoals distels en andere voor MCPA gevoe lige zaadonkruiden, kan MCPA in een do sering van 1 kg zuiver per ha worden aan- gèwend. Deze groeistof kan vanaf 15 cm lengte van het gewas worden gespoten. Moeilijk hiermede te bestrijden onkrui den zijn kleefkruid, muur en hennepnetel. In deze gevallen met niet voor MCPA ge voelige onkruiden, kan zeer goed worden gespoten met de groeistof MCPP bij een gewaslengte van 15 cm. Op zware gronden waar langs genoemde onkruiden tevens nog veel kamille voor komt is MCPA TBA aan te bevelen. WILDE HAVER IN GRANEN. Deze over de gehele wereld voorkomen de onkruidsoort is thans ook chemisch te bestrijden. Het verbouwen van veel zo mergranen is in het bijzonder bevordelijk gebleken voor de vestiging van dit lastige onkruid. Een middel met een goede selec tiviteit ten opzichte van zomergranen (met uitzondering van haver) is Carbyne. Het is goedgekeurd in zomergerst in een dosering van 3 kg per ha. In zomertarwe werden echter ook reeds goede resultaten met dit middel behaald UITVOERING VAN DE BESPUITING. De benodigde 3 kg per ha dient te wor den verspoten in 150 a 200 liter water. Op het moment van de bespuiting moet de ont wikkeling van de wilde haver zo zijn, dat het grootste deel van de te verwachten kiemplanten 1 a 2 blaadjes heeft. Het ge was moet tijdens het spuiten goed droog zijn. Ook niet spuiten wanneer spoedig re gen wordt verwacht. Na de behandeling met Carbyne is het graan 7 dagen erg gevoelig voor andere bewerkingen. In deze 7 dagen dus niet gaan eggen, schoffelen of DNOC spuiten. Alleen in zomergerst werd ook goedge keurd het middel avadex naar 2Vz kg/ha. Het dient bij de laatste grondbewerking voor het zaaien van het graan te worden gespoten en direct te worden ingeëgd. WILDE HAVER IN BIETEN. Hiervoor kan zonder enige schade aan de bieten het reeds genoemde middel ava dex worden gebruikt naar 3'2 kg per ha. Het moet voor het zaaien van de bieten worden gespoten. De stof is zeer vluchtig en moet direkt na het spuiten worden in geëgd. Dit kan het best gebeuren met een lichte zaadeg. In kluiterige kleigronden "kan het wel eens tegenvallen, omdat het middel na het eggen tussen de kluiten verdampt. Op zware kluiterige gronden is gralil 85 zeer geschikt. Dit produkt dient 14 dagen voor het zaaien van de bieten te worden ver spoten naar 20 kg per ha. In 1961 zijn hier mede goede resultaten bereikt. BESTRIJDING VAN 2 ZAADLOBBIGEN IN BIETEN Op dit gebied zijn er dit jaar enige nieu we mogelijkheden. In voorgaande jaren werden de z.g. PE (Pre-ermergence) mid delen gebruikt. Deze produlcten worden vlak voor opkomst gespoten en doden dan alle reeds gekiemde onkruiden, doch heb ben geen nawerking. Tot deze PE middelen behoren o.a. PCP in olie (Penta-chloorfenol) naar 30 a 40 ltr per ha en Tri PE (Dimethylxanthogeendi- sulfide) naar 25 ltr per ha. De kosten per ha komen op pl.m. f 75. De nieuw ontwikkelde middelen hebben echter een langere nawerking en zijn in staat om de onkruiden in hun ontwikke ling te remmen tot na het opéénzetten van de bieten. Prebetox. Dit produkt beval als werkza me stof endothal. Het moet direct na het zaaien van de bieten op een vochtige grond worden verspoten naar 15 ltr per ha. Dro ge grond of veel water kan de werkzaam heid van het middel schaden. Naarmate de grond zwaarder is kan de hoeveelheid middel worden verhoogd tot 20 a 25 ltr per ha. De kans op remming van de bieten wordt dan echter vergroot. e Minder gevoelig voor deze stof zijn wit te ganzevoet (luismelde), kamille en herik. De kosten per ha zijn (op zandgrond 15 ltr per ha) pl.m. f 100. TRIXABON. Dit middel bevat het bestanddeel uit Tri PE een langer nawerkend produkt HS 55 (alipur). Dit gecombineerde middel dient 3 dagen voor de komst van de bieten te worden aangewend naar 15 liter per ha. (Kosten per ha f 120.Het bestanddeel uit Ti-i PE van dit middel is vrij bedrijfs- zeker. Het doodt alle reeds gekiemde on kruiden. HS 55 zal voor een langere na werking moeten zorgen. Onder droge om standigheden kan dit wel eens wat min der zijn. Dit geldt echter ook voor prebe tox. De nieuwe lang werkende bestrijdings middelen geven niet alleen verlichting bij het wieden en schoffelen, doch hebben te vens een gunstig effect bij het snel opéén kunnen zetten van de bietenplantjes. Voor alle bestrijdingen geldt „Spuiten op het juiste tijdstip". Meestal zullen de be strijdingsmiddelen nog besteld moeten worden. Vergeet dus niet uw loonwerker tijdig van uw bestrijdingsplannen op de hoogte te brengen. P. Wiersema. mÊiJk* H M. de Koningin bracht een bezoek aan het Gemeente politiekorps van Rotterdam, 's Middags was men op het bureau van de rivierpolitie en liet II.M. zich uitvoerig in lichten over de nieuwe aanwinst, de P.O. Dit is een zeewaardig schip, dat dienst zal doen in het Botlek- en Europoortgebied. H.M. de Koningin aan boord van het schip, in gesprek met commissaris P. Gorzeman, hoofd van de rivierpolitie. 9? (i) 20 JAREN GELEDEN: GROOTSTE SPIONAGEDRAMA UIT TWEEDE WERELDOORLOG Op 1 april 1944 ging er een telegram door de ether, afkomstig uit het door de Duitsers bezette Nederlandse gebied en bestemd voor de Engelse Geheime Dienst in Londen. De inhoud van het telegram luidde: „Gezien onze lange en succesvolle samenwerking als Uw enige vertegen-, woordigers vinden wij het nogal onbe hoorlijk, dat U de laatste tijd probeert in Nederland zaken te doen zonder onze hulp. U kunt ervan op aan dat, wanneer U een bezoek zult brengen aan het vasteland, wij U op dezelfde manier zullen ontvangen als wij gedaan hebben met al degenen, die te voren door U zijn gestuurd. Tot kijk." Het telegram was verzonden door de Duitse RAPPORTEN VAN BRITSE ARTSEN EN NEDERLANDSE CONSUMENTENBOND Negen Britse artsen zijn tot ontstellende conclusies gekomen over het roken. Zij hebben in een rapport van zeventig pagi na's samengesteld na lange medische en statistische onderzoekingen, gewaarschuwd tegen het roken van sigaretetn. Volgens hen is het roken van sigaretten zonder eni ge twijfel .verantwoordelijk voor het op treden van longkanker en bronchitus en bovendien bevordelijk voor het optreden van verscheidene hartkwalen. De Engelse artsen zijn er niet in ge slaagd te ontdekken wat nu eigenlijk de schadelijke stoffen zijn die de longkanker veroorzaken. Zij geven toe, dat hun con clusies grotendeels zijn gebaseerd op sta tistische gegevens. Maar die zijn dan ook frappant. Van elke 23 mensen, die op hun 35ste zware rokers zijn, sterft er een voor hij 45 is. Bij niel-rokers is het gemiddelde één op de negentig. Eén van de acht zwa re x-okers sterft aan longkanker. Dat komt overeen met ongeveer 12.5 percent. Bij niet rokers is het percentage minder dan 0.5. Onder zware rokers rekent men de men sen, die één pakje sigaretten per dag ro ken. MAATREGELEN NODIG. De Engelse artsen vinden, maatregelen tegen het roken hard nodig. Een algemeen rookverbod zou onmogelijk zijn. Men kan iemand nu eenmaal niet verbieden zo nu en dan een sigaretje op te steken. De art sen hebben echter zes regeringsmaatrege len uitgedokterd, welke het roken zouden kunnen beperken. Zij willen meer openba re voorlichting over de gevaarlijke kanten van het roken, vooral aan de jeugd. Daar naast verlangen zij strenge maatregelen tegen de verkoop van tabak aan kinderen, meer verbodsbepalingenvoor openbare plaatsen, zoals wachtkamers enz. De doktoren willen ook een hogere be lasting op sigaretten en als compensatie een lagere belasting op sigaren en pijpta bak, welke minder schadelijk zijn. Boven dien moeten de reclame-acties voor siga retten worden beperkt. Om de rokers te helpen willen de artsen speciale klinieken In de Californische plaats Santa Monica zijn de Oscars uitgereikt voor de beste films, regisseurs en acteurs van het jaar. Foto v.l.n.r.: George Chakiris (beste plaats vervangend acteur in „West Side Story"), Greer Garson (ontving de Oscar voor So phia Lorenj, Rita Morena (beste plaats vervangend actrice in „West Side Story") en Maximillian Schell (voor zijn rol in „Oordeel in Neurenberg"). voor mensen, die het maar niet kunnen af leren. TEGENACTIE. De Britse sigarettenindustrie, die het rapport van de Engelse artsen niet kan waarderen, is onmiddellijk met een ander rapport voor de dag gekomenr. Het is een rapport van een commissie, die in 1956 op vrezoek van de tabakverwerkende indus- etrie al een onderzoek instelde. Daarin wordt gezegd, dat het maar een minder heid onder de zware rokers is, die long kanker of bronchitus krijgt, en dat het best zo kan zijn dat die mensen een na tuurlijke aanleg voor die ziektes hebben. De commissie heeft onderzocht hoe het aantal gevallen van longkanker verdeeld is over stad en platteland. Daarbij kwam naar voren, dat op het platteland de ziekte veel minder voor kwam. Hieraan werd de conclusie verbonden, dat de longkanker voornamelijk wordt veroorzaakt door luchtvervuiling. Over hét roken zelf stelde de commissie, dat, ze er schadelijke stof fen, die toch moeten worden gevonden en dat er dan wel iets aan kan worden ge daan. Kort na de reactie van de tabakverwer kende industarie kwam er overigens een ander geluid over het roken. Het was een rapport van negen artsen uit Denemarken, die tot vrijwel dezelfde conclusies zijn ge komen als hun Engelse collega's. De De nen willen nu, dat het roken wordt verbo den aan hen die jonger zijn dan zestien jaar. TEER EN NICOTINE. Lange tijd heeft men gedacht, dat het vooral, de nicotine was, die een uiterst ge vaarlijk gestanddeel vormt in sigaretten. Nu schuift men steeds meer de schuld op de teer. Zekerheid is er echter niet. De Ne derlandse Consumentenbond heeft een on derzoek ingesteld naar de mate, waarin beide bestanddelen voorkomen in de in Nederland meest verkoche sigarettenmer ken. aDarbij werd gebruik gemaakt van een speciale „rookmachine", die in een tempo van vier trekken per seconde tel kens twee sigaretten rookte. Uit de resül- tateen bleek, da tin de Roxy-sigaret ver reweg de minste teer voorkwam. Het nico tinegehalte was minder gunstig. De mees te werd gevonden in Golden-Fiction, Win- field en Hunter. Het teergehalte schommel de tussen de 30.5 en 75 milligram per si garet, het nicotinegehalte tussen de 0.52 en 0.88 milligram per sigaret. Over de filter is men het niet eens ge worden. De Britse artsen zeggen, dat het resultaat van het gebruik van f liters pas over enkele jaren kan worden bekeken. De Consumentenbond schrijft in zijn rap port, dat de onderzochte filtersigaretten wel redelijke resultaten gaven, maar dat in de sigaretten vaak tabak wordt gebruikt met een sterk variërend gehalte aan teer en nicotine. In het algemeen berekende men, dat een filter meestal een kwart van de nicotine en tien percena van de teer ab sorbeert. t De artsen in Engeland en Denemarken raden aan om, als u het roken niet kunt laten, over te stappen op pijp of sigaar. Niet omdat dat zoveel beter is, maar om dat men dan meestal niet inhaleert. Men krijgt dus minder schadelijke stoffen in de longen. Kan men de sigaretten toch niet laten liggen, dan moet men ze maar tot de helft oproken. De andere helft dient dan als een filter, waarin teer en nicotine wor den verzameld. Major (later Oberst Leutnant) J. Giskes, leider van de afdeling IlI-f van de Ab- wehrstelle Niederland. Met deze sarcas tische woorden werd een spionage-affaire afgesloten, die nog nimmer in de geschie denis was voorgekomen. Op weergaloze wijze wisten de Duitsers in dit spel van spionage en contra-spionage gebruik te maken van de argeloosheid van hun te genstanders. Het is volkomen onbegrijpe lijk, dat dit spelletje zo lang kon worden gespeeld - van 12 maart 1942 tot 1 april 1944 - zonder dat er ook maar de geringste argwaan van de zijde van de Engelsen was. Na de oorlog is bij stukjes en beetjes be kend geworden hoe dit super-ispionage- complot precies in zijn werk is gegaan. Eind november 1941 kreeg majoor Giskes van een ondergeschikte, de onderofficier Kup, de mededeling, dat men via een zgn. contactman er achter was gekomen, dat in Den Haag EEN GROEP GEHEIME AGENTEN aan het werk was. Deze agenten zouden beschikken over een draadloze verbinding met Londen en er zou van deze verbinding druk gebruik worden gemaakt, o.a. voor het organiseren van droppings van vol gende agenten. Giskes, die in zijn loop baan in Nederland al vaker van dit soort berichten had gekregen, beschouwde ook deze tip als waardeloos en schreef aan Kup: „Nichts neues. Gehen Sie zum Nord- pol damit". De plichtsgetrouwe Kup bleef echter doorgaan met zijn onderzoekingen en kreeg steeds meer zekerheid, dat hier inderdaad sprake was van een spionage- complot. Op een nieuwe melding aan Gis kes over deze zaak schreef hij als aanhef „Betrifft Nordpol". Deze aanhef vormde de grondslag voor de naam van het grote spel, dat nu langzaam op gang begon te komen: Funkspiel Nordpol. Later heeft men meer algemeen als naam gebruikt: „Englandspiel".' In december 1941 werden de meldingen van Kup aan Giskes steeds talrijker en geloofwaardiger. Giskes besloot hierop de radio-luisterdienst eens in te schakelen, die met peilingen eventuele geheime zen-1 ders zou kunnen ontmaskeren. Het resul taat was, dat Giskes op zijn tafel een rap port kreeg, waarin melding werd gemaakt van een VERDACHT RADIOVERKEER tussen Den Haag en Engeland. De Duitse contra-spionage begreep nu wel, dat het inderdaad ernst was met de meldingen van Kup over geheime agenten. Giskes gaf opdracht om via de contactman te trach ten in de groep te penetreren en meer ge gevens te verzamelen. In januari en fe bruari 1942 kwamen er berichten, dat vanuit Engeland gevraagd werd om een terrein klaar te maken voor het afwerpen van wapens 'en sabotagemateriaal. Toen Giskes dit vernam, gaf hij de contactman opdracht om te trachten zich aan te slui ten bij het „comité van ontvangst". (Dit comité was bij de dropping aanwezig voor het ontvangen van agenten en wapens). Inmiddels controleerden de Duitsers nu het gehele radioverkeer zonder evenwel in staat te zijn om de berichten te ontcijfe ren. Alles wees er echter op, dat de eerste grote slag op komst was. De handlanger van de bezetters had kans gezien om zich nu vast in de kringen van de illegaliteit te nestelen en was zelfs al zover, dat een zending afgeworpen wapens naar zijn wo ning was vervoerd en daar was opgesla gen. De Duitse contra-spionage ging tot de aanval over met het doel om een einde te maken aan de activiteiten van de Engelse agenten. Radiopeilingen hadden het huis gelocaliseerd waar de geheime zender zat. Er werd overlegd met de beruchte Sicher- heits Polizei en men besloot om tijdens de eerstvolgende zendtijd ook het zend- schema was in Duitse handen - tot actie over te gaan. Het is vrijdag 6 maart 1942. Om precies achttien uur zit in een huis in Den Haag DE NEDERLANDSE LAUERS MARCONIST met zijn helper klaar om contact te zoeken met Londen. Zij zijn ingespannen bezig en horen niet de naderende overvalwagens van de Duitsers. Voor zij goed en wel we ten wat er aan de hand is, staan de over vallers in de kamer. Met veel geschreeuw en dreigementen worden Lauwers en zijn collega tegen de muur gezet. Wat zal er gebeuren? Voorlopig hebben de gevange nen nog niets te vrezen, want ze zijn voor de Duitsers van grote betekenis. Twee dagen later werd in Arnhem de derde agent van de groep gegrepen en hiermee was de Engelse geheime dienst in Nederland wel uitgeschakeld. Men zou nu kunnen veronderstellen, dat het geval hiermee voor de Duitsers rond was. Maar niets is minder waar. Want nu begint eigenlijk pas het England Spiel. Dank zij het uitgebreide in beslag geno men materiaal bij de arrestatie van Lau wers en ook door het wekenlang afluiste ren van de geheime berichten, wisten de medewerkers van Giskes binnen één dag de geheime code te ontcijferen. Ook kon den de tijden van de volgende uitzendin gen worden vastgesteld. Het bleek, dat de eerstvolgende uitzending op zondagmiddag 8 maart zou moeten plaatshebben. In het brein van Giskes werd nu een fantastisch plan geboren. Het leek eerst te gek om er ook maar de geringste tijd aan te besteden. Maar het denkbeeld liet de chef van de contra-spionage niet meer los en steeds meer ging hij het een uit voerbaar plan vinden. Wat nu nog een dwaas idee leek, zou later echter GRUWELIJKE WERKELIJKHEID worden. Giskes' besluit stond vast: hij zou met zijn eigen mensen het spelletje met de Engelsen verder spelen. Zijn eerste stap was en bezoek aan de gearresteerde agent Lauwers. Op zondagmorgen - dus enkele uren voordat de uitzending naar Enge land moest plaatshebben - bezocht hij de agent in zijn cel in de gevangenis in Sche- veningen. Er volgde een zeer lang gesprek En Giskes had succes. Hij kon Lauwers overhalen om - op bepaalde voorwaarden - de uitzending, die door de arrestatie op vrijdag was afgebroken, voort te zetten. Maar nu natuurlijk onder toezicht van de Abwehrstelle. Lauwers speculeerde erop, dat hij door het weglaten van zijn „secu rity check" (herkenningsteken) de Engel sen duidelijk kon maken, dat hij niet uit vrije wil handelde. Het is een grote blun der geweest van de Engelse Geheime Dienst, dat dit sein niet is begrepen of ge zien, een verregaande zorgeloosheid, welke de oorzaak werd van het Duitse succes. Alles werd in gereedheid gebracht voor de uitzending. En op zondagmiddag had op het afgesproken uur de telegramwisseling tussen Den Haag en Londen plaats, zonder dat de Engelsen ook maar de geringste argwaan koesterden. Na dit succes waren de Duitsers vastbesloten om het spelletje door te spelen. Het Engeland Spiel begon te draaien. Omstreeks 20 maart kondigden de En gelsen aan, dat zij voor eind maart EEN NIEUWE DROPPING in gedachten hadden. De Duitsers, die nu volkomen meester van de situatie waren, stelden via Lauwers aan Londen voor om een landingsplaats te nemen in de buurt van Steenwijk- Londen kon met dit plan accoord gaan. Toen echter de Nederlandse agent begreep, dat hij nu min of meer ging meewerken aan de ondergang van één van zijn makkers, weigerde hij beslist om nog verder te gaan. Wat nu? Giskes had echter inmiddels van de Sipo de verzekering ont vangen, dat de agenten, die door middel van het England Spiel in Duitse handen zouden valllen, niet werden berecht, maar voor de duur van de oorlog zouden worden geïnterneerd. Met deze toezegging stapte Giskes naar Lauwers. Deze besloot toen om toch maar verder mee te doen. Het spel ging verder. Londen kondigde aan, dat in drie opeen volgende nachten, omstreeks 28 maart 1942 de bewuste droppings zouden plaatsheb ben. Alles verliep volgens plan. De ge dropte agent kwam behouden op de grond werd vriendelijk ontvangen door de con tactman van Giskes en vervolgens naar een wachtende auto gebracht. Dit alles kon geen achterdocht wekken. Maar toen de agent in de auto stapte, werd hij daar op een manier ontvangen, die niets vrien delijks meer had. De in de wagen aan wezige Duitsers van de Sicherheits Polizei vertelden hem, dat hij was gearresteerd. De nieuw-aangekomene gevoelde zich na tuurlijk niet bijster op zijn gemak toen hij bemerkte, dat men een listige val voor hem had opgesteld. Maar er was niets meer aan te doen. Voor hem was de strijd afgelopen. Zonder dat hij weerstand kon bieden werd hij weggevoerd naar een in terneringskamp. (wordt vervolgd)

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1962 | | pagina 5