r ai
Uit Holtens historie
In het stamboek
Ledenvergadering O.L.M.-afdeiing
Voetbal
Burgerlijke stand
Bijeenkomst
Plattelandsmeisjes
-
Se macht van het klems'
IN DIT BLDD
55
Vergadering
Chr. Plattelandsvrouwen
Haal morgen ook
een paar DUET
nylons voor 1.75
WONNINK'S
HOE DE ARME HOSMAN, DE
SCHEPER VAN DE BORKELD,
EREBURGER VAN DEVENTER
WERD.
Op de Borkeld kon men met de Hos-
man niets aanvangen. Als jongen was hij
nergens geschikt voor. Zeven boeren
hadden hem al weggejaagd omdat hij
te veel at en te weinig werkte. Hij wil
de trouwens nog wel, maar hij had geen
begrip. Nu was Hosman veertien jaar
en moest ten einde raad maar met de
stokoude Borkeler scheper mee als hulp
schaapherder. De oude scheper Evert,
een wijs en ervaren man, die zelfs
zeldzaam iets voor die dagen de lees-
en schrijfkunst machtig was. De oude
Evert had ook veel mensenkennis en
daar op de grote Borkeldse heide daar
voelde Hosman zich op zijn gemak. Stipt
volgde hij de bevelen op van zijn oude
leermeester. En toen hij achttien jaar
was, ging de oude Evert dood. In die vier
jaar had de Hosman zoveel kennis en
ervaring opgedaan, dat hij niet alleen
lezen en schrijven kon, maar dat hij ook
een gewiekste stroper was geworden.
Bij de Hosman sneed het mes van twee
kanten. Daags was hij schaapherder en
des nachts stz-oper. Doordat hij de hele
dag in het veld lag, kende hij de knepen
van het vak. Hij ontdekte daags de wild
sporen, keek in de lucht, naar de bewe
ging der vogels. En werd zo in heide en
bos een ervaren man. Weer op een nacht
in het veld zijnde, liep hij op een plek
tegen iets aan. Hevig schrok de Hosman.
Zijn hart klopte hem in de keel. Bang
was hij overigens niet, en onraad kon
er niet in het veld zijn. Hij bukte zich
en voelde om zich heen. Wat was dat?
Zat hier een dier of mens gevangen?
Licht maken kon hij niet, dan zouden de
markeveldwachters zien, dat er volk in
het veld was. Hij voelde nog eens en
week een ogenblik ontsteld achteruit.
Hij hoorde de adem gaan gelijk bij een
dier in doodsnood. Weer tastte hij de
gedaante af. God alemachtig! Hier zat
een levende mens in de grond en dat op
de Borkeld in de heide. Spoedig had de
Hosman de prop uit de mond verwij
derd. De man vertelde met zachte stem,
dat hij hier door bandieten was ingegra
ven. Houdt nog een half uur moed, fluis
terde de scheper, en rende de Borkeldse
heide over, naar de eerste de beste een
zame Borkelboer. Hier op de heide was
de Hosman in zijn element. Struiken,
sloten noch heggen belemmerden hem
hier het snelle lopen. En spoedig had hij
een schop gehaald. En had meteen het
geweer van de boer gestolen voor mo
gelijke gebeurtenissen. Als ervaren stro
per wist hij al direkt dat het geladen
was. Meer vliegend dan lopend rende
hij terug naar de plek, die hij in het don
ker feilloos kon vinden. Hij begon te
graven. Onder het graven raakte Johan
van Deventer bewusteloos. Want die was
het, die hier ingegraven was. Toen het
zover was dat de man bevrijd was, loste
de Hosman een schot. Er kwam bewe
ging op de anders zo stille heide. Claas,
Kale Jan uit Goor en Dikke Willem uit
Delden, renden radeloos over de heide.
Zij hadden zich willen vergewissen of de
knecht van de Waardenborg al dood was.
En daar klonk, op nog geen driehonderd
passen, een schot. De vuurstraal hadden
zij duidelijk gezien. Ook de schoutsdie
naren van Holten waren in het veld. En
de bezetting van de Waardenborg kwam
in het geweer. De Hosman begon te roe
pen om hulp. En de eersten, die kwa
men, waren de schoutsdienaren. Zij
vroegen eerst aan de Hosman, wat die
nachtelijke wandeling te betekenen had.
En deze had een gerede verklaring bij
de hand. Belfo, de schaaphond, was de
gehele dag uit zijn doen geweest, er was
zeker weer slecht volk op de Borkeld.
En nu was hij er in het nachtelijk uur
op uitgetrokken om een onderzoek In
te stellen. Broek Berend, een der schouts
dienaren, floot doordringend enkele ma
len op zijn vingers, en op dit gefluit
kwamen die van de Waardenborg af.
Ook Dikke Willem uit Delden, nieuws
gierig van aard, kwam op het gefluit af.
En juist toen hij op nog geen vijf pas
naderbij geslopen was, stak een van de
mannen van de Waardenborg de lan-
teerne aan en Dikke Willem kwam in de
lichtkring. De schoutsdienaar Broek Be
rend schoot toe, deed een greep, maar
werd handig aan het mes gestoken. De
Hosman, die werken in het donker ge
wend was, greep een geweer van een der
soldaten van de Waardenborg en schoot
Dikke Willem aan. En deze stortte do
delijk gewond ter aarde. De Hosman
stelde voor, de kerel in hetzelfde gat te
Door de inspecteur van het Ned. Rund
vee Stamboek (NRS), de heer A. Lan-
deweerd, werden de volgende runderen
bij de gehouden herfstinspeetie in het
stamboek ingeschreven: Bertha met b 79
pt., eig. H. Landeweerd; Anna 5 b 79
pt., eig. G. Bekman; Emma 57, b 79, eig.
E. H. Harmsen opgenomen in het keur-
stamboek.
Marijke 11 b- 77, eig. H. Landeweerd;
Jansje b- 77, Joh. Klein Horsman; Net
tie b 79, B. J. Vosman; Aaltje 3 b- 77 en
Mina 3 bc plus 76, eig. G. E. Nijland;
Riek bc plus 76, H. Worsink; Elsje 4 bc
plus 76, eig. W. Landeweerd; Boukje 10
b- 78, eig. A. Veltkamp; Marie 22 bc plus
76, eig. H. Rietberg; Liesje 2 b- 77, eig.
C. v. d. Berg; Alida 16 bc plus 75; Gra-
da 23 b- 77; Dina 11 b- 78, eig. W. J.
ten Den; Nanda b- 77, eig. F. J. Sluiter.
De volgende stieren werden definitief
ingeschreven: Olga's Gustaaf bc plus 76
pt., eig. H. Bouwhuis en Oscar bc plus
75 pt., eig. D. B. Nijland.
begraven, waar men de Deventer man uit
bevrijd had. De bezetting van de Waar
denborg droeg Johan van Deventer naar
de Waardenborg, waar hij de eerste da
gen verpleegd werd. En daarna werd de
man met goede hoop op algeheel herstel
naar Deventer gebracht.
Natuurlijk veroorzaakte het nachtelijk
drama op de Borkeldse heide de nodige
opschudding. De drost van Salland kwam.
Die van Twente ook. Want men wist op
de Borkeld zo niet precies de limieten
van de schoutambten Holten en Kedin-
gen. Er was er echter één, die dat heel
secuur wist. Dat was Hosman de sche
per. De oude scheper had hem meer dan
honderd maal precies gewezen hoe, toen
de oude cheper nog een jongen van een
jaar of twaalf was, de grens op de Hol-
ter- en Markeier Borkeld was vastge
steld. Daar waren zij bij elkaar gekomen,
de wijze mannen van Holten en Markelo.
Zij hadden onder de grote oude vliegden
een paal gezet en, met de bijl een kruis
in de stam van de den geslagen. Twee
jongens van Holten en twee van Mar
kelo waren er bij geweest. En zij hadden
zoveel voor de broek gekregen, dat de
officiële gebeurtenis van de scheiding
der marken van Holten en Markelo hen
hun hele leven zou heugen. Daarna had
de oude scheper als jongen een mooie
gaostok gekregen, waar hij zijn hele leven
genoeg aan had. De Hosman had nooit
bij zo'n gelegenheid een pak voor de
broek gehad. Daar had men hem te
sullig voor gevonden. Maar het verhaal
van de oude scheper had zoveel indruk
op hem gemaakt, dat hij zelf de klappen
voor de broek voelde. Toen Johan van
Deventer zover hersteld was, dat hij weer
reizen kon, moest hij op order van de
Raapolie naar de Holter Borkeld. De
scheper de Hosman moest bij de Raap
olie komen. Het kostte nog al zoeken
voor men hem vond. En de Hosman hoor
de de man van Deventer aan. Hij wilde
wel naar Deventer komen, maar hij kon
de schapen van de Borkeld zo niet aan
een ander overlaten, die waren hem dier
baar geworden. Dit was voor een deel
de waarheid. Maar wanneer de Hosman
naar Deventer zou gaan, zou er een
vreemde scheper moeten komen. En de
Hosman had op de Borkeld nog meer
dan honderd strikken staan. Die moesten
eerst nagezien worden, dus stelde hij als
datum vast om naar Deventer te gaan
heden over acht dagen. Op voorwaarde
echter dat men hem te Deventer niet in
de kast deed. Want hij had al tramme
lant genoeg gehad met de drosten van
Twente en Salland.
VAN COEVERDEN.
Voorzitter Pekkeriet hoopt op be
tere betrekkingen met Markelo
ten aanzien van het landbouwhuis-
houdonderwijs.
Woensdag van de vorige week kwam
de afdeling Holten van de OLM in ver
gadering bijeen in café Kalfsterman on
der voorzitterschap van de heer A. J.
Pekkeriet. De bijeenkomst was ondanks
de barre weersomstandigheden goed be
zocht.
In zijn openingswoord heette de voor
zitter in het bijzonder welkom de heren
Joh. Nikkels en Rensen, als afgevaardig
den van „Jong Holten" en de heer Van
Ingen van de Kali Mij.
Veel bijzondere dingen zijn er in het
afgelopen seizoen, dat men niet bij elkaar
kwam, naar het oordeel van de voorzit
ter, niet gebeurd. Maar toch mogen wij
blij zijn, aldus de heer Pekkeriet, met de
officiële opening van de huishoudschool,
die voorlopig heeft mogen starten met
64 leerlingen. Tot zijn spijt zijn er uit
Markelo geen leerlingen komen opda
gen, maar spreker vertrouwt er op, dat
eens weer een goede samenwerking tot
stand komt. Wij zullen voor het aan
grenzende deel van Holten onze jongens
wel naar de landbouwschool in Markelo
laten blijven gaan, aldus spreker. Wij
hebben er geen behoefte aan verder pro
paganda te maken met al deze dingen.
In zijn verder overzicht zegt de voor
zitter, dat het eigenlijk geen slechte zo
mer is geweest, wat de verschillende ge
wassen en produkten betreft. In het al
gemeen zou de opbrengst iets hoger kun
nen zijn geweest. Ons knolgroen is daar
entegen heel verschillend. Hier heeft
men ook te lijden gehad van de slak
ken, die verschillende akkers zwart
maakten.
Met de uitkomsten van onze varkens
stapel is het niet bepaald rooskleurig,
aldus spreker. De pluimveehouder heeft
ook al een teruggang ondervonden. Deze
is sinds de vorige vergadering wel sterk
gedaald.
Kringvergadering.
De ingekomen stukken betroffen ver
schillende aangekondigde vergaderingen.
De voorzitter zegt, dat meer leden de
Kringvergadering in Deventer moeten
bezoeken. Dit kan alleen maar verste
vigend werken voor ons als boeren. De
vraag zal gesteld worden of aan de vele
kraaien op de roggeakkers niet iets ge
daan moet worden. Een tweede vraag
zal gesteld worden over de wet ver
vreemding landbouwgronden.
Verder wordt medegedeeld, dat er op
6 december een (gecombineerde verga
dering zal zijn van de CBTB, OLM. Be
drijfsvereniging Holten en Dijkerhoek en
dat de akker- en weidebouwdag is vast
gesteld op 23 januari 1962 met als spre
ker Ir. Broekhuizen over het onderwerp:
„Kleine bedrijven, grote problemen".
Verzocht wordt voor de algemene ver
gadering te Zwolle op 6 december, waar
het bestuur naar toe hoopt te gaan, één
der leden mede uit te nodigen. Hiervoor
geeft zich op de heer H. Jansen.
Kali-winning.
Hierna wordt de heer Van Ingen der
Kali Mij. ingeleid door de voorzitter, die
Programma:
Zaterdag a.s.:
iHolten a-SVZW a 3.40 uur (1)
Holten b-SVVN b 2.30 uur (1)
Enter V. b-Holten c 2.15 uur (1)
Holten d is vrij.
Zondag a.s.:
Holten 1-Dinkelland 1 2.30 uur (1)
MVV 3-Holten 2 2.30 uur (2)
Holten 3-Omhoog 3 12.uur (1)
Uitslagen vorige week:
SOS 1-Holten 1 2—5
Holten 2-RV 2 2—1
Holten 3-RV 4 62
Holten a-De Zweef a 22
GFC b-Holten c 31
Holten d-DES e 13
een drietal films laat zien: „Een andere
oogst". Als tweede film: „De omwente
ling in de landbouw" en als slot het
Stoppelhaenefeest te Raalte.
„Een andere oogst":
Men ziet hier de mensen, die onder de
grond werken in de kali-mijnen bij een
warmte van pl.m. dertig graden; dus als
hier op een zeer zomerse dag. We zien
de kali gedolven en verwerkt met de
hand, welk werk later door moderne
machines wordt verricht.
„De omwenteling in de landbouw":
Een prachtige film, gemaakt in Duits
land in verband met ruilverkaveling.
Zij toont vooral de vooruitgang in de
mechanisatie. Hoe de verschillende per
celen gemakkelijker worden bewerkt en
wat men al niet met twee man kan doen.
Deze film is zeer aantrekkelijk door de
kleurenopnamen.
Tot slot zien we de film „Stoppelhaene
feest" te Raalte. Wat men niet heeft dur
ven geloven, zien we op deze film. Prach
tige kleurschakeringen met fantastisch
werk,verricht door de deelnemers aan
dit feest. De optocht is de moeite waard.
De film geeft een duidelijk beeld van
dit feest; vooral van het samengaan van
verschillend denkenden.
Geboren: Hendrikje Jantina, dv G. H.
Meesterberends en E^J. Kers.
Ondertrouwd: G. J. Nijland, 29 jaar en
J. W. Nijland, 24 jaar, beiden te Holten.
J. Gebraad, 33 jaar, Oude Tonge en E.
Oostendorp, 23 jaar, Holten.
Overleden: Janna Scholthof, 67 jaar,
echtgenote van M. Boode, overleden te
Deventer.
BEVOLKING:
Ingekomen: C. Minnema van Dantuma-
deel naar Oranjestraat 38. J. Abma en
gezin van Almelo naar Borkeld, zomer
huisje „De Bosparasol". A. H. van den
Bosch en gezin van Grijpskerk naar Oran
jestraat 66. A. Boele en gezin van
Delft naar Kolweg 32.
Vertrokken: B. J. Paalman van Neer
dorp 15 naar Bathmen. A. Pagrach v.
Oranjestraat 35 naar Breukelen. P.
Hazemeijer van Holterberg 67 naar Hen
gelo (O.). E. de Jong en gezin van
Kolweg 32 naar Dokkum. P. Reuvers
en gezin van Oranjestraat 20 naar En
schede. J. A. Hofhuis en gezin van
Markepad 4 naar Duitsland. G. Ro-
zendom van Rietmolenstraat 6 naar Rijs-
sen.
Donderdag 19 okt. jl. kwamen de pïatte-
landsmeisjes van de afdelingen Colmscha-
te en Holten bijeen in hotel Holterman
voor een gecombineerde vergadering.
De presidente van de afd. Holten, mej.
W. Slijkhuis, opende deze vergadering met
een hartelijk welkomswoord. Ook kon zij
weer een nieuwe lid begroeten.
Bij de ingekomen stukken was o.a. een
schrijven van het Rode Kruis betreffende
de bloedtransfusiedienst.
De heer W. Koster, secretaris van de
PJGO neemt afscheid i.v.m. verdere stu
die elders. Ook konden de leden zich nog
opgeven voor de handwerkwedstrijd. Jam
mer genoeg was er zeer weinig belang
stelling voor!
Vervolgens werden vragen gesteld aan
een forum bestaande uit de dames R.
Graven en J. Preuter te Colmschate en
D. Luggenhorst, M. Markvoort en W.
Slijkhuis uit Holten. Er kwamen actuele
vragen aan de orde.
Na de pauze werden enkele leuke spel
letjes gedaan o.a. Hoedjes ontwerpen van
toiletpapier. Er kwamen prachtige model
len naar voren.
Na een kort woord van de presidente
van de afd. Colmschate werd deze verga
dering beëindigd.
De Italiaanse schilder en kunsthandelaar Fioravanti Massa uit Rome toont twee schil
derijen, die naar zyn zeggen originele Van Goghs zijn. De waarde van de werken
wordt geschat op 100.000.000 lires. De schilderyen moeten verkocht worden voor
iemand, die onbekend wenst te blyven. Een Canadees Museum zou al belangstelling
hebben getoond. Op het onderste schilderij heeft de kunsthandelaar zijn vingers door
twéé gaten in het doek gestoken. Vincent van Gogh zou deze gaten er met zijn sigaar
ingebrand hebben.
"Mm?H.
<ctf
De afdeling Holten van „De Macht van
het Kleine" verzoekt ons opname van
het volgende:
In 40 jaar kan er veel gebeuren, kan
er heel wat veranderen, wisselen grote
en kleine gebeurtenissen eikaar af.
Zo stel ik me voor, dat 40 jaar gele
den in Holten een klein groepje mensen
begon met het werk van „De Macht van
het Kleine". Zij stelden zich ten doel om
aan, wat men toen noemde, on- of min
vermogenden, zo nodig de verpleging
mogelijk te maken in „Meer en Bosch" te
Heemstede of „Bethesda-Sarepta" te
Haarlem. Van sociale zorg door of van
wege de overheid was nog weinig sprake
en ook zij, die vanwege hun „vallende
ziekte" naar „Holland" moesten, onder
vonden toen reeds niet alleen de finan
ciële moeilijkheden, maar maakten ook
kennis met de steun die zij zo nodig kre
gen uit de „Suppletiekas".
Veel is ook op dit terrein in 40 jaar ver
anderd en het begrip on- of minvermo
genden wordt (gelukkig) niet meer ge
bezigd. Ook is de term „vallende ziek
te" bezig plaats te maken voor de juis
tere benaming: epilepsie. Niet ieder, die
aan deze ziekte lijdt, valt namelijk, maar
het is in de loop der jaren door steeds
beter wordende onderzoekmethoden mo
gelijk geworden de aanwezigheid van
epilepsie aan te tonen, daar waar men
eertijds niet aan dacht. Vooral bij de z.g.
petit mal epilepsie, die voornamelijk bij
jonge kinderen voorkomt, is dit van on
schatbare waarde.
Ondanks al die veranderingen zijn we
toch blij, dat al die jaren door steeds
v/eer mensen bereid gevonden werden
om die hulp-aktie voort te zetten, want
er mag dan veel gewijzigd- zijn in de
manier waarop hulp wordt geboden, nog
altijd bewijst „De Macht van het Kleine"
als landelijke vereniging en elke plaat
selijke afdeling afzonderlijk, haar volle
bestaansrecht.
Ook in de vorm van verpleging en
vooral in de behandeling deden zich
enorme verschuivingen voor. Het werk
breidde uit, en de 8 meisjes, die in 1882
als eerste patiënten in Haarlem werden
opgenomen, zouden, als zij nu nog eens
De leden van de afd. Holten van de
Chr. Plattelandsvrouwen Bond kwamen
woensdagavond in de hal van de school
met de bijbel in vergadering bijeen onder
leiding van de presidente mevr. J. Riet
berg-van Lindenberg, die deze bijeenkomst
opende met gebed nadat gezongen was
Psalm 73 vers 12.
De presidente sprak hierna een kort
openingswoord en een woord van harte
lijk welkom, waarbij zij zich in 't bijzonder
richtte tot de spreekster op deze avond,
mevr. Ledeboer-Tidema, vrouwenarts te
Almelo en enkele gasten.
Mtevr. Ledeboer hield hierna een cause
rie over de periode van overgang tussen
kind en volwassene en de jaren daarna.
Er werden naar aanleiding van het ge-
gesprokene tal van schriftelijke vragen
gesteld, welke door spreekster recht op de
vrouw af werden beantwoord.
Mevr. Rietberg-van Lindenberg was on
getwijfeld de tolk van alle dames toen zij
mevrouw Ledeboer hartelijk dankte voor
haar leerzame avond.
Nadat bij de gehouden stemming als
bestuurslid was gekozen mevr. D. v. d.
Meulen-Kolkman en gezongen was Gez.
180 vers 1, eindigde mevr. C. Schuppert-
Meijer met dankgebed.
konden rondkijken, ogen tekort komen.
Vier gebouwen en een werkplaats in
Haarlem, vier -gebouwen, twee barak
ken, een kliniek en een sociale werk
plaats in Heemstede vormen het onder
komen van pl.m. 600 patiënten, van wie
ongeveer de helft kinderen, die dagelijks
om behandeling en verzorging vragen.
De kinderen gaan als regel naar de
eigen scholen, die zich ook op de terrei
nen bevinden. Het zijn vooral de kliniek,
die in 1934 in gebruik genomen kon wor
den, en de sociale werkplaats, die in 1957
in een oude mattenvlechterij werd inge
richt en die juist dit jaar haar mooie
nieuwe doelmatige behuizing kreeg, die
de grote veranderingen in medische en
sociale aanpak mogelijk maken. Als we
daar nog bij rekenen de 8 consultatie
bureaus in ons land, voor poliklinische
behandeling en nazorg, dan is zeer gro
te lijnen het werk .geschetst, waaraan
„De Macht van het Kleine" altijd weer
haar steun verleent. Wij zijn daar erg
blij mee en willen graag het 40-jarig ju
bileum van de afdeling Holten aangrij
pen, om van onze vreugde over zoveel
hulp en steun blijk te geven. In de
kerkdiensten der Herv. Kerk te Holten
en Dijkerhoek gingen op 15 oktober twee
onzer reizende broeders voor. Op 2 no
vember hoopt de toneelgroep van het
personeel van „Meer en Bosch" in ge
bouw „Irene" om 8 uur op te voeren
het blijspel in 3 akten: „In Londen
staat een huis". Waar de afdeling Holten-
Dijkerhoek nog pas drie jaar geleiden
wegens uitbreiding van het werk werd
afgesplitst, hopen we natuurlijk ook ve
len van daar in „Irene" te zien.
Om de kosten voor „De Macht van het
Kleine" zo gering mogelijk te houden,
kunt U kaarten voor de toneelavond ko
pen a f 0,50 bij mevr. Westerik, A. J.
Goldsteinstraat 25 en op de aangegeven
adressen.
Namens „Meer en Bosch" en
„De Macht van 'het Kleine",
W. TH. VERBEET,
reizend broeder.
GESLAAGD
Mej. Minie Koopman E.d. slaagde te
Amsterdam voor het diploma stenografie
Engels, systeem Groote.
GESLAAGD
Te Utrecht slaagde voor coupeuse-leid
ster mej. D. Aanstoot en voor coupeuse
mej. J. van Schoten, beiden te Holten, en
voor coupeuse mej. R. Nijmeijer te Ok-
kenbroek. Zij werden opgeleid door de
modevakschool van mevr. D. Wessels-
Nijland te Rijssen.
r
KLEDINGMAGAZIJN
