Piepers, een rasecht vader lands produkt? Brcincfii letten Een advertentie Doe eens iets anders met de groente In het stamboek Voor het Drijverfonds Melkersexamen Lompeninzameling Avond-vierdaagse De aardappel hoort eigenlijk thuis in het land van de Inca's, de bewoners van het fabelachtige Indiaanse rijk aan de westkust van Zuid-Amerika, waar de gekartelde toppen van de witbestoven Cordilleras de los Andes tot boven de wolken reiken. En het is beslist niet direct na de verovering van het rijk der Inca's door de Spaanse veroveraars geweest, dat de aardappel zijn intrede in Europa en Nederland deed. Hier in Europa horen we het eerst van de aardappel in 1541, als de Spaanse natuurvorser Pedro Ciezo de Leon zijn „Cronica del Peru" publiceert, een be schrijving van het toen pas kort door de Spanjaarden veroverde Peru. Het was deze auteur overigens nauwelijks opgevallen, dat de aardappel eetbaar was en pas een werk van 1664, de „Comentario Reales", geschreven door Garcilaso de la Vega, die jarenlang in ver van de kust verwijderde streken van Peru leefde, vertelt, dat de inlanders de aardappels aten, na ze gekookt of gebakken te hebben. VERBODEN VRUCHTEN Misschien juist wel, omdat de aardap pel inderdaad oneetbaar en zelfs ten dele vergiftig is in ongekookte toestand, heeft het lang geduurd, voordat deze vrucht van het veld hier in Europa als voedsel werd aanvaard. In de Óude We reld kende men de aardappelpant slechts als plantkundig curiosum, later als sier plant. Aan die tijd herinnert nog een aar dige anekdote. Vanuit Wenen had de plant, via Frankrijk, de weg gevonden naar Wiesbaden, waar prof. Matheus de plant in een pot voor het raam zette toen ze bloeide. Dat was juist kort voordat de dochter van één van zijn vrienden in het huwelijk zou treden. Het meisje was over de aardappelbloesems zo verrukt, dat ze er haar bruidsjapon mee versierde. Tegen het eind van de zestiende eeuw Hoestdrank in tabletvorm. 95ct Een gewoon maizena-melksausje over de 'bloemkool, de andijvie, de stoofsla is lekker en gezond, maar nu en dan willen we er toch wel eens af. Het hoeft maar een klein stapje te zijn: bijvoorbeeld wat kerrie, mosterd of tomatenpuree door de saus. Hebt u een paar plakjes kaas of vleeswaren over, dan 'kunnen die in veel gevallen ook helpen om de groente pitti ger te maken. Het hieronder beschreven ■gerecht van aardappelen en worteltjes kan als vleesloze maaltijd dienst doen, gevolgd door een fris melkgerecht, bijv. yoghurt of vla met fruit. Het is ook echt wel iets om klaar te maken .op „gehakt dag": het gehakt kan dan losgeroerd of in de vorm van kleine 'balletjes met de aardappelen en groente meegebakken worden. Recepten voor 4 personen Andijvie met tomatensaus: kg andijvie, zout, 2 kleine uitjes, 40 g (4 eetlepels) boter of margarine, 40 g (7 eetlepels) bloem, ongeveer 2 eetlepels tomatenpuree, 3 dl (2. kop jes) melk, desgewenst peper en ge raspte kaas. De andijvie schoonmaken, wassen, klein snijden en nogmaals wassen. De groente opzetten met aanhangend water en zout en gaarkoken in ongeveer 20 minuten. De andijvie laten uitlekken en warm hou den. Onderwijl de uien schoonmaken en snipperen. De boter of margarine warm laten worden en de ui lichtbruin hakken. De bloem en de tomatenpuree erdoor roe ren en geleidelijk, onder roeren, de melk toevoegen. De saus aan de kook brengen, de andijvie erdoor scheppen en het ge heel nog even goed doorwarmen. Desgewenst het gerecht op smaak af maken met peper en geraspte kaas. Aardappelen met worteltjes: 1 a IV2 kg kl. nieuwe aardappelen, 1 kg worteltjes, peterselie, bieslook, onge veer 35 g (3y, eetlepel) boter of mar garine. De aardappelen en de worteltjes schrap pen, wassen en opzetten met weinig wa ter met zout. De aardappelen en de groente half gaar koken in 10 a 15 minu ten en zo nodig afgieten. In een braadpan de boter of margarine smelten en de aard appelen en worteltjes samen gaai-bakken in ongeveer 10 minuten onder af en toe omscheppen. ■De peterselie en bieslook wassen, fijn- snijden en op het laatst door de aardap pelen en groente mengen. Bloemkoolsla met tuinkruiden: 1 grote bloemkool, een sjalotje of klein uitje, ongeveer 2 eetlepels olie en 4 eetlepels azijn, zout, peper, on geveer 1 eetlepel peterselie- en 1 eet lepel kevelgroen (desgewenst voor de garnering radijsjes en/of hardge kookt eigeel of paprikapoeder). De bloemkool schoonmaken, in roosjes verdelen en net gaar koken in 8 a 10 mi nuten. De bloemkool vlug laten afkoelen. De sjalot of ui schoonmaken en fijn snip peren, het peterselie- en kervelgroen zeer fijn snijden. Van olie, azijn, peper, zout en kruiden een slasaus maken en deze over de bloem kool schenken. Dc saus enige tijd laten intrekken. De bloemkoolsla desgewenst garneren met plakjes radijs en/of door een zeef ge wreven hardgekookte eierdooier of papri kapoeder. werd de aardappel dan wel gegeten, maar meer om het bijzondere, dan om dat ze zo lekker was. Daarom gaf Lode- wijk de Dertiende aan een aantal afge zanten, die zijn luxueuze hof hadden bezocht, wat aardappels mee voor Paus Clemens de Achtste. Als de Paus de aard appels lekker vond, dan wilde de koning er nog wel wat nazenden, zo liet de ko ning meedelen. Maar de Paus zag niets in die vreemde aardknollen en gaf ze aan een vriend, die er meer aardigheid in had. ■Het is in Vlaanderen geweest, dat de aardappel zich als volksvoedsel is gaan ontwikkelen. De plant werd hier ge ïntroduceerd door een Engelse monnik, Robert Clarke, die zich omstreeks 1620 in Vlaanderen vestigde, omdat hij zijn eigen land om geloofsredenen moest verlaten. Hij legde zich toe op het kweken van aardappels, in Vlaanderen toen aardpe ren genoemd, maar de belangstelling bleef gering. Pas een honderd jaar later is het de Vlaming Verhulst geweest, die het ge bruik van de aardappel als voedsel min of meer ingang heeft kunnen doen vin den. Verhulst was lid van een broeder schap voor hoveniers „Sinte Dorothea" en door zijn product voor niets uit te de len onder de leden van de broederschap, wist hij populariteit voor de aardappel te winnen. In 1740 werden de aardappels voor het eerst aangevoerd aan de markt te Brugge. Van Vlaanderen uit vond de aardappel zijn weg als voedsel naar de Noordelijke Nederlanden en zo kon men in 1761 de eerste aardappelvelden vinden in Fries land tussen de dorpen Tjummarum en Firdgum. In 1780 kondigde een groente handelaar op de hoek van de Vijzelstraat en de Reguliersstraat in Amsterdam aan, dat hij in het vervolg alleen maar aard appels zou verkopen. Waaruit dus blijkt,, dat het minder dan twee eeuwen geleden is, dat de aardappel voor het eerst op de Nederlandse tafel prijkte. Het is merkwaardig, dat de aardappel in andere Westeuropese landen wel een belangrijke plaats is gaan innemen als volksvoedsel; maar er toch nooit in ge slaagd is het brood als voedingsmiddel nummer één te verdringen. Friedrich Wilhelm de Grote van Pruisen heeft daarvoor in zijn land wel moeite gedaan. Zo heeft hij gratis aardappelzaad bij de boeren doen ronddelen, dat 'hij vergezeld deed gaan van een instructie voor de vex-- bouw, maar de vooroordelen wonnen het van de missieves van de koning. Het volksgeloof wilde, dat aardappels de her sens zouden vex-giftigen, en aan dit geloof zal niet vreemd zijn geweest, dat de aard appelplant behoort ;tot de giftige plan- tenfamilie van de nachtschaden, en bo vendien geloofde men, dat dit gewas de bodem te veel zou uitputten. Dat laatste bezwaar was inderdaad niet ongegrond, want als men jarenlang op eenzelfde per ceel aardappels verbouwt, dan is dat niet best voor de grond, zeker niet als ze nooit of zelden wordt bemest. Pas door de nood van de zevenjarige oorlog (van 1756 tot 1763) kreeg de aardappel burgex-recht in Duitsland, van waar ze toen verder haar weg vond naar het oosten en noorden. Het was in diezelfde oorlog, dat de Fransman Parmentier, die als krijgsge vangene in Duitsland zat, kennis maakte met de aardappel en deze als dagelijks voedsel leerde waarderen. Teruggekeerd in zijn vaderland begon hij het gewas, waarvan aan het hof de curiositeit al verdwenen was, te propagerep. Maar ook hier weer: het voorooi'deel, dat de aard appel vergiftigd zou zijn. Parmentier won het pleit door de wetenschap, dat verbo den vruchten het best smaken. Hij be plantte een stuk van 50 morgen land met aardappelen, die hij overdag streng liet bewaken.... 's Nachts werdén de aard appelen van het veld geroofd en of ze toen smaakten! In Neuilly is een stand beeld ter nagedachtenis aan Parmentier opgex-icht. Van het met aardappels be bouwde landbouwareaal over de hele wereld bevindt zich thans 90% in Europa. Om nog even op de nieuwe aardappel terug te komen: de aardappeloogst valt eigenlijk in het najaar. De nieuwe aard appels, die zeer vroeg in het jaar worden aangeboden, wox-deix niet iix Nederland vex-bouwd; zij komen van de landen om de Middellandse Zee (Malta-aardappels, Egyptische aardappels). Maar hier te lan de worden wel zogenaamde vx'oege ras sen gekweekt, die zo eind mei aan de max-kt komen. AARDAPPELMODE Zelfs in het degelijke Nederland, waar de aardappel zo is ingeburgerd, is dit ge was aan bepaalde „modeverschijnselen" ondex-hevig. Er is steeds wat verandering in de rassen, die bij de verbruiker popu lair zijn. Het aanbod van aardappels woi-dt een beetje bepaald door de streek de consumptiegewoonte, de gewoonten van voedselbereiding. Wie van een krui- mige aardappel houdt, zal de Eigenhei mer preferen; de liefhebber van een ste vige aardappel, die overigens de neiging tot glazig worden heeft, zal liever Bintjes op zijn tafel zien. En dan: er worden hoe langer hoe groter hoeveelheden aardappelen op andere wij ze dan in de dagelijkse pot geconsu meerd. Denkt u maar eens aan de ton nen patat-frites, die worden afgezet aan de teenagers, aan de duizenden kilo's, die worden verwerkt tot chips en andere hartigheden voor bij de borrel. Nog niet gesproken van de aardappels, die worden verwerkt tot aardappelmeel en tot producten, waarvan u niet geloven zou, dat ze iets met de aardappel te ma ken hebben. Maar dat is zo'n indrukwek kende reeks artikelen, dat er een heel lange beschouwing apart aan kan worden gewijd. Door de inspecteur van het Ned. Rund vee Stamboek, de heer A. Landeweerd, werden de volgende runderen van het M.R.IJ. veeslag in het stamboek inge schreven: Dora b— 77 pnt., erg. Hm. Landeweei'd; Bertha b78 pt., eig. H. Landeweerd; Dina bc plus 75 pt., eig. J. Stam; Roza 2 b— 77 pt., Roza 3 b— 77 pt. en Willy 6 bc plus 76 pfy, eig. J. H. Overmeen; Clara 6 b77 pt., eig. H. Bronsvooi't; Doortje bc plus 76 pt. en Leida cc plus 76 pt., eig. G. Landeweerd; Roosje 9 b— 76 pt, eig. G. J. Geesink; Janna 2 bc plus 75 pt. en Doortje 3 bc plus 76 pt., eig. J. G. Holterman; Ida b77 pt., eig. Joh. Wansi'nk; Willemien b— 78 pt. en Coba 29 bc plus 76 pt., eig. H. Beldman; Libo 2 b78 pt., Dora 2 b 79 (voor keurstam- boek), Betsie bc plus 76 pt., Betsie 4 b 77 pt., Gerda 1 bc plus 75 pt., Libo b 79 pt., eig. H. J. Arfman; Grietje 4 b 79 pt., eig. H. Rietberg; Mina 4 b78 pt. en Elsje 8 b77 pt., eig. G. H. Teese- link; Freule 17 b78 pt., eig. A. Rei- link; Dora 3 bc plus 76 pt., eig. D. Vene klaas; Gerretje 1 b77 pt., eig. G. J. Veneklaas; Riek bc plus 76 pt., eig. H. Deten; Gerie 5 b77 pt., eig. H. Bos man; Elsje 2 b77 pt., eig. G. J. Aan stoot; Mina 7 bc plus 76 pt., eig. J. Ha verslag; Gretha 6 b77 pt., eig. F. J. Sluiter; Marijke 4 b 79 pt., eig. Wed. T. Boode. De K.I.-stier Johanna's Peter van de K.I.-vex'eniging Z.W. Overijssel werd defi nitief ingeschreven met B 79 pt. Door de heer E. Mastenbroek, inspec teur van het N.R.S., werden van het zwartbonte veeslag de volgende runderen ingeschreven: Betsy 9 b76 pt., Trui 2 b78 pt., Roza 9 b78 pt., eigenaar F. Gi'oteboer; Anna 10 bc plus 76 pt., eig. B. W. Kx-ikkinkPietje 5 b 79 pt., Cor nelia 7 b78 pt., Bles Jitske 5 b77 pt., Wietske 23 b 79 pt., en Sjoukje b 79 pt., eig. D. J. Bx'onsvooi't; Sjoukje 22 b 79 pt., Bontje 22 b 79 pt., Sjoukje 27 b78 pt. en Sietske 12 b 79 pt. (voor keurstamboek), eig. P. G. Cats; Mientje b77 pt, eig. W. Lubberdink; Siep 5 b77 pt., eig. J. Lubbei'sen; Gerardine 3 b— 77 pt., eig. H. A. Stegink; Mina 17 b 79 pt. (voor keurstamboek), Baax-da 6 b 79 pt. en Mina 22 b78 pt. eig. G. H. Volkerink; Ike 4 bc plus 75 pt., eig. H. J. Struik; Rinske 8 b— 78 pt., eig. E. Aaltink; Ina bc plus 75 pt., Boukje 3 b— 78 pt., Tukulla b— 78 pt., Blesje b— 76 pt., Drachter 40 bc plus 76 pt., eig. A. Bronsvoox-t; Niesje 12 b— 76 pt., Geertje 62 b78 pt., Alida 7 b 80 pt. (voor keurstamboek), Niesje 10 b 80 pt. (voor keux-stamboek), eig. D. J. Ribbink; Hendrikje 6 b77 pt., Geesje 6 b 79 pt., Jacoba 2 b 79 pt., Pietje 7 b— 78 pt., eig. M. Elbersen; Gerrie 4 b 80 pt., Sjoex-dje 2 b 79 pt., Gerri'e 6 b— 77 pt., eig. G. J. Klaasses; Lammie 6 b78 pt., Lammie 7 b78 pt., eig. T. Pinkex-t; Alida 9 b— 78 pt., eig. W. Reilink; Alida 6 b 79 pt. en Aukje 3 b76 pt., eig. H. Reilink en Fokje 2 b77 pt., eig. F. Schippers. De tijdens de landbouwinventarisatie gehouden buscollecte ten bate van het F. A Drijvex'fonds, dat beoogt de beschik baarstelling van een bandrecorder voor de blinden in Overijssel, heeft f 156,70 opgebracht. Op de te Raalte gehouden melkersexa mens slaagden de volgende cursisten van de cursus, georganiseerd door de Coöpe ratieve Zuivelfabriek „De Vrijheid" te Holten, met de onderstaande predikaten: Met uitmuntende uitslag: mej. Dijkink, mej. E. Haverslag en de heer D. J. Jan sen. Met zeer goed,e uitslag: de heren J. A. Podt, J. Teeselink, H. W. Rensen en mej. D. Pinkert. Met goede uitslag: mej. G. Rensen, mej. J. Reilink en de heren M. Jansen, H. Rietberg, H. W. Lubbersen, J. Reilink, B. J. Oolbekkink en H. J. Stegeman. Maandagavond zal de rust in het doxp en naaste omgeving een weinig worden verstoord als de lompeninzamelingsploeg van HMV rond gaat voor het ophalen van de „restanten". Bij de eind april gehou den inzameling was een aantal .huisvrou- wen nog niet met de schoonmaak klaar, doch zij beloofden toen de lompen te zul len reserveren voor ,,'t meziek". De op brengst is deze keer bestemd voor de drumband, waarvoor onlangs nieuwe trommen zijn aangeschaft voor een be drag van f 1600,-. Op deze trommen zit nog een schuld van f 250,-, die men maan dagavond graag wil wegwerken. HENK KOOPMAN DINY MANENSCHIJN hebben de eer U, mede namens wederzijdse ou ders, kennis te geven van hun voornemen in het huwelijk te treden D.V. op dinsdag 6 juini a-s. des namiddags om 1.45 uur ten gemeentehuize te Holten. Kerkelijke bevestiging in de Ned. Herv. Kerk te Holten om 2.30 uur door de Weleerw. Heer Ds. J. H. Israël. Holten, Dorpsstraat 16 Rijssen, Haarstraat 116 juni 1961 Toekomstig adres: Dorpsstraat 16, Holten. Receptie van 4 tot 6 uur in hotel „Holterman" te Holten. Inplaats van kaarten HENDRIK J. WESTERIK en MARIA PAALMAN hebben het genoegen U, mede namens hun ouders, kennis te geven van hun voornemen in het huwe lijk te treden op donder dag 15 juni 's morgens 10-30 uur ten gemeente huize te Holten. Kerkelijke bevestiging door de Weleerwaarde Heer Ds. C. C. Addink, Hervormd predikant te Holten, om 15-30 uur in de Ned. Herv. Kerk te Holten. Holten, juni 1961 Pastoriestraat 47 Dijkerhoek 24 Toekomstig adres: D 24, Holten. Gelegenheid tot geluk wensen van 16.3018.00 uur in café Maats, Dorpsstraat, Holten. DANKBETUIGING Mede namens wederzijd se ouders zeggen wij langs deze weg hartelijk dank voor de zeer vele bewijzen van belangstel ling bij ons huwelijk on dervonden. F. W. VELTKAMP J. M. VELTKAMP- STEVENS Holten, juni 1961 B 63. co 010 00 cso 030 oso i Vrijdag 9 juni hopen onze geliefde ouders en groot- 1 ouders 1 G-. J. SCIIONEVELD H. SCHONEVELD- q JANSEN g hun 40-jarige echt- Q vereniging te her- 0 denken. Dat ze nog lang ge- q spaard mogen blij- q ven is de wens van q hun dankbare kin- q en kleimkin- q deren JJ deren. g Q Holten, juni 1961 Q O BK 96- 0 0 Gelegenheid tot feli- 0 Q citeren vrijdag 9 Q 0 juni 's avonds na 7 uur in café Jansen. OSOOÖ C59073S© OSC OO God nam plotseling tot Zich oinze lieve vrouw, moeder, dochter, zus ter en schoonzuster AALTJE BELDMAN in de leeftijd van 45 j aar. W. JANSEN en kinderen Fam. W. Beldman Sr. Fam. D. Beldman Fam. H. Beldman Fam. G. Beldman Fam. J. Joldersma Fam. A. Beldman Fam. W. Beldman Jr. Fam. B. Kobes Dorchester, 16 mei '61 Ontario (Canada), DANKBETUIGING Hiermede netuigen wij onze hartelijke dank aan familie, buren en beken den voor de vele blijken van medeleven tijdens de ziekte en het overlijden van onze geliefde moe der, behuwd- en groot moeder A. ZANDVOORT- STEVENS Uit aller naam, Fam. H. SLIJKHUIS Holten, juni 1961 Espelo 31. DANKBETUIGING Hiermede betuigen wij onze hartelijke dank aan familie, buren, vrienden en bekenden voor al de cadeaus, bloemen en ge lukwensen, die wij moch ten ontvangen ter gele genheid van ons 25-jarig hu welij ksf eest. J. W. REILINK W. F. REILINK- WIBBELINK Dijkerhoek 90. DANKBETUIGING Hiermede betuigen wij onze hartelijke dank aan familie, buren, vrienden en bekenden voor de vele cadeaux, bloemen en gelukwensen die wij mochten ontvangen ter gelegenheid van ons 50- jarig huwelijksfeest. G. J. Gervedink Nijhuis G. Gervedink Nijhuis- Holten, juni 1961 Dorpsstraat 43 TE KOOP 80 ARE HOOIGRAS M. VELTKAMP, HBK 50, Holten. TE KOOP 250 R x H JONGE HENNEN (7 weeksem). G. J. SCHOOLEN Borkeld 1B. doet „wonderen" voor de verkoop! f In het kader van het „Gesellschaft für Sport und Technik" worden op het ogenblik in Oost Duitsland vrou wen en meisjes in militaire zin op geleid. Deelneming daaraan wordt gezien als een maatschappelijke plicht. De „diensttijd" duurt vier maanden. In Brunswijk West Duitsland, is de gemeenteraadsfractie van de C.D.U het niet eens kunnen worden over de benoeming van een fractievoorzit ter. Moest hij protestant of r.k. zijn, was de vraag. Na veel geharrewar werd de knoop doorgehakt: twee fi-actievooi'zitters: een protestiantsé en een r.k. C.D.U.-er. Personeelsleden van een groot be drijf in Los Angeles konden boxxnen krijgen voor een bezoek aan een schoonheidsinstituut. Het was een idee van de directeur van het bedrijf. Zijn secx-etaresse was de eerste, die van deze mogelijkheid gebruik maakte. Zij werd evenwel zo mooi, dat de vrouw van de directeur ja loers werd. De secretaresse is nu ont slagen. Wat de zon doet met sneeuw, doet tact met ruzies. Wie geen fouten maakt, maakt ge woonlijk helemaal niets. Een gemeenschappelijke zitting van beide huizen van het Indiase pai'le- ment heeft met algemene stemmen een wetsontwerp aangenomen, waar bij het geven, aannemen of vragen van een bruidsschat strafbaar gesteld wordt. Hiermede komt een einde aan een gebruik van eeuwen her, dat zo wel voor rijken als ax-men gold. In tal van arme gezinnen was het eisen van een bruidsschat een beletsel voor een huwelijk en is het meer dan eens aanleiding geweest tot zelfmoord door meisjes, waarvan de ouders geen bruidsschat konden opbrengen. De bewoner van een huis aan de Melkweg te Tuindorp Oostzaan is kennelijk bang dat de postbode hem niet zal kunnen vinden. Op een bij zijn huis staande grote schuur heeft hen met metershoge letters het adx-es „Melkweg 120" geschilderd. <9 „Hebt erbarmen met mijn anne muur" heeft de bewoner van een hoekhuis aan de weg tussende Eif- feldorpen Spangdahlen en Wittlich in het Duits en het Engels op zijn tuinmuurtje geschilderd. En het helpt: het muurtje, dat voorheen re gelmatig in stukken werd gereden, hoeft thans nog slechts af en toe te worden gerepareerd. S> Het project Mercury, dat is bekroond door Shephards geslaagde ruimte- vlucht heeft 400 miljoen dollar ge kocht. Dat wil zeggen, dat het elke Amerikaan rond f 8.heeft gekost om dit succes te bereiken. Het sturen van een mens naar de maan wordt op honderdmaal dat bedrag geschat. Q Er is hoop, voor wie zijn fouten kent, er is geen hoop, voor wie ze niet wil toegeven. (Elmer Wheeler). De W.S.V. „De Trekkers" organiseei't van 21 tot en met 24 juni a.s. een Avond vierdaagse onder auspiciën van de NWU. Op 30 september a.s. hoopt men een gx*ote wandeltocht te organiseren. GESLAAGD Voor het diploma Ziekenverpleging A slaagde onze plaatsgenote mej. G. J. Stam G.J.d. Zij is als vex-pleegster werkzaam in het Prinses Irene Ziekenhuis te Al melo.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1961 | | pagina 3