6^^
HEI DRAMA VAN DE BISON
Sociale fouten in het Westen
Zet nlei dooi*!
Het ging net niet meer
«Pra
r*
IE TEMPEL II AN KWUNGH0
100 jaar geleden:
Genetici held
Mieke Telkamp had nooit durven dromen,
dat ze een bekend zangeres zou worden
Buffalo Bill schoot 5.000 dieren in anderhalf jaar.
Wie heeft niet in een dierenpark vol
bewondering en ontzag staan kijken naar
het grote, prachtig gebouwde dier met zijn
stompe kop en zijn geweldige brede borst,
waaruit brute oerkracht spreekt? Op het
bordje aan het dierenverblijf lezen we
dan: „bison" of „wisent" en weinigen we
ten, welk een dramatische geschiedenis de
ze diersoort heeft doorgemaakt alvorens
de laatslen een veilig onderkomen vonden
in de dierenparken, waar ze voor verdere
uitroeiing behoed worden.
De wisent is de Europese bison. In het
oude Europa, dat al snel dicht bevolkt
werd, verdween de wisent langzamerhand.
In het begin van onze eeuw werd het laat
ste in het wild levende exemplaar gescho
ten, terwijl een kleine groep van ongeveer
dertig dieren door de wisentclub bewaard
en bewaakt wordt om de dierensoort in
stand te houden. In het wild komt de wi
sent niet meer voor in ons werelddeel.
Anders is het gegaan met de Ameri
kaanse bison. Deze is niet zoals zijn Euro
pese broeder langzaam van het toneel ver
dwenen, maar in een zeer kort tijdsbestek
in de. ware zin des woords door de mens
uitgeroeid. Wij mogen dit rustig een zwar
te bladzijde in de geschiedenis der mense
lijke beschaving noemen.
DE GROTE TREK
Een goede eeuw geleden leefden er op
de Amerikaanse vlakten ongeveer 60 mil
joen van deze dieren in het wild. Hun be
staan was volkomen natuurlijk en zij had
den slechts hun natuurlijke vijanden,
waaronder de Indianen de voornaamste
waren.
Doordat deze dieren in zeer grote kud
den bij elkaar leven en grazen, waren zij
genoodzaakt steeds van plaats te verande
ren, aangezien de weidevlakten in korte
tijd kaalgevreten waren. In het voorjaar
begon de grote trek. Van Texas trok de
onafzienbare kudde al grazende in noord
oostelijke richting om daarna langzaam in
westelijke richting af te buigen tot het
stroomgebied van de Missouri, waarna ze
weer in zuidelijke richting trok. Zo ging
het jaar in jaar uit, eeuwen achtereen.
Natuurlijk bedreigden de dieren gedu
rende deze trek ook grote gevaren, zoals
de wolven, die op de bisons loerden. Bij
het oversteken van rivieren verdronken
soms zwakke, oude en zeer jeugdige die
ren. Toch konden de bisons zich in stand
houden. Ook voor de Indianen waren zij
een noodzakelijkheid, want deze jaagden
op de dieren en leefden er voor een groot
deel van. In de loop der tijden werd de In
diaan een groter vijand van de bison,
vooral toen hij de beschikking kreeg over
paard en vuurwapen, maar toch werd de
ze diersoort nog niet met de ondergang
bedreigd. Dit gebeurde pas toen de blan
ken goed kennis maakten met de dieren.
TEGEN DE INDIANEN
In 1849 begon de grote trek naar het
westen en de pioniers,, goudzoekers en
avonturiers ontdekten de enorme kudden,
die over de prairie daverden. De jacht
werd intensiever, maar de grote slag kwam
later. Tijdens de Amerikaanse burgeroor
log traden de Indianen driester op. De
blanken hadden te veel met zich zelf te
stellen en hiervan maakten de roodhuiden
een dankbaar gebruik om de indringers
aan te pakken. De Amerikaanse regering
ging nu over tot een vrij eenvoudig doch
niet fraai middel om de Indianen te tref
fen. Zij maakte een aanvang met het uit
roeien van de bisons, aangezien deze voor
de Indianen een levensbelang waren.
In 1868 begon men er mee. Allerlei
avonturiers en dergelijke personen trokken
er als „hide-hunter" op uit om zoveel mo
gelijk bisons te schieten. Zij verdienden
geweldige lonen, die zij even snel weer
kwijtraakten met drinken en dobbelen. De
dode bisons werden aan de wolven over
gelaten.
Plet werd nog veel erger, toen de Ame
rikanen spoorwegen gingen aanleggen.
Toen gingen beroepsjagers op jacht om te
zorgen voor de voedselvoorziening van de
duizenden arbeiders die aan de spoorwe
gen in het wilde westen werkten. Een be
kend jager, William Cody (Buffalo Bill)
schoot er 5000 in slechts anderhalf jaar.
UITGEROEID
In dertien jaar tijd van 1868 tot 1881,
werd de Amerikaanse bison praktisch uit
geroeid. Tijdgenoten berichten, dat op de
open vlakten de dode dieren bij duizenden
naast elkaar lagen. Men op de kadavers
stappend rustig een hele dag lopen zon
der de grond aan te raken. Slechts enke
le honderden dieren konden, aan deze on
menselijke slachting ontkomen. Tot in
zicht gekomen, begon de mens aan het
herstel. Deze dieren werden in een reser
vaat ondergebracht en staan onder spe
ciale bescherming. Momenteel is de kud
de weer aangegroeid tot ongeveer 15.000
stuks.
De geschiedenis van de bison is als die
van zovele andere dieren. De mens trekt
met mateloos geweld tegen hen op en
komt* te laat tot inzicht, waardoor hij zich
zelf en de dieren schaadt.
Het bison-drama is een smet op de ge
schiedenis der menselijke beschaving, die
wij niet uitwissen door de dieren nu te
beschermen. Laat het echter een, les zijn,
die wij ter harte nemen.
HUGH GAITSKELL
leider van de Britse Labour-partij, die
de afgelopen week hevig is aangevallen
door Frank Cousins over het gebruik
van atoomwapens.
Een opkomende pijn, gevatte kou of
griep zefr niet d©or bij tijdig gebruik
van de veelzijdig samengestelde
Sanapirin (Mijr.hardt) Koker 90 en 60 ct
De Westelijke wereld vergaapt zich aan j
vrije democratie en nationale zelfstandig- I
heid. Nadat de oude landen van het westen
eeuwenlang de koloniserende mogendhe
den zijn geweest, hun imperialistische nei
gingen heoben botgevierd en machtige rij
ken konden stichten, wordt thans in deze
landen de boventoon gevoerd door de ten
dens van loslaten der koloniën en hen zelf
standigheid verlenen.
De indruk wordt weieens gewekt,
dat dit geschiedt onder de druk die het
communisme hierop uitoefent. In de
landen van het oostelijk blok wordt
immers heftig gefulmineerd tegen ko
lonialisme en imperialisme. Alle be
doelingen van het westen worden hier
voor uitgekreten en men zou dus de
indruk krijgen, dat het communisme
de grote strijder is tegen kolonialisme
en voor zelfstandigheid der volkeren.
Niets is minder waar, want onder het
juk der communistische dictatuur
zuchten meerdere landen en het volk
heeft daar nog minder in de melk te
brokkelen dan in welke door het wes
ten gekoloniseerde staat ook.
De drang tot souverein maken der oude
koloniale gebieden spruit dan ook meer
voort: in de eerste plaats uit de groeiende
ontwikkeling en 't tevens daarmede groei
ende nationaliteitsgevoel der gekoloni
seerde volken, in de tweede plaats uit de
moderne sociale gevoelens van het westen
en het hier erkende recht van zelfbeschik
king der volken. In alle oude landen, die
kolonies beheerden, zijn het vooral de so
cialistische partijen geweest, die de voor
vechters waren en zijn van het souverein
maken der koloniën. Het zijn immers ook
de arbeiders geweest, die het felst hebben
moeten vechten voor politieke gelijkbe
rechtiging en hun strijd voor democratie
en betex-e sociale voorzieningen, zetten zij,
nu het voor hen zelf bereikt is, voort ten
behoeve van andere volken. Dat is een lo
gisch gevolg, temeer waar zij hierbij te
maken krijgen met dezelfde conservatieve
Wanneer we Mieke Telkamp voor de
radio horen zingen, of voor de televisie
zien optreden, dan zij# er velen onder
ons, die haar als artieste ver van zich
verwijderd voelen staan. Enerzijds is dat
ook wel zo, want de gaven die Mieke
op zanggebied heeft gekregen, zijn
slechts weinigen gegeven en dus voelen
we een verschil een zekere afstand, maar
anderszijds kunnen we deze beroemde
zangeres toch echt wel zien als een van
ons.
Zij is een jonge vrouw, die als meisje
precies zo was als wij, die hield van
zingen en muziek, eerst op de m.u.l.o.
zat en later gewoon op een kantoor. Nu
werd zingen haar beroep en zij moet
net zo hard werken om succes te heb
ben als een ander. Het verschil ligt ech
ter in het feit, dat zij met haar werk
bekendheid heeft gekregen, terwijl an
deren als onbekende radertjes in het
grote maatschappelijke geheel mee
draaien. Dat zij ooit nog eens tot de
populairste zangeressen in het eigen
land en daarbuiten zou behoren, dat
haar stem door honderdduizenden in
verscheidene landen graag zou worden
gehoord, dat alles heeft Mieke' nooit
kunnen dromen.
Eerst op kantoor
Op 14 juni 1934 werd Mieke te Olden-
zaal als jongste telg van de familie
Telgenkamp geboren. Ze ging gewoon
naar de m.u.l.o. en moest daarna wat
gaan verdienen. Dat deed ze als kan
toormeisje bij een groot warenhuis en
een signaalapparatenfabriek te Hengelo.
Stamt zij dan soms uit een muzikale
familie? De enige muzikale band voert
naar haar grootmoeder van moeders
zijde, met wie zij volgens zeggen naar
uiterlijk zowel als naar karakter een
volmaakte gelijkenis vertoont, en die
een der eerste vrouwen in Nederland
was, die in een kerkkoor zong. Voorts
is haar vader vijfentwintig jaar lang
lid van het koor van de H. Plechelmus-
kerk te Oldenzaal. Dat zegt echter alle
maal heel weinig!
Voor Mieke Telgenkamp, die al jong
aan een cabaretgezelschap van amateurs
meewerkte, is het succes in feite begon
nen, toen zij in 1949 haar toen ge
trouwde oudere zuster Wilhelmien op
volgde in de zogenaamde Boeskool
revue, een programma, dat ieder jaar
7. iWAte vexDcieix worsteling
slaagde Dick erin, zijn tegenstander van
zich af te werpen en het gevallen pistool
op te rapen. Behoedzaam liep hij op zijn
vijand toe en ritste het doek van diens
gezicht.Ondanks alle verrassingen
van die nacht stond hij toch even perplex.
Want zijn aanvaller was geen ongure Chi
nees, maareen flinke jongeman van
i een jaar of zeventien, die zich overigens
krachten waarop zij zelf hun erkenning
hebben moeten verpveren.
SOEKARNO
.meeste bluf.
Helaas echter ontgaat het hen, dat de
situaties niet hetzelfde zijn. Dat het heel
wat anders is om een deel van een over
het algemeen ontwikkeld volk tot een gro
tere zelfstandigheid te brengen dan een
geheel over het algemeen niet ontwikkeld
volk tot gehele zelfstandigheid te voeren.
Deze immers kan alleen bestaan bij een
voldoende algemene ontwikkeling der in
dividuen. Maar in de meeste na de laatste
wereldoorlog vrijgelaten koloniën is die
ontwikkeling nog niet zo ver. Zeker, dat
is dan de fout van de voormalige regeer
ders, die voor deze ontwikkeling hadden
moeten en kunnen zorgen, maar met de
constatering daarvan is de situatie van het
ogenblik niet anders. Door voor deze ge-
koloniseei'de volken toch de vrijheid te
propageren en te verlenen, levert men hen
automatisch over aan dictatuur en wille
keur. Deze volken kunnen immers alleen
nog geregeerd worden door een sterke
gedurende veertien dagen op de planken
wordt gebracht door leden van het koor
van de H. Plechelmuskerk en hun fa
milieleden. Op grond van haar presta
ties in twee revues werd het jeugdige
debutantje tot medewerking uitge
nodigd door het Hengelose operettege
zelschap Studio 22, met welk ensemble
de 15-jarige onder meer zong in Oscar
Straus' „Ein Walzertraum". Te zelfder
tijd maakte zij deel uit van een plaat
selijk amateurcabaret.
De ontdekking
Tijdens een repetitie van dit gezelschap
werd zij in Hengelo opgezocht door Han
König en Gerard van Krevelen, die
voor de A.V.R O. een auditie in Almelo
hadden gehouden. Gerard van Krevelen
ging aan de piano zitten en Mieke zong
„Auf Wiederseh'n". Het resultaat was
overeenkomstig detitel van het liedje,
want een week later werd zij uitgeno
digd naar Hilversum te komen en weer
een week later maakte zij met het En
semble van Krevelen een proefopname,
waarin zij „I'm yours" en „Morgen
komm' ich wieder" zong.
Op 14 december 1952 klonk deze opna
me in tal van Nederlandse huiskamers
en sindsdien zijn Mieke (die nu 'n let
tergreep wegliet uit haar naam) en de
microfoon onafscheidelijk met elkaar
verbonden. Bovendien zingt zij sinds
haar 18de lente ook regelmatig op
grammofoonplaten, want reeds tien mi
nuten na haar eerste uitzending werd
haar telefonisch een contract aangebo
den.
Mieke Telkamps artistiek contact met
het buitenland dateert van juli 1955,
toen zij tijdens een vakantie met haar
man in Bad Boekelo een telegrafisch
verzoek uit Hamburg ontving om di
rect een grammofoonplatenopname te
komen maken met het in Nederland
vooral door zijn voortreffelijke tango
vertolkingen bekende orkest van Alfred
Hauser. In september van hetzelfde jaar
zagen de Duitse kijkers haar in een te
levisie-uitzending van een grote ten-
nogax gemoedelijk in zijn nederlaag
schikte. „O.K. maat, dat heb je 'm keihard
geleverd", grinnikte hij.
„Maarre wie ben je eigenlijk en wat
moest je van me?" wilde Dick weten. Hèt
antwoord klonk, of het de gewoonste zaak
van de wereld was: „Mijn ouders schre
ven me bij de burgerlijke stand van Chi
cago in als Antonio Spigurelli, maar mijn
macht, die ver boven hen staat, omdat zij
zelf nog niet tot oordelen en dus tot rege
ren in staat zijn.
De sterkste man van liet land, de
man met de meeste bluf en het beste
woord, zal de macht ter hand nemen.
Is hij, zoals meestal nog het geval is,
voor het welzijn van zijn land nog
enigszins afhankelijk van het westen,
dan zal hij zijn regering een democra
tisch tintje geven, maar in feite zal
dat niets hebben te betekenen. Hij al
léén vertegenwoordigt voor het volk
de macht, waartegen het zich niet kan
en durft verzetten. En voor het poli
tieke wereldgebexu-en hangt het er nu
maar van af onder welke politieke in
vloed deze machthebber nu maar komt
te staan.
Er zijn voorbeelden te over om aan te
wijzen hoe de souvereiniteit der eens ge-
koloniseerde volken wel tot heel andere
en veel slechtere toestanden in dat land
heeft geleid dan de voor hun vrijheid vech
tende groepen in het oude moederland wel
gehoopt hadden. Het laatste en afschuwe
lijkste voorbeeld is wel hetgeen er thans
in Kongo geschiedt.
Men moet zich toch wel gaan afvragen
of het sociaal gezien nog wel verantwoord
is om zulke nog niet voldoende ontwikkel
de volken de zelfstandigheid te verlenen,
waar er alleen maar een grotere armoede
en een veel mindere veiligheid van het in
dividu het gevolg van is. Het is dan geen
wondei', dat bij deze volkeren de haat tegen
het vroegere moederland sterk blijkt te
groeien na verkrijging van de zelfstandig
heid, want het volk voelt zich verraden en
verkocht door hen, die hen vroeger be-
schei-mden. Het westen dient zijn sociale
gevoelens ten opzichte van andere volken
weieens te herzien.
voor Baby en kennis voor
Moeder, dit alles in een
toonstelling te Düsseldorf en een week
later zong zij voor de microfoons van
de Westdeutsche en de Süddeutsche
Rundfunk. Tal van malen is zij sedert
dien in Duitsland met groot succes op
getreden.
Eigen nummers.
Haar grote kracht ligt vooral in haar
oorspronkelijk Duitse repertoire. Zij
behoeft geen gebruik te maken van
reeds populaire liedjes. In de herfst
van het vorig jaar zong zij met begelei
ding van een ritmegroep onder leiding
van Rudi Bohn Engelse, Franse, Duitse
en Nederlandse liedjes voor de Nord-
deutsche Rundfunk, in maart van dit
jaar zong zij andermaal bij Alfred Hau
ser en afgelopen zomer trad zij met het
orkest van Erwin Lehn op in Dortmund.
Talrijk zijn ook de grammofoonplaten,
die Mieke Telkamp onder andere met
de orkesten van Willy Berking en Bela
Sanders in Duitsland heeft gemaakt.
Tezamen met de Nederlandse opnamen
bedraagt hun aantal, langspeelplaten niet
meegerekend, thans 75 met een totale
oplage van ongeveer anderhalf miljoen
exemplaren.
Bang voor water.
Wie Mieke Telkamp naar haar eigen
voorkeur vraagt, krijgt een wisselend
antwoord, want het liefst zingt ze haar
meest recente opname. Wie haar naar
haar hobbies informeert, krijgt ten ant
woord: bridgen, bloemen schikken en
het huishouden doen. Ofschoon zy in
Loosdrecht woont en getrouwd is met
een voormalig stuurman van de grote
vaart, zal de watersport in het rijtje
van haar liefhebberijen steeds blijven
ontbreken, want voor water heeft Mie
ke Telkamp een onoverwinbare angst.
Wanneer haar man's wens 'n eigen boot
te bezitten, ooit in vervulling gaat, zal
hij er alleen van moeten genieten. Zijn
vrouw zal ook in dat geval aan de wal
blijven, misschien wel bij de open haard
in haar dan wellicht vervulde eigen
wens: een heel oud, antiek ingericht
huisje. (Nadruk verboden).
kennissen vinden „Bully" vlotter kinken.
Mijn vader heette Fluitende Mike, ten
minste voordat de smerissen 'm in de ga
ten kregen. Ja jong, Chicago is een on
gezonde stad voor gangsters. Ik heb dad
dy's kanon geërfd en een vrachtboot op
gepikt, die naar China bleek te gaan. Ik
dacht, dat het hier wat voordeliger wer
ken zou zijnhij glimlachte breed,
„maar dat valt al meteen tegen!"
v f
-
Banden, waar het profiel bijna van afgesleten is steeds harder rijden
U denkt „dat het nog wel kan"
Een Amerikaanse soldaat, die bij Pirmasens in Duitsland reed, dacht dat ook.
Nu is hij dood en zijn wagen een verwrongen wrak.
Trap eens op de rem en bedenk onder het rijden, dat U door zelfbeheersing
mensenlevens kunt redden.
