LEXINGTON
Uit Holtens Historie (4)
Nieuwe methode hooidrogen
Paasvuren trokken grote belangstelling
Toneelavond in Bethanië
doet u al mee aan de PRIJSVRAAG
van LEXI
Filmavond van de N.R.V.
De vereniging voor bedrijfsvoorlich
ting „Holten" hield dinsdagavond in ho
tel Holtennan haar jaarvergadering on
der voorzitterschap van de heer E. Voor
des.
De hoofdassistent van de R.V.L., de
heer A. J. Paskamp te Hengelo heeft in
deze vergadering belangrijke medede
lingen gedaan over proeven, welke in
zijn rayon genomen werden en worden
met het tasdrogen van hooi en de be
zoekers nog iets verteld over verschil
lende bietemdunmetlio den en inkuil wed
strijden.
Voordat de lieer Paskamp aan het
woord kwam, bracht de secretaris, de
heer J. A. Kolkman, een kort jaarver
slag uit, waarin 'hij constateerde dat 1958
voor de landbouw een jaar is geweest
met goede oogsten en over het algemeen
goede prijzen. De vooruitzichten zag hij
minder rooskleurig in verband met de
dreiging van de Amerikaanse landbouw
overschotten. Spreker herinnerde aan de
geslaagde akker- en weidebouwdag en
aan de kleine agrarische binnententoon-
steling in Amicitia. Het ledental ging
met 1 vooruit en bedroeg aan het einde
van het vorige jaar 31.
Blijkens het financieel verslag van de
penningmeester, de heer J. J. Wesseldijk,
bedroegen de inkomsten f 154.31 en de
uitgaven f 43.17, zodat er een batig sal
do kon worden geboekt van f 111.14.
De kascommissie, bestaande uit de he-
PREMIEREGELING VOOR HET
SCHIETEN VAN HOUTDUIVEN
Ook dit jaar stelt het ministerie van
landbouw, visserij en voedselvoorziening
een premie beschikbaar voor het schie
ten van houtduiven, daar de schade, die
deze vogels aan de landbouw toebren
gen, nog altijd aanzienlijk is. Naar schat
ting beliep deze schade in het afgelopen
jaar nog ongeveer 4 miljoen gulden.
De regeling is ingegaan op 1 april 1959.
De premie bedraagt f 0.75 per volwassen
geschoten houtduif.
Slechts de houders van een jachtakte
en de houders van een vergunning ex ar
tikel 53 van de Jachtwet komen in aan
merking voor uitkering van de premie.
De uitkering zal ook dit jaar geschieden
door de provinciale voedselcommissaris-
sen.
Voor het verkrijgen van de premie die
nen beide vleugels van iedere geschoten
houtdief te worden ingeleverd bij genoem
de commissarissen. De premieregeling
geldt tot nadere aankondiging.
ren J. Oolbekkink en D. Aanstoot, con
stateerde een correct financieel beheer,
zodat de penningmeester onder dank
zegging gedechargeerd werd.
Tot leden van de nieuwe kascommis
sie werden aangewezen de jheren
D. Aanstoot en G. W. Hulsman.
Bij de bestuursverkiezing werden de
periodiek aftredende heren E. Voordes
en Joh. Dijkink met bijna algemene stem
men herbenoemd.
TASDROGEN.
Hierna sprak de heer Paskamp o.m.
over de goede resultaten, welke worden
bereikt met het tasdrogen van hooi. Bij
deze methode wordt door middel van
een of meer ventilatoren koude lucht
door het hooi geblazen, waardoor broei
en schimmelafzet worden voorkomen.
Door deze wijze van drogen kan men de
hooitijd op het land met de helft bekor
ten. Het hooi bevat dan nog 35 vocht.
Het kan echter in de tas nadrogen, waar
bij natuurlijk nauwlettend moet worden
toegezien op de temperatuur van 't hooi.
Bij een goede behandeling krijgt men
een goed product, dat practisch niet
broeit en dat in voederwaarde niet ver
mindert. Zo'n ventilator kan worden op
gesteld in boerderijen met een centrale
tasruimte, op gewone hooizolders. Kap-
bergen zijn er ideaal voor. Door 'n on
dergronds kanaal wordt de koude lucht
in het hooi geblazen, doordat bij het op
tassen door middel van een kegel tot
boven aan toe een luchtkoker gevormd
is, die van boven wordt afgesloten. Mede
door middel van zijkanalen wordt de
lucht dan door .het hooi verspreid. De
kosten bedragen pl.m. f 7.a f 9.per
1000 kg. hooi. De ventilator kost voor een
bewerking van pl.m. 20 ton hooi f 600.
a f 700.bij grotere bedrijven f 800.
a f 900.—.
Het systeem is voor kleine bedrijven
evengoed doorvoerbaar ials voor gro
te boerderijen. Er bestaat grote belang
stelling voor deze hooidroogmethode. In
Oost-Overijssel werd zij reeds ingevoerd
op 40 boerderijen. Het systeem is een ver
vanging van 't ruiteren, dat veel meer
arbeidstijd vergt. Men krijgt een belang
rijk betere kwaliteit 'hooi.
Met een aantal dia-positieven verduide
lijkte heer Paskamp zijn causerie. Hij
toonde daarmede voorbeelden in ver
schillende stadia van het droogproces.
Bij de rondvraag werd nog gesproken
over een excursie. Het bestuur zal plan
nen ontwerpen voor bezichtiging van
modelbedrijven in Vriezenveen, van het
pluimveeproefbedrijf in Delden en buiten
varkenshokken op het Hoge Hexel, tus
sen het hooien en het roggemaaien.
De heer Paskamp werd dank gebracht
voor zijn leerzame causerie.
Meer dan dertig Paasvuren waren er
te tellen vanaf de voet van de Holter-
berg op de Eerste Paasdag.
Het grote vuur, dat de jeugdige Noor
denbergbewoners weken lang en latei-
met behulp van ouderen, hadden bijeen
gebracht in de Lookerenk, spande mede
door de verheven plaats, welke het op
de Zuurberg innam, de kroon.
De jongelui hadden een vlag op hun
Paasvuur geplant en trokken daarmede
om pl.m. haf zeven 's avonds, voordat
het vuur ontstoken werd, door het dorp,
luid zingend ,Noordenberg boven, Noor-
denberg boven'. In de Burgemeester van
der Borchstraat werden zij door de Bo
de Dorpbewoners, welke jongelui een
groot Paasvuur in het Sportdal hadden
samengebracht, minder vriendelijk ont
vangen met hun strijdlied. De Noorden-
bergers kozen echter eieren voor hun
geld en trokken zich op eigen territoir
terug, zodat het niet tot een handge
meen kwam.
Toen de vlam er in kwam, trokken de
beide Paasvuren een zeer grote belang
stelling, waaronder ook zeer veel
vreemdelingen.
Het oude gebruik om de meisjes
zwart te maken, bleef ook nu niet achter
wege. Men behoeft zich niet af te vra
gen hoe de jeugdige zwartmakers er zelf
uitzagen na dit ritueel.
Spaar de sigaretten met lettertjes, die
(onder de merknaam Lexington), op elke
sigaret voorkomen tot u het woorii
Lexington compleet hebt. Mocht U .een
sigaret zonder lettert je. aantreffen, dan
kunt U één der letters van het woord vervangen dooc
één blanco. Stuur daarbij dit is belangrijk een
slagzin of rijmpje (van max. 4 regels) in enu
hebt, uitsluitend op grond van de, beoordeling die da
jury aan Uw slagzin of rijmpje toekent, elke maand
kans op een twee-daagse vliegtocht naar PARUS,
t of KOPENHAGEN of op een SLOF 200
LEXINGTON-SIGARETTEN enin september a.s. o'p~öe hoofdprijs:
Voor 2 personen i
10 DAGEN VERBLIJF IN NEW YORK
net heen' eji terugreis per vliegtuig of boot (naar heuse)
ALS GAST VAN LEXI.
Pak sigaretten en slagzin of rijmpje goed bij elkaar ia
,(b.v. in een doosje). Vermeld duidelijk uw naam, adres
en woonplaats.
Lees vóór u inzendt de wedstrijdvoonvaarden, gepubli»
ceerd op 5 maart 1959. Op uw verzoek sturen wij u deze
voorwaarden toe als u ze aanvraagt aan: LEXINGTON
postbus 305 - JDen Haag
from America's Best Tobaccos
Om de financiële toestand van het
zondagsschool- en verenigingsgebouw
Bethanië" in Dijkerhoek wat op peil
te houden het vorige jaar werd hier
nog een grote bazar gehouden heeft
de C.JMV aldaar, aangevuld met enke
le vrouwelijke krachten, zaterdagavond
in het gebouw een toneelavond gehou
den.
De avond werd geopend door de heer
J. Krikkink, die, nadat men gezamen
lijk gezongen had „Lof zij de Heer", 'n
kort welkomstwoord sprak en een kor
te uiteenzettnig gaf van het doel van
deze avond. Hij verklaarde zeer dank
baar te zijn, dat zoveel jongelui opge
komen waren, waardoor de zaal geheel
bezet was en de actie aan haar doel
kon beantwoorden.
Door de toneelgroep werd vervolgens
voor het voetlicht gebracht het toneel
spel in vier bedrijven geschreven door
A. J. Kenston, het pseudoniem voor de
Bathmense predikant Ds A. J. Onstenk.
Het stuk handelt over een jongen,
Hans Nolten, die door een scheepsramp
zijn ouders is kwijtgeraakt. Hij is lief
derijk opgenomen in het gezin van Ka
pitein Barger, gezagvoerder van een
kustvaarder, aan boord waarvan twee
bedrijven van het stuk zich afspelen.
Door min of meer toevallige omstan
digheden komt er echter klaarheid in
de familieverhouding van Hans tot de
schipper en zijn gezin, als een ambte
naar die belast is met de opsporing van.
vermisten, zijn paperassen laat slinge
ren. Het blijkt, dat de vader van Hans
architect is en Nolten heet. Ook zijn
moeder leeft nog. Hij is echter zo in 't
gezin vergroeit, dat hij niet bij zijn ou
ders terugkeert en tenslotte trouwt met
Maria Barger, waarvan hij oorspronke-
dacht, dat zij zijn zusje was. Het stuk
krijgt hiermede nog een happy end.
Het werd verdienstelijk gespeeld. De
spelers oogsten na ieder beriif dan ook
een hartelijk applaus.
De rollen waren als volgt verdeeld:
Schipper Barger, B. Veneklaas. Zijn
vrouw, Ali Kolkman. Maria hun doch
ter, Marietje Paalman. Hans, het
pleegkind, Joh. Nikkels. Nolten, de ar
chitect, Henk Maneschijn. Zijn vrouw,
Hanneke Sluiter. De opsporingsambte
naar, H. Luggenhorst. Een zwerver, H.
Reilink. Een havenpolitieman, Henk
Bosman. Een knechtje, Wim Wissink.
De regiseur was de heer G. Ulfman, die
ook souffleerde.
Tijdens de pauze, terwijl het toneel
veranderd moest worden, werd onder
leiding van Henk Rietberg, het spel
mastklimmen beoefend, en werd door
de leden van de CJMV koffie met koek
verkocht, ten bate van het gebouw.
Een oude kast, welke men nog over
had werd onder tal van humoristische
opmerkingen door Wim Bosman op z'n
Amerikaans verkocht en bracht nog
HOLTEN'S VERDEDIGING.
Grote steden en kleine steden werkten
reeds in de vroege middeleeuwen aau
hun verdediging. Men probeerde in
ieder geval ongewenste gasten», zoals ro
vende graven en gravinnen buiten de
deur te houden. Dat dit niet steeds ge
lukte, weten wij uit de historie van de
.stadjes Rijssen en Goor, om maar in de
buurt te blijven. Nn beschouwden de ho
ge heren in Deventer Holten min of
meer als een wingewest. Men zie het
laatste deel van ons vorig artikel. Wan
neer Holten was versterkt geworden,
zou dit tot roofnest tegen Deventer ge
bruikt kunnen worden. En daarnaast,
was Pleiten met stadsrechten begiftigd,
dan had men de Deventer heren op de
mat kunnen laten staan. En in dit geval
had Holten zijn eigen boontjes gedopt.
Dus Deventer vond het in die verre tijd
wel heerlijk voogd te kunnen spelen
over Holten. Het huis te Holten was er
meer om tolgelden binnen te brengen,
dan om het dorp te verdedigen. De
schout had een bezetting van een man
of zes, maar die manschappen waren er
méér om het volk van Holten in het
rechte spoor te houden dan voor de ver
dediging. En toch vonden de dorpers er
iels op. Niet alleen om legers op een af
stand te houden, maar ook, de deftige
magistraatsleden van Deventer, ontbloot
van de meest elementaire verdedigings
middelen zoals grachten en wallen,
stond de Holtense burgers geen andere
weg open dan die van de geringste
weerstand.
En de tijdelijke schout, ook graag ge
nietend van ambtelijke rust, hielp hier
bij al te graag een handje en dit deste-
meer daar het niets kostte. Wat deed
men dan? Doodeenvoudig niets. De gro
te weg van Deventer naar Duitsland
liet men een half uur ten westen van
Holten voor wat hij was. En een half uur
ten oosten eveens. Vooral bij doortrek
kende legers was het dorp berucht. Bij
de voerlieden stond Holten met een
zwarte kool aangetekend. Plet spreekt
vanzelf, dat men er in het dorp niet aan
dacht straten aan te leggen, dat zou de
aantrekkingkracht van de vreemdelin
gen maar vergroten .Maar ondanks die
voorzorgsmaatregelen, wat heeft Hol
ten te verduren gehad van vreemde le
gers, doortrekkende troepen en in 1401
kwam er de Hertog van Klein Egypte
zijn tenten opslaan tot schrik en ontzet
ting der bevolking. Wie was feitelijk de
Hertog van Klein'Egypte? Het was niets
anders dan het bendehoofd van een gro
te troep stelende, brutaliserende bende
zigeuners. In Deventer bad het gespuis
bij het goedgelovige volk indruk ge
maakt door te vertellen, dat ze uit Egyp
te waren verdreven. Deventer gaf °hen
zelfs vrijbrieven mee voor een reis door
heel Overijssel en overheidsdienaren,
zoals de Drost van Salland, liet zich door
de zigeunerinnen de toekomst op de
mouw spelden en die zag er natuurlijk
rooskleurig uit. Maar de Hertog vond in
het toen arme Holten de zozeer begeer-
de Egyptische vleespotten niet en zette
koers naar Rijssen met blijkbaar meer
vijfendertig gulden op.
Het was een gezellige avond, die
weer een aardig bedrag heeft opgele
verd voor de kas van de vereniging,
die het gebouw beheert. Zij werd be
sloten met het gezamenlijk zingen van
de avondzang.
succes. Want daar kregen ze een leger
kamp en bleven er zolang tot sommigen
hunner zich met de bevolking vermaag-
schapten. In 1350 of daaromtrent sticht
te Bisschop Jan van Arkel zijn sterkte
Arckelstein. De Ploltenaren waren er
niet mee ingenomen, want zulk een
sterkte trok troepen aan. Zo omstreeks
1400 kwam er nog een nieuwe vijand
bij en dat was het zand. Door roofbouw
op de Holterberg wie zal het de bur
gers van toen kwalijk nemen, dat iedere
den een vijand des volks was vanwe
ge de intensieve schapenteelt en omdat
daarnaast de heide te veel werd weg
gestoken voor de salbestrooiïng. Vooral
in perioden van droog en schraal weer
was de zandverstuiving een ramp. In de
maand maart werden dan vaak tiental
len mud landsrogge door het stuifzand
vernield. Ook de voorspelling van een
der wiksters van de hertog, door een
Holter boer geraadpleegd, kwam fali-
kant uit. De markerichter en de gewaar-
den sloegen tenslotte na een eeuwen
lange strijd toe en wisten de zandver
stuiving te beperken. De klap van zijn
leven kreeg Holten in het jaar 1581. Der
tien jaar lang had toen de oorlog tegen
Spanje reeds geduurd; men had htt er
in Holten nog steeds goed afgebracht. In
juni van bovengenoemd jaar besloot de
overheid Salland en Twente plat te
branden. Overijssel en vooral Twente
was in de eerste helft van de tachtigjari
ge oorlog het meest Spaansgezind van
alle gewesten. En nu werd de taktiek
der verschroeide aarde toegepast. Dor
pen, stedekes, buurtschappen en gehuch
ten moesten er aan geloven. Deze' brand-
stichterij heeft minstens twaalf jaar ge
duurd. Hengelo werd pas in de negen
tiger jaren van de 16e eeuw aangesto
ken. Maar goed, Holten was mede het
eerst aan de beurt. En men deed het
grondig, want zolang lag liet dorp woest
en verlaten na de brand, dat uit de puin
hopen flinke bomen konden opgroeien.
Zeven volle jaren lag het dorp in puin.
En de bewoners? Och, de marke Hol
ten was groot en in de buurtschappen
bouwde men noodverblijven. En akker
en weide bleven. God gaf de aarde haar
wasdom voor voedsel voor mens en vee.
Dit laatste kon de overheid niet verbie
den.
VAN COEVERDEN.
Het Paasvuur op de Zuurberg voor en
tijdens de brand.
VOETBAL
A.s. zondag speelt Holten 1 de belang
rijke wedstrijd tegen haar oude rivaal
Rijssen Vooruit 2. Uit de laatste twee wed
strijden moet Holten 1 drie punten beha
len wil het kampioen worden. De wed
strijd wordt gespeeld op het terrein van
Rijssen Vooruit.
Programma:
Zondag a.s.:
Rijssen Vooruit 2 Holten 1, 2.30 uur.
Holten 2 GFC 4, 2.30 uur.
Twenthe 2 Holten 3, 12 uur.
Zaterdag a.s.:
RKSV a Holten a, 4.50 uur.
GFC c Holten b, 4 uur.
BEIDE PAASDAGEN BRACHTEN
GROTE DRUKTE IN DE HOLTERBERG
De beide Paasdagen kenmerkten zich
door een druk bezoek aan de Holter
berg. Vooral op de Eerste Paasdag was
het bizonder druk en reed een stroom
van auto's, zo nu en dan afgewisseld
door enkele motoren, door het Overijs
selse heuvelland. De autoweg onder Hol
ten was door de dienst van gemeente
werken behoorlijk bijgeschaafd en vorm
de voor de vele automobilisten nu eens
niet het inconveniënt, die hij op sommige
tijden wel eens wezen kan.
Tal van bezoekers pauzeerden bij de
bekende pleisterplaatsen: hotel-restau
rant ,De Holterberg', hotel ,Hoog Hol
ten' en t Lösse Hoes' en ook het dezer
dagen geopende café-restaurant ,De
Wielen' had het. zeer druk. Men kwam
er bijna handen tekort om het publiek te
bedienen. Ook liet natuur-historisch mu
seum van Piet Bos in genoemd centrum
trok veel bezoekers.
Het minder stabiele weer op de Twee
de Paasdag was waarschijnlijk de oor
zaak, dat de stroom van bezoekers niet
zo groot was als de voorgaande dag.
Voor een vroege Pasen, als dit jaar, was
de drukte naar liet ons voorkomt, op
vallend groot. Opvallend was ook het
gering aantal fietsers, dat zich op weg
bevond. Hier speelde het gemis aan een
heerlijk voorjaarszonnetje een belano--
lijke rol.
De hotels waren gedurende het Paas
weekend geheel bezet en men heeft tal
van aanvragers moeten teleurstellen. Ook
verschillende pensions hadden al vroege
gasten.
Als ge uw clientele prettige ser
vice verleent, wat ligt dan meer
voor de hand dan regelmatig
adverteren?
In verband met de aanwezigheid van
een grote reisgroep van de Ned. Reis-
veremgmg tijdens het Paasweekend on
der leiding van de heer J. Havenaar te
Delft, vertoonde het hoofdbestuur, ver
tegenwoordigd door de heer C. C.' Ger-
rése, zaterdagavond van de vorige week
in Amicitia de nieuwste film van de
N.R.V. „Naar roepende verten".
Met deze rolprent heeft de N.R.V.-
filmdienst de overigens niet talrijke toe
schouwers het .gezelschap was natuur
lijk dn zijn geheel aanwezig een goede
■kijk gegeven op de acht grondig uiteen
lopende manieren waarop men van zijn
vakantie kan genieten. Het is een prach
tige kleurrijke film met goed passende
muziek en een 'beschaafde explicatie van
de heer Groen, de samensteller van deze
film.
Voor de aanvang van de voorstelling
heette de heer Havenaar de aanwezigen
welkom, in het hijzonder dokter Nagel
hout, het directielid van de O.A.D., de
heer J. H. Muller, de vice-woorzitter van
de V.V.V., de heer Beijers, en de heer
Gerrese, die de film zou inleiden.
Deze wist zijn inleidend woord met een
grapje te kruiden en gaf zodoende zijn
gehoor ook een inzicht in de typische
mentaliteit van sommige deelnemers
aan de 1800 reizen, welke de N.R.V. jaar
lijks organiseert, bij het bekijken van de
film. Het Lago Magiore, een van de be
kendste Italiaanse meren, wordt heel
simpelweg door deze lieden vergeleken
met de Reeuwijkse Plassen. En zo zijn er
tal van typische uitlatingen te horen na
het vertonen van de film, welke een beeld
geeft van de vakantiemogelijkheden in 8
landen.
Een hartelijk applaus en een sympa
thiek dankwoord vormde het slot van
deze interesante filmvertoning.
Ontvangst.
Het N.R.V. reisgezelschap, dat vrij
dagmiddag met een van de comfortable
luxe touringcars van de O.A.D. in onze
plaats arriveerde, werd in de restauratie
van de heer Löhr namens de V.V.V.
welkom geheten door de 'heer Beijers,
mede namens de directie van de O.A.D
welke een kop koffie aanbood.
Vrijdagavond heeft de heer Piet Bos
zijn bekende praatje gehouden over het
dierenleven op de Holterberg en omge
ving met een aanschouwelijke voorstel
ling dtoor middel van zijn verzameling ge
prepareerde dieren.
Op de avond van de le Paasdag be
zocht men de paasvuren in Twente o.a.
te Goor door een rondrit in de omgeving.
