Formosa
3kuim>Z& hu'd?
fA
klein eiland van grote
betekenis
^SMP BQIR
Wenst U olie voor
Uw haard?
A. H. Vruwink
Fa. Wed. A. TER HARMSEL
grote
Oktobermarkt
35e Rijssense
Marktverloting
Diepvries brengt uitkomst
voor een vers product
Nu de toestand in het Midden-Oosten
door tussenkomst van de Verenigde Na-
tics gestabaliseerd en het oorlogsgevaar
tot een minimum beperkt is, heeft het
communisme een nieuwe spanning ge
schapen in het Verre Oosten. Formosa,
het bolwerk van de Chinese nationalis
ten, wordt bedreigd door de troepen
van de grote broer van Chroesjtsjef
Mao Tse Toeng.
Artillerie- en vliegtuigbombardemen
ten hebben reeds honderden doden en
gewonden geëist op Quemoy, Tatan en
andere eilanden tussen Formosa en het
vasteland van China. Amerikaanse en
Britse versterkingen zijn onderweg naar
of reeds aangekomen in het gebied rond
Japan en de Philippijnen.
Formosa is maar een nietig stipje op
de wereldkaart; met een oppervlakte
van bijna 36.000 km2 is het iets groter
dan Nederland. Het raakte voor 't eerst
in West-Europa bekend tijdens de 16e
eeuw toen de Portugezen en Spanjaar
den (tevergeefs) pogingen deden daar
vaste voet te krijgen. Pas in 1624 ge
lukte het de Nederlanders als eerste
Europeanen een kolonie te stichten op
het voor de handel met Japan en China
belangrijke eiland. Wij hebben geen blij
vende merktekens achtergelaten, in te
genstelling tot de Portugezen, die aan 't
eiland de huidige naam hebben gegeven
Formosa betekent „mooi" (de in
heemse naam luidt „Taiwan"). Voor het
„mooie land" is de komst van de Japan
ners belangrijker geweest. Toen deze
in juni 1895 het eiland geheel onder
wierpen, hebben ze direct vele verande
ringen op economisch, technisch en mi
litair terrein aangebracht. Tussen de
hoofdstad Taipeh en de andere belang
rijke steden zoals Tainan, Takan, Kagi
en Taichu, werden goede spoor- en auto
verbindingen aangelegd. Het wegennet
heeft op het ogenblik een lengte van
19.000 km en het grootste gedeelte daar
van is door de Japanners aangelegd. Om
rijst- en suikerclutures te ontwikke
len werd een gedeelte van de bossen,
die twee-derde van de totale oppervlak
te bedekten, gerooid en omgezet in land
bouwgrond. Dank zij de tussenkomst
van de internationale hulporganisaties,
die het gebruik van kunstmest leerden
en een uitgebreid bevloeiïngssysteem
ontwierpen, kan tegenwoordig drie maal
per jaar een rijstoogst worden binnenge
haald in 1953 bedroeg de totale jaar
opbrengst 1,5 miljoen ton. Ook de ont
ginning van delfstoffen wisten de Ja
panners te bevorderen. Steenkool, ko
per, aluminium, zout en een kleine hoe
veelheid olie worden gewonnen. De olie
kan ter plaatse verwerkt worden, want
gedurende de Tweede Wereldoorlog
werd bij Koschun een raffinaderij ge
bouwd, die tegenwoordig een capaciteit
bezit van 15.000 vaten per dag.
De komst van de Nationalisten.
Na de capitulatie in 1945 werd Formo
sa aan China teruggegeven en trokken
de ruim 300.000 Japanners terug naar
hun vaderland. De 150.000 Kaosja's, de
oorspronkelijke bewoners van 't eiland,
konden de opengevallen plaatsen niet
innemen, zodat een groot tekort aan goe
de arbeidskrachten ontstond. Daarom
werd in 1949, toen de communisten de
macht op het vasteland in handen kre
gen, de komst van Tsjang Kai Sjeks
vluchtelingen met vreugde 'begroet; men
verwachtte, dat het halve miljoen solda
den en de '2,5 miljoen andere vluchtelin
gen de leegte, die op de arbeidsmarkt
was ontstaan, weer zouden opvullen.
Maar hoe anders liep het uit! De ambte
naren van de Kwomingtan, die hun
plaatsen hadden verworven door dwang
en oorruptiemethoden, zetten hun „tra
ditie" voort en namen alle hoge posities
in om het land door op eigen welzijn ge
richte maatregelen nog dieper in de put
te laten zakken. Het kwam zelfs zover,
dat de bewoners in opstand kwamen. Al
wérden de slecht bewapende massa's
snel uiteen geslagen, de noodzaak van
een drastische hervorming zag Tsjang
Kai Shek in en een algemene zuivering
van de regeringsbureaux volgde, ten-
eide aan de corruptie een einde te ma
ken.
Met financiële en technische hulp uit
Amerika wist hij de fabrieken en land-
bouwcultures weer op gang te brengen,
wat de verhouding tussen de Formoza-
nen en de Nationalisten aanzienlijk ver
beterde. Om het hoofd te kunnen bieden
aan mogelijke aanvallen werden de ver
dedigingswerken, die de Japanners al
hadden aangelegd, verbeterd en de ha
vens, die als bases van de vloot zouden
moeten dienen, versterkt.
Politieke en militaire betekenis.
Reeds in 1955 heeft Rood-China po
gingen gedaan het eiland op de Nationa
listen te veroveren. Het kon toen echter
nog afgeschrikt worden door de drei
gende houding van het atoombom-bezit
tende Amerika, hetgeen nu, in een pe
riode van ballistische projectielen, niet
meer zo gemakkelijk zal zijn. Het is dui
delijk, dat Rusland geen enkele atoom
bomaanval op het vasteland van China
zal tolereren en een nieuwe wereld
brand lijkt ogenschijnlijk een zeer hoge
prijs voor het kleine eiland. Toch zal
Amerika niet mogen toestaan, dat de
Nationalisten verdreven worden. In de
huidige politiek van de communistische
machthebbers schuilt liet gevaar, dat zij
op een zeer sluwe wijze verschillende
pro-westerse landen en gebieden door
indirecte agressie weten te veroveren of
op zijn minst te neutraliseren. Na het
succes in het wegens de olie belangrijke
Midden-Oosten zijn de handelingen ver
plaatst naar het strategisch belangrijke
Formosa, dat door z'n ligging de belang
rijke toevoerwegen naar de Zuid-Oost
kust van China beheerst. En al hebben
we nu te doen met een partner van
Moskou (die veel gevaarlijker dan Rus
land zelf kan worden), toch zal Amerika
niet opnieuw (en met Amerika de ge
hele Westerse wereld) mogen verslap
pen. Tsjou En-Lai, de premier van de
Volksrepubliek, vecht in de meest let
terlijke zin van het woord voor erken
ning in de Verenigde Naties. Het stuit
hem tegen de borst, dat Amerika wel het
pas gevestigde bewind in Irak heeft er
kend, maar nog altijd niet de communis
tische regering over het 300 miljoen tel
lende Chinese volk. Het politieke succes,
het strategische voordeel of de wil de
wereld te tonen dat China óók een zeer
belangrijke wereldmacht is, kunnen de
redenen voor de agressiedaden tegen
over de Nationalisten zijn.
Al met al zijn de Verenigde Sta
ten in een zeer lastig parket ge
raakt. De Zevende Vloot en de ge
leide projectielen, die op Formosa
staan opgesteld, zullen misschien ge
bruikt moeten worden bij een even
tuele aanval. Een nieuwe prestige-
daling zou het gevolg zijn als Ame-
ka bij een landing slechts zijn af
keer betuigde door protesten en
idealistische dreigementen. Het
eiland is een zeer belangrijke scha
kel in de verdedigingsketen, die van
Singapore via de Pacific-eilanden
tot Alaska loopt en het veiligheids
pact, dat in 1954 tussen beide lan
den gesloten is, móét gehandhaafd
blijven, want wat zullen Japan en
de Philippijnen doen als blijkt, dat
de onderlinge verdedigingsovereen-
komsten slechts een wassen neus
blijken te zijn? Het staat daarom
wel vast, dat de Amerikanen en de
Britten bij een aanval zullen ingrij
pen (ook de Britse Far-Eastern-vloot
heeft versterking gekregen) al zou
dit een regelrechte oorlog beteke
nen. De bloedige waarschuwing van
Korea zal dan opnieuw benadrukt
worden en niemand zal meer kun
nen geloven in de „vredesdoelein
den" van het communistische blok.
DE KANSEN VAN EEN AANVAL
Hoogstwaarschijnlijk zullen de Ame
rikanen zich bij een eventuele aanval
moeten blijven beperken tot louter de
fensieve maatregelen. Bij een vlootaan-
val, die voor een landing noodzakelijk
is, zal dit niet moeilijk zijn, daar de
Straat van Formosa op verschillende
plaatsen zeer ondiep is, wat het manoeu
vreren met zwaardere schepen onmoge
lijk maakt. Daarom zal gebruik worden
gemaakt van jonken, die met hun ge
ringe diepgang en goede zeewaardig
heid geschikt 'zijn voor het verplaatsen
van troepen. Veel ongerustheid hoeft dit
echter niet te verwekken, daar met de
ze schepen geen zware wapens kunnen
worden overgebracht, waardoor de Na
tionalisten, die wel in het bezit van ar
tillerie en tanks zijn en bovendien op
eigen grond vechten, ver in het voordeel
zijn. Het grootste gevaar schuilt in de
luchtaanvallen en om die uit te schake
len moet men de vliegbases vernietigen
en die liggen op het vasteland van
China. De zes vliegkampschepen, die
sinds kort tot de Zevende Vloot beho
ren, bezitten door de met atoombommen
uitgeruste straalvliegtuigen de kracht,
die daarvoor nodig is, maar zoals
daarstraks al is gememoreerd het zou
een nieuwe wereldoorlog kunnen bete
kenen. Een nieuw eskader straaljagers
is vorige week naar het Verre Oosten
gestuurd en dit zou er op kunnen wij
zen, dat de Amerikanen zullen trachten
door middel van intensief patrouilleren
over Straat Foekein en de kust 'n vlieg-
tuigaanval bijtijds te onderscheppen.
We kunnen slechts hopen op een
groeiend besef bij Rood China, dat de
Westelijke wereld in deze vastberaden
is, zodat een aanval op Formosa onher
roepelijk zal worden afgeslagen.
Babyderm-zeep
Voor de
°k
HET BEMESTINGSBELEID
VOOR GRASLAND.
Voor ons grasland gold tot 1940 een
geheel ander bemestingsbeleid dan nu.
De laatste tijd hoort men hier veel over
spreken. Men stelt dan de vraag of dit
beleid, dat direct na de oorlog „uit
nood" ontstond, thans nog wel juist is.
Wat bedoelt men hiermee?
Toen de oorlog voorbij was, hadden
wij niet veel geld om krachtvoer uit
het buitenland te betrekken. Maar wij
hadden stikstof en stikstof geeft vroeg
in het voorjaar gras. Dat spaarde aan
krachtvoer. Er kwam ook meer gras
voor hooi en kuil, en dat spaarde nog-
eens krachtvoer in de winter. Meer
gras, meer melk en melk konden wij
toen best gebruiken.
Dat is nu anders geworden. De aan
kopen van krachtvoer vormen geen pro-
Ds. WILL DE NIJS SPREEKT OVER
ZIJN AVONTUURLIJKE ONTSNAP-
PING UIT INDONESIë.
De Jonge Kerk schrijt ons:
„Op maandag 22 september a.s., te
acht uur zal de Jonge Kerk de vermaar
de wereldreiziger Ds. Will de Nijs en zijn
charmante vrouw Marianka in haar mid
den hebben.
Hiermede hoopt de Jonge Kerk een
start te hebben gegeven aan een nieuwe
reeks bijeenkomsten, die record aantal
len aanwezigen zal trekken.
Ds. Will de Nijs, die ternauwernood
aan een arrestatie door Soekarno's gehei
me politie wist te ontkomen, heeft met
zijn moedige vrouw, die moeder is van
vijf beeldjes van dochters, de tocht van
Indonesië naar Nederland grotendeels
over land per oude tot een caravan om
gebouwde bestelwagen weten te maken.
Hiervoor zijn 28.000 harde, soms gruwe
lijke, maar altijd avontuurlijke kilome
ters afgelegd.
En overal hebben ze kerken gevon
den. Ze waren er in de dichte jungles
van Thailand en Burma, waar de olifant
het geëigende transportmiddel is.
Ze waren er in India en Pakistan, waar
duizenden jaren voor Christus reeds een
hoge beschaving bestond.
Ze waren er ook in de gloeiend hete
woestijnen van Perzië en in de door ijs
koude winden geteisterde hoogvlakten
van Afganistan en Turkije.
Ja, Christenen met een warme liefde
en grote dienstbaarheid voor hun Mees
ter hebben ze zelfs aangetroffen in Bul
garije, een land dat reeds tientallen ja
ren voor het Westen achter het ijzeren
gordijn is verborgen.
Ds. Will de Nijs zal u vertellen over
het harde en toch dankbare werk, dat hij
en zijn vrouw voor hun Heiland hebben
verricht in Indonesië. Hij gaat vertellen
over de Nagakerken, waarvan de leden
dertig jaren geleden nog koppensnellers
waren 'en nu nog grotendeels in de bo
men van het oerwoud leven.
Hij zal u vertellen over het lot van
'Karenkerken in Burma, waarvan de le
den als opstandelingen leven tegen het
Buddhistische regiem in Burma. Hij zal
u nog veel meer vertellen.
Iedereen is hartelijk welkom. Een vol
ledige opkomst van alle leden van de
Jonge Kerk wordt verwacht. Kom tijdig,
want wij kunnen u geen plaats garande
ren, wanneer u niet op tijd bent."
WEER TACHTIG DUIZEND
WONINGEN
Een belangrijk element in de staatsuit
gaven zal in het nieuwe begrotingsjaar
weer de financiering van de woningbouw
vormen. Onverminderd blijft de regering
grote prioriteit toekennen aan het bou
wen van woningen. Het bouwprogramma
voor volgend jaar omvat daarom opnieuw
80.000 woningen, waarvan er 40.000 ten
laste van de begroting zullen worden ge
bracht. Voor de financiering van deze
woningwetwoningen trekt de minister
van Financiën 670 miljoen gulden uit. Dit
betekent een voortzetting van het- beleid
dat in de vorige miljoenennota werd aan
gevat. Daarnaast komen opnieuw gelden
beschikbaar voor premies voor de parti
culiere woningbouw, waarvan volgend
jaar gerekend wordt op 38.000 stuks. De
bouw van 2.000 woningen in de vrije sec
tor moet het geheel completeren.
Dertig miljoen
voor werkgelegenheid
De regering heeft voor 1959 dertig mil
joen gulden uitgetrokken voor de bestrij
ding van de werkloosheid. In zijn toe
lichting schrijft minister Hofstra (finan
ciën) dat nu nog niet aangegeven kan
worden welke maatregelen er genomen
zullen worden, wanneer de werkloosheid
onverhoopt zou toenemen. Wanneer dat
echter toch zou gebeuren, moet er geld
beschikbaar zijn om op korte termijn
maatregelen te kunnen nemen.
bleem meer. En melk hebben we eigen
lijk te veel. Maar met deze veranderde
situatie is ook het bestand van onze
graslanden veranderd. Veel stikstof in
het voorjaar deed vooral het Engels
raaigras sterk groeien; zo sterk, dat 't
de meeste andere grassen, kruiden en
klavers heeft verdrongen.
In twaalf jaar tijds zijn onze gras
landen dermate veranderd, dat de koei
en er nu nog slechts een zeer eenzijdig
grasmenu vinden. Dit schaadt de ge
zondheid van het vee, het schaadt ook
de kwaliteit van onze zuivelprodukten.
Dit eenzijdige bestand heeft nog een
ander bezwaar. Engels raaigras is een
best gras. Het heeft een goede produk-
tie in voor- en najaar. Doch in de zomer
is de produktic maar matig. Dit kan
alleen worden verholpen door nog meer
stikstof te geven, door ook de produk-
lie in de zomer „kunstmatig" op te
voeren.
Men stelt nu de vraag, nu de tijden
zijn veranderd, of dit alles nog zin
heeft. Of de tijd niet gekomen is. weer
over te gaan op een beter „gevarieerd"
bestand, gepaard aan een beter „uitge
balanceerd" bemestingsbeleid. De vooi'-
delen zouden zijn:
1. een natuurlijker groeirithme, het
geen wil zeggen een meer natuurlijke
produktie ook in de zomer, zonder
hoge extra kosten deze zomerproduk-
tie kunstmatig op te voeren;
2. een gezonder, niet meer zo een
zijdig grasbestand, waardoor gezonder
vee en een betere kwaliteit van de zui
velprodukten.
Beide voordelen zouden een verste
viging betekenen van de geldelijke uit
komst in de veehouderij!
Belt U even no. 350
Beuseberg 163 Holten
Op DINSDAG 23 sept, a.s., nam. 3 uur en
's avonds half acht, houden wij in de zaal
van het Parkgebouw te Rijssen een grote
modeshow
Toegangsbewijzen a 1.50 per persoon ver
krijgbaar aan de zaak of aan de zaal van
het Parkgebouw. Thé-complet gratis.
Wierdensestraat 40 Tel. 2374 RIJSSEN
MAANDAG 6 OKTOBER
(over ruim 14 dagen
dus) vindt tijdens de
de trekking plaats van de
Prijs per lot 1.
HOOFDPRIJS
2e PRIJS
3e PRIJS
Aantal loten 20.000.
Goedgek. bij Min. besl.
11 juli 1958,
no. L.O. 570-117-97.
Steeds meer gaan op het platteland de
huisslachtigen met het oogmerk het
vlees te roken, te wecken of te drogen,
en zodoende een wintervoorraad te heb
ben, tot het verleden behoren. De boer
verlangt evenals de burger ook een lek
ker stukje vers vlees bij de middagpot.
Alleen is het hem niet mogelijk daar
voor zijn eigengemeste varken, pink of
koe te gebruiken, zonder dat het vlees
verduurzaamd wordt. En juist in dat
verduurzamen, in het conserveren van
het vlees zit hem de kneep. Tot voor
kort geschiedde dit door middel van de
hiervoren genoemde methoden.
Steeds meer doet echter op het plat
teland een andere methode van conser
veren zijn intrede, n.l. het diepvriezen
Hierbij worden de producten in dagpor
ties panklaar gemaakt, snel diepgevro
ren en bij een temperatuur van 18 gr. C
bewaard.
Door de oprichting van gemeenschap
pelijke diepvriesinrichtingen heeft deze
conserveringsmethode in de Verenigde
Staten van Amerika sinds 1935 reeds
algemeen ingang gevonden, in de Scan
dinavische landen sinds 1947 en in West-
Duitsland sedert 1952.
Het diépvriezen beperkt zich niet tot
het conserveren van vlees, maar men kan
ook groenten, vruchten en andere levens
middelen ten minste een jaar goed be
waren.
Millioenen gezinnen profiteren reeds
van de diepvriestechniek, die de huis
vrouwen een belangrijke besparing van
tijd en arbeidskracht geeft.
De voordelen zijn:
1. Het hele jaar door heeft men keuze
worst, spek, groenten en fruit, want:
2. de voedingswaarde blijft bij goede
behandeling vrijwel gelijk aan het
verse produkt, evenals:
3. de smaak, geur, kleur en structuur.
4. Hoofdkaas, bloedworst, leverworst
e.d. kunnen langer bewaard worden
en behoeven daarom niet in korte
tijd te worden geconsumeerd.
5. Huisslachtigen kunnen het gehele
jaar door plaatsvinden. Hierdoor
behoeven noodslachtingen geen ver
lies te betekenen.
6. Iedere kleine hoeveelheid kan inge
maakt worden.
7. Bederf is uitgesloten.
8. Het geeft een grote besparing van
arbeid, brandstof, inmaakmateri-
aal, bergruimte.
9. Er komt een koele, gemakkelijke
arbeid in de plaats van een warme
en meer inspannende arbeid.
10. Ook deeg, gebak en bereide maal
tijden kunnen worden bewaard.
Wil men verzekerd zijn van een goed
diepvriesproduct dan moeten enkele re
gels minder dan bij andere vormen van
inmaak in acht genomen worden.
De producten moeten n.l. geschikt zijn
voor het diepvriezen, vers en van goede
kwaliteit. De meeste groenten vragen
een voorbehandeling, het z.g. blanche
ren. Zij moeten op de juiste wijze verpakt
worden in materiaal, dat hiervoor spe
ciaal bestemd is. Het bevriezen tot 18°
dient snel te gebeuren en de bewaartem-
peratuur behoort constant 18 tot 20°
te zijn.
Maar dit zijn allemaal punten, welke
vanzelf opgelost worden, wanneer men
tot de oprichting van een diepvrieskluis
zou komen.
In ons land is de belangstelling voor
de diepvries sterk groeiende. De eerste
diepvrieskluis, zo genoemd omdat ieder
gezin een loket met eigen sleutel heeft, is
in 1953 opgericht in de provincie
Utrecht, de tweede in Zeeuws-Vlaande
ren. Sindsdien is hun aantal echter
enorm toegenomen en treft men diep
vriesinrichtingen bij zuivelfabrieken,
aankoopverenigingen en dergelijke in
stellingen in vele plaatsen aan.
Er zijn verschillende typen van diep
vriesinrichtingen. Het systeem, dat de
laatste tijd de aandacht trekt, doordat
het bijzonder praktisch en goedkoper dan
de andere methoden is door lagere aan
schafkosten en een lager stroomver
bruik, is het z.g. carrouseltype.
Het carrouseltype heeft boven de
kast- of kistmodellen deze voordelen.
Het is één gekoelde ruimte, cirkelvormig
verdeeld in 16 laden, waarvan er 6 la
gen boven elkaar zitten. Deze 96 laden
dus zijn in hun geheel draaibaar en door
een drukknopbediening komen zij in be
weging. Wanneer het nummer van de ge
wenste lade verlicht wordt, drukt men
die in en stopt de trommel, waarna men
de deur kan ontsluiten en met een eigen
sleutel de lade kan openen. Het is dus de
stalen binnenconstructie die draait, ter
wijl bij het openen van een lade deze
zichzelf afsluit, zodat geen koude ver
loren gaat.
In Dijkerhoek hebben de plattelands
vrouwen zich reeds laten voorlichten
over de diepvries en contact gehad met
de buurtvereniging.
Zij gaan nu een gecombineerde verga
dering houden met de Herv. Vrouwen
vereniging op vrijdag 26 sept, a.s., in
café ,,'t Bonte Paard", waarin mevr. M.
Esselink-Kok uit Zwiep bij Lochem, die
reeds een jaar met het carrouseltype
heeft gewerkt, over haar ervaringen gaat
vertellen. Op deze vergadering zijn uiter
aard alle vrouwen uit de Schoolkring
Dijkerhoek van harte welkom.
