Lagere technische school
Rijssen
MALTA
Koningin Anna Paulowna
eiland met een
rijke geschiedenis
Vergeelde portretten
Afscheid en Dankbetuiging
Vakbekwaam Schilder
een vakbekwame schilder
ADVERTEERT
IN DIT BLAD
(V)
Ieder heeft wel eens iets gehoord of
gelezen over een Lagere Technische
School. Wat er nu precies gebeurt bin
nen de muren van zo'n school, willen
we u proberen duidelijk te maken aan
de hand van dit artikel.
Als een jongen 6 klassen van de
lagere school heeft doorlopen, de leef
tijd van 12 jaar en 8 maanden heeft
bereikt, kan hij toegelaten worden tot
een L.T.S. Eén van de eerste vereis
ten is, dat deze jongen een behoorlijke
praktische aanleg heeft. Naast deze
praktische begaafdheid moet hij een
zeker theoretisch intellect bezitten, om
het theoretisch gedeelte van de leer
stof te kunnen bevatten, onmisbaar
voor een goed vakman of technicus. De
leerstof is zo ingedeeld, dat de prak
tijk in het middelpunt staat, daar
omheen de theoretische vakken. Hier
omheen zou men zich nog een cirkel
kunnen denken, de z.g. buitenste kring,
die in contact staat met 't buitenleven.
Na de omschrijving van diverse vak
ken in de vorige artikelen volgt nu
een uiteenzetting van het metaalvak,
zoals dit aan onze school wordt ge
geven.
De lezers, die tien of vijftien jaar ge
leden een L.T.S. bezocht hebben, men
noemde het in die dagen de ambachts
school, zullen zich nog wel herinneren,
dat in die tijd de praktijk de hoofdzaak
was. Waarom is dit allemaal zo ver
anderd?
Dit komt, omdat er de laatste de
cennia een structuurverandering heeft
plaats gehad. U denkt maar aan onze
industrialisatie. Alles is nagenoeg ge
mechaniseerd en vele bedrijven gaan
reeds over tot automatisering van het
produktieproces.
De huidige maatschappij stelt in ver
band daarmede heel andere eisen aan
de mensen. Daarom moeten we de ba
sis van onze algemene vorming verbre
den, zodat, hetgeen thans als leerstof
wordt gegeven, niet meer te vergelij
ken is met dat van tien of vijftien jaar
geleden.
Van de 40 lestijden per week krijgen
de leerlingen 18 praktijk, de rest van
de lestijden wordt onderwijs gegeven
in technisch theoretische en algemeen
vormende vakken. Het zou ons te ver
voeren de praktische leerstof hier ge
heel te omschrijven. Bij het onderwijs
in alle vakken wordt de belangstelling
van de leerling vooropgesteld. De werk-
stukken, die gemaakt worden door de
leerlingen, vormen één geheel. In de
meeste gevallen bestaat het werkstuk
uit verschillende onderdelen. In deze
onderdelen zijn allerlei grondhandelin
gen gebracht, welke nuttig zijn voor
het aanleren van de handvaardigheid.
Onder grondhandelingen verstaat men
vijlen, boren, draaien, schaven, frezen
en eventueel slijpen, alsmede smeden,
plaatwerk en niet te vergeten het las
sen, zowel autogeen als elektrisch.
Heeft een leerling alle onderdelen
van een werkstuk gemaakt en komen
de maten overeen met die op de te
kening voorkomen, dan zet de leerling
het werkstuk in elkaar. In een onder
deel niet volgens de maten van de te
kening gemaakt, dan zal dit onderdeel
niet passen in het geheel en zal de
leerling gaarne bereid zijn het fou
tieve onderdeel opnieuw te maken. Op
deze wijze kweken we inzicht en zelf
kritiek.
Zijn de werkstukken te groot om door
één leerling vervaardigd te worden,
dan bewandelen we een andere weg,
n.l. door ditzelfde werkstuk in groeps
verband te laten maken. Hiermede
wordt de samenwerking en het ge-
vaktekenen en
Daarnaast worden
Op de maandag j.l. te Rijssen gehou
den veemarkt waren aangevoerd: 1301
stuks vee, runderen 208, varkens 1093.
Prijzen: 38 vette koeien, eerste kwali
teit van f2,90 tot f3,25; tweedekwali
teit van f 2,65 tot f2,90; derde kwali
teit van f2,35 tot f2,65 per kg slncht-
gewicht; 105 melk- en kalfkoeien van
f 680,- tit f 1000,- per stuk; 27 pinken
f680,- tot f 1000,- per stuk; 27 pinken
van f470,- tot f625,- per stuk;; 25 gras
kalveren van f 255,- tot f 375,- per stuk;
21 nuchtere kalveren van f 40,- tot f 55,-
p t stuk; 35 drachtige zeugen van f 250,-
tot f325,- per stuk; 1030 biggen van
f 50,- tot f 65,- per stuk; 28 loopvarkens
van f 80,- tot f 105,- per stuk.
Overzicht handel:
Vette koeien en stieren: Aanbod iets
minder dan vorige markt. De handel
had een kalm verloop met gelijkblij
vende prijzen.
Gebruiksveé: Aanbod iets minder.
De handel had een kalm verloop met de-
z/Tfde prijzen.
Nuchtere kal'veren: Aanbod miuder.
De handel had een vlug verloop met ge
lijkblijvende prijzen.
Vaikens en biggen: Aanbod groter.
De handel had een redelijk vlug ver
loop met dezelfde prijzen. De iiandel
in zeugen was kalm met iets lagere
prijzen.
Pinken en kalveren: Aanbod iets min
der. De handel had een redelijk vlug
verlo' p met bijna gelijkblijvende prij
zen.
meenschapsgevoel versterkt.
Als technisch theoretische vakken
noemen we: materialenkennis, tech
nische beginselenleer,
technische schetsen,
nog de algemeen vormende vakken ge
geven als rekenen, algebra, meetkunde,
natuur- en werktuigkunde, aardrijks
kunde, biologie, Nederlands en Engels.
Over de belangrijkheid van de alge
meen vormende vakken voor de toe
komstige vakman heeft u reeds eer
der in één onzer artikelen gelezen. Se
dert drie jaar wordt het systeem, dat
onze school volgt, gebaseerd op de ver
nieuwingsgedachte bij het onderwijs,
toegepast. Kennis en vakmanschap zijn
voornaam, maar de tegenwoordige en
toekomstige maatschappij vraagt een
versterkt verantwoordelijkheidsgevoel
en gemeenschapsbesef, voorts begrip
voor staatsburgerlijke plichten.
Met dit doel voor ogen streeft onze
school ernaar met de moderne onder
wijsmethodes onze jongens geschikt te
maken voor de maatschappij van thans
en straks.
Natuurlijk is de mogelijkheid voor
verdere studie na de L.T.S. ook ge
opend voor de L.T.S.-gediplomeerde.
We noemen hier de U.T.S. en daarna
eventueel de H.T.S. (M.T.S.). Verder
kunnen degenen, die na 't behalen van
het L.T.S.-diploma dadelijk in het ar
beidsproces worden opgenomen, zich
verder ontwikkelen en bekwamen op
avondcursussen, o.a. voor het z.g. B-
diploma autotechnieker, lasser, elek-
triciën etc.
Moge het u thans duidelijk zijn, dat
een L.T.S.-opleiding, vooral daar waar
de vernieuwing is ingevoerd, ook voor
de richting metaal een stevige en hech
te basis vormt voor 'n goede toekomst
van uw zoon.
Niet alleen strategisch maar ook
historisch knooppunt.
In het hart van de Middellandse Zee,
iets ten Zuiden van het Itaiaanse eiland
Sicilië,- ligt Malta, een van de belang
rijkste westelijke steunpunten, op de
grens tussen Euorpa en Afrika. Welk een
belangrijke strategische positie dit eiland
inneemt weten we noig maar al te goed
uit de tweede wereldoorlog, toen er fel
'om dit eiland is gestreden, het kon echter
nimmer door de asmogendheden worden
genomen.
Malta neemt als hart van de Middel
landse Zee 'n belangrijke plaats in, waar
het de verbindingen betreft tussen Zuid-
Europa en Afrika en West-Europa en
Klein-Azië.
De bevolking is zich grondig van deze
positie bewust, want gedurende haar ge
hele bestaan is zij er mee geconfron
teerd, het eiland was fel begeerd en er
is veel om gestreden. Daardoor heeft het
in de loop van haar geschiedenis
ook vele heren gekend. De eeuwen door
was het eiland een begeerd steunpunt
van machtige rijken. Zijn geschiedenis
gaat tot zeer ver terug.
Versteende sporen.
Reeds in voorhistorische tijden moet
Malta een belangrijk punt geweest zijn,
want er zijn op "het eiland verharde kar-
re- en wielsporen gevonden, die dateren
uit de.... nieuwe steentijd. Het is een
mysterieuze herinnering uit het zeer grij
ze verleden, waarvan wij vrijwel niets
weten. Wie maakten deze wegen, welk
volk trok er langs en waarheen? Was het
een onderdeel van een belangrijke route
van Europa naar Afrika? De sporen moe
ten 'n druk verkeer gekend hebben. Wel
ke beschaving bracht deze monumenten
aan? We weten het niet.
De historische tijd voor Malta begon
met de komst van de Phoeniciërs onge
veer 1400 jaar voor onze jaartelling. De
ze kooplieden van de oudheid hadden de
belangrijke positie van Malta gezien en
vestigden er hun machtige handelsneder
zettingen, steunpunten van hun machtig
rijk.
In die tijd kwam Malta tot grote bloei.
Afwisselend zagen de Maltezers andere
heren, want een duizend jaar later kwa
men zij onder het bewind van Carthago,
dat eens zelf een Phoenische kolonie was.
En zo ging het verder. De Romeinen
kwamen en toen in ongeveer 450 na
Christus het Westromeinse rijk ten onder
volk der Vandalen. Deze bezetting door
een volk, dat zijn naam gaf aan zinloze
vernietiging, duurde slechts een eeuw.
Daarna ging Malta behoren -tot het Oost-
Romeinse rijk onder Byzantium.
Arabieren en Noormannen
Hiermede werd een periode van inte
ressante cultuurgeschiedenis van Malta
afgesloten, want er kwam een reusach
tige ommekeer. De Islam marcheerde op.
In Azië en Afrika was een buitengewoon
machtig Arabisch rijk gegroeid, dat zijn
wieken tot ver over de toenmaals beken
de wereld sloeg. Omstreeks 870 kwamen
de Arabieren op Malta en zo werd het
eiland geheel in de Islamitische sfeër ge
trokken. Enige honderden jaren heer
sten er de Arabieren,totdat in het begin
van de twaalfde eeuw de Noormannen
Sicilië veroverden en kort daarop de Ara
bieren van Malta verjoegen.
Na deze Noormannen werd Malta af
wisselend geregeerd door Duitse, Fran
se en Spaanse geslachten, maar in het
midden van de 16de eeuw brak eeg nieu
we glorietijd voor het eiland aan.
Op het eiland Rhodos in het oosten van
de Middenlandse Zee hadden zich na de
kruistochten de ridders van Sint Jan ge
vestigd. Deze heren hadden de verzor
ging van pelgrims naar het Heilige Land
op zich genomen. Rhodos was een rust
en verzorgingspunt op deze lange reis.
De Maltezer ridders
De Tui'kse Sultan verdreef deze hospi
taalridders van Rhodos en de dappere
mannen weken uit naar Malta, waar zij
zich vestigden.
Weliswaar verder van het Heilige Land,
maar toch met dezelfde doelstelling. Zij
kregen hiertoe de goedkeuring van Ka-
rel V, die over Malta beschikte. Zo werd
Malta de nieuwe verblijfplaats van de
Duitse Orde en daaróm werden de Rid
ders van Sint Jan voortaan Maltezer Rid
ders genoemd. Zij maakten Malta tot een
souverein gebied en tot een belangrijk
steunpunt van de Christenheid in de nog
steeds durende strijd tegen de Islam.
Malta was in die tijden de Mohamme
daanse zeerovers een doom dn het vlees.
De orde zorgde voor ziekenhuizen en
verzorgingscentra voqr reizigers en pel
grims en Malta werd.;-na een rustperiode
weer een buitengewoon actief centrum.
De onderdanen plukten hier de vruchten
van, want de Maltezer ridders zagen dui
delijk de belangen van de bevolking. Zij
stimuleerden de handel en zij gaven het
eiland een nieuwe hoofdstad, Valetta ge
heten.
Napoleon maakte er een eind aan. Toen
hij met plannen rondliep voor een veld
tocht tegen Egypte, veroverde hij eerst
Malta en de ridders werden verdreven.
In Britse handen
Na de val van Napoleon kwam Malta in
Britse handen en bleef dit tot op de dag
van heden. Zij het, dat -de Engelsen bin
nen het gemenebest Malta volledige vrij
heid gaven.
Het is volkomen duidelijk, dat een der
gelijke belangrijke historie niet aan het
eiland voorbijging, zonder littekens na te
laten, littekens van groot belang. Uit bij
na al deze perioden van haar bestaan be
zit Malta monumenten en dat is mede
een x-eden, dat dit eiland zo bijzonder
interessant is. Zwervend over dit gebied
van omstreeks 250 vierkante kilometers
stoot men steeds weer op belangrijke
historische zaken, die vele jaren geleden
een belangrijke rol speelden in de ge
schiedenis van het eiland onder de een
of andere heerser.
Zo is Malta naast een belangrijk stra
tegisch punt in het hart van de Middel
landse Zee ook een belangrijk cultuur
historisch centx'um.
prinsje twintig jaar later door de huwe
lijksband verboxxden zouden worden.
Het leven is altijd nog veel romanti
scher en grilliger dan de nxeest fantasie
volle romanschrijver het zich ooit kan
voorstellen.
BEGEERDE RUSSIN SCHONK AAN
ZIEN AAN ONS VORSTENHUIS.
In een koude januarinacht van het
jaar 1795 koerste er op de woelige ba
ren van de Noordzee een scheepje in de
richting van de Engelse kust. Weinxgen
zullen vermoed hebben, dat dit huikje
zulk een kostbare lading bevatte: het
Nederlandse stadhouderlijke gezin,
vluchtend voor de naderende Fransen
en een aantal verdwaasde „patriotten"
van eigen bodem.
Een van de jongste leden van het ge
zelschap was de kleine 2-jarige prins,
die met zijn moeder en grootmoeder de
veiligheid moest zoeken van het gast
vrije Engeland.
In deze zelfde nacht vond in het kei
zerlijk paleis te St. Petersburg 'n blijde
gebeurtenis plaats. Keizerin Maria Feo-
dorowna schonk het leven aan haar
vijfde dochter en zevende kind. En be
slist niemand zal hebben kunnen dro
men, dat dit pasgeboren meisje Anna
Paulowna exi het tweejarige Oranje-
NAPOLEON GEWEIGERD.
Toen Prinses Anna Paulowna zes jaar
oud was, werd haar vader, tsaar Paul I,
bij een paleisrevolutie gedood. Anna's
oudste broer, Alexander, volgde zijn
vader op, terwijl moeder Maria, aan de
dood ontkomen, zich verder wijdde aan
de opvoeding van haar kinderen.
Maar Anna was nauwelijks 14 jaar
oud, of er kwam reeds een belangrijke
huwelijkscandidaat opzetten: niemand
minder dan de beroemde keizer der
Fx-ansen, Napoleon Bonaparta. Anna's
moeder moest echter van deze verbin
tenis niets hebben en Napoleon kon zijn
geluk elders zoeken.
Toen de ster van Bonaparta in 1814
geheel was verdonkerd, bezocht tsaar
Alexander de hoofdsteden van Europa
en ontmoette bij verschillende gelegen
heden ook de prins van Oranje. Er ont-
HENK BEKKERNENS
en
NANNY ARFMAN
hebben de eer, mede na
mens wederzijdse ouders,
kermis te geven van nun
voorgenomen huwelijk,
waarvan de voltrekking
zal plaats hebben op don
derdag 12 juni a.s. om
10.15 uur ten Gemeente
huize te Holten.
Kerkelijke inzegening te
10.45 uur in de Ned. Her
vormde Kerk aldaar, door
de WelEerw. Heer Ds. J.
H. Israël.
Haarle, Sprengenbergw. 2
Holten, Look 41,
juni 1958.
Toekomstig adres:
Haarle, Sprengenbergw. 2
Receptie nam. 4-6 uur in
„Amicitia" te Holten.
DANKBETUIGING
Hiermede betuigen wij
onze hartelijke dank voor
de vele blijken van be
langstelling, in welke
vorm ook, ondervonden
bij ons 40-jarig huwe
lijksfeest.
J. JANSEN
H. JANSEN—
KLUMPERS
Holten, juni 1958
B 122.
Berghotel „De Dieken" op
de Holtex-berg vraagt een
NET DIENSTMEISJE
Voor spoedige indienst
treding gevraagd
JONGSTE BEDIENDE
Centrale Bakkerij
„DE HALM"
TE KOOP
9 BESTE BIGGEN
bij Wed. J. Teeselink,
Beuseberg 1, Holten.
In verband met ons vertrek naar Ommen
nemen wij, wegens drukke werkzaamheden,
langs deze weg afscheid van onze geachte
clientele en danken wij allen voor het ge
noten vertrouwen.
Hierin betrekken wij ook gaarne onze buren,
hoewel het in ons voornemen ligt nog zoveel
mogelijk persoonlijk afscheid van hen te
nemen.
Fam. K. TER HORST, Café „De Waag".
Burgemeester en Wethouders van HOLTEN
roepen sollicitanten op voor
op arbeidscontract.
Bezoldiging, naar de leeftijd, vanaf 22 jaar -
exclusief de huurcompensatie - van 60.48
tot 73.92 per week. Nadere inlichtingen
worden verstrekt door de gemeente-architect.
Sollicitaties binnen 8 dagen na het verschij
nen van dit blad, te zenden aan de burge
meester.
TE KOOP
1 Hectare GRAS
J. A. RIETBERG
Beuseberg 45.
TE KOOP
PRIMA WAAKHOND
bij H. MANESCHIJN,
H.B.K. 9, Holten.
TE KOOP
TOOM ZWARE BIGGEN
bij A. Jansen Maneschijn,
Dijkerhoek 25.
HOLTERBERG 49
Levensverzekering
Studieverzekering
Uitzetverzekering
stond tussen beide mannen een stevige
vriendschap en wellicht heeft de tsaar
in die dagen al wel eens aan zijn jong
ste zuster Anna gedacht.
De prins zelf richtte, 21 jaar oud ge
worden, zijn blikken eerst naar Enge
land voor de keuze van een toekom
stige gemalin. Prinses Charlotte was de
uitverkorene en al spoedig werden er
huwelijksplannen gemaakt. Maar door
allerlei tegenwerking sprong de zaak op
het laatste moment toch nog af.
PRINS WILLEM FAVORIET.
Toen) werd de aandacht van de tsaar
door een oudere zuster van Anna nog
eens gevestigd op Willem. En tsaar
Alexander voelde daar wel wat voor.
Kort na de slag bij Waterloo bracht hij
met koning Willem I en de kroonprins
een veelzeggende dronk uit op „het
schoon verbond van staten en familiën"
en even later bood de tsaar de hand
van zijn jongste zuster aan aan koning
Willem voor diens oudste zoon.
Reeds Peter de Grote had bepaald, dat
geen Romanow een huwelijk mocht
sluiten voordat hij of zij met de andere
partij had kennis gemaakt. De kroon
prins echter was nog nooit geheel her
steld van een in de slag bij Waterloo
opgelopen wond aan zijn schouder. Hij
moest er zelfs opnieuw aan worden ge
opereerd. Maar 28 november was de
jonge Willem toch in staat met een aan
zienlijk gevolg naar St. Petersburg te
reizen.
De kennismaking verliep vlot en de
Staten-Generaal der Nederlanden wa
ren wat blij, dat ccn telg uit 't Oranje
huis een verbintenis kon aangaan met
een vorstendochter van het machtige
Rusland. Op 27 december 1815 besloten
zij eenparig op staatskosten aan de prins
een gemeubeld paleis in Brussel aan te
bieden en ook nog het park Tervueren
met een jachthuis in het Soniënbos.
WELKOM IN NEDERLAND.
Het huwelijk tussen de beide vorsten
kinderen werd begin 1816 zowel vol
gens de gx'ieks-orthodoxe als volgens de
protestantse ritus voltrokken.
De prins verbleef nog meer dan een
half jaar in Rusland, terwijl her en der
de meest schitterende feesten werden
geox-ganiseerd.
Maar eindelijk werd toch de reis
naar Nederland aanvaard en 22 augus
tus betrad het paar de vaderlandse bo
dem. Het welkom, zowel in de konink
lijke familie als bij het Nederlandse
volk, was zeer hartelijk. In Alphen aan
de Rijn werden zelfs de paarden van de
wagen gespannen en trok de bevolking
zelf het rijtuig voort.
Eerst werd gedurende enkele maan
den verblijf gehouden in Den Haag,
maar daax-na vertrokken Willem en
Anna naar Brussel. Daar werd de eer
ste zoon, de latere Willem III, geboren.
Des zomers hield het prinselijk gezin
meestal verblijf op paleis Soestdijk.
Daar werden de prinsen Alexander,
Hendrik en Casimir en prinses Sophie
geboren.
Officiële publicaties
ONTTREKKING WEGGEDEELTEN
AAN HET OPENBAAR VERKEER.
Burgemeester en wethouders der ge
meente Holten brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat zij voornemens zijn
de raad dier gemeente voor te stellen
de verbindindsweg van de Aaltinksteeg
tot aan de Parallelweg (nr. 7 II van de
wegenlegger), kadastraal bekend ge
meente Holten sectie F nr. 2580, aan het
openbaar verkeer te onttrekken.
Bezwaren tegen deze onttrekking kun
nen binnen 14 dagen na heden schriftelijk
bij hun college worden ingebracht.
Holten, 3 juni 1958.
Burgemeester en wethouders
voornoemd,
W. H. ENKLAAR, burgemeester.
G. J. LANGENBARG, secretaris.
STRIJD, GELUK EN ROUW.
De prins, die een enthousiast ruiter
was, reed dikwijls van Brussel naar
In het gymnastieklokaal aan de Tuin
straat zijn door de leerlingen onder
staande voorwerpen achtergelaten:
Witte gymnastiekschoenen1 paar maat
381 paar maat 371 paar maat 362
paar maat 35; 2 paar maat 33; 1 paar
bruine bromfietslaarsjes met rubberzolen
maat 372 zakboekjes1 geblokte sjaal
1 blauwe sjaal; 1 witte wollen sjaal; 1
wit hemd maat 36; 2 blauwe jongens
petjes met klep; 14 zakdoeken; 1 plastic
regenkapje; 1 rode ceintuur; 1 rood
zakmes; 3 haarkammen; 2 meisjes haar-
beugels; 1 armbandhorloge.
Terug te ontvangen woensdag 11 juni
a.s., des nam. van 6.307 uur in het
gymnastieklokaal.
Soestdijk, om dan weer gedurende enige
tijd in het huiselijk geluk te kunnen
delen. Het huwelijk tussen Willem en
Anna was zeer goed en 't Nederlandse
volk heeft zich daarin met het prinse
lijk en later koninklijk gezin zeer ver
heugd.
De moeilijkheden met en uitein
delijk de afscheiding van de Zuidelijke
Nederlanden brachten de nodige zor
gen mee. Op 7 oktober 1840 deed ko
ning Willem I afstand van de troon ten
behoeve van zijn oudste zoon. Negen
jaar heeft deze geregeerd. Intussen
wijdde koningin Anna zich met alle
liefde aan de opvoeding van haar kin
deren en met blijdschap zag zij, dat ver
schillende van hen een goed huwelijk
sloten.
Zwaar trof de koningin het verlies
van haar meest geliefde zoon, prins
Alexander. Maar de grootste slag kwam
begin 1849.
De koning, reeds zwaar verkouden en
bovendien lijdende aan een hartkwaal,
vertrok via Rotterdam naar Tilburg. In
Rotterdam kwam hij ongehikkig te val
len en doodmoe arriveerde de vorst in
het Brabantse land. Reeds vier dagen
later, op de 17e maart, kwam het einde.
Koningin Anna heeft haar gemaal niet
levend weergezien. 16 Jaar later, op 70-
jarige leeftijd, stierf ook Anna Paulow
na. 17 Maart 1865 werd zij in de graf
kelder der Oranjes te Delft bijgezet.