De vrouw in de B*B* (1) Repatriëren Roemruchte luchtlijn verdwenen De vraag is ivie en waar? BURGERLIJKE STAND PREDIKBEURTEN VOOR DE BOER Eerste vlucht naar Batavia vergde bijna 2 maanden Boereu willen vrij zijn. Met betrekking tot het heengaan van minister Mansholt merkte de heer Beij- ers nog op, dat deze op verzoek van de legering zitting genomen heeft in de commissie voor de Euromarkt en dat hij deze opdracht als goed staatsbur ger heeft aanvaard. Er was geen sprake van een voorzitterschap en van een hoge beloning. Bij de Euromarkt is de landbouw maar een klein onderdeel en het is daarom niet onlogisch dat men niet een agrariër gekozen heeft als voor zitter, maar de Duitse secretaris-gene raal van buitenlandse zaken Hallstein (Nederland is bovendien een van de kleine landen in het geheel). Hij verweet de heer Voortman, dat hij deze avond halve waarheden had staan te verkondigen, maar verliet het podium na een handdruk met de spreker ge wisseld te hebben. Halve waarheden? De heer Voortman ging op de door de debater aangesneden punten uit voerig in, met dezelfde argumenten, welke hij reeds in zijn inleiding naar voren had gebracht en sommeerde de heer Beijers voor de microfoon waar te Nu in Indonesië de anti-nederlandse actie heeft geleid tot een teniet doen van al het opbouwende werk van onze voorvaderen, is ook onze K.L.M. voort aan het recht ontzegd in Indonesië te landen. Dit betekent het einde van een roemruchte luchtlijn, welke met enkele jaren onderbreking tijdens de tweede wereldoorlog, ruim vijf en twintig jaar wekelijks resp- dagelijks werd gevlogen. Reeds vijf en dertig jaar geleden werden de eerste schuchtere pogingen gewaagd voor een vlucht Amsterdam- Batavia. Op 26 maart 1923 werd de eerste vergadering gehouden van het „Comité vliegtocht Nederland-Nederl.- Indië" en 1 oktober d.a.v. vertrok luite nant Van der Hoop met 2e luit.-vlieger H. van Weerden Poelman en mecano Van den Broeke met een éénmotorige Fokker van Schiphol naar Batavia. Door motorstoring kwam het echter niet verder dan Philippopel in Bulgarije en hier zou deze eerste Indië-vlucht een ontijdig einde hebben gevonden, ware het niet dat het nederlandse weekblad „Het Leven" voor een nieuwe motor had gezorgd- De tocht kon worden voortgezet en op 24 november 1923 landde het toestel onder reusachtige belangstelling op het vliegveld Tjillitan bij Batavia. De tweede vlucht vond plaats op 14 juni 1927. Het was de amerikaanse Ne derlander Van Lear Black, die een K.L.M.-toestel voer een vlucht Amster- dam-Batavia v.v-. charterde. Deze Fok ker, de H-NADP met Geijsendorffer als gezagvoerder aan boord, volbracht in 14 dagen de tocht en had voor de re tourvlucht eenzelfde tijd nodig- Van Postduif en Reiger. Op 1 november 1928 opende de dat jaar opgerichte Nederland-Indië-lucht- vaart-maatschappij, de K.N.I.L.M., offi cieel zijn eerste luchtlijnen. Inmiddels had de K.L-M. een jaar eerder met de nederlandse posterijen een overeenkomst gesloten voor het maken van enkele proefvluchten naar de Oost en deed op 1 oktober 1927 luit.- vlieger G. A. Koppen met zijn metge zellen Elleman en Frijns met de Post duif de befaamde eerste retour-post- vlucht naar Batavia. Tussen half september en half de cember 1929 vonden veertiendaagse proefvluchten plaats en werd op 1 okt. van dat jaar een wekelijkse luchtlijn Amsterdam-Batavia in werking gesteld. 25 september 1930 opende gezagvoerder Evert van Dijk met het Fokkervlieg tuig Reiger de vaste veertiendaagse postdienst op Indië. Commandant Frijns vloog op 20 oktober 1932 voor de hon derdste maal naar en van Batavia- Pelikaan en Uiver. In 1931 had de nieuwbakken K.NL- L.M. al zijn vleugels ook naar elders uitgeslagen en waren kapitein-vlieger Pattist met zijn metgezellen Moll en Elleman erin geslaagd een succesvolle tocht van Batavia naar Melbourne in Australië te maken. Veel bekendheid verwierf ook de Pelikaanvlucht met de bemanning Smirnoff, Soer, Grosfeld en Van Beukering aan boord. In de toen zeer snelle tijd van vier dagen werd de kerstpost naar Batavia gevlogen en de terugtocht werd in dezelfde tijd vol bracht- Dit geschiedde in december '33. De K.L.M. vloog toen met toestellen van het type DC II. De bekendste hiervan is wel de Uiver geweest, waarmee werd deelgenomen aan de Melbourne-race. Dit vliegtuig werd toen tweede in de snelheidsrace, maar kwam als eerste aan in de z.g. handicap-race, niettegenstaande een noodlanding bij 't australische plaatsje Albury moest worden gemaakt. De be manning bestond toen uit de heren Parmentier, Moll, Prins en Van Brugge- De tijdsduur was teruggebracht op drie en een halve dag. Op 5 juni 1937 werden DC III machi nes in gebruik genomen op de Indië- lijn en werd de driemaal wekelijkse dienst naar Indië aangekondigd. Het luchtrecht werd afgeschaft en met in gang van 1 november van dat jaar alle indische post tot luchtpost verheven. Op 13 november vond al de 500ste vlucht maken in welke kwesties hij halve waarheden had gesproken. Deze voldeed hieraan onmiddellijk en noemde de instelling van 't Landbouw schap en het heengaan van minister Mansholt. Er had toen nog een gesprek plaats voor de microfoon, waarbij deze zaak niet nader uit de doeken kwam, maar waarbij de debater de heer Voortman de vraag voorlegde of hij de heer Mans holt ook de schuld wilde geven van het feit, dat nog steeds geen beslissing ge vallen is omtrent de aftrek van de contributies der standsorganisaties van de heffing voor het Landbouwschap. Dit heeft n.l- in zijn vergadering van 15 januari j.l. besloten over deze kwestie een onderhoud aan te vragen bij de mi nister van binnenlandse zaken, bezits vorming en publiekrechtelijke bedrijfs organisatie. Tenslotte sprak nog de heer T. Ver- bree uit Holten, die adviseerde de poli tiek er buiten te laten en wees op on juiste toestanden t.a.v. de paardenfok kerij. De voorzitter bracht de heer Voort man dank voor zijn uitvoerige rede en de vragenstellers en de heer Beijers voor de gedachtenwisseling. Amsterdam-Batavia plaats en kort vóór het uitbreken van de tweede wereld oorlog werd de 750ste volgemaakt. De oorlog zette een lelijke streep door de rekening van het K.L.M.-bedrijf, dat na de bevrijding weer van voren af aan kon beginnen. Maar dank zij de ener gieke leider Albert Plesman, die zijn vooroorlogse relaties in Amerika ertoe wist te bewegen een aantal surplus- vliegtuigen te leveren, kon de dienst op 10 november 1945 worden hervat en vertrok gezagvoerder Parmentier van Schiphol met een „Skymaster" naar In dië- Dit betekende de inleiding tot een weer geregelde dienst op Batavia en 't' duurde niet lang of er werd weer vier maal per week heen en weer gevlogen. Zo werd op 7 juni 1946 al de honderdste naoorlogse vlucht op dit traject ge maakt en werd 24 januari 1948 de 500- ste vol geboekt. Hoeveel vluchten zijn er tot op heden weer gemaakt. De K.L.M. kon ons zelf hier niet over inlichten. Dit alles be hoort nu tot het verleden, maar zal blijven voortleven in de historie van onze zo befaamde luchtvaart. Geboren: Iiendrikje Jannie, dv G. J. Loman en R. Kromdijk, Dorpsstraat 50. Berend Jan, zv D. B. Krikkink en J. Brinkman, Espelo 34. Olga Louise, dv J. F. Keyner en M. G. Ernst, Holterberg 42. Ondertrouwd: G. Beldman, 26 jaar, Hardenberg en M. Stevens, 28 jaar, Holten. G. A. J. Zweers, 25 jr., Bath- men en J. Aaftink, 30 jr., Holten. BEVOLKING: Ingekomen: J. W. de Maag van La ren (G.) naar Dijkerhoek 1. Officiële publicaties VERKOOP HOUT ACHTER HET GEMEENTEHUIS Burgemeester en Wethouders van Holten wensen te verkopen het brandhout (tophout) afkomstig van drie gerooide populie ren, hetwelk gelegen is achter het ge meentehuis. Al het aanwezige hout, dus ook tak- hout, dient bij verkoop volledig te wor den opgeruimd. Gegadigden kunnen tot uiterlijk 1 februari briefjes indienen bij de ge meente-architect. WIJZIGING ALGEMENE POLITIEVERORDENING Burgemeester en Wethouders van Holten maken bekend, dat ter secreta rie dezer gemeente gedurende drie maanden voor een ieder ter lezing is neergelegd het besluit van de raad dd. 27 december 1957, nr. 3515a, tot vast stelling ener verordening tot wijziging der Algemene Politieverordening voor de gemeente Holten betreffende het sluitingsuur van de vergunnings- en ver lofslokaliteiten. Holten, 22 januari 1958. Burgemeester en wethouders voornoemd, W. H. ENKLAAR, burgemeester. W. BEIJERS, wnd. secretaris. UITBREIDINGSPLANNEN Het hoofd van het gemeentebestuur van Holten brengt ter openbare ken nis, dat van 27 januari 1958 af geduren de vier weken ter secretarie voor een ieder ter inzage ligt: a. een ontwerp-uitbreidingsplan in onderdelen voor deze gemeente betreffende het recreatieterrein „De Haspel"; b. een ontwerp-plan tot partiële her ziening van het uitbreidingsplan in onderdelen voor deze gemeente betreffende het recreatieterrein „Twenhaarsveld". Gedurende bovengenoemde termijn van vier weken kunnen belanghebben den bij de gemeenteraad bezwaren in dienen. Holten, 24 januari 1958. Het hoofd van het gemeente bestuur voornoemd, W. H. ENKLAAR. Er zijn waarlijk wel prettiger onder werpen 4e bedenken dan de mogelijk heid van een oorlog en de noodzaak tot hulpverlening in oorlogstijd. Maar iedere vrouw weet uit de prak tijk van het leven, dat men er niet komt met als een struisvogel de kop in 't zand te steken. Beter is het klaar te staan voor iets dat hopelijk nimmer gebeurt dan voor een verschrikkelijk feit te staan, zonder dat men weet hoe en wat men aan moet pakken. De besturen van alle vrouwenorgani saties in Nederland hebben hun instem ming verklaard met de actie méér vrou wen te krijgen voor de B.B. (Bescher ming Bevolking). Maar dan rijst direct de vraag: voor welke vrouwen is plaats in de B.B. en op' welke posten kunnen die worden ge steld? De enige categorie die wordt uitge zonderd is die van de moeders met nog schoolgaande kinderen tot een leeftijd van plm. 14 jaar. Terecht is men van oordeel, dat in geval van nood de taak van deze vrouwen ligt in het gezin. Een leeftijdsgrens is er alleen naar beneden. Meisjes van 16 jaar reeds kunnen een plaats krijgen in de B.B.: in de blokploeg bij de verbinding, de so ciale verzorging, de E.H.B.O., de brand weer. Naast de jonge studente die de Haag se meisjes-brandweerploeg commandeert staat de grijsharige blokploegleidster die haar rust door niets doet verstoren. In de B.B. vindt men vrouwen met 'n academische graad naast huismoeders, de kapster staat er naast de secreta resse, de fabriekarbeidster naast de ty piste, de directrice naast de werkster. Hier geldt alleen de prestatieen men leert elkanders prestaties en daar door elkaar waarderen. Indien ergens geldt, dat een ketting niet sterker is dan de zwakste schakel, dan is het hier. Eerst wanneer allen gelijkelijk hun plicht doen, kan men effectief werken. En wat plichtsgetrouwheid en verant woordelijkheidsgevoel betreft doen de vrouwen voor de mannen niet onder integendeel, in vele gevallen steken ze daarboven uit. Juist in de B.B. is de uitdrukking „maar 'n vrouw" volkomen, onbekend. In gewoon Nederlands vertaald bete kent dit woord „repatriëren", dat nu weer zo actueel geworden is: naar het vaderland terugkeren. Dat klinkt nogal feestelijk. We hebben daar allen wel eens over gelezen: daar verschijnt aan de kim de blanke top der duinen, men krijgt een brok in de keel, want ik heb U lief, o Nederland. Zo feestelijk is het echter niet. Zeker niet voor degenen, die na de oorlog te rugkwamen, We kunnen wel aannemen dat van de vele duizenden die nu weer „repatriëren", negen van de tien Ne derland nog nooit gezien hebben. Ze komen in een vreemd land, zo verschil lend van alles wat ze gewend waren. Jawel, het zijn allemaal Nederlanders - anders zouden ze nu niet gedwongen zijn weg te gaan van Indonesië, waar ze geboren zijn en waar ze zich thuis voelden- Het is nu al meer dan tien jaren ge leden dat wij dit zelf allemaal door maakten. Indonesië, dat ons zo lief was geworden, het land waar onze kinderen geboren waren, eensklaps veranderd in een vijandig land. Wie dat niet zelf heeft beleefd, kan misschien niet na voelen hoe dit je hart verscheurt, hoe je innerlijk uiteengerukt wordt. Is al les dan altijd leugen geweest? Hetzelfde onzekere gevoel krijgt men bij 'n aard beving; als de grond onder je zich gaat bewegen is er nergens meer houvast. En zo, ontredderd en berooid kom je dan in Nederland, in een havenstad zo als je er nooit een hebt gezien: de hui zen zijn zo raar rood inplaats van wit gekalkt, de straten zijn smal en hard, nergens gewone grond onder je voet zolen; de huizen zijn allemaal zo vijan dig dicht, je kunt nooit zien of je er gens welkom zult zijn en loopt twee maal een straatje om vóór je aan zo'n bel durft trekken, zelfs al heb je dat adres opgekregen. Dan gaat de deur open, hoe, dat weet je niet, je ziet nie mand, maar ergens uit de lucht komt 'n stem: „Wie is daar?" „Ik ben Jan uit Bandoeng. Bent U mijn tante?" De vreemde dame daar boven zegt: „Neen, ik ben de werkster. Mevrouw is niet thuis." De deur valt weer dicht- Wat nu? Midden in een vreemd land, midden in zo'n verwar rend drukke stad. En de enige dunne draad, die je in de hand dacht te heb ben, is zomaar afgeknapt. Neen, repatriëren betekent niet: thuis komen. Het betekent: ontredderd, ont goocheld, zonder enige notie van de allernaaste toekomst, in 'n vreemd land aan wal worden gezet. Alles, alles hangt er van af hóe men hier welkom wordt geheten. De taal is bekend, dat is tenminste iets hoe wel er onder degenen die nu aanko men, ook velen zullen zijn die niet of nauwelijks Nederlands spreken. Maar verder is alles vreemd: de kleding, de huisvesting, de scholen voor de kinde ren, alles. En op straat is het levens gevaarlijk: iedereen houdt rechts in plaats van links, zoals je dat van kind af gedaan hebt; als je ineens moet uit wijken maak je automatisch de ver keerde beweging; verschrikkelijk. IEDER HAAR TAAK. Er zijn zovele taken in de B.B. dat ieder meisje, iedere vrouw wel iets vindt waar ze speciaal aanleg voor heeft of dat haar bijzonder interesseert. Won derlijk is bijv. dat juist de verbindings dienst, die een langdurige training vergt, helemaal niet tobt met gebrek aan per soneel. Het werk is interessant en er is animo genoeg voor. Maar ook de andere diensten trekken steeds meer vrouwen, en in Den Haag kon men een vrouwelijk Kamerlid ijve rig bezig zien met het doorgronden van de geheimen van de noodkachel. De B.B. is gebaseerd op vrijwillig heid. Dat betekent dat de mensen, die zich hiervoor opgeven, inzien dat het nodig is dat zij welbewust en uit over tuiging het offer brengen. En dat is nog van veel groter waarde dan dat men zo'n parate hulporganisa tie opbouwt. Zij die zich hiervoor in zetten zijn de besten van ons volle. Het zijn de mensen die beseffen waarom het gaat. Wanneer er een tijd zou komen waarin de vrijheid van ons land en volk opnieuw zou worden belaagd, is het thuisfront van evenveel belang als het oorlogsfront. Dan hebben we niets aan een volk in paniek, aan radeloze mensen. Dan gaat het om de morele ruggegraat en die wordt gevormd door hen die ook dan weten van aanpakken, van lenigen van de nood, van troos ten in ellende, en zo nieuwe moed en nieuw vertrouwen weten te scheppen. Men gaat niet bij de B.B. „voor de aar digheid", zelfs al gaat men voor "zijn plezier. Diep in het hart schuilt de we tenschap dat men een noodzakelijke plicht vervult. Ergens is reeds het woord „burger dienstplicht" gevallen. Dat betekent dat deze kern van vrijwilligers praktisch zou worden vernietigd, dat weer een stuk burgerzin en verantwoordelijk heidsbesef verloren gaat. Het zijn de vrouwen van Nederland die kunnen hel pen dit te voorkomen door zich te mel den voor de B.B. En daarmee te tonen, dat Nederland niet gedwongen, maar uit eigen vrije wil, uit eigen verant woordelijkheidsbesef „let op syn saeck''. Het zou inderdaad verschrikkelijk zijn als je niet welkom werd geheten- En hier ligt nu een taak voor ons alle maal. Velen van ons zullen in de ko mende maanden op een of andere ma nier met deze repatriërenden in aan raking komen en er zal voor deze men sen veel van afhangen hóe wij hen te- gemoettreden; hartelijk, met liefde, als landgenoten, ofafwijzend, met be vreemding. We moeten er rekening mee houden dat deze mensen uiterst gevoelig zijn geworden en zich bezeerd zullen terugtrekken om allerlei gedra gingen of gezegden, die wij waarschijn lijk helemaal niet kwaad bedoeld heb ben. Wij zullen misschien zeggen: „Gunst, wat praat U goed Nederlands" tegen iemand die levenslang nooit een ande re taal heeft gesproken. Ja, ik weet wel, er zijn ook mensen onder die juist geen woord Nederlands spreken. Dat kunt U niet van tevoren weten, U kunt het niet zien; maar als U het merkt, maak er dan geen opmerkingen over, want dit is één van de gevoelige punten. Of we zullen zeggen: „Dat treft goed! Hier vlakbij wonen óók Ambonnezen". Alweer verkeerd, want Ambonnezen zijn Indonesiërs en geen Nederlanders; het kan best zijn dat U het verschil niet ziet, maar voor de gerepatrieerden is het een reden om te geloven dat U hen niet als Nederlanders erkennen wilt; alweer een gevoelig punt. En dan financieel- De overheid zal het grootste deel van de kosten dragen, maar zonder hulp die het C-C.K.P. (het Centraal Comité van Kerkelijk en Par ticulier Initiatief voor Sociale Zorg ten behoeve van Gerepatrieerden) en het Rode Kruis bieden, zal het nooit gaan. Deze organisaties geven beide aanvul lende hulp. Het Nederlandsche Roode Kruis doet dit in nauwe samenwerking met het Britse Rode Kruis in de kam pen in Singapore en bij aankomst van schepen en vliegtuigen, alsmede in het opvangcentrum in Budel. Het werk van het C.C-K.P. waarin alle gezindten vertegenwoordigd zijn is van langere duur en het omvat ook de voorlichting, die nodig is voordat de repatriërenden zich hier terecht vinden. Men moet zich eens indenken dat deze mensen geen enkel stuk kleren hebben dat tegen ons klimaat bestand is; al geeft men hun dus een volledige uitzet, dan heeft een ieder nog maar één jas, één paar kou sen, één hemd. Ze weten zelf niet wat ze nodig hebben en zullen zonder hulp altijd het verkeerde kopen; niet dik genoeg, niet degelijk genoeg, omdat ze eenvoudig niet weten wat kou is en zich niet kunnen voorstellen hoe men zich hier moet kleden. Degenen, die wel eens in de tropen zijn geweest, weten, hoe men dat zelf na enkele jaren vol komen kwijt is en bijvoorbeeld veel te dunne schoenen koopt om dan bij de eerste regen- of sneeuwdag te ontdek ken, dat men drijfnatte voeten krijgt. Deze mensen hebben nooit kachels gezien. Ze vergeten dan ook volkomen in hun budget rekening te houden met de aanschaf van kolen. Er is dus ook dringend voorlichting nodig, huis vrouwen-cursussen omtrent Nederland se manier van huishouden; hulp bij 't kiezen van een beroep, van een school voor de kinderen. Kortom, zelfs met een grote financiële hulp van Over heidswege is het halve werk nog niet gedaan» AUTO OVER DE KOP Vorige week zaterdagmorgen om on geveer acht uur is een bestelauto van de centrale bakkerij „De Halm" op de weg naar Markelo ter hoogte van de weg naar Laren (G.) over de kop ge slagen, toen de chauffeur, de heer J. Tuller, plotseling moest afremmen voor een tegenligger. Door de gladheid van de weg raakte Tuller de macht over het stuur kwijt en kwam de auto in botsing met een kilometerpaal met bovengenoemd ge volg. Tuller kwam met de schrik vrij. De bestelauto liep averij aan het dak op. Ned. Herv. Kerk. Holten. 10 uur Ds. Israël (Bed. H. Doop) en 7 uur Jeugd dienst. Voorg.: Eerw. Heer Jansen (deelnemer oecumenisch werkkamp in Finland). In beide diensten collecte voor het kerkkoor. Dijkerhoek. 10 uur Ds. Addink. Col lecte voor het kerkkoor. Geref. Kerk. 9.30 en 2.30 uur Ds. Hoog kamp. In beide diensten is de derde collecte bestemd voor de Theologi sche Faculteit aan de Vrije Univer siteit. GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN Gevonden: portemonnaie met inh.; diverse handschoenen en wanten; pas serdoos. Verloren: blikken doos, inh. autopa pieren; zwart herenrijwiel „Union"; 'n grijze wollen want; paar kinderhand schoenen; broodtrommel. SIR HUGH FOOT de nieuwe gouverneur van Cyprus, die ontheffing verzocht heeft van deze functie. JOHN P. HAGEN chef van het amerikaanse Vanguard- project, dat aanvankelijk mislukte, doch binnenkort opnieuw getest zal worden. WEIDE- EN VOEDERBOUWDAG Op vrijdag 7 februari a.s. zal in het gebouw van de Ned. Herv. Kerk te Hellendoorn een weide- en voeder bouwdag worden gehouden. Door de burgemeester van Hellen doorn, Mr. F. R. Crommelin, zal deze dag worden geopend. Voor de morgen vergadering is een tweetal sprekers uitgenodigd, n.l. Ir. De Boer, Rijksvee- teeltconsulent voor veevoedingsaange legenheden, met als onderwerp: „Voe derwinning en veevoeding". Als tweede spreker is gevraagd Ir. Broekhuis, be drijfseconoom, met als onderwerp: „Be drijfseconomische aspecten bij de vee voeding in 't bizonder en op het ge mengde zandbedrijf in het algemeen'. Des middags zal een forum-middag worden gehouden. In het forum zullen zitting nemen: beide genoemde spre kers; drie landbouwers, n.l. de heren H. J. Elkink, H. J. Bartels en B. Runne- boom; voorts de heer v. d. Veer, di recteur der Coöp. Zuivelfabriek; de heer Beestman, pluimveeteelt; de heer Paskamp, voeder- en weidebouw. Als forumleider is de heer Sprokkereef aan gezocht. De vragen aan het forum kun nen mondeling, doch liefst schriftelijk gesteld worden. In de middagpauze zal een lunchpakket met een kop koffie worden aangeboden. De organiserende commissie verwacht een zeer grote be langstelling voor deze boerendag. BOERMA. A Wie met te grote snelheid rijdt Die kan niet stoppen meer op tjjdl

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1958 | | pagina 2