Sociale verzekering voor
huispersoneel (II)
Hoe warm het was
en hoe nat
Bloeiende Betuwe
Aaltjes bedreigen de oogst
,De Vrijheid" had
record aanvoer en productie
Willem van lependaal hield
lezing voor de
rijl
BOER
tt1
Uitbetaalde melkprijs lag boven landsgemiddelde
Vo. 17. Jaargang 9. (Tweede Blad)
ZATERDAG 20 APRIL 1957.
Verschijnt elke zaterdag.
HOLTENS NIEUWSBLAD
JEN
ENKELE VOORBEELDEN.
In ons vorig artikel over dit onder
werp hebben wij de verzekeringsplicht
de prèmie-inhouding behandeld,
[hans willen wij enkele voorbeelden
;even, waarbij de cijfers volkomen wil-
ekeurig zijn. Het loon, dat wij als voor-
leeld nemen, is dus uit de lucht gegre-
ien.
1. Een werkster komt gedurende drie
schtenden in de week. Haar loon is f4
iel* ochtend. Volgens de tabel voor uit-
•onend personeel is de premie AOW,
lie over dit loon moet worden betaald
0,28 per dag. Loonbelasting is over dit
loon niet verschuldigd.
2. Een morgenmeisje komt iedere mor
den en verdient per week f 25,-. Voor
iet middagmaal verdwijnt ze weer, zo-
iat ze dus geen loon in de vorm van
ten middagmaaltijd of een koffiemaal
tijd geniet.
Volgens de tabel voor uitwonend huis-
oersoneel is de premie AOW over een
oon van f 25,- per week f 1,74. Loonbe
lasting is ook hier niet verschuldigd.
Daar het meisje op meer dan 5 da
len. per week bij dezelfde werkgever
;omt werken, is zij verzekerd ingevol
ge de ziektewet en het ziekenfondsbe-
•luit.
Op haar loon zou dus 3,1 pet. premie
kunnen worden ingehouden. Dit wordt
door het personeel echter in de legel
niet geaccepteerd. Men wil een rond
bedrag ontvangen en het is de bedoe
ling, dat het afgesproken loon ook vol-
idig wordt uitbetaald.
De sociale lasten zijn dus geheel voor
rekening van Mevrouw. In feite ver
dient dit meisje dus niet f25,-, maar.
27,84. Over laatstgenoemd loon be
draagt de totale premie, die eigenlijk
door de wei'knemer moet worden be
taald, f2,84. Zoals wij in het vorig ar
tikel reeds opmerkten, doet het niet
ter zake of de premie al dan niet op
het loon wordt ingehouden. Eenvoudig-
heidshalve kan de premie AOW en de
loonbelasting worden bepaald naai' het
uitbetaalde loon.
3. Een vriendinnetje van het meisje
uit voorbeeld 2 werkt ook iedere dag,
naar blijft tot .3 uur 's middags. Haar
oon is f 35 per week. Bovendien krijgt
ij een warme maaltijd. Ook in dit ge-
ral moet de tabel ;voor uitwonend per
soneel worden toegepast. De premie
AOW bedraagt volgens deze tabel f 2,46
terwijl de loonbelasting f 1,32 per week
bedraagt. Met de geldswaarde van de
warme maaltijd behoeft geen rekening
te worden gehouden.
4. Een hulp in de huishouding is in
tern en verdient boven de kost en in
woning f75,- per maand. Hier moet de
tabel voor inwonend huispersoneel wor
den toegepast. De premie AOW be
draagt nu f8,58 per maand, terwijl er
geen loonbelasting verschuldigd is.
5. Voor de premie AOW zijn geen vrij
gestelde bedragen. Over elk loon, hoe
laag ook, moet premie worden betaald.
Wij herhalen hier echter, dat huisper
soneel, dat in de regel op niet meer
dan twee dagen per week bij dezelfde
werkgever werkt, niet verzekerd is.
Over het loon, dat aan dergelijk perso
neel wordt uitbetaald, is dus geen pre
mie verschuldigd. De loonbelastingtabel
begint voor uitwonend personeel bij 'n
loon van f 123,51 per maand, f 28,51 per
week en f 4,76 per dag en voor inwo
nend personeel bij een loon van f78,01
per maand, f 18.01 per week en f 3,01
per dag.
Welke formaliteiten?
Voor de loonbelasting en de premie
AOW moet men de nodige formulie
ren aanvragen bij de Inspecteur der
Belastingen binnen wiens ambtsgebied
werkgever woont. Zie hiervoor het
aanslagbiljet personele belasting. Op
Uw aanvrage zendt de Inspecteur U
toe een loonbelastingkaart voor huis
personeel, een premietabel en een toe
lichting. De tabel is zo ingericht, dat
IJ daaruit kunt aflezen hoeveel pre
mie en loonbelasting U moet afdragen
als U gedurende 'n vol halfjaar iemand
ia dienst gehad hebt, die steeds het
zelfde loon heeft genoten. De afdracht
van premie en loonbelasting geschiedt
ééns per halfjaar. Daarvoor zendt de
Inspecteur der Belastingen U automa
tisch omstreeks 1 juli en 1 januari een
aangifteformulier toe. Het invullen van
de loonbelastingkaart is zeer eenvou-
De toelichting wijst U daarbij de
weg. De premie voor de ziektewet en
't ziekenfondsbesluit moet worden be
taald aan de Bedrijfsvereniging voor
Detailhandel en Ambachten, Maliebaan
34 te Utrecht (in de wandeling de De-
tam genoemd). Bij deze bedrijfsvereni
ging moeten alle werkgevers zich aan
melden die huispersoneel in dienst heb
ben en die uit hoofde van hun bedrijf
beroep niet reeds bij een andere
bedrijfsvereniging zijn aangesloten. Van
deze bedrijfsvereniging ontvangt U na
afloop van het kalenderjaar een for
mulier, waarop U moet invullen de
persoonlijke gegevens van het perso
neel, het uitbetaalde loon en dez.g.
verstrekkingen in natura (ontbijt, war
me maaltijd eld.). Na- verloop van tijd
ontvangt U dan een premie-nota. Met
deze nota kan ook worden verrekend
de waarde van de schutbladen van de
ziekenfondscouponboekjes, die U in het
betreffende jaar hebt gekocht.
Deze schutbladen hebben dus de gelds
waarde, die er op vermeld staat, zodat
U ze zorgvuldig dient te bewaren.
Ziekenfondscoupons.
Bij elke uitbetaling van 't loon moet
ook een ziekenfondscoupon worden ge
geven. Naar gelang van de periode,
waarover het loon is berekend, worden
week- of maandcoupons gebruikt. De
couponboekjes zijn verkrijgbaar op de
postkantoren en bij de kantoren van de
Raad van Arbeid. De ziekenfondscou
pons behoeven uiteraard alleen te wor
den gegeven, als het personeel verze
kerd is ingevolge het ziekenfondsenbe-
sluit.
Voor de
MEER KOPZIEKTE VERWACHT.
Prof. Dr. B. Sjollema verwacht, dat dit
jaar de kans op het optreden van kop-
ziekte des te groter is omdat de kwali
teit van het hooi dat tijdens de stal-
periode werd gevoerd, slecht is. Tijdens
de winning van het hooi is het meren
deel verregend, waardoor 't in normaal
hooi aanwezige natrium verdwenen is.
Dit natrium staat in verband met het
optreden van kopziekte. Daarom raadt
Prof. Sjollema aan, de laatste dagen van
de stalperiode, ongeveer tien tot veertien
dagen voor het naar de weide gaan van
de dieren, per dag twee flinke eetlepels
keukenzout (40 tot 50 gram) per dier te
geven.
De gehele winter, waaronder wij in
de weerkunde verstaan de maanden de
cember, januari, februari, was te warm.
Gemiddeld was de temperatuur in De
Bilt ongeveer 2,5° boven normaal, al
dus de heer Scharringa van het K.N.M.I.
in een onlangs voor de radio gehouden
praatje. December was 3° te warm, ja
nuari bijna 2 en februari bijna'3. In geen
van de drie wintermaanden is er vorst
van enige betekenis geweest. Er waren
in de Bilt maar drie dagen, waarop ook
overdag de temperatuur niet boven het
vriespunt kwam, terwijl er gemiddeld 12
van die dagen in een winter voorkomen.
Het vorige jaar hadden we alleen al in
februari 23 van deze z.g. ijsdagen. In De
Bilt was de laagste temperatuur nauwe
lijks zes graden onder en de hoogste
ruim 14° boven het vriespunt.
Ook maart was uitzonderlijk warm. De
temperatuur was in De Bilt gemiddeld
3,5° 'boven normaal. Het is één van de
warmste lentemaanden geweest sedert 't
begin der temperatuurwaarnemingen in
Nederland.
Voor de ontwikkeling van gewassen,
bomen, heesters en wilde planten is ook
de temperatuur van de grond belang
rijk. Deze was uit de. aard der zaak ook
boven normaal.
Op 11 februari b.v. was de tempera
tuur in De Bilt op 1 meter diepte 7°,
dat is bijna twee graden boven de voor
die tijd normale waarde en ongeveer ge
lijk aan die voor begin april.
Op 25 maart was de temperatuur op
één meter diepte 9,7°dit is 3,5 te warm.
Deze temperatuur was juist gelijk aan
die, welke op die diepte gemiddeld in
de laatste dagen van april wordt geme
ten.
Is we dus beweren, dat de voorjaars
ontwikkeling dit jaar een maand vroe
ger is dan normaal, dan wordt deze be
wering door de waargenomen tempera
tuur van de grond min of meer bevestigd.
Er zijn veel waarnemingen van buiten
gewoon vroege ontwikkeling bij allerlei
planten en bomen en verscheidene voor-
jaarsbloeiers zijn inderdaad ongeveer 4
weken vroeger in bloei gekomen dan nor
maal. Het feit, dat reeds half maart de
schurftbestrijding bij sommige appels en
peren moest beginnen, duidt erop, dat ook
de fruitbomen ver voor hun normale tijd
gingen uitlopen. Er zijn dan ook in de
laatste dagen van maart reeds bloeiende
peren waargenomen. Men zou verwach
ten, dat in een dergelijk jaar ook de
voorjaarswerkzaamheden, zoals het zaai
en, vroeg zouden beginnen. Dit is niet
het geval, omdat de regen na half fe
bruari de voortzetting van het voorjaars-
werk, vooral op de zware gronden, be
lemmerde. Tot en met januari leek het
wat de nattigheid betreft vrij gunstig,
maar februari bracht in enkele dagen
zeer veel regen. Hoe nat het is geweest,
blijkt uit de gegevens. December was ge
middeld nog te droog en ook januari gaf
minder neerslag dan normaal. In de
maand januari echter viel op de meeste
plaatsen ongeveer het dubbele van de
normale hoeveelheid. Vooral ten zuiden
van de grote rivieren is toen veel regen
gevallen. Ook maart was te nat, reeds
op 18 maart was te De Bilt de voor deze
maand normale hoeveelheid bereikt.
Velen geloven, dat op een zo zachte
winter meestal een te koud voorjaar
volgt. De eerste voorjaarsmaand heeft
de juistheid van deze bewering niet be
vestigd. Ook als wij het aantal zachte
winters van de laatste 100 jaren nagaan
en uitmaken hoe dikwijls op -gen te zach
te winter een te koud voorjaar volgde,
dan lijkt het er niet op dat dit algemeen
verbreide geloof juist is. De volgende
uitkomsten bewijzen dit. In de laatste
100 jaren waren er. gerekend naar be
paalde maatstaven, 22 zachte wintersin
slechts 2 gevallen volgde hierop een te
koud voorjaar. Een verhouding dus van
1 op 11. In de overige 78 jaren was het
voorjaar 13 maal te koud. Een verhou
ding van 1 op 6. In de laatste 100 jaren
zijn de zachte winters dus minder dik
wijls door een te koud voorjaar gevolgd
dan de niet zachte winters.
Nieuwe wetenschap in YVageningen.
Aaltjes, doorzichtige, slanke diertjes,
die in de regel ongeveer een millimeter
lang zijn en in grote aantallen in de grond
voorkomen, veroorzaken gemiddeld een
verlies van een tiende van onze oogst,
aldus dr. ir. M. Oostenbrink in zijn open
bare les bij het aanvaarden van het lec
toraat in de nematologie op 28 maart
aan de Landbouwhogeschool in Wagenin-
gen. Deze nog jonge, uit Amerika over
gewaaide wetenschap, wordt thans, voor
zover bekend, voor het eerst op het vaste
land van Europa onderwezen.
Er groeit bijna geen gram planten
wortel zonder met zijn levende cellen niet
tegelijkertijd enkele honderden tot enkele
duizenden aaltjes te voeden. De zoge
naamde moeheidsverschijnselen, waaron
der ook de aardappelmoeheid, zijn vrij
algemeen het gevolg van wortelaantas
ting door aaltjes. Dit is zowel in de ak
kerbouw als in de boomkwekerij en de
tuinbouw het geval. Bij herinzaai van
grasland op zandgrond bleek door het
wegnemen van de wortelaaltjes, bij een
overigens goede bemesting, dat geduren
de het eerste jaar zeer algemeen een ver
dubbeling van de opbrengst kon worden
verkregen.
Nu bijna twintig jaar na het eerste op
treden van de aardappelmoeheid en veer
tien jaar na het begin van de bestrij
ding van deze aaltjesaantasting, komt
een aantoonbare besmetting met dit
aardappelcystenaaltje nog slechts op een
half procent van het bouwland voor. Het
onderzoek en de bestrijding van de aard
appelmoeheid heeft tot nu toe negen
Het jaar, dat al weer bijna 4 maan
den achter ons ligt is voor de Coöp. Fet-
briek van Melkproducten „De Vrijheid"
een buitengewoon gunstig jaar geweest.
Dit blijkt o.m. uit het-jaarverslag, dat
de directeur, de heer P. Dijkstra, dins
dagavond uitbracht in de Ledenvergade
ring, welke onder voorzitterschap van de
heer J. Wegstapel gehouden werd in het
café Stationszicht van de heer G. Vrug-
gink.
Er werden niet alleen 26 nieuwe leden
Men schrijft ons:
Op vrijdag 12 april j.l. hield de be
kende schrijver en hoorspelregisseur Wil
lem van lependaal, in zaal Holterman,
een lezing voor de J.D.G. en genodigden,
met als onderwerp: volkstaal en volks
humor.
De aanwezigen zijn zeker niet teleur
gesteld. De wijze waarop de spreker zijn
onderwerp bracht was voortreffelijk.
Vóór de pauze zette hij op populaire wij
ze het ontstaan van de taal uiteen en
deed dit op zulk een manier dat telkens
een gulle lach door de zaal klonk. Had
men gedacht, dat de heer van Iepen-
daal voor de pauze het beste had ge
bracht, dan vergiste men zich, want na
de pauze aan de orde komende onder
werp, humor, was zó geestig en tevens
zó goed opgezet, als wij weinig tevoren
hebben gehoord.
De heer Van lependaal trachtte dui
delijk te maken wat wij onder werke
lijke humor hebben te verstaan en wat
in het dagelijks leven „humor" wordt
genoemd, n.l. het lachen om de ge
breken van een ander. Te betreuren was
het, dat zo weinig van de zéér vele ge
nodigden deze uitermate geslaagde avond
hebben bijgewoond. Zo vaak hoort men
immers de klacht dat in een dorp zo
weinig goeds geboden wordt op amuse-
mentsgebied. Nu echter een spreker van
formaat is aangetrokken, hetgeen uiter
aard zeer hoge kosten met zich brengt,
is ons gebleken dat een klacht veelal
wordt geuit om te kunnen klagen. Wordt
n.l. iets gedaan om aan de vaak geuite
wensen tegemoet te komen, dan blijkt
plotseling de belangstelling vrijwel nihil
te zijn. In het bijzonder was het jammer
dat de vele verenigingen en notabelen
die uitgenodigd waren, deze avond ken
nelijk verhinderd waren. Gezien de hoge
kosten en de geringe belangstelling voor
een dergelijke avond, vrezen wij, dat men
een spreker als Van lependaal niet meer
in Holten kan laten komen. Onnodig te
vermelden dat dit ten zeerste valt te be
treuren. Hiermede immers wordt ieder
initiatief gedood.
Dat deze avond werkelijk goed was,
bleek uit het feit, dat een groot aantal
boeken van Van lependaal, voorzien van
zijn signatuur, gretig aftrek vond.
Na afloop van de lezing bleven de
leden van de J.D.G. nog enige uren ge
zellig bijeen.
ingeschreven, maar ook de meikont-
vangst was weer 3 pet. hoger dan in het
voorgaande jaar en bedroeg 13.206-686 kg
met een gemiddeld vetgehalte van 3.9
Hiermede was het vetgehalte ruim
0.0G hoger dan in 't vorig exploitatie-
jaar, hetgeen in geld een meerdere op
brengst betekende van ruim 47.000 gul
den. De kaasproductie, die buitengewoon
vlot van de hand kon worden gedaan,
bedroeg ruim 80 000 kg meer dan in de
vorige periode.
De heer Wegstapel kon in zijn ope
ningswoord zeggen, dat men met name
over de melkprijs tevreden was, maar
nog niet geheel voldaan. De regering
heeft het belang van een behoorlijke
melkprijs wel ingezien, mede dank zij
het appèl in deze van de organisaties.
Met dankbaarheid kon ook worden terug
gezien op de vierin gvan van het gouden
jubileum van de fabriek. De voorzitter
wees er op dat 1956 overigens door de
vele regens niet zo'n bijzonder gunstig
jaar was voor de boeren.
Nadat de directeur een toelichting
had gegeven op de cijfers van de balans
en exploitatie-rekening, waaruit bleek,
dat de gebouwen en inventaris voor 'n
dergelijk laag bedrag op de balans staan
dat de financiële toestand van de fabriek
zeer goed te noemen is gaf hij in zijn
jaaroverzicht nog tal van bijzonderhe
den omtrent aanvoer en productie, van
welke wij in de aanhef reeds enkele
noemden. De heer Dijkstra wees er bv.
op, dat de gemiddelde uitbetalingsprijs
van „De Vrijheid" 83 cent per 100 kg
melk hoger lag dan het landsgemiddel
de, hetwelk f 22.60 per 100 kg melk be
droeg bij een vetgehalte van 3.70 %-
De ledenaanwinst houdt waarschijnlijk
verband met de bijschrijving van het
ledenkapitaal, hetwelk t.a.v. de leveran
ciers natuurlijk niet geschiedt.
Productie.
De kaas was het beste product in de
miljoen gulden gekost. Dit is een kwart
procent van de waarde van de in die tijd
geteelde aardappelen. Voor iedere Ne
derlander komt dit op een bedrag van vijf
tot tien cent per jaar.
De grote verscheidenheid van het aan
tal aaltjessoorten, reeds zijn in grond en
zoetwater ongeveer 1800 soorten gere
gistreerd, maken de bestrijding moeilijk.
Per vierkante centimeter grond komen
normaliter enkele tientallen aaltjes voor.
Dat wil zeggen dat er tienmaal meer
aaltjes in de grond zijn dan alle levende
wezens in de bodem bij elkaar. De veertig
miljard aaltjes die per hectare aanwezig
zijn wegen ongeveer vijftig kilo, terwijl
zij, aan elkaar geregen, juist een zicht
bare draad rondom de aardbol leveren.
Iedere aaltjessoort behoort bij een
eigen plant. Een juiste vruchtwisseling
is dan ook, bij minder kostbare teelten,
vaak de enig rendabele bestrijdingsme-
tnode van de aaltjes. Een goedkoop,
goedwerkend middel om de aaltjes te be
strijden, moet nog worden gevonden. Of
het chemisch bestrijden hier resultaten
kan geven is nog een vraag. Zeker is dat
achter de schermen thans grootscheeps
onderzoek wordt verricht, aldus dr. ir.
Oostenbrink. Of ook de kernstraling als
grondontsmetter zal kunnen dienen is
eveneens nog een open vraag, die overi
gens alle aandacht waard is.
Behalve dat aaltjes bij het vervoer van
landbouwprodukten overgebracht kunnen
worden, blijkt uit de invasie en vermeer
dering binnen tien tot twintig jaar van
specifieke plantenaaltjes in de nieuwe
IJsselmeerpolders, dat zij zich op een tot
op dit moment onbekende wijze kunnen
verspreiden. Op bescheiden schaal is en
kele maanden geleden in samenwerking
met 't Bedrijf slaboratorium voor Grond-
en Gewasonderzoek te Oosterbeek, het
onderzoek van de voor de gewassen
schadelijke aaltjes begonnen. Voorlopig
wordt dit onderzoek nog onder de direc
te leiding van dr. ir. Oostenbrink, die
naast zijn lectoraat aan de Landbouw
hogeschool, hoofd van de afdeling Dia
gnostiek van de Plantenziektenkundige
Dienst blijft, uitgevoerd.
rij der fabrikaten, ook wat de kwaliteit
betreft. Wij herinneren er aan, dat de
fabriek in 1956 met Gouda kaas weer
een gouden medaille behaalde bij de
jaarlijkse kaaskeuring. Er werden ge
produceerd 86.361 Gouda kazen, 20-309
broodkazen 40 +,,4271 Edammers 40
en 935 stuks randkazen, met een geza
menlijk gewicht van 998.451 kg (vorig
jaar 918.336 kg).
Aan volle en magere walsen (melk)-
poeder werd in Ysalacta-verband ver
vaardigd 122.'600 kg (v. j. 71.125 kg); van
2.7 miljoen liter wei werd 158-445 kg
weibrokken vervaardigd (v.j. 69-000 kg),
die een willige afzet vonden.
De boterproductie bedroeg 182.530.50
kg. Men kampt met een te hoog koper
gehalte, hetgeen nadelig is bij koelhuis
opslag. Via de handel wordt de boter
grotendeels ingeleverd bij de I.V-Z.
De afzet der producten ging zeer goed.
De kaasafzet heeft momenteel een zeer
vlot verloop tegen belangrijk betere
prijzen dan het vorige jaar.
In zijn verslag memoreerde de direc
teur, dat het personeel zich goed heeft
ingespannen om een goed product te
'maken, waarvoor hij alle werkers dank
bracht.
De voorzitter heeft de heer Dijkstra
die waarschijnlijk zijn laatste jaar
verslag uitbracht, omdat hij binnen
kort met pensioen gaat bedankt voor
zijn uitvoerig overzicht en zijn uitste
kend beheer.
Abortusbestrijding.
De administrateur inzake de veeziek-
tebestrijding.der fabriek, de heer H- Vos
man, heeft hierna nog een praatje ge
houden over de abortus bang bestrijding,
die 't volgend jaar verplicht wordt en
gepaard zal gaan met een heffing en
voor vrije stallen met een uitkering.
Door vrijwillige samenwerking werden
tot nu toe 120 bedrijven vrijgemaakt van
deze besmettelijke verwerpingsziekte.
