i
Hongaren hartelijk ontvangen in
baitencentrum Twenhaarsveld'}
De Hervormde Kerk en haar
toren omstreeks 1820
Jeugddienst
„Werken en
werken is twee"
AGENDA
Onjuiste adressen
jfo. 8. Jaargang 9.
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1957.
Verschijnt elke zaterdag.
HOLTENS NIEUWSBLAD
De abonnementsprijs van dii blad bedraagt f 1.35 p. kwartaal
Uitgave van de Stichting „Bolxena Nieuwsblad''
te nolten. Telef. K 5M3 - 23J,
Adv.-prijs115 m.m. a contant2.Iedere m.rn. meer f 0.07
plo-
w
De Hongaarse vluchtelingen naar wier
fcomst al enige tijd werd uitgezien, zijn
jan vrijdagmiddag van de vorige week
ia het buitencentrum „Twenhaarsveld"
langekomen en door de plaatselijke auto
riteiten, commissieleden en onze muziek
vereniging „H.M.V." op hartelijke wijze
mtvangen. Ter begroeting waren o.m.
lanwezig de burgemeester Mr. W. H.
Enklaar en de overige leden van het da-
olijks bestuur der gemeente. Ds. J. H.
Israël, pastoor J. A. van den Anker van
Nieuw-Heeten, dokter J. P. Nagelhout en
mevr. W. Wansink-Müller, uit hoofde van
je gezondheidsdienst, de directeur van
Buka, de heer Paalman, leden van de
inzamelingscommissie, maatschappelijke
werksters en verschillende andere per
sonen.
Aan de masten op het terras van het
ecreatiegebouw hingen de Hongaars na-
ionale vlag, de Canadese vlag en onze
nationale driekleur. De zon had ze nog
net even met haar warme stralen over
goten, maar toen de vier grote bussen
arriveerden, waarin de eerste bewoners
van het kamp gezeten waren, liet ze het
afweten en maakten donkere voorjaars
wolken plaats voor het zonlicht.
Toen de groep van ruim 150 personen,
hoofdzakelijk bestaande uit nog vrij jon-
gezinnen met tal van kleine kinde
ren, waren uitgestapt, speelde H.M.V. in
de neergutsende regen, vermengt met ha
gel, het Hongaarse volkslied en vervol
gens twee coupletten van onze nationa
le hymne het Wilhelmus.
Men kon toen gauw een onderdak zoe
ken in de' ruime recreatiezaal, waar door
de zorg van de heer Ketting, de beheer
der van het kamp, en zijn echtgenote
wat warms te drinken klaar stond, dat
door enkele leden van het Rijssense Roo-
de Kruis en de aanwezige dames met
wat snoep voor de dames en kinderen
sigaretten voor de heren, werd rond
gediend.
TOESPRAKEN.
Hier sprak de burgemeester de aange-
komenen als volgt toe en zijn woorden
werden door een vrouwelijke tolk ver
taald:
Mijn waarde Hongaarse vrienden,
Met ontroering mag ik u als burge
meester van deze goede gemeente, waarin
gij de eerstvolgende maanden één der
onzen zult zijn, een hartelijk welkom
toeroepen.
In Uw eigen taal gezegd
Isten hazoth bene tekst Holtenban.
Gaarne nemen wij U in ons midden op,
omdat wij U zo gaarne willen tonen, hoe
zeer wij begaan zijn met het dappere volk
der Magyaren.
Wij zijn verontwaardigd geweest, toen
Uw dappere strijd voor vrijheid, recht en
menswaardigheid door bruut geweld in
bloed werd gesmoord.
Wij hebben Uw volk bewonderd, toen
bleek dat het bereid was alles op het spel
te zetten en alles te offeren voor deze
hoogste dingen, die het leven waarde
schenken.
Wij hebben ons ook beschaamd ge
voeld, dat v/ij niet konden helpen.
Toen ons volk in vroeger eeuwen zucht
te onder spaanse dwinglandij, werd ons
volkslied gedicht, dat aan deze tijden her
innert.
Ik moge U herinneren aan enkele vers
gels daaruit, die ook U in de omstan
digheden, waarin gij verkeert, misschien
iets te zeggen hebben:
Zo het de wil des Heren
op dien tijd had geweest
had ik geern willen keren
van U dit zwaar tempeest.
Maar de Heer van hierboven,
die alle ding regeert,
die men altijd moet loven,
en heeft het niet begeerd.
Oorlof mijn arme schapen,
die zijt in grote nood,
Uw herder zal niet slapen,
al zijt gij nu verstrooid.
Gij gaat van hier een nieuwe toekomst
tegemoet, naar Canada, waarmede ook
ons volk met zoveel hechte banden van
vriendschap is verbonden.
Aan Canada is voor ons Nederlanders
steeds het begrip vrijheid verbonden, om
zijn soldaten ons in 1945 bevrijdden
van de wrede Duitse overheersing.
Gij gaat derhalve naar een goed land,
waar gij een nieuwe toekomst zult kun
nen opbouwen.
De tijd, welke gij hier in ons midden
zult verkeren, zult gij het beste doen te
besteden voor de voorbereiding van uw
nieuwe bestaan in Canada.
Daartoe zal U hier in Holten ruim
schoots de gelegenheid worden gegeven.
U wacht een toekomst, waarvoor het
de moeite waard is U in te spannen.
U moogt daarbij weten, dat de gehele
vrije wereld u met sympathie en wel
willendheid tegemoet zal treden, dat een
ieder U gaarne behulpzaam wil zijn en be
reid is U te helpen en te steunen.
Men zal dit doen in Canada, men wil
dit evenzeer doen hier in Nederland en
met name in Holten.
Wij doen dit niet in de eerste plaats
uit medelijden, maar bovenal omdat wij
menen dit verschuldigd te zijn aan uw1
dappere volk, wie de vrijheid zo zeer in
het hart staat geschreven.
Isten aldasa kisérje önöket es hozza
tarte zeikat.
God zegene U en de Uwen.
Zijn woorden werden door de Honga
ren telkens met een hartelijk applaus
begroet.
Ds. Iraël sprak de Hongaren vervol
gens in enkele hartelijke woorden namens
de protestantse en katholieke kerken toe.
Hij herinnerde er aan hoe zij veel hebben
meegemaakt en grote zorgen en verdriet
hebben ondervonden. Gedurende de tijd,
dat gij onder ons vertoeven zult willen
wij met u bidden en u Gods zegen toe
wensen. Wij hopen, dat gij in uw nieu
we vaderland, Canada, een nieuwe en blij
de toekomst tegemoet moogt gaan met
de Here Jezus Christus.
Hongaars dankwoord.
Een van de Hongaarse mannen dankte
uit naam van allen voor de vriendelijke
ontvangst. Onze toekomst is nog onze
ker, zo zeide hij, maar, wij voelen ons nu
al thuis en zijn daarom niet bang voor
de toekomst. Wij kunnen geen woorden
genoeg vinden om U te bedanken en zijn
zeer getroffen door het spelen van het
Hongaarse volkslied, dat ons in gedach
ten weer teruggevoerd heeft naar ons
eigen land. Daar kan men zich de liefde,
die wij reeds hebben mogen ondervin
den, niet indenken. Wij hopen, dat wij
het in de korte tijd, welke wij hier zullen
vertoeven, prettig met elkaar zullen kun
nen vinden.
Het waren ontroerende momenten, deze
ontvangst in de geheel gevulde zaal. Maar
de laatste indrukken werden op een wat
komische wijze doorbroken, toen de bur
gemeester den Hongaren adjudant Petter
van de Rijkspolitie voorstelde met de
woorden: „Hier staat Uw vriend de po
litie, hij is Uw beschermer". Er steeg toen
een bevrijdende lach op uit deze mensen,
die van de politie zo iets heel anders
gewend zijn dan bescherming.
Naar de verblijven.
Na deze officiële ontvangst konden
de pas aangekomenen warm eten in ont
vangst nemen uit de centrale keuken
van het hoofdgebouw en werden zij on
dergebracht in de in dit prachtige bun
galowkamp verspreid staande, keurig in
gerichte, zomerhuisjes.
Leden van de plaatselijke vrouwenver
enigingen hadden daags te voren en waar
nodig nog weer dezelfde dag de kachels
in deze huisjes aangemaakt om de kil
heid te verdrijven, opdat de mensen na
een vermoeiende dag, een zo behagelijk
mogelijk tehuis zouden vinden.
De andere morgen zijn velen reeds op
verkenning uitgegaan om te zien waar zij
terecht gekomen zijn en dagelijks kan
men de Hongaren thans in onze straten
tegenkomen.
Zij zullen arbeid en wat afleiding moe
ten hebben, willen ze niet aan verveling
komen bloot te staan.
ZONDAGAVOND half 8.
Onderwerp:
Voorganger: Ds. BIESHAAR
van Vriezenveen.
AANBESTEDING
DUBBEL WOONHUIS.
Voor rekening van de heren H. J.
Schuppert en G. H. Ebrecht te Holten
werd donderdag in het koffiehuis van de
heer M. Kalfsterman door het architec
tenbureau L. C. van der Bovenkamp en
M. van Guilik aanbesteed het bouwen
van 'n blok van 2 woningen met schuur
tjes aan de Larenseweg.
Ingeschreven werd als volgt:
Perceel I: Timmer-, smids-, loodgie
ters- en electriciteitswerk.
Fa. Achterkamp en Dollekamp f 13412
Fa. G. J. v. d. Bos 13658
Fa. H. Koopman en Zn. 13675
Fa. B. J. Vukkink 13696
Begroting f 14234.
Perceel II: Metsel- en betonwerk.
Fa. H. G. Jansen en
H. Kleinvelderman 21633
Fa. Gebr. Meerman 22330
Begroting f21394.
Perceel III: Schilderwerk.
Fa. A. Schipper 2650
Begroting f 2550.
Het moment tijdens de ontvangst der Hongaren, dat een hunner een dankwoord spreekt.
In Holtens Nieuwsblad van 18 augus
tus 1951 schreef ik een artikel over de
hervormde kerk en haar toren. Daarin
deelde ik mee, dat de kerk en ten dele
haar toren bij de grote brand van 1829
een prooi der vlammen zijn geworden.
Voor de herbouw van het bedebuis was
geen geld. Tal van ingezetenen waren
immers van alles beroofd en moesten
vele jaren in de armoedigste omstan
digheden doorbrengen. Een geschikte ge
legenheid voor de gemeentelijke samen
komsten ontbrak nu ten enenmale. De
godsdienstoefeningen werden daarom zo
goed en zo kwaad als dat ging gehouden
eerst in boerenwoningen, toen in de
bouwvallige pastorie en tenslotte in de
inmiddels herbouwde school.
De herbouw van de kerk on de bouw
van een nieuwe pastorie werden, na
dat het rijk en de marke van Holten
een subsidie van respectievelijk 12.000
en 1500 hadden toegezegd, opgedragen
aan II. W. Neuteboom te Bathmen, on
derscheidenlijk voor 16.450.en 3600.
Voor een bedrag van 8050.— moesten
dekkingsmiddelen worden gezocht. Van
provinciewege werd later ook nog in de
herbouwkosten der kerk bijgedragen.
Niettemin was er toch nog een tekort
van ƒ2031.75. De markegenoten heb
ben tenslotte nog gezorgd, dat ook dit
bedrag er kwam. De kerk werd 26 fe
bruari 1832 weer in gebruik genomen.
Naar alle waarschijnlijkheid was de
kerk enkele jaren vóór de brand nog
aanmerkelijk vergroot. De plannen daar
toe bestonden reeds in 1819. De schout
van Holten en Bathmen, de heer Jan
Pakkert, schreef op 16 maart 1819 aan
een excellentie, waarschijnlijk de goe-
verneur der provincie, over „staat en
toestand der kerk en pastorie in de ge
meente Holten". Aan dit schrijven ont
leen ik ihet volgende: „De kerk en pas
torie bevinden zig nog al in een reede-
lijken staat, schoon daar wel aanmerke
lijke gewone reparatiën aan nodig zijn.
Maar het is mij uit goede onderrigtin-
gen gebleken, dat de kerk aldaar te klein
is, en de zitplaatsen in dezelven maar
bedragen 460 en berekend wordt, dat
er wel 900 mensen ter kerk gaan. Ik
ben onderrigt, dat de Kommissiën der
kerk al voorlang meer dan eens in ge-
dagten zijn geweest om aan Zijne Majes
teit den Koning een bijslag tot vergroo
ting der kerk te vragen en reeds met
het vervaardigen van een request waren
werkzaam geweest. Deze vergrooting
der kerk zoude nog te meer noodzake
lijk zijn, omdat het kerkgebouw niet
groot genoeg is om de gemeente te
kunnen bevatten, en somtijds door den
als malkanderen dringende menigte het
zoo benauwd is in de kerk, dat veel
tijds (vooral in de zomer) verscheiden
menschen de kerk moeten ontruimen en
gansch onpasselijk worden. En van zo
danig gevolg is, dat den predikant niet
goet kan gehoord worden, tenzij hij zich
met meer dan gewone uitspraak aan de
gemeente doet hooren."
De kosten voor de uitbreiding dei-
kerk werden geraamd op 7.000.De
kerk had destijds enkele landerijen in
eigendom, welke zesjaarlijks werden ver
pacht. Uit de pachtsommen werden de
Vrijdag 22 febr., 7.30 uur: Buitengewone
ledenvergadering voetbalver. „Holten"
in zaal K. ter Horst.
Zaterdag 23 febr., 7.30 uur: Jaarlijkse
uitvoering B.D.V. en Jong Holten in
Amicitia. Opvoering: „Klokken luiden
om Annie".
Zaterdag 23 febr., 7.30 uur: Uitvoering
Larense Accordeon Vereniging, café
„De Wippert".
Zaterdag 23 febr.: Inenting en herinen
ting tegen pokken (zie off. publicatie).
Maandag 25 en woensdag 27 februari:
Rentebijschrijving en controle spaar
bankboekjes Coöp. Boerenleenbank
„Holten".
Maandag 25 febr.: Bestuursvergadering
Groene Kruis, Hotel Holterman, 8 uur.
Dinsdag 26 febr., 7.30 uur: Ledenverga
dering afd. der O.L.M., in het café van
de heer M. Kalfsterman.
Dinsdag 26 febr.Ledenvergadering
Partij van de Arbeid bij K. ter Horst,
8 uur.
Woensdag 27 febr., 7.30 uur: Vergade
ring Fokvereniging „Holten en Om
streken" in 't café Kalfsterman.
Donderdag 28 febr.Ouderavond* o.l.
school te Dijkerhoek, 7.30 uur.
Vrijdag 1 maart: Ouderavond openbare
lagere school te Espelo.
Zaterdag 2 maart: Uitvoering Bathmen-
se Accordeonvereniging met toneel in
Amicitia (zie adv.).
Dinsdag 5 maart, 8 uur: Jaarvergadering
V.V.V. „Holtens Belang", in café
Maats.
Woensdag 6 maart, 7.30 uur: Uitvoering
van de muziekver. „H.M.V." voor be
gunstigers en donateurs, in Amicitia.
Vrijdag 8 maart: Wereld-vrouwengebeds
dag in „Rehoboth". Aanvang 8 uur.
Zaterdag 9 maart: Lezing buurtvereni
ging Schoolkring Dijkerheek, in ,,'t
Bonte Paard", door de heer Kraan van
Almelo. Aanvang 7.30 uur.
Zaterdag 9 maart: Jaarfeest van CJMV
„Vriendenschaar" Beuzeberg in Irene.
Maandag 11 maart: Ouderavond O.L.
Dorpsschool. De heer M. Knoop spreekt
over karaktervorming in school en
gezin.
Dinsdag 12 en woensdag 13 maart: Jaar
feest C.J.M.V. (dorp), opvoering „Hil-
de" in „Irene". Aanvang 7 uur.
Donderdag 14 maart: Lezing door mej.
A. M. Hoekendijk over „Donker Am
sterdam", voor Vereen. Schoolkring
Espelo en Ned. Bond van Plattelands
vrouwen afd. Espelo. Ook voor echt
genoten.
Vrijdag 15 maart: Jaarvergadering afd.
Holten Bond van Plattelandsvrouwen
in hotel Holterman.
Dinsdagavond 19 maart: Zang- en Mu
ziekavond in de Geref. Kerk, met mede
werking van de Chr. Gem. Zangver.
„Soli Deo Gloria", Riek Bolink-Lande-
I weerd, sopraan, en Feike Asma, orgel.
-
ACCOUNTANTSKANTOOR gj
1 POUW - Enterstr. 33 - Rijssen
voorBELASTINGZAKEN j
Zitting in Hotel Holterman E-
elke maandagmiddag. M
■kosten bestreden der gewone reparaties
van kerk en pastorie. Zonder steun van
de overheid was de uitbreiding der kerk
naar de mening van schout Pakkert niet
mogelijk. De gemeente bestond groten
deels uit 'behoeftige en minvermogende
leden, zodat het opleggen van een hoof
delijke omslag niet wenselijk werd ge
acht. De vrijwillige bijdragen zouden bij
de heffing van de hoofdelijke omslag
sterk teruglopen. Om deze redenen ver
zocht de schout aan genoemde excellen
tie het verlenen van een rijkssubsidie te
-bevorderen.
De kerkvoogden der hervormde ge
meente richtten in 1822 een verzoek tot
zijne majesteit de koning om toestem
ming tot verkoop van onroerende goe
deren, teneinde de gemaakte schulden te
kunnen aflossen. Dit verzoek werd om
advies toegezonden aan „Het Provinciaal
Kollegie van Toezigt op de Kerkelijke
Administratie der Hervormden in Over
ijssel", dat op zijn beurt weer de me
ning vroeg van schout Pakkert. In zijn
brief van 12 augustus 1822 berichtte de
schout, dat er geen redenen waren om
de gevraagde toestemming te weigeren.
De kerkvoogden waren voornemens het
erve Wevers en de Kerken Mate in de
buurtschap Dijkerhoek te verkopen.
De toren is krachtens de staatsrege
ling van 1798 -gedegradeerd tot een
bouwsel in dienst van de overheid ter
plaatse. Artikel VO der „Additionele ar
tikelen tot de Acte van Staatsregeling
des Bataafschen volks" luidt: „De torens
aan de kerkgebouwen gehegt, benevens
de Klokken met derselver behuysingen.
worden verklaard eigendommen te zijn
en te blijven der burgerlijke gemeenten,
staande ten alle tijde onder derselver
beheering en onderhoud." In een brief
van 7 december 1820 verzocht de schout
aan de gouverneur om toestemming tot
het. -besteden van een bedrag ad „800
franken voor de reparatie van de Kerk
Toorn, daar denzelven in zoodanigen ver-
In verband met de aanmaak van
nieuwe adresplaatjes bestaat de
mogelijkheid, dat er in de adressen
der postabonnée's onjuistheden zijn
geslopen.
Vriendelijk verzoeken wij be
trokkenen eventuele opmerkingen
daaromtrent so spoedig mogelijk
aan de administratie te willen door
geven.
GEVONDEN EN VERLOREN
VOORWERPEN.
Gevonden: Damesporternonnaie m. in
houd; paar leren dameshandschoenen;
gebreide want; armband; ceintuur van
japon; hoofddoek; boodschappentas;
theedoek; muntbiljet; kinderportemon-
naie met inhoud.
Verloren: schaal van weegschaal; tas;
herenregenjas; paar leren handschoe
nen; gebreide kinderwant (grijs); regen
broek; gebreide handschoen.
Inlichtingen dagelijks aan 't Groeps-
bureau der Rijkspolitie, Dorpsstraat 22,
Telef. 352.
vallen staat is. dat er veele zwaarigheid
gemaakt wordt om met die 800 fr. en de
verzogte /80.op de begrooting van
1821 de- hoog nodige reparatiën te -kun
nen doen." Deze „franken" bevonden
zich in 1820 nog in de gemeentekas,
waarschijnlijk daarin terecht gekomen in
de Franse tijd. W. O.
iet
