Winkelweek K P 9 Vergadering Christelijk Historische Kiesvereniging Holten* 3D Plakt Kinderzegels op Uw Kerst- en Nieuwjaarskaarten Lezing van de heer Rol over: Welke vorm heeft de aarde AGENDA lo. 49. Jaargang i ZATERDAG 8 DECEMBER 1956 Verschijnt elke Zaterdag HOLTENS NIEUWSBLAD abonnementsprijs van dii blad bedraagt f 1.25 p. kwartaal Uitgave van de Stichting Holtens Nieuwsblad" te Holten. Telef. E 5*85 - 2SJ, Adv.-prijs1—15 m.m. (a contantf 2.—. Iedere m.m. meer f 0.01 :o: var tten De Chr. Hist. Kiesver. Holten ver- aderde op donderdag 29 november, adat de voorzitter, de heer J. Kroon >et schriftlezing en gebed had ge mend. heette hij allereerst de beide jrekers van deze avond hartelijk wei- om, de heer W. Otten, die als gast anwezig was en de heer Langenbarg, Üe als lid voor een bijdrage zorgde. Vervolgens werden de notulen gelezen en onveranderd goedgekeurd. De voorzitter gaf hierna het woord „an de heer W. Otten, die een inleiding lield over bezitsvorming. Spreker be- >on met de opmerking te maken, dat let streven naar bezitsvorming geen aak van de laatste jaren is. De chris- eüjke sociale congressen van 1891 en 919 bespraken reeds dit vraagstuk, [oen. werd het verlangen kenbaar ge naakt de eigendom niet te concen- arpi, reren in handen van enkelen, doch spreiden over velen. De referent rees er op, dat de Heilige Schrift op al van plaatsen aanwijzingen bevat omtrent het aan de orde gestelde pro bleem. Zo schonk hij o.a. aandacht aan ie in-bezit-neming der gronden in het land Kanaan, de instelling van het Ju beljaar. en de gelijkenissen, welke de Heiland tijdens Zijn omwandeling op aarde heeft .gesproken. Christus heeft voornamelijk in de Bergrede geijverd voor een gelijkmatige verdeling der eerste levensbehoeften. In de loop der eeuwen zijn ver schillende stellingen geponeerd met be trekking tot dit onderwerp. Nog niet zovele jaren geleden hebben de ver enigde naties verklaard, dat ieder mens, alleen of gezamenlijk met ande ren, recht op eigendom heeft. Bij" de jongste kabinetsformatie is het onderhavige probleem telkenmale aan de orde gesteld. De K.V.P. be pleitte bevordering van bezitsvorming door het verlenen van bepaalde bclas- tingsfaciliteiten.. De P.v.d.A. gaf er de voorkeur aan deze materie eerst nog eens behoorlijk te bestuderen. De ge- Ivormde regering heeft onlangs in de tweede kamer een verklaring afge legd, waaruit blijkt, dat zij bereid is de bezitsvorming te bevorderen. Zij denkt hierbij aan voorstellen inzake (eigen woning, de toekenning van pre mies aan jeugdige spaarders, een spaarregeling ten behoeve van het overheidspersoneel, de bevordering van bouwsparen enz. De inleider gaat vervolgens uitvoerig in op de taak, welke de in 1948 door de Nederlandse regering ingestelde commissie bezitsspreiding kreeg. Deze commissie heeft in 1952 een rapport gepubliceerd over „Het vraagstuk der winstdeling". Onlangs verscheen een tweede studie, n.l. omtrent „Bevorde ring van bezitsvorming door sparen". Spreker gaf voorts nog enkele be schouwingen ten beste over het erf recht en de subsidieregelingen voor verbetering, splitsing en bouw van wo ningen. De heer Otten besloot zijn inleiding met een opsomming van verschillende mogelijkheden om de bezitsvorming te bevorderen. Wij volstaan met hier te noemen het voeren van een goede loonpolitiek, de bevordering van het sparen door spaarpremies te verlenen, de werknemers te laten meedelen in de winst en het uitgeven van aande len tot kleine bedragen. Hierna vond een gedachtenwisseling plaats naar aanleiding van dit referaat. Daarbij kwam tot uitdrukking, dat ook de christelijk historische unie bereid is mede te werken aan de bevordering der bezitsvorming. Het probleem is echter niet zo eenvoudig op te lossen. De verantwoordelijkheid van de bur gers moet vooropgesteld worden. De staat moet het streven naar bezit sti muleren. Dit mag er evenwel niet toe leiden, dat de mens vermaterialiseert, zodat zijn belangstelling voor het wel zijn der kerk, waartoe hij behoort, op de achtergrond raakt. Na de koffiepauze kreeg de heer G. J. ,Langenberg, gemeentesekretaris, het woord. Hij sprak over de gemeen- tefinanciën. Spr. begon op te merken, dat we hier te doen hebben met een onderdeel van de gemeentelijke huis houding, dat voor de meeste ingezete nen moeilijk te overzien is. Men leest maar van tekorten op gemeentebegro tingen en even later weer van het aan gaan van grote leningen, grote werken gaan door, ondanks een geraamd te kort; men vindt dit wel erg onbegrij pelijk. Spreker zette vervolgens uit een wat tot de autonome taak van een gemeente behoort: de zorg voor de zedelijkheid, gezondheid, benoeming en ontslaan van ambtenaren, het vast stellen van gemeentelijke verordenin gen, enz. Daarnaast wordt aan de ge meente de uitvoering van vele wetten opgedragen, bijv. de drankwet, hin derwet, woningwet, lager onderwijs wet. Voor dit alles is geld nodig. Hoe komt de gemeente hieraan? Ie. Door gemeentelijke belastingen (reini gingsrechten, vermakelijkheidsbelasting straatbelasting, enz.). De opbrengst is hiervan slechts gering. 2e. De opcenten van de grond- en personele belasting, doch ook die opbrengst is slechts en kele druppels op de gloeiende plaat van de gemeentenoden. Het grootste bedrag wordt van het rijk verkregen uit het in 1929 gestichte gemeente fonds. Dit fonds werd in het leven geroepen om de gemeenten zoyeel mo gelijk een gelijk bedrag per inwoner te verstrekken, zodat er een eind zou komen aan de toestand waarbij men van goedkope „rijke" gemeenten als Bloemendaal, Baarn, Rijswijk, Wasse- t es naar sprak, die zwommen in het geld, terwijl plattelandsgemeenten met hoge belastingen de eindjes niet aan elkaar konden knopen. Het blijkt in de prak tijk echter heel moeilijk te zijn om iedere gemeente een redelijke uitkering te verlenen. Voor Holten bedraagt die uitkering uit het gemeentefonds f 14,16 per inwoner, doch door de grote wer ken, die hier noodzakelijk moeten wor den uitgevoerd, is reeds een extra uit kering verkregen, zodat thans voorlo pig f35,47 per inwoner zal worden ontvangen, d.w.z. ongeveer f 170.000,— meer, dan waar de gemeente aan spraak op kan maken. Uit de genoemde bronnen moet nu de gemeentehuishouding worden gefi nancierd, dat wil zeggen: de gewone dienst. Daarop komen alle uitgaven voor, die de gemeente heeft te doen aan lonen, onderhoudswerken, onder steuningen voor armen of ziektewet, alsmede de renten en aflossingen van de kapitaaldienst. Want het is ondoen lijk grote werken, als het bouwen van scholen, rioolwaterzuiveringsinstalla tie, uit de gewone dienst te betalen. Hiervoor wordt geld geleend en deze bedragen worden in een bepaald aan tal jaren terugbetaald. Deze bedragen nu vormen de kapitaaldienst, die dus los staat van de gewone dienst. Op deze inleiding volgde een geani meerde gedachtenwisseling. Vooral werd duidelijk, dat het redelijk is dat bewoners van buurtschappen meebe talen aan het verbeteren van de we gen, want de dorpsbewoners betalen al deze kosten in de grondprijs, wan neer ze aan de wegen in onteigende grond gaan bouwen. Nadat de voorzitter de beide spre kers hartelijk dank had gezegd voor hun bijdragen, sloot de heer Langen barg de goed bezochte vergadering met dankgebed. itfh ffoi llfri A /A' -A A KINDEBÏE Het kost maar weinig meer en U verricht daarmede een mens lievende daad jegens het Nederlandse kind. Verkrijgbaar op 't postkantoor en bij het damescomité. DE HEER BOSMAN NAM AFSCHEID VAN DE P.T.T. Na gedurende ruim een jaar op non- actief te zijn geweest heeft de heer H. Bosman, besteller le klas der P.T.T.za terdag der vorige week wegens 't berei ken van de 65-jarige leeftijd, afscheid ge nomen van de P.T.T.-dienst en van zijn collega's. 's Morgens bracht de directeur van het P.T.T.-kantoor te Deventer, de 'heer A. ter Haar, vergezeld van de personeels chef, de heer A. Middeldijk, en de plaat selijke directeur, de heer J. H. Assink, een bezoek aan huize Bosman, waarbij deze met een korte toespraak een bron zen legpenning voor 40 jaar getrouwe dienst aan de scheidende besteller uit reikte. De heer Ter Haar noemde de heer Bosman een zeer getrouw ambte naar, die altijd met grote opgewektheid zijn dienst vervulde. 's Avonds had in hotel Vosman een meer officieus afscheid plaats, waarbij de heer Bosman zijn collega's dank bracht voor de prettige samenwerking, welke hij in de afgelopen jaren steeds had mogen ondervinden en waarbij hij nog in het bijzonder het woord richtte tot zijn oud-collega, de heer J. Man en- schijn, thans 82 jaar oud, die reeds 20 jaar gepensioneerd is. De heer J. H. Assink heeft met enkeie hartelijke woorden namens alle P.T.T. mensen afscheid genomen van de heer Bosman en zijn echtgenote, waarna de heer J. Oosterkamp later in een schets op rijm een deel van diens levensloop de revue liet passeren. H.M.V. ONDER NIEUWE LEIDING Tot dirigent van de Holtense muziek vereniging „H.M.V." is benoemd de heer I. J. Landheer te Hengelo. De heer Landheer, die o.a. dirigent is van de Bornse Harmonie (een vaan del-korps, dat op internationaal gebied prachtige successen heeft behaald) heeft zijn sporen op muziekgebied reeds ruim verdiend. De heer Landheer volgt ais dirigent van „H.M.V." onze plaatsgenoot Henny Fransen op, die zich in verbind met zijn benoeming tot leraar aan de Deventer Muziekschool, genoodzaakt zag als dirigent te bedanken. Het Bestuur van de Holtense Handelsvereniging brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de met het balierospel gewonnen WAARDEBONNEN uiterlijk tot en met 22 DECEMBER a.s. bij de aangesloten winkeliers kunnen worden ingewisseld. Zij, die donderdag in de feestzaal Vosman van 940 tot en met 999 punten geworpen hebben komen voor een prijs in aanmerking. De betrokken waardebonnen zullen uiterlijk zaterdag 8 dec. per post worden toegezonden. Het Bestuur voornoemd. ▼▼▼▼▼▼WTTW In de zaterdagavond van de vorige weck in hotei Hoiterman gehouden bijeenkomst van de Jongeren Dis cussie Groep heeft de heer C. P. Rol, uit Daarlervcen, als bouw- kundige werkzaam op het archi tectenkantoor van de heer L. C. van de Bovenkamp, alhier, een in teressante causerie gehouden over de vorm van de aarde. Behalve een groot aantal jongeren, waren enkeie belangstellende inge- .zetenen aanwezig, toen de voorzit ter van de J. D. G., Henk Jansen, de bijeenkomst opende. Bij de vraag welke vorm de aarde heeft, aldus de heer Rol, hebben wij de indruk dat de aarde vlak is. De wetenschap meent al sinds jaren in navolging van Copernicus en Galileï, dat het een bolvorm is waarop wij wonen, terwijl men sinds de dertiger jaren in Califor- nië en vooral in Duitsland heden ten dage nog aanhangers vindt voor een holvormige bol waar binnenin wij leven. De aanleiding van deze avond is het boek van de heer Klaas Dijkstra: „Is de aarde rond?", een titel, die van de zijde der uitgevers de schrijver is opgedrongen, daar de oorspronkelijke titel was: „De aarde weder op haar troon". Beter was het geweest om 't boek met „Is de? aarde een bol?" te betitelen, omdat een plat vlak ook een ronde vorm kan hebben. De uitgever heeft tevens in de copie wijzigingen aangebracht en zelfs een hoofdstuk in zijn geheel geweigerd, maar daar de heer Dijkstra al voor meer dan vijftien jaren heeft gepro beerd om het boek uitgegeven te krij gen, heeft hij deze concessies gedaan. Het voorwoord van Godfried Bo- mans, dat normaal een aanbeveling is, blijkt eerder het boek bespottelijk te maken. Dit pleit niet, aldus spr., voor Bomans nu hij schreef zonder het boek zelf te hebben gelezen, maar zich met een interview, destijds gepubliceerd in Panorama, tevreden stelde. Dijkstra, een man vreemd van we tenschap, maar handwerkman van be roep in kunstkoperdrijfwerk, woonach tig in Hilversum en geboren te Sneek, kwam tot deze theorie door een para normaal begaafde vriend die hij eens een globe cadeau gaf. Dit cadeau werd aanvaard maar met de mededeling, dat de aarde niet een bol maar een plat vlak was. Nadien heeft dit de heer Dijkstra niet meer losgelaten en heeft hij sinds 25 a 30 jaar over deze theorieën ge studeerd en nagedacht. Wel is het van belang om ook dit boek critisch te lezen en de schrijftrant te aanvaar den, zoals zij is, daar het boek voor een grote belangstellende lezerskring leesbaar moest zijn. Alvorens op de inhoud in te gaan is fxet wenselijk even in 't kort de cos- mografie te bespreken opdat een over zicht wordt verkregen van de me ningen hoe of men over de vorm van de aarde dacht. Thales, een der zeven wijzen van Griekenland, die omstreeks 600 jaar en Xenophanes, die omstreeks 500 jaar voor Christus leefde, leerden dat de aarde een vlakke schijf was met als een stolp de hemel daarop geplaatst. Aristoteles en naar men meent ook Pythagoras leerden dat de - aarde de vorm had van een bol; echter leidde Aristoteles dit af van het feit dat naar zijn wijsgerige begrippen de meest vol maakte vorm een bol zou zijn. Ptolomaeus is de man geweest, die een groot boek heeft geschreven dat bekend is onder de naam van „Alma gest" en meer dan 14 eeuwen het as tronomische leerboek was. Ptolomaeus plaatste de aarde als bol in het cen trum van het heelal. Copernicus bracht een revolutie teweeg door in zijn boek „Over de baanbewegingen" de aax-de niet in het centrum van het heelal te plaatsen maar de zon. Dit systeem is later hartstochtelijk verdedigd door Galileï. Kromming der aarde. Nu wij in 't kort even de plaats van de aarde die verscheidene ge leerden aan haar hadden toegedacht hebben besproken, aldus de heer Rol, kunnen wij overgaan tot bespreking van het boek van Dijkstra. Het eerste waar men bij een bol- vormige aarde aan denkt is ongetwij feld haar kromming; bestaat die wer kelijk? De hr. J. C. Rademaker schreef in „Geheimen tussen hemelenaarde" deel I: „Inderdaad heeft men zo wel eens de grootte der aarde berekend, wel EENS, ja, maar wanneer? Staat men in Enkhuizen en ziet men bij hel der weer Stavoren liggen dan moet dit onmogelijk zijn, omdat de zee in het midden van deze afstand - n.L 20 km - bijna 8 m hoger hoort te staan en dit doet zij niet. En over een waterheuvel kan men nu eenmaal niet heenzien. Dat daarentegen een schip op zee eerst aan haar masten zichtbaar en geleidelijk aan van boven naar beneden zichtbaar wordt, is op tische schijn, die in nauw verband staat met het perspectivistische beeld dat wij altijd zien en niet de klare werkelijkheid. Ook 'de zonsonder- en -opgang staat hiermede in verband hetgeen met te kenvoorbeelden werd toegelicht. De scheepvaartlijnen pleiten ook voor de vorm van een platte aarde, daar op dezelfde breedte-graad een reis op het zuidelijk-halfrond ongeveer twee maal zo lang duurt als op het noordelijk halfrond. Ook de luchtvaart heeft wel gevlogen over de noordpool maar de vlucht over de zuidpool is tot op he den nog nimmer gelukt hetgeen duide lijk is uit de verslagen van admiraal Byrd. Of de aarde een aantrekkingskracht heeft, waardoor wij aangetrokken wor den en zodoende ondanks een omtrek- snelheid van 1666 km-h bij de evenaar kunnen blijven staan werd betwijfeld, evenals de snelheid waarmede wij door' het heelal zweven n.l. 53600 km-h. „JDe heer Rol meende, in navolging van Dijkstra, dat niet de aantrekkings kracht maar de zwaartekracht hier be slissend is, terwijl de aarde niet zweeft in het heelal maar waggelt in het water; over de vraag waar of de begrenzing dan wel is daarop heeft de geleerdste astronoom met zijn stelsel ook geen antwoord kunnen geven. Spr. meent, in tegenstelling tot Dijk stra, dat er van een magnetisch veld aan de Noordpool sprake moet zijn. Dat het kompas luistert naar koude meent hij te moeten afwijzen. Een sterk bewijs voor het vlakke aardop pervlak meende dé heer Rol te zien in de sterrenhemel, die door haar stand en beelden, vooral in de tropen, hetgeen met een sterrenkaart werd toegelicht, voor een platte aarde plei ten, daar de bolvormige theorie het doorlopend zien van de sterrenbeel den in het jaar onmogelijk maakt. Te vens brengt de zon bij de boltheorie moeilijkheden daar het gezicht op de sterrenbeelden door haar stralen moet worden ontnomen. Bij de bespreking na de pauze wer den nog vragen besproken over de radiogolven, het rondom de aarde vlie gen, de landmeetkundige driehoeksme ting, de windversneliingen, haar ver schil op het noordelijk en zuidelijk halfrond e.a. De voorzitter bracht de heer Rol aan het slot van de avond dank voor zijn met grote aandacht gevolgde causerie en overhandigde hem een boekenbom die deze zeker bestedengaat voor de bestudering van de cosmos en de astronomie, want uit zijn inleiding bleek wel, dat hij zich bizonder ver diept heeft in deze materie. BOTSING TEGEN BOOM EN AUTOBUS Maandagavond omstreeks 8.15 uur is een bestelwagen bestuurd door de heer L. J. B. uit den Haag op de Deventer weg tegen een boom gereden en ver volgens tegen dé dienstbus van de OAD- opgebotst, die juist stopte bij de bushalte even voorbij de Manenschijnweg. De bestuurder reed waarschijnlijk te kort achter de dienstbus. Toen deze aan de halteplaats stopte heeft de heer B. ook de remmen aangezet, maar door de glad heid van de weg schoot zijn auto door en botste tegen de -boom om vervolgens ook de bus nog in de flank te raken. Door de glasscherven werd de bestuur der zodanig aan één zijner oren gewond, dat hij naar een ziekenhuis in Deventer moest om het te laten hechten. Vrijdag 7 dec., 7.45 uur: Ledenverga dering Partij van de Arbeid, zaal K. ter Horst. Zaterdag 8 dec.: Verwerping krente- brood enz. bij Visser, Okkenbroek (zie adv.). Zaterdag 8 dec., 7.30 uur: Operette „Lia" in Amicitia. Zondag 9 en woensdag 12 dec.: Voet balwedstrijden Sportclub Enschede (zie adv.). Maandag 10 dec., 's avonds 7.30 uur: Jaarvergadering Chr. Kleuterschool in gebouw Rehoboth. Dinsdag 11 dec.: Vertrek plattelands vrouwen naar Diependaal 9.30 uur per bus O.A.D. Onderwerp: Feestvie ren in ons gezin. Donderdagavond 13 dec., 8 uur: Jaar vergadering van de Herv. Vrouwenver. in Irene. Zaterdagavond 15 dec., 7.30 uur: Ver werping krentebrood enz. bij bakkerij Hartsuiker en bij J. Geltink, Dijker- hoek (zie adv.). Maandag 17 dec., 8 uur: Jaarvergade ring Ver. „Het Groene Kruis". Maandag 17 dec., 7.30 uur: Praatavond O.L.M. ten huize van de heer G. Aan stoot, Borkeld. Spreker de heer A. W. Kreulen, adj.secretaris hoofdbestuur. Maandag 19 dec., 7.30 uur: Praatavond van de schoolkring Espelo en de afd. O.L.M. Spr. de heer P. Oosterveld, prov. voedselcommissaris te Zwolle over: „Verantwoorde bedrijfsvoering op onze gemengde bedrijven". School Espelo. Woensdag 19 dec., 8 uur: Kerstwijdings- avond van de Holtense Plattelands vrouwen in hotel Hoiterman. Opga ven voor bijdragen aan mevr. Nagel hout. Dondex-dag 20 dec., 7.30 uur: Kerstwij ding Plattelandsvrouwen Espelo. Donderdagavond 20 dec.: Kerstwijding van de Herv. Vrouwenver. in Irene. Donderdag 20 dec., 7.30 uur: Lezing met film in zaal Vosman, over Pluimvee houderij. Spx\ de heer G. J. W. Beest man, hoofdass. rijkspluimveeconsulent, voor leden O.L.M., C.B.T.B. en Bedrijfs- ver. Holten. Vrijdag 21 dec.: Uitvoering Kerstorato rium „Christus' Geboorte", in de Ned. Herv. Kerk, door de Chr. Gem. Zang vereniging „Soli Deo Gloria". Zaterdag 22 dec.Verwerpen bij A. Paal man, Raalterweg. Zaterdag 22 dec.: Verwerpen bakkerij Hartsuiker, 7.30 uur. JEHOVA'S GETUIGEN IN DEVENTER BIJEEN Men verzoekt ons te melden: Vijftien gemeenten van Jehova's ge tuigen, Kring Oost I, bezochten hun half jaarlijkse activiteits vergadering te De venter, tijdens het laatste weekeinde. 59 Personen symboliseerden d.m.v. water- doop door onderdompeling hun opdracht aan Jehova. De districtsdienaar, de heer R. J. Engelkamp, releveerde het ver heugende feit van de stijgende lijn in het vergaderingbezoek en verzocht de predikingsactiviteit te blijven aanpassen. Deze kringvergadering was de zesde in de reeks van acht, waarvan de laat ste twee nog deze maand zullen volgen te Zutphen en Delfzijl. De film „Het geluk van de Nieuwe Wereldmaatschappij" trok 843 bezoekers. Het hoogte punt van het bezoekersaan tal werd zondagmiddag bereikt, n.l. 890, tijdens de gloedvolle toespraak „Wat zal Armageddon voor u beteke nen?". Hierin schetste de heer Engelkamp uit voerig de strijd van Armageddon. Gees telijk gesterkt vertrokken Jehova's ge tuigen, ook uit Holten, weder naar hun toewijzingen. GESLAAGD Onze plaatsgenoot, de heer G. H. Kolkman, Beuseberg 58, slaagde dezer dagen te Scheveningen voor het vakdi ploma bromfietsmonteur. BEWEGINGSLEER IN ESPELO Vorige week donderdag hield de af deling Espelo van de Ned. Bond van Plattelandsvrouwen haar maandelijkse bijeenkomst in de school aldaar. Na een korte bespreking over lopen de zaken, gaf mevr. Aukema eerst een theoretische uiteenzetting over 't ont staan en het wezen van de leer van mevr. Cesar. Na de koffie volgde een soort overzichtscursus, die ten doel had xn een „snapshot" zoveel mogelijk hou dingen en bewegingen, zowel verkeerd als goed, zelf uit te voeren, om in het werk, zowel bij het lopen, zitten, staan en tillen, het geleerde thuis toe ta kunnen passen. De dames waren heel druk aan het oefenen, waarbij vooral het zitten gaan en de oefening hiervoor op de lach- spieren werkte. Deze avond mag, dank zij de huise lijke sfeer, die mevr. Aukema wist te scheppen en het aanschouwelijke voor beeld, dat zij gaf, weer zeer geslaagd heten. Het viel mevr. Wierda als presidente daarom niet zwaar, spreekster namens de vergadering heel hartelijk te dan ken voor deze leerzame causerie.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1956 | | pagina 1