Gouden jubileum van „De Vrijheid"
Druk bezochte receptie in feestzaal Vosman
Hartelijke en waarderende toespraken
Sommige in komische omlijsting
Felecitatie en grote fruitmand voor de
voorzitter J. Wegstapel
AGENDA
No. 41. Jaargang 8.
ZATERDAG 13 OCTOBER 1956
Verschijnt elke Zaterdag
HOLTENS NIEUWSBLAD
De abonnementsprijs van die blad bedraagt f 1.25 p. kwartaal
Uitgave van de Stichting „Holtens Nieuwsblad"
te Holten. Télef. K 5Jf8S - SSJf
Adv.-prijs115 m.m. d contant2.Iedere m.m. meer f 0.07
De viering van het gouden jubileum
van de Coöp. Fabriek van Melkproduc
ten „De Vrijheid" is maandagmiddag van
start gegaan met een zeer druk bezoch
te receptie in feestzaal „Vosman", tij
dens welke receptie tal van afgevaardig
den van de plaatselijke organisaties en
verenigingen op landbouwgebied als
mede vooraanstaande personages uit de
gewestelijke zuivelwereld het woord heb
ben gevoerd. In deze toespraken som
mige gevat in een komische omlijsting
kwam telkens weer duidelijk naar voren
van welke grote betekenis „De Vrijheid"
is geweest, niet alleen voor het agrarisch
deel van Holten, doch voor de gehele
plaatselijke gemeenschap. Het moet be
stuur, directeur en leden/leveranciers
goed hebben gedaan en terecht met trots
hebben vervuld dat vooraanstaande fi
guren uit de zuivelwereld, mannen tot
oordelen bevoegd, „De Vrijheid" een
pluim op de gouden hoed hebben ge
stoken.
Voordat de verschillende afgevaardig
den de gelegenheid werd gegeven het
woord te voeren sprak de vice-voorzit-
ter, de heer J. H. Sprokkereef als volgt:
i Dames en Heren,
Het verheugd ons zeer, dat vanmiddag
[zovelen zijn samengekomen om de her
denking van het 50-jarig bestaan van
de Coöp. Zuivelfabriek „De Vrijheid" to
Holten bij te wonen. Namens het Be
stuur, commissarissen en directeur heet
ik U allen hartelijk welkom, in het bijzon
der het dagelijks bestuur onzer gemeen
te; mr. Vixseboxse, lid der Eerste Ka
mer; de vertegenwoordiger van de Geld.-
Ov. Coöp. Zuivelfabrieken (GOCZ)het
bestuur van de Isalacta-combinatie; af
gevaardigden van het personeel; leden
en leveranciers van ,,De Vrijheid"; ir.
Zuidema, rijkszuivelconsulent voor Over-
afgevaardigden van de genabuurde
fabrieken; de heer C. van Balen Walter,
directeur van het Kaascontrole station
in Frieslandnotaris Pluimers te Marke-
lodr. Post, directeur van de Gezond
heidsdienst voor Vee in Overijsel; afge
vaardigden van de plaaselijke Controle-
en Fokverenigingenhet bestuur van de
K.I.-vereniging „Zuid-West-Overijsel"
afgevaardigden van de Coöp. Landbouw-
vereniging „Holten"; de Coöp. Boeren
leenbank „Holten"; O.L.M.; C.B.T.B.;
Chr. Jonge Boeren en Tuindersbond
Jong Holten; de dierenartsen G. S. E.
Vegter en J. Aukema; het bestuur van
de Lagere Landbouwschool en vertegen
woordigers van het Botercontrole en
Kaasstation.
Ik ben er van overtuigd, dat het voor
U allen, evenals voor ons, een grote te-
leursteling is, dat heden onze zeer ge
achte voorzitter, de heer J. Wegstapel,
wegens ziekte niet in ons midden kan zijn
om het woord tot U te richten.
Reeds vanaf 1919 heeft hij zitting in
het bestuur, waarvan hij in 1928 secre
taris werd en in 1946 deze functie ver
wisselde voor die van voorzitter.
Al deze jaren heeft hij op zijn eigen
rustige en tactische wijze leiding aan het
bestuur gegeven.
Wij weten, dat naast de andere func
ties, die de heer Wegstapel vervult, die
van de Coöp. Zuivelfabriek hem wel bij
zonder ter harte gaat; voor hem zelf is
dan ook de teleurstelling het grootst, nu
hij het gouden jubileum niet persoonlijk
kan meemaken.
Ik stel U voor een ijlbode naar hem
toe te zenden, met het volgende schrij
ven:
De Heer J. Wegstapel Ezn.,
Voorz. van „De Vrijheid".
Bestuur, commissarissen en direc
teur, met genodigden en belangstel
lenden bijeen op receptie in hotel
Vosman, ter feestelijke herdenking
van het 50-jarig bestaan der Coöp.
Zuivelfabriek „De Vrijheid", felicite
ren U met dit heugelijke feit en be
tuigen hierbij het medeleven met Uw
ziekte, waardoor U niet in hun mid
den kunt zijn.
Zij wensen U een algeheel en spoe
dig herstel toe.
Het Bestuur.
Dit voorstel van de heer Sprokkereef
werd door de aanwezigen met een spon
taan applaus onderstreept en mej. Janny
Schuppert, die werkzaam is op het kan
toor van „De Vrijheid", stapte meteen
in de gereed staande luxe wagen om het
schrijven en een prachtige fruitmand
naar de heer Wegstapel te brengen, die
deze sympathieke geste buitengewoon op
prijs stelde.
Hij verzocht aan mej. Schuppert om
mede namens zijn vrouw de hartelijke
dank over te brengen aan hen, die in
feestzaal „Vosman" bijeen waren, een
verzoek waaraan door de heer Sprokke
reef gaarne werd voldaan. Na dit „in
termezzo" ging de heer Sprokkereef ver
der met zijn jubileumtoespraak en hij
sprak als volgt:
Als we zien, wat er na 50 jaren sa
menwerking door de overgrote meerder
heid der Holtense boeren tot stand is
gebracht, wat de melk verwerking be
door de heer Andela van Colmschate, on
der wiens leiding 't bedrijf bleef groeien.
De melkaanvoer steeg tot bijna 2 mil
joen kg. met het gevolg, dat de direc
teurswoning verbouwd moest worden
om daarin kantoorruimte te scheppen,
waardoor het fabrieksgedeelte vergroot
kon worden.
Tot 1920 heeft de heer Andela onze
vereniging gediend; zijn opvolger werd
de heer H. J. van der Werf, die slechts
korte tijd het beheer heeft gevoerd en
wel tot augustus 1922, toen onze tegen
woordige directeur, de heer P. G. Dijk
stra, in dienst van onze vereniging trad,
onder wiens deskundige leiding en door
wiens grote doortastendheid het bedrijf
aan de eisen van de tijd werd aangepast.
In 1925 steeg de melkaanvoer tot 6
miljoen kg.; nu was de plaatsing van
een grotere ketel noodzakelijk, waarvoor
een nieuw ketelhuis werd gebouwd.
Volgens de directeur konden we nu, al
dus geoutilleerd, best 2 miljoen kg. melk
meer verwerken.
Doch wie had durven hopen, dat dit
reeds in 1930 het geval zou zijn.
Dit vond niet alleen zijn oorzaak in
het toetreden van meerdere leden, maar
ook werden reeds de resultaten gezien
van het landbouwonderwijs en de betere
landbouwvoorlichting.
Ondermeikprobleem opgelost.
Daar het steeds moeilijker werd voor
de boer om de meerdere ondermelk ren
dabel te maken op de boerderij, en een
eenzijdige boterfabriek weinig kansen
De voorzitter van de Coöp. Zuivelfabriek „De Vrijheid", de heer J.
Wegstapel (rechts), reeds 38 jaar bestuurslid, maar helaas door ziekte ver
hinderd de feestelijkheden bij te wonen en de directeur, de heer P. G.
Dijkstra, die reeds 34 jaar aan het hoofd van hei bedrijf staat, zijn
hier in bespreking bijeen.
treft, dan vervult ons dit met grote
dankbaarheid en daarom juist heeft het
bestuur gemeend dit gouden jubileum
feestelijk te moeten herdenken.
Dank aan pioniers.
Juist nu zien wij duidelijk de grote
vooruitstrevendheid van de pioniers
die kleine groep van boeren die de
moed en durf hebben gehad om in 1906
lid te worden van een Coöp. Vereniging,
terwijl alles nog gesticht en gebouwd
moest worden, en die zich onbeperkt aan
sprakelijk stelden met hun gehele ver
mogen.
Daarom brengen we op een dag als
deze eerbiedige hulde aan de eerste be
stuursleden: H. J. Holterman, voorzit
ter, G. Kleinhaar, secretaris, W. Stevens
B.Wzn., E. Teeselink, F. J. Tromop, J. W.
Krikkink en M. Boode en aan de com
missarissen: D. B. Nijland, J. A. Gra
ven, G. H. Landeweerd, J. Kolkman Gzn.,
G. Klein Hegeman en Hs. Kolkman.
Het verheugt ons buitengewoon dat
één Van de eerste personeelsleden van
„De Vrijheid", de heer J. W. Tulier', die
meer dan 40 jaar de fabriek trouw heeft
gediend, deze middag aanwezig is om met
ons het gouden jubileum te vieren.
Verder dank aan allen, wier namen niet
vermeld staan, doch die aan de tot stand-
koming van de Coöp. Zuivelfabriek heb
ben meegewerkt, waarvan het nageslacht
de rijke vruchten kan plukken.
Voordelig saldo: kwartje per koe.
Het eerste boekjaar oktober-Decem-
ber 1906 sloot met een te verdelen saldo
van f 179.77. Dat was een kwartje per
koe, op 23 centen na, die door de direc
teur werden bijgepast om de zaak klop
pend te maken.
In het eerste jaar van haar bestaan
kreeg de fabriek 3.210.116 kg. melk aan
gevoerd met een vetgehalte van 3,11
waarvoor f 119.972.09 werd uitbetaald.
In 1907 werd een directeurswoning ge
bouwd, terwijl reeds in 1909 uitbreiding
van de gebouwen nodig was.
Begin 1911 vertrok de heer Hollema
naar Steenwijkerwold, en werd opgevolgd
bood, werd in 1928 op voorstel van de
directeur een poederfabriek gesticht, ter
wijl in de ledenvergadering reeds stem
men opgingen om ook over te gaan tot
de kaasbereiding.
Na uitgebreide voorlichting van de
Rijkszuivelconsulent, Dr. Breen, en waar
devolle adviezen te hebben verkregen
van de G.O.Z. werd in 1930 een nieuwe
kaasfabriek met pakhuis gebouwd.
Dit was een zeer belangrijke stap in
de geschiedenis van onze vereniging.
Werden we eerst door de crisisjaren
en de oorlog van 19401945 in onze ver
wachtingen teleurgesteld, de naoorlogse
jaren hebben het dubbel vergoed en de
gedane investeringen bleken volkomen
verantwoord.
In 1949 werd overgegaan op oliestook,
wat enerzijds voordeliger was en ander
zijds de zindelijkheid ten goede kwam.
Door de steeds groter wordende pro-
duktie van kaas was in 1950 de uitbrei
ding van het kaaspakhuis en pekellokaal
aan de orde.
Toen de melkaanvoer was gestegen tot
12 miljoen, werd de verbouwing van de
botermakerij, met daarboven een tank
lokaal noodzakelijk.
De nu volgende verbouwing kwam het
personeel ten goede; in 1953 werden een
stal en een bergplaats herschapen in
een prachtig schaftlokaal, waarbij toi
letten; bovendien kwam hier het labora
torium van de contrölevereniging.
Om verzekerd te zijn van goede huis
vesting van de vaste kern van het per
soneel werden in deze jaren twee dub
bele woningen gebouwd.
Produktiviteit. en gezondheidstoestand.
Naast deze technische voorzieningen
in de fabriek werden de produktiviteit en
de gezondheidstoestand van het vee ver
beterd door de volgende factoren:
Sinds 1924 werden steeds melkers
cursussen georganiseerdgoed melken en
een juiste melkbehandeling zijn de resul
taten.
Door de uitgebreide voorlichting op 't
gebied van de melkwinning en de mede
werking van de leden, konden eindpro-
dukten worden verkregen, die aan de
hoogste kwaliteitseisen voldoen.
De vele medaljes op boter en de zilve
ren, ja zelfs gouden medaljes op kaas,
geven daarvan getuigenis.
Dank aan personeel.
Dit resultaat is medé te danken aan
de plichtsgetrouwe dienstvervulling van
het personeel.
Daarvoor aan hen onze bizondere
dank!
Door het kerk van de contrölevereni
ging wordt de melkveecontröle meer en
meer toegepast.
Actief is meegewerkt aan het T.B.C.-
vrij maken van de veestapel.
Nu nog op vrijwillige basis, is de abor-
tus-bestrijding ter hand genomen, ter
wijl daarnaast voor een goede runder-
horzelbestrijding wordt gezorgd.
Wat de directe verbetering betreft:
Na deskundige voorlichting van de
Rijksveeteeltconsulent, wijlen de heer Ir.
Anema, en de directeur van de Gezond
heidsdienst te Zwolle, Dr. Post, werd in
1947 door een aantal deelnemers de
kunstmatige inseminatie begonnen met
één stier.
Spoedig was toetreding tot de K.I.-
vereniging te Almelo gewenst.
Toen de resultaten werden gezien,
maakte de K.I. zo'n opgang, dat een
aparte K.I.-vereniging voor Zuid-West-
Overijsel te Holten werd gesticht door de
fabrieken van Markelo, Bathmen, Colm
schate, Wesepe en Holten.
Momenteel wordt gewerkt met 11 rood
bonte en 2 zwartbonte stieren.
Aldus is een snelle veeverbetering mo
gelijk, omdat voor een ieder de beste
stieren beschikbaar zijn.
Woorden van dank doen wij toekomen
aan de directeur, de heer Dijkstra, we
gens zijn daadwerkelijke medewerking
aan de tot standkoming van de K.I.
Grotere economische eenheid.
Aan het naoorlogse streven om op het
gebied van de zuivelbereiding tot gro
tere economische eenheid te komen, is
meegewerkt, doordat Holten in 1948 is
toegetreden als lid van de combinatie
„Isalacta".
Dit is een voorbeeld van regionale sa
menwerking tussen de fabrieken: Den
Hulst, 's-Heerenbroek, Nieuwleusen,
Wijhe en „Hoop op Zegen" te Zwolle.
Door deze samenwerking wordt ook
getracht meer voor de leden te bereiken.
Dit was een kort overzicht van de ge
schiedenis en de factoren, die er toe bij
droegen, dat na 50 jaren eendrachtig sa
menwerken onze Coöp. Zuivelfabriek is
uitgegroeid tot een bedrijf, uitgerust met
moderne machines, waarmee de beste
produkten worden gemaakt.
Hierbij zijn nu aangesloten ruim 400
leden en 100 leveranciers.
Dit stemt ons tot grote dankbaarheid
en daarom nogmaals hulde aan de op
richters voor hun initiatief, durf en door
zettingsvermogen.
Niet voor niets hebben zij de naam „De
Vrijheid" gekozen als hun devies; in
Vrijheid en Onafhankelijkheid van ande
ren de welvaart van de boerenbevolking
op te voeren, dat was hun ideaal.
Een woord van dank aan alle leden en
leveranciers voor het vertrouwen, dat zij
in hun zaak stelden, dank aan directeur
en personeel voor hun goede dienstver
vulling, dank aan alle melkrijders voor
het tijdig bezorgen van de melk aan de
fabriek, dank aan alle afnemers, en allen
waarmee wij in relatie staan.
Laten we echter niet ons zelf op de
borst slaan, en menen, dat we nu klaar
zijn.
Wanneer ook in de toekomst onze leden
bezield blijven met de geest der pioniers,
steeds de zuivelfabriek zien, als het ver
lengstuk van hun bedrijf en het grote be
lang beseffen om deze zaak in eigen
handen te houden, dan kan men vol ver
trouwen de toekomst tegemoet zien en
zal men vruchtbaar kunnen voortbouwen
aan het ideaal der oprichters.
God geve dat het zo moge zijn, zo be
sloot de heer Sprokkereef.
LANGE RIJ VAN SPREKERS.
De lange rij van sprekers werd ge
opend door burgemeester Mr. W. H.
Enklaar, die het betreurde dat wethouder
Wegstapel niet aanwezig kon zijn op deze
hoogtijdag van „De Vrijheid", het bedrijf
dat hem zo na aan het hart ligt. Voor
de landbouwende bevolking is het van
daag een blijde dag, doch tevens een dag
van dankbaarheid. Het bedrijf is in de
loop der jaren gegroeid tot een fabriek
dat er wezen mag, dank zij de bekwame
leiding van de tegenwoordige directeur,
de heer P. G. Dijkstra en de voortva
rendheid van bestuur en commissarissen.
Gemeente en zuivelfabriek, aldus mr.
Enklaar, staan ogenschijnlijk los van
elkaar, doch dit is niet het geval. Tel
kens ontdekken wij weer welk zegenrijk
werk in het belang van de gemeenschap
wordt verricht. Bestuur en leden van de
Raad van Commissarissen hebben een
open oog voor de belangen van Holten
wat o.m. duidelijk is gebleken bij het ver
harden van zandwegen en het huisves
tingsprobleem.
Wij weten van hoe groot belang deze
fabriek voor de gemeente is en ik spreek
daarom gaarne de wens uit, dat gij Uw
zegenrijke taak in de toekomst kunt blij
ven vervullen.
Burgemeester Enklaar wees aan het
Vrijdag 12 okt. 8 uur in Irene gecombi
neerde vergadering van CJMV en
CJVF. Spreker: de heer J. Kroon over
„Rembrandt".
Vrijdag 12 okt. 7.30 uur: Clubavond van
de Schietvereniging „De Eendracht"
in de fabriekshal van de heer H. Klein
Velderman.
Zondag 14 okt., 7 uur: Jeugddienst in
Irene (zie adv.).
Maandag 15 okt. 7.30 uur: Ds. Th. Del-
leman spreekt in „Irene" in het kader
der interkerkelijke gezinsweek over:
„Wat betekenen wij voor onze kinde
ren?" De bijeenkomst is toegankelijk
voor ouders.
Maandag 15 okt.Bij voldoende deel
name extra bus voor bloedplasma-aktie
te Rijssen (zie bericht).
Dinsdag 16 en woensdag 17 okt: Schouw
waterleidingen. (Zie officiële publi-
katie.)
Dinsdag 16 okt., 7.30 uur: Bespreking
oprichting ponyclub in hotel Müller,
Deventerweg.
Woensdag 17 okt.Ledenvergadering afd.
O.L.M., 7.30 uur, in hotel Holterman.
Spreker de heer W. Koster, 2e adj.-
secr. der O.L.M. over: „Actuele land
bouwproblemen'
Woensdag 17 okt., 7.30 uur: Vergadering
Chr. Plattelandsvrouwen Org. in ge
bouw „Rehoboth".
Donderdag 18 okt.: Vergadering Herv.
Vrouwenvereniging in Irene.
Vrijdag 19 okt.: Ledenvergadering afd.
Holten Ned. Bond van Plattelands
vrouwen, 7.30 uur nam., in hotel Hol
terman.
Vrijdag 19 okt.: Interk. gezinsweek sa
menkomst voor de jeugd in Rehoboth.
Spreker Ds A. H. Lentz over het on
derwerp: „Wat betekenen wij voor onze
ouders?"
Vrijdag 19 okt., 7.30 uur: Vergadering
A.R. Kiesvereniging „Nederland en
Oranje" in de consistorie der Geref.
Kerk.
Maandag 22 okt.Interk. gezinsweek. Sa
menkomst van ouders en jeugd in
Irene, onder leiding van de plaatselijke
predikanten. Onderwerp: „Wat be
tekenen wij voor elkander?"
Dinsdag 23 okt.: Lezing van de heer R.
Post, directeur gezondheidsdienst voor
Dieren, over „abortusbestrijding", 7.30
uur in hotel Holterman, voor O.L.M.,
C.B.T.B. en Bedrijfsvereniging.
Woensdag 24 okt., 7.30 uur: Feestavond
paardenfokver. „Holbatheo" in „Het
Bonte Paard". Cabaretprogramma en
uitreiking prijzen paardenfokdag.
einde van zijn toespraak op de prettige
verhouding tussen „De Vrijheid" en het
Gem. Elect. Bedrijf en hij bood namens
de bedrijfsleider-administrateur, de heer
H. J. Westerik, en het GEB-personeel de
hartelijke gelukwensen aan.
De vice-voorzitter van de Geld.-Over-
ijsselse Coöp. Zuivelfabrieken (GOZC),
de heer A. Dijkstra te Gramsbergen, wees
op de regelmatige groei van „De Vrij
heid" en hij sprak de wens uit dat deze
groei zich in de toekomst mag blijven
voortzetten op de wijze, zoals directie en
bestuur zich hebben voorgesteld.
Spreker richtte zich in het bijzonder
tot de heer Dijkstra en dankte hem voor
het belangrijke werk, dat door hem werd
verricht op het terrein van de K.I.
De heer Knol te Zwollerkerspel (voor
zitter van de Isalacta-combinatie) wees
op het prachtige resultaat hetwelk „De
Vrijheid" behaalde op de Nationale Kaas
keuring in 1955 in Valkenburg en in
1956 in Enschede. In 2 jaar twee gouden
medaljes mag zonder meer een succes
van de bovenste plank worden genoemd.
Directeur en personeel van de kaasmake
rij wordt in dergelijke gevallen zeer te
recht lof toge'zwaaid, doch helaas ver
geet men maar al te vaak ook even de
boeren-leveranciersi te noemen, die het
produkt hebben geleverd, dat nodig was
voor het maken van de kaas, die met
goud werd bekroond. Namens de „Isa
lacta" bood de heer Knol een fraai vloer
kleed aan voor het kantoor van de di
recteur.
De voorzitter van de personeelsvereni
ging, de heer A. Westerik, dankte voor
de waarderende woorden, die door de
heer Sprokkereef tot het personeel dat
met blijheid op „De Vrijheid" werkt
werden gericht en hij prees de directeur,
de heer Dijkstra, die met vaste hand lei
ding geeft. Het personeel van „De Vrij
heid" is trots op dit bedrijf en U, mijn
heer Dijkstra, mag rekenen op de steun
van ons allen in de enkele jaren, dat U
nog op de Vrijheidsbrug zal staan.
De heer Westerik liet zijn gelukwensen
vergezeld gaan van enkele luxe asbakken,
die een plaatsje zullen krijgen op de ta
fels in de bestuurskamer.
Ir. Zuidema, rijkszuivelconsulent voor
de prov. Overijsel te Zwolle, die tevens
sprak namens de consulent Rijksland-
bouwvoorlichtingsdienst, wees op de
schitterende successen, die behaald wer
den op de Nationale Kaaskeuringen en hij
sprak de wens uit dat dit goud voor alle
andere fabrieken een prikkel mocht zijn
bij de fabricage van kaas. „De Vrijheid"
heeft op het gebied van de kaasberei
ding een voorbeeld gegeven dat navol-