50 jaar geleden:
DE KERK ROEPT
Kinderwetten maakten
Kinderbescherming mogelijk
Veertig jaar Vreemdelingenverkeer
V.V.V. gaat jubileren
Huidgenezing
Kou era Pijn
AGENDA
No. 42. Jaargang 7.
ZATERDAG 22 OCTOBER 1955
Verschijnt elke Zaterdag.
HOLTENS NIEUWSBLAD
De abonnementsprijs van dii blad bedraagt f 1.15 p. kwartaal
Utiyave van de Stichting „Holtens Nieuwsblad"
te Holten. Telef. K 5483 - 234
Adv.-prijs115 rn.m. a contantf 1.50. Iedere m.m. meer f 0.06
Zondag j.l. werd de volgende kansel-
boodschap van de kerkeraad der Her
vormde Gemeente te Holten in alle
kerkdiensten te Holten en te Dijker-
hoek voorgelezen:
Broeders en Zusters,
De meesten uwer zullen wel kennis
genomen hebben van de verslagen der
laatste kerkeraadsvergaderingen en
daardoor wel weten, dat de kerkeraad
zich ernstig ongerust en bezorgd maakt
over het geleidelijk, maar gestadig te
ruglopen van het kerkbezoek in onze
gemeente. Dat de kerkeraad gegronde
redenen heeft om zich hierover be
zorgd en ongerust te maken, zal u dui
delijk zijn, wanneer wij u enkele cij
fers noemen. Onze gemeente telt ruim
4300 zielen. Laten wij aannemen, dat
hieronder ongeveer 1500 ouden van da
gen en jonge kinderen zijn, die niet
meer of nog niet ter kerk kunnen gaan.
dan blijven er 2800 personen over, die
wel ter kerk zouden kunnen gaan. Ruim
gerekend komen er per Zondag in Hol
ten en Dijkerhoek samen gemiddeld
ongeveer 1000 mensen in de kerk, ter
wijl er ongeveer 500 kinderen de ver
schillende Zondagsscholen bezoeken, zo
dat het totaal aantal komt op 1500. Be
denken wij hierbij, dat in elke kérk-
dienst personen aanwezig zijn, die al
léén met grote tussenpozen in de kerk
komen, dan moeten wij dus zeggen, dat
ongeveer de helft van de gemeentele
den, die ter kerk zouden kunnen gaan,
nooit of zelden in de kerk komt.
U zult het met ons eens zijn, dat de
kerkeraad hierover terecht bezorgd en
verontrust is, temeer daar het kerkbe
zoek in onze gemeente zich in dalen
de lijn bevindt en daarom te verwach
ten is, "dat, bizondere omstandigheden
daar gelaten, over tien jaar bovenge
noemde cijfers nog veel ongunstiger
zullen zijn.
De kerkeraad is daarom van oordeel,
dat hij deze zaak maar niet op zijn be
loop mag laten, doch dat hij geroepen
is over deze zaak op korte termijn met
alle gemeenteleden te spreken. Nu is
het vanwege het grote aantal leden on
zer gemeente voor de kerkeraadsleden
alléén niet mogelijk om binnen twee
maanden alle gemeenteleden te bezoe
ken. Daarom heeft de kerkeraad aan
vele andere gemeenteleden gevraagd
om hem bij te staan in dit omvangrijke
werk en gelukkig hebben vele ge
meenteleden hun mede-verantwoorde
lijkheid in dezen verstaan en hun me
dewerking toegezegd.
U zult nu dus allen in de loop van
de komende twee maanden bezoek ont
vangen vanwege de kerkeraad om met
u over deze zaak te spreken en sa
men met u de wegen te zoeken en te
gaan, die in dezen tot verbetering
kunnen leiden.
Broeders en zusters, de kerkeraadsle
den en allen, die hen bijstaan, zijn er
diep van doordrongen, dat hier een
moeilijk en zwaar werk voor hen ligt
en dat daarom ook voor hen de verlei
ding groot is om dit moeilijke en zware
werk maar te laten liggen, daar het
mogelijk, wat God verhoede, ook nog
ondankbaar werk kan blijken. Niette
min menen zij dit werk in uw midden
te moeten doen, alléén omdat de Heer
der Kerk, die Zijn werk door zondaars
laat uitvoeren, hen, ondanks al hun
eigen zwakheden en gebreken, er toe
róépt. Daarom hoopt en verwacht de
kerkeraad, dat u deze broeders ook zó,
bereidwillig zult ontvangen, n.l. als me
de-zondaars en tegelijk als gezondenen
van de Heer der Kerk.
Bovenal echter roept de kerkeraad
hartelijk en dringend de gehele ge
meente op om voor deze broeders in
hun moeilijk werk gedurig weer te
bidden, dat de Heer zelf, naar Zijn be
lofte, hen bij mag staan, opdat zij het
goede woord ter rechter tijd spreken
zullen en opdat zij zich gedragen we
ten door het gebed van allen, die Jezus
Christus en Zijn gemeente liefhebben.
De kanselboodschap was namens de
kerkeraad ondertekend door Ds. C. C.
Addink, h.t. voorzitter en Chr. Knijff.
scriba.
Op 20 September was het 40 jaar
geleden, dat de vereniging voor vreem
delingenverkeer „Holtens Belang" werd
opgericht. Door bepaalde omstandighe
den heeft de VVV dit jubileum niet op
deze datum kunnen vieren, maar het
betekent niet, dat het passeren van
deze belangrijke mijlpaal onopgemerkt
voorbij zal gaan.
Vrijdagavond van de volgende week
komt men in de feestzaal van hotel
Vosman bjjeen om met een filmavond
Welke in het teken zal staan van het
toerisme en die een feestelijk karakter
zal dragen, een terugblik te werpen op
de afgelegde weg.
Veertig jaren bevordering van het
vreemdelingenverkeer hebben hun
stempel gedrukt op de plaats, welke
vanuit het welvarende agrarische Sal-
land de toegangspoort vormt tot het
nijvere en niet minder welvarend in
dustriële Twente en die niet meer weg
te cijferen is als toeristisch centrum.
Toerisme bracht vooruitgang.
Holten is vooral ook door het vreem
delingenverkeer een bloeiende plaats
geworden. Het heeft uitstekende ho
tels, niet alleen op de Holterberg, maar
ook in het dorp en omgeving; haar
pensions en vooral ook haar talrijke
zomerhuisjes zijn zeer in trek, zodat
zij in het prille voorjaar reeds groten
deels besproken zijn, terwijl velen op
de kampeerboerderijen en kampeer
plaatsen, temidden van een dikwijls
nog ongerepte natuur, hun vacantie
doorbrengen.
De cijfers over het afgelopen seizoen
zijn nog niet bekend, maar in 1954 heb
ben 4640 personen hun vacantie in de
ze contreien doorgebracht met niet min
der dan 26000 overnachtingen. Daarbij
komt een ongekend aantal dagjesmen
sen, die hier voor kortere of langere
tijd in de schone natuur hebben ver
toefd en de touringcars, die hun fees
telijk gestemde last in de feestzalen
in het dorp een wijle hebben losgela
ten.
De hiermede gepaard gaande geld-
omzet valt zeker te becijferen op
vier tot tot een half millioen gulden.
.Een zodanige ontwikkeling heeft het
groepje Holtenaren, dat onder leiding
van de heer A. J. Goldstein, de toen
malige gemeente-secretaris en thans
nog ere-voorzitter van de VVV en
wijlen de heer Topzand, hoofd der
school, niet voor ogen gestaan, toen
zij destijds het initiatief namen tot op
richting van de vereen. „Holtens Be
lang". Hun eerste zorgen waren voor
namelijk gewijd aan de verbetering van
de fietspaden, maar allengs ging men
ook aandacht schenken aan de ontslui
ting van de Holterberg door de aan
leg van wandelpaden en aanbrengen
van de genummerde veldkeien, wier
nummers correspondeerden met de uit
gegeven wandelkaart. Deze steeds ver
der geperfectioneerde wandelkaart
vormt nu nog' altijd een aantrekkelijk
bezit voor de vreemdelingen.
Ontsluiting van de Holterberg.
Deze mannen hebben baanbrekend
werk verricht, want men moge wel be
denken, dat het toerisme toen nog in
haar kinderschoenen stond. Zij hebben
door de ontsluiting van het natuurre
servaat, dat toen nog in 'n bijna maag
delijke staat verkeerde," de grondslag
gelegd van Holten als vacantie-oord.
De Holterberg is de kip met de gou
den eieren geworden en dikwijls is de
beduchtheid uitgesproken, dat deze kip
het leven zou laten door de voortschrij
dende bebouwing. De latere uitbrei
dingsplannen hebben een ongebreidel
de bebouwing voorkomen.
De toegankelijkheid van de Holter
berg is destijds vooral sterk bevorderd
door de toenmalige burgemeester, Ba
ron van der Borch van Verwolde, door
de aanleg van de autowegen en die
daarmede, ondanks kritiek van de ge
meenteraad, zijn eigen inzichten volg
de.
Op Woensdag 17 April 1929 was het
een bizondere dag, toen de reeds be
staande autoweg op het territoir van
Holten kon worden doorgetrokken op
het gebied van de gemeente Hellen-
lendoorn, doordat de heer De Jong
Schouwenburg zijn bezwaren liet val
len en grond afstond om de weg door
te trekken.
Bij de officiële opening zei de bur
gemeester van Hellendoorn, wijlen Dr.
v. d. Steen van Ommeren: „Ik ben een
beetje huiverig voor dien weidsch klin
kenden naam „autoweg", alsof we hier
staan voor de opening van een automo-
bielbaan, glad en breed als de Nürburg-
ring bij Adenau in het Duitse Eifelge-
bergte. Zo grootscheeps is het hier nog
niet.
Intussen mag de betekenis van de
nieuwe weg niet afgemeten worden en
kel naar de toestand van het plaveisel.
Want dat is nog niet volmaakt, al is de
weg zeer goed te berijden.
Het is van zeer groot belang, een be
lang, dat zeer ver uitgaat boven het
plaatselijk belang. De weg is van inter
communale betekenis; ik durf zeggen
van een „landelijke" betekenis."
De autowegen.
Deze woorden van Hellendoorns
toenmalige burgemeester zijn thans nog
van actuele betekenis, nu van de zijde
van de VVV op het aanbrengen van
een gesloten wegdek wordt aangedron
gen, omdat de weg dikwijls in een de
plorable toestand verkeert en de ge
meentebesturen van Holten en Hellen
doorn aan Gedeputeerde Staten van
Overijssel financiële bijstand hebben ge
vraagd om deze autoweg te kunnen ver
harden, omdat de financiën der beide
gemeenten deze zware last niet kunnen
dragen.
Zo heeft de aanleg van deze weg
toch belangrijke gevolgen gehad voor
het vreemdelingenverkeer, want allengs
verrezen in de Holterberg de hotels,
die de zomergasten de nodige accomo-
datie boden.
De ontwikkeling van het sociale toe
risme heeft er de laatste jaren toe ge
leid, dat de belangstelling der vreem
delingen thans ook belangrijk uitgaat
naar de zomerhuisjes en de kampeer
boerderijen.
De initiatiefnemers hebben zeker niet
alleen het economisch belang van het
vreemdelingenverkeer voor ogen ge
had. Hen stond ook voor de geest de
ideeële en sociale betekenis daarvan,
omdat zij door hun propaganda de ste
delingen wilden brengen in de schone
natuur, die hier in zo rijke mate aan
wezig is.
De Holtense middenstanders hebben
de zakelijke betekenis van de jaarlijks
terugkerende stroom van bezoekers
niet onderschat. De moderne winkels,
die in ons dorp zijn verrezen, zijn er
het beste bewijs van.
Zij hebben met de hotelhouders be
grepen, dat voor een goede propaganda
geld nodig is en dat de VVV zonder
middelen niet kan roeien, vandaar dat
een belangrijk bedrag aan contributie
wordt opgebracht, welke wordt aan
gevuld met een mooie subsidie van de
gemeente. Niettemin kan de vereni
ging voor haar propaganda een flink
bedrag gebruiken, want „de cost gaet
nog altyd voor de baet uyt".
Wellicht is de komende feestavond
voor hen een aanleiding om nog eens
op ondubbelzinnige wijze hun waarde
ring te tonen voor de jubilerende VVV.
Huidzuiverheid - Huidgezondheid
Houdt de winter uit handen en voeten.
VEILIG VERKEER.
OPENBARE VERKEERSLES.
In het gebouw Amicitia werd Donder
dagavond de openbare verkeersles door
Veilig Verkeer gehouden.
Door afwezigheid van de Burgemees
ter werd de avond geopend door het be
stuurslid van Veilig Verkeer, de heer R.
Petter. Deze gaf een overzicht van de
werkzaamheden van Veilig Verkeer en
nodigde het publiek uit zich als lid op
te geven.
De heer Littel, van de gemeentelijke
verkeerspolitie te Almelo wist de droge
kost van verkeerswetten aanschouwelijk
voor te stellen en zo smakelijk op te die
nen, dat het publiek genoot van deze zeer
interessante avond.
Vele vragen werden gesteld en naar
volle tevredenheid van het publiek, dat
ui een honderdtal dames en heren be
stond. beantwoord.
De filmstroken die vertoond werden,
gaven een duidelijk beeld van verschil
lende verkeerssituaties en wat wel en
niet in het verkeer mag.
Het Bestuur van Veilig Verkeer was
wel enigszins teleurgesteld, dat niemand
van de aanwezigen zich nu eens enhtou-
siast als lid opgaf voor slechts f 1.
per jaar.
Het is de eerste maal dat Holten mee
gedaan heeft aan een landelijke actie. De
penningmeester is overtuigd, dat ook
voor het eerst de vereniging het jaar zal
moeten afsluiten met een tekort van
pl.m. f 100.tenzij nieuwe leden toe
treden.
Het bestuur wil graag het publiek de
nodige voorlichting geven, maar moet er
ook financieel toe in staat zijn.
Het heeft zich 'tot heden alleen be
wogen op het terrein van het school-
verkeersexamen en het werken onder de
jeugd en kon met medewerking van onze
honderd leden dit werk heel sober uit
voeren.
Aan het publiek van Holten wordt
thans gevraagd de vereniging financieel
krachtiger te maken door toe te treden
als lid.
Deze openbare verkeersles was Maan
dag door middel van de geluidsinstalla
ties van de heren H. J; Bouwhuis en J.
Schoneveld in de gehele gemeente aange
kondigd, waarbij tevens de aandacht
werd gevestigd op de grote prijsvraag
van Veilig Verkeer, waarvoor huis aan
huis een uitvoerige en kleurige folder is
rondgezonden.
Wij wekken onze lezers op om deze
folder aandachtig te lezen en de prijs
vraag in te zenden.
„Het kind dat honger lijdt moet
gevoed worden, het zieke kind ver
zorgd, het lichamelijk of geestelijk
gebrekkige kind geholpen, het on
voldoende aangepaste kind moet
heropgevoed, het verweesde en ver
laten kind een tehuis geboden wor
den." Dit uittreksel uit een in 1923
opgestelde „Verklaring van de rech
ten van het kind" bevat voor de be
schaafde mens van deze tijd niets
nieuws. Wij vinden het vanzelfspre
kend dat kinderen in nood zo goed
mogelijk geholpen worden en wij
geven onze steun aan allerlei vereni
gingen en instellingen, die zich het
lot van die kinderen aantrekken.
Ook zonder verklaring van de rech
ten weten wij, dat het kind recht
heeft op het allerbeste wat de mens
heid t« bieden heeft.
KLEUTERS IN DE GEVANGENIS
Toch is het nog niet eens een volle
eeuw geleden, dat in ons eigen land
kinderen van 5, 8 of 9 jaar veroordeeld
werden tot een gevangenisstraf van 7Yi
jaar, omdat zij in een winkel een stukje
speelgoed of een paar dubbeltjes gesto
len haddenEen speciale jeugdgevan
genis of iets van dien aard bestond er
niet. De arme peuters moesten hun straf
uitzitten in een gewone gevangenis tus
sen volwassen veroordeelden. Wel werd
in 1886 de strafwetgeving zodanig ver
anderd, dat kinderen beneden 10 jaar
niet vervolgd konden worden. Maar nog
in 1898 werden 4 a 5000 jongens en meis
jes van 10 tot 16 jaar veroordeeld tot
gevangenisstraffen, variërend van enke
le dagen tot vele jaren
Zo behandelde men in ons land in de
door velen geprezen goede oude tijd de
„misdadige jeugd". En wat de „armlas
tige" jeugd betreft de wezen, de von
delingen en de verwaarloosden zij kwa
men in het gunstige geval in gestichten
of kolonies terecht. Ofzij werden
in het openbaar „geveild", bij voorkeur
's Zondags, na de kerkdienst. Daar ston
den dan op het kerkplein, op een ver
hoging, de weeskinderen, en wie een
hulpje nodig had op de boerderij of in
de werkplaats of in de huishouding, kon
keus maken
KINDERWETTEN BRACHTEN
OMMEKEER.
Het zou onrechtvaardig zijn onze voor
ouders te verwijten dat zij dergelijke wan
toestanden nog vrij lange tijd hebben la
ten voortbestaan. Zij hebben n.l., vooral
na 1870, fel geprotesteerd, maar de mo
gelijkheden om deze misstandèn te ver
beteren, ontbraken. Er waren wel enkele
goede gestichten, waar alles geprobeerd
werd om kinderen van ontaarde ouders
op te voeden tot nuttige leden van de
maatschappij. Maar dat waren uitzon
deringen. Er werkten ook wel enige par
ticuliere organisaties, die deden wat zij
konden om het kind in nood de nodige
hulp te geven, maar een wettelijke basis
voor dit werk ontbrak. Totdat, als re
sultaat van een algemene bewogenheid
over de misdeelde jeugd, in 1905 de z.g.
Kinderwetten van kracht werden, die een
grote ommekeer teweeg brachten in het
lot van het bedreigde en verwaarloosde
kind. Het is begrijpelijk, dat men er in
1955 in de kringen van de kinderbescher
ming behoefte aan voelt, het 50-jarig
„jubileum" van deze kinderwetten op tal
van plaatsen te herdenken.
De kinderwetten van 1901, die in 1905
van kracht werden, maakten een eind aan
de afschuwelijke situatie, dat een kind
op dezelfde wijze gestraft werd als een
volwassene. De gevangenispoorten wer
den voorgoed voor de jeugd gesloten. In
de plaats daarvan werden straffen en
maatregelen ingevoerd, die in de eerste
plaats gericht warden op het verbete
ren van het ontspoorde kind. Niet het
gepleegde misdrijf, maar het kind kwam
in het nieuwe strafrecht op de voorgrond
te staan. Er kwamen observatie-huizen,
tuchtscholen en rijksopvoedingsgestich-
ten, er werden speciale ambtenaren voor
de kinderwetten aangesteld, er kwam in
de grote steden kinderpolitie. En in 1922
volgde, als een nieuwe, zeer belangrijke
stap, het instellen van een nieuwe figuur:
de speciale kinderrechter. De burgerlijke
kinderwet maakte het mogelijk de ouder
lijke macht aan falende vaders en moe
ders te ontnemen en ouders, die hun taak
niet aan kunnen, hulp te bieden. Het
voogdij-wezen kwam tot ontwikkeling.
KINDERBESCHERMING
KREEG BASIS.
Het invoeren van de kinderwetten be
tekende vooral ook dat een hechte basis
werd gelegd onder het streven van par
ticuliere verenigingen en instellingen. De
kinderbescherming, zoals wij die nu ken
nen, en die voor 95 op particulier ini
tiatief berust, kon zich gaan ontplooien.
Op het ogenblik zijn er in ons land
253 vcogdij-instellingen, die zich belasten
met de zorg van 20.000 kinderen, die,
door welke oorzaak dan ook, niet thuis
kunnen zijn en verblijven in opvoedings
inrichtingen of in pleeggezinnen. Verder
staan 18.000 kinderen onder gezinsvoog
dij: zij zijn voor het overgrote deel wél
thuis bij hun ouders, die in het opvoe
dingswerk worden bijgestaan door ee^
gezinsvoogd. Het doel van al die kinder-
beschermingsarbeid isheropvoeding. En
de voornaamste middelen zijn: begrip en
liefde. En twee zeer belangrijke facto
ren: voldoende medewerkers(sters) en
voldoende geld.
KOOPT POSTZEGELS VOOR
HET KIND!
Wat dat laatste betreft: er is een. een
voudige maar erg sympathieke manier
om een aandeel te leveren in het werk
van de kinderbescherming: het kopen
van kinderpostzegels en prentbriefkaar
ten, die half November verkrijgbaar zul
len zijn. De toeslag, die op de zegels be
taald wordt, komt óók de kinderbescher
ming ten goede. En dat vele kleintjes
één grote maken is verleden jaar geble
ken, toen door de verkoop van zegels
en kaarten voor het kind een bedrag van
ruim 1 milioen gulden beschikbaar kwam.
Koop ook dit jaar weer postzegels en
kaarten voor het kind. Koop er wat méér
dan vorig jaar om uiting te geven aan
Uw sympathie voor het werk der kin
derbescherming, dat 50 jaar geleden,
dank zij de kinderwetten, beginnen kon.
Voor de verkoop van de kinderpost
zegels heeft zich in onze plaats een co
mité gevormd, bestaande uit de dames
(alph.)M. Assink-Schutten, B. Beijers-
Holterman, C. P. K. Enklaar-van An-
del, J. Jansen-van de Brink en G. H.
Wegstapel-van Lindenberg, dat binnen
kort, wanneer de actie der schoolkinde
ren is geëindigd, met de verkoop van de
zegels zal beginnen.
wrijFt U weg met
Vrijdag 21 October, 8 uur, in Irene, voor
de C.J.M.V.. Spreker de heer J. Kroon.
OnderwerpHet Rassenvraagstuk.
Vrijdag 21 October: Dansclub Hotel Hol-
terman (inplaats van Donderdag 20
October)
Maandagmiddag 24 Oct.: Dokter J. P.
Nagelhout geen spreekuur.
Dinsdag 25 Oct. 7.30 uur: Bijeenkomst
S.W.G. in de zaal van hotel Vosman.
Dinsdag 25 Oct. 7.30 uur: Ledenverga
dering Afd. Jong Holten P.J.O.v.O.,
B.O.O. in hotel Holterman.
Woensdag 26 Oct.: Bindingsavond Be
scherming Bevolking, café Kalfster-
man, 8 uur.
Donderdag 27 Oct.Keuring van de ver
lichting van motoren en automobielen
vanwege de Vereniging voor Veilig
Verkeer.
Vrijdag 28 Oct. 7.30 uur: Herdenking 40-
jarig jubileum V.V.V. in feestzaal van
hotel Vosman (met filmavond).
Zaterdag 29 Oct.: Ouderavond jongens
club in Irene. Aanvang 7.30 uur.
Dinsdag 1 Nov.: Uitvoering van O.C.H.
(voor genodigden) in Amicitia, met
blijspel „In een andere wereld".
Woensdag 2 Nov. (Dankdag)Uitvoe
ring H.G.K. in Amicitia (zie bericht).
Woensdag 2 Nov. (Dankdag)Uitvoe
ring O.C.H. met blijspel „In een andere
wereld" in Irene.
BURGERLIJKE STAND.
Ondertrouwd: G. J. Veneman, 26 jr.
en J. E. Wes, 25 jr., Ambt-Delden.
H. J. Fransen, 23 jr. en F. W. Lubber-
sen, 20 jr. -J. Gerritsen, 22 jr., Rijssen
en J. Kappert, 20 jr. A. J. ten Have,
29 jr., Wijhe en G. W. Herder, 25 jr.
Getrouwd: H. W. Verveda, 23 jr. en Fr.
Stam, 22 jr. J. Hpzen, 29 jr. en H. Ko-
deman, 27 jr., Laren (G.). H. W. G.
Vixseboxse, 30 jr. en M. Holland, 25 jr.,
Sutton-on-Hull (Engeland).
PREDIKBEURTEN.
Ned. Herv. Kerk. Holten. 9 uur en 10.30
ixur Ds. Dijkhuis en 7 uur Ds Addink
(H. C. Zondag 10).
In alle diensten collecte voor de Aler-
dinck.
Dijkerhoek. 10 uur Ds. Addink.
Collecte voor de Alerdinck.
Geref. Kerk. 10 en 3 uur Ds. Hoogkamp.
