m
De grote
tweede
Duitse Industrie
neemt
snelle vlucht
Oudewater
was schrik
der heksen
MS
VAN HET BINNENHOF
0.30
ONDANKS DE VACANTIE NOG
PROBLEMEN.
Restauratie.
De rust is weergekeerd op bet r>m-
:emioi. zoowel ue ieuen van ue iweeae
iis van üe Eerste rvaiaer gemeten nu ai-
ia van een weivercnenae vacanue. ue
senatoren neboen getrouw aan de na-
joriogse tracutie weer tot midden üugus-
lus vergaderd, /.eer ten gerieve van de
ieie vacantiegangers, cue uan de geiegen-
iieid iieooen deze pracnuge vexgauer-
zaai te bewonderen, de zaai, waar vroe-
der de Staten van Jtioiiand wereldproble
men nebben besproken. De meer regel
matige bezoeker zal waarscmjnnjk voor
b laatste maal de zaai m deze geaaante
lebben gezien. Vvant als de piannen door
gaan wordt de vergaderzaal der Sena
toren nog dit jaar geneei gerestaureerd,
'eel gebroken zal er met worden. Het
;eheie gebouw staat op de monumen
tenlijst. iiet uiterlijk mag dus met ver
anderd wordèn. De verbouwing zal wel
aeerkomen op een betere stonering, een
;oede geluidsinstallatie en verandering
ran de tribunes. Dat die tribunes er zijn
op zicnzeli reeds te betreuren, zaj deien
•an weerskanten van de Earner twee
prachtige schilderstukken in tweeen.
Haar ook hier breekt nood wet. Oor
spronkelijk waren de tribunes er met.
Als de Staten van Holland vergaderden
saten de bezoekers, veelal buitenlandse
diplomaten, achter in de zaal. De aceous-
aek hebben onze voorvaderen zo ge
naakt, dat men op sommige punten van
zaal geen fluistergesprek kan voeren
rand er dat dit letterlijk wordt verstaan
san de voorzitterstaiel. Dat is destijds
met opzet gedaan om de reacties van de
'ouiteniandse diplomaten te kunnen horen
als er belangrijke voorstellen in de Sta-
van Holland aan de orde kwamen.
Aan slimheid heeft het dus vroeger
jaarlijk niet ontbroken. De parlemen-
aire journalisten zitten echter met de
hst. Zij bevolken de voorste rij der pu-
jlieke tribune. Als zij een beetje al te
,'iid praten kijkt voorzitter Jonkman ver
stoord op. Hij heeft het gesprek van a
ot z kunnen volgen. Zo zijn de parlemen
taire journalisten nog steeds de dupe
an de slimheid van Jan de Wit en zijn
mannen.
Tijdens de verbouwing zal de Eerste
Samer ondergebracht worden in de Rid
derzaal. Enige jaren geleden heeft ook
Tweede Kamer daar onderdak ge-
randen. En ongezellig was dat waarlijk
liet.
Parlementaire Navo-contröle.
Intussen gaat de politiek gewoon door.
stoort zich niet aan vacanties van
Eerste- of Tweede Kamerleden. De va-
iantietijd kan juist voor sommige mi-
asters aanleiding zijn om vrij belang-
ijke beslissingen te nemen. Zij weten dat
dan toch niet ogenblikkelijk op het
aatje kunnen worden geroepen. Zo
Haagde minister Staf over de 'bevoor
rechting van de grote landen in de Navo.
Het de belangen van de kleine landen
ffordt naar zijn mening onvoldoende re-
lening gehouden. Hier wreekt zich weer
val van de Europese Defensie Ge
meenschap. De voorstanders van de
Europese eenwording hebben ongetwij-
eld het gelijk aan him kant als zij zeg-
dat de positie van de kleine landen
feviger wordt door het aanvaarden van
iupra-nationale gemeenschappen. De
Navo is daarvan het bewijs. Tegen Ame-
Canada en Engeland kunnen wij
klein land slechts onze goodwill op
Afel leggen. Maar de financiële bijdra-
die wij kunnen leveren, de man-
ehappen, die wij op de been kunnen
ïengen, zijn in verhouding maar ge-
De Navo kan eigenlijk alleen maar
oed marcheren, omdat één land, de Ver.
itaten, het heft in handen heeft ge-
Mmen. Dat is de werkelijkheid, die op
üchzelf verheugend is.
Zowel Frankrijk, Canada als Engeland
feet, dat zij het leiderschap van de Ver.
•laten in militair opzicht hebben te aan-
■aarden. En zij doen dat zonder morren,
todat zij weten dat het een goed lei
derschap is.
De kleine landen zijn daarvan vaak
•e dupe. En toch is dat onbillijk, omdat
ïeen enkel groot land meer oorlog kan
foeren of vrede kan handhaven zonder
Ie steun van de kleine landen. Zonder
Wo kan Amerika zijn grondgebied ook
Het meer verdedigen in deze tijd van
moderne oorlogsvoering. En Rusland
•eeft ook de hulp nodig van andere lan-
"i. Het grote voordeel van boven-na-
■°öale gemeenschappen is daarom juist,
dat men een orgaan schept, waarin de
Heine landen
een woordje hebben mee te spreken.
In zulke gemeenschappen moet naar de
kleine landen worden geluisterd. Neem
bijv. de Hoge Autoriteit van de Kolen-
en Staalgemeenschap. Daarin zitten twee
Duitser, twee Farnsen, twee Italianen,
een Belg, een Luxemburger en een Ne
derlander. Zij samen vormen de Europese
regering voor Kolen en Staal in de ge
noemde zes landen. De leden van de
Hoge Autoriteit spreken niet als Neder
lander of als Duitser, maar als Europe
aan. Dat zij toegegeven, maar een feit is
toch, dat een Nederlander in die Euro
pese regering zit, terwijl wij in Navo-
verband voliedig overspeeld kunnen wor
den.
Hét probleem zal wel niet op te lossen
zijn. Het is begrijpelijk, dat de Neder
landse parlementariërs daarom enthou
siast waren voor een parlementaire con
trole op de Navo. Maar ook daarvan zal
voorlopig wel niet veel komen. Op voor
stel van de Canadese parlementeriërs
zijn onlangs in Parijs parlementsleden uit
alle Navo-landen bijeen geweest. Oor
spronkelijk was het de bedoeling om een
raadgevend parlement te maken, dat op
gezette tijden zou vergaderen. De Engel
sen waren daartegen. Zij zijn
tegen elk Europees parlement,
onder het motto, dat zij belangen in alle
delen van de wereld hebben. Het trotse
Albion moet overal de handen vrij heb
ben. Nu komt er alleen maar een ver
eniging van Navo-parlementariërs. Zij
mogen eens per jaar bijeen komen. En de
betrokken ministers zullen dan zeggen
wat zij kwijt willen. Niemand denkt er
aan van de Navo een boven-nationaal
orgaan te maken, maar een betere par
lementaire controle is toch niet te ver
smaden. Veronderstel, dat de Kamer ern
stige critiek krijgt tegen het beleid van
minister Staf. Deze kan zich dan verwe
ren met de opmerking: „ik kan het ook
niet helpen, dit is Navo-beleid''. Voor dat
beleid is minister Staf natuurlijk verant
woordelijk tegenover het Parlement. Het
kan de minister naar huis sturen, maar
het zal moeilijker zijn een Navo-beslis-
sing ongedaan te maken.
Natuurlijk zijn er nog meer problemen
ondanks de vacantie aan de orde. Maar
dit is er alvast één, waarmee 13 Neder
landse parlementariërs tijdens de va
cantie uit Parijs naar huis zijn terug
gekeerd.
Een functie van vice-president heeft
in ons land in de regel geen grote be
tekenis. Zelfs niet in regeringskringen.
Zulk een man blijft altijd de tweede,
waaraan zij betrekkelijk weinig aan
dacht schenken.
In de Verenigde Staten is dat veel
minder het geval. De vice-president is
een man van grote invloed, vooral hier
om, omdat hij de uit 96 leden bestaande
senaat presideert. Hij is de grote tweede.
In deze senaat heeft hij bij het staken
van de stemmen de beslissende stem,
iets wat in dit college, dat uit 48 republi
keinen, 47 democraten en 1 onafhanke
lijke bestaat, heel gemakkelijk kan
voorkomen.
Voorts is hij de man die de president,
indien deze komt uit te vallen, voor de
tijd, dat deze nog zitting heeft, opvolgt.
Van hoe groot gewicht dat is, werd be
wezen bij de onverwachte dood van
president Roosevelt in '45, toen Truman
de opvolger was en de man werd op wie
tenslotte de gehele wereld het oog ge
slagen had.
Vice-president van de V.S. is op het
ogenblik Richard M. Nixon, 40 jaar, de
op één na jongste man in de Amerikaan
se geschiedenis, die de functie van vice-
president vervult. John C- Breckenridge,
die in 1856 tot vice-president benoemd
werd, was 35 jaar oud, toen hij zijn
ambt aanvaardde.
Uit hoofde van zijn betrekkelijk jeug
dige leeftijd wordt van de heer Nixon
grote tact en diplomatie
gevergd in zijn omgang met de senato
ren, van wie er 11 reeds meer dan 20
jaar in het Congres zitting hebben. Hij
valt door zijn leeftijd des te meer op, nu
hij de opvolger is van Alben W. Barkley,
de democratische vice-president, die 40
jaar zitting in het Congres heeft gehad
en 75 jaar oud was, toen op 20 Januari
KORTEBAAN HARDDRAVERIJ TE NOORDWIJK.
Op de Kon. Astrid Boulevard te Noord wijk werd Maandagmiddag een korte-
baan harddraverij gehouden. FotoOverzicht van de Kon. Astrid Boulevard
tijdens de wedstrijden.
Goede sociale voorzieningen sti
muleren productie.
„Bild Zeitung! Bild Zeitung!"
Door de grote fabriekshallen van de
machinefabriek „Gildemeister" in Bie
lefeld (West-Duitsland) klinkt de kreet
van 'n krantenverkoper. In z'n vreemd
soortige kledij, die het midden houdt
tussen een overall en een uniform,
scharrelt deze krantenman langs de
ontelbare draaibanken en verkoopt het
laatste (sensationele) nieuws!
Achter een karretje loopt een man
in een stofjas chocolade en sigaretten
aan te prijzen. In de machinehallen
zoemen de apparaten, verspreiden de
ovens een grote hitte en is het er door
het lawaai van metaal op metaal moei
lijk elkaar te verstaan.
„Gildemeister" is een treffend voor
beeld van de opkomst en wederop
bouw der Duitse industrie, die bezig is
de wereldmarkt te heroveren. Dertien
honderd arbeiders vinden er hun da
gelijks werk en de sociale voorzienin
gen zijn voor hen zo goed, dat ze er
niet aan denken van werkgever te
veranderen.
Die goede sociale voorzieningen heb
ben een groot aandeel in de snelle op
bouw van de Duitse industrie. Het feit.
dat de directie van „Gildemeister" toe
staat, dat kranten- en sigaretten-ver-
1953 de republikeinse regering aan het
bewind kwam.
De heer Nixon is goed onderlegd in
juridische zaken. Hij beeft gesiuaeerd
aan de rechtsfaculteit van de Duke Uni
versiteit in Durbam, Noord-Caroiina, en
heeft in zijn geboortestaat Caiiforme vijf
jaar praktijk uitgeoefend. Voordat hij
tot vice-president werd benoemd, heeft
hy geauienae vier jaar in bet Huis van
Afgevaardigden en twee jaar in de Se
naat zitting gebad.
Aangezien de president en de vice-
president van de Verenigde Statenleden
van dezelfde politieke partij zijn en dus
dezelfde beginselen aanbangen, is de
vice-president natuurlijk gehouden het
wetgevende programma van het kabinet
mede tot wet te verbenen. In zijn iunc-
tie van voorzitter van oe benaat moet bij
tegelijkertijd een
volkomen onpartijdige houding
aannemen.
Dit betekent, dat feitelijk zijn moge-
lijKbeuen tot bet geven van vorm aan
de regeringspoiitiek gelegen zijn m het
opnemen van persoonlijx contact met de
ponuexe leiders.
Hierbij werkt de vice-president nauw
samen met generaal-majoor Wilton B.
Persons, die de officiële persoonlijke
vertegenwoordiger in liaison met bet
Congres van president Eisenhower is.
Generaal Persons houdt besprekingen
over actuele bijzonderheden, terwijl
vice-presiaent Nixon zich met persoon
lijke kwesties bezig houdt. Bij officieuze
gelegenheden, toevaihge ontmoetingen
in de wandelgangen of aan de koffietafel
is het de heer Nixon gegeven aan een
lid van het Congres de beweegredenen
van de regering te verklaren voor het
gevolgde beleid of de verstoorde gevoe
lens van een senator tot bedaren te
brengen.
In het begin van zijn ambtsperiode
heeft de vice-president niet officieel
lezingen gehouden voor de 8 meuwe
republikeinse senatoren en de 78 nieuwe
republikeinse leden van het Huis van
Afgevaardigden, teneinde hen meer op
de hoogte te brehgen van de procedures,
die de werkzaamheden van het Congres
bepalen.
Het vice-presidentschap is een voor
studie van het presidentschap. Als op
één na hoogste regeringsfunctionaris
dient hij zich goed op de hoogte te hou
den van alle zaken en beleidskwesties,
opdat hij in een gegeven geval onmid
dellijk de taak en de bevoegdheden van
de hoogste gezagsdrager in de Verenigde
Staten zonder aarzeling of gevaar voor
ontwrichting van de staatshuishouding
kan overnemen.
Als vice-president is de heer Nixon in
de gelegenheid zich terdege op de hoogte
te houden van alle phasen van het rege
ringsbeleid. Behalve dat hij een belang
rijke waarnemingspost in de Senaat in
neemt, woont hij de bijeenkomsten bij,
die president Eisenhower wekelijks met
de leiders van het Congres en met de
leden van het kabinet houdt. Krachtens
de wet is de vice-president lid van de
nationale veiligheidsraad,
die de president van advies dient in
kwesties, die betrekking hebben op de
veiligheid des lands.
Voorts heeft de vice-president de heer
Eisenhower ontlast van een groot aantal
tijdrovende verplichtingen, die allengs
aan de functie van president van de Ver.
-Staten verbonden zijn. Zo heeft de heer
Nixon de taak naar het vliegveld te gaan
om buitenlandse delegaties te begroeten
en de president te vertegenwoordigen
bij de uitreiking van prijzen of eerbe
wijzen. Vaak woont hij in gezelschap
van zijn charmante echtgenote de vele
gebeurtenissen op maatschappelijk ter
rein bij, die het diplomatieke en poli
tieke leven van de hoofdstad opluisteren.
Op zijn grote spreekvaardigheid wordt
speciaal een beroep gedaan, wanneer 't
nodig wordt geoordeeld de regerings-
politiek te verklaren. Hij treedt daartoe
vaak op als spreker op vergaderingen en
bijeenkomsten van verenigingen en ge
nootschappen, waar hij als officieus
regeringsvertegenwoordiger het beleid
van de regering nader toelicht.
Officiële publicaties
TOEWIJZING BOUWVOLUMEN
VOOR HET JAAR 1956.
Burgemeester en Wethouders van
Hotten stenen diegenen, die in 1956 zelf
een woning wensen te bouwen, in de
gelegenheid vóór 14 September e.k. bij
hen een verzoek om bouwvolumen
(bouwpremie) in te dienen.
Aangezien spoedig 't bouwcontingent
voor oe particuliere sector zal moeten
worden vastgesteld, is het noodzakelijk
dat, teneinde teleurstelling te voorko
men, voor de vastgestelde datum bekend
is, welke particulieren voor bouwvolu
men in aanmerking wensen te komen.
Holten, 18 Augustus 1955.
Burgemeester en Wethouders van
Holten,
W- H. ENKLAAR, Burgemeester
G. J. LANUENBARG, Secretaris
kopers door de fabriek dwalen, heeft
misschien met sociale voorziening niet
zoveel te maken, maar toch blijkt in
de praktijk, dat de werknemers er pret
tig op reageren en het productiepro
ces er zeker niet door benadeeld wordt.
Wat er wel mee te maken heeft, is
het volgende: de werknemers verdie
nen zodanig, in de Bieiefeidse indus
trie, dat enkelen er zelfs een autootje
van over kunnen houden.
De vacantie betaalt de fabriek ge
heel en al. Tussen de middag gebrui
ken de werknemers een warme maai
tijd in de cantine, die voor driekwart
door de directie bekostigd wordt. Van
tijd tot tijd wordt gezorgd voor cultu
rele ontspanning. De arbeidsvoorwaar
den zijn bijna altijd uitstekend gere
geld en de onderlinge verhoudingen in
de fabriek zijn goed.
De Duitse industrie staat momenteel
verre van stil. Een fabriek als „Gilde
meister", die toch zeker wel als voor
beeld genomen mag worden, bouwt
steeds en breidt zich snel uit. De pro
ductie en de orders zijn er dan ook
naar. Het vorig jaar had de fabriek 'n
omzet van twaalf millioen dollar (rond
36 millioen Duitse Marken) en op het
moment is het zo, dat de orders de di
rectiekamers in blijven stromen. De
fabriek kan er haast niet tegen wer
ken!
De tekenkamers van deze massale
machine-industrie komen periodiek met
nieuwe ontwerpen. Kunstige specialis
ten werken ze uit. En als daarop het
product gefabriceerd moet worden, ziet
de bezoeker vóór in de fabriek de
grondstoffen aanvoeren, die aan het
einde van een soort „lopende band
systeem" veranderd zijn in het afge
werkte product, klaar voor transport!
„Gildemeister" zorgt er voor, uit
sluitend vakmensen aan het werk te
hebben. In een speciale afdeling wor
den een zestigtal leerlingen opgeleid
voor de diverse afdelingen. Deze jon-
kens komen op een leeftijd van 14 tot
16 jaar in dienst en gedurende drie
jaar wordt hun het vak bijgebracht
door ervaren specialisten. In deze drie
jaar verdienen de leerlingen 'n kleinig
heid, terwijl zij zekerheid hebben op
een goede werkkring in de toekomst.
Uit de aard der zaak worden ze na
verloop van tijd streng geselecteerd.
Hoewel het werk in de fabriekshal
niet altijd zonder gevaar is, gebeurt er
bijna nooit een ongeval. De beveili
ging is zo goed georganiseerd en de
arbeiders zijn zo goed onderricht, dat
iets dergelijks zelden of nooit voor
komt. In de afgelopen 50 jaar is één
maal een ongeval met dodelijke afloop
geregistreerd.
In Bielefeld zijn talrijke fabrieken,
waarvan hetzelfde gezegd zou kunnen
worden. Allen bouwen en breiden zich
uit. Zij bouwen niet alleen industrie
hallen, maar ook schouwburgen, thea
ters en recreatie-oorden. En door dit
alles wordt de Duitse industriële pro
ductie al meer opgevoerd en de we
reldmarkt weer overstroomd met het
vaak goedkope en concurrerende Duit
se product. De opkomst van de Duitse
industrie mag voor Nederland een
waarschuwing zijn.
De enige weegschaal van Nederland
en wellicht ter wereld, waarop ooit met
een diepe zucht van verlichting vrouwen
hebben vastgesteld, dat ze te zwaar wa
ren, staat in Oudewater. In dat oude
stadje aan de Hollandse IJsel, waar de
rust en intimiteit zich metterwoon schij
nen te hebben gevestigd, bevindt zich
een huisje met een Renaissancegevel,
dat minzaam glimlachend langs de weg
staat. Alle vriendelijkheid ten spijt ech
ter, draagt het een naam, die hoekige
neuzen, bezemstelen en geheimzinnig
blauw licht tegen een nachtelijke hemel
in de verbeelding brengt. Het is
de Heksenwaag.
Het is de naam, die geschapen schijnt
voor het vreemdelingenverkeer en hoe
wel Oudewater meer heeft dat boeit,
reizen de vreemdelingen aan van ver
over de grenzen, om plaats te nemen op
het driehonderd jaar oude zware weeg-
tuig. Zij tellen er hun dubbeltjes voor
neer, ontvangen hun certificaat, dat ze
te zwaar bevonden zijn en nemen het
mee naar huis om boven hun bed te
hangen. Ze maken er uitgebreid touring
cargrapjes over. Deden ze dat niet, dan
was de situatie welhaast gelijk aan die
van driehonderd jaar terug, toen ook
mensen uit heel Nederland en van ver
over de grenzen naar Oudewater kwa
men. Maar deze kwamen met lood in
de schoenen, bij wijze van spreken en
voelden zich vele kilo's lichter, even
eens bij wijze van spreken, wanneer ze
van de weegschaal stapten. Dat was in
de tijd dat heel Europa
achter de heksen aanzat.
Toen iedereen elk ogenblik kon vallen
onder de verdenking, een verbond met
de duivel gesloten te hebben en zich
schuldig te maken aan bijgelovige mis
dadige handelingen, waarbij zij „mens
en dier met innerlijke en uiterlijke
smarten pijnigden".
Monsterprocessen, waarbij tientallen
mensen tegelijk op de brandstapel wer
den gebracht, waren het gevolg van deze
heksenjagerij, die naar men aanneemt,
in totaal
een millioen slachtoffers
heeft geëist. Aleen een verdenking, een
wijzen met de vmger, was dikwijls al
voldoende om iemand, zo met op de
brandstapel, dan toch op de pijnbank
te brengen en met hem vele anderen.
Een heks vloog immers per bezemsteel
in de nacht van Vrijdag op Zaterdag
naar de heksenvergadenng, de sabbath,
en daar waren derhalve ook anderen. En
op de pijnbank wees de verdachte dan
wel die anderen aan, die met hem of
haar de nachtelijke vergadering hadden
bijgewoond.
Waarom de reis speciaal op een be
zemsteel gemaakt diende te worden, is
met duidelijk, maar het was de redd mg
van velen die onder verdenking ston
den. Want door de lucht vliegen met een
bezemsteel kon alleen als de berijder
of berijdster geen gewicht had. Een
simpele weging, op welke weegschaal
dan ook, zou hier klaarheid hebben kun
nen brengen, maar het moest nu een
maal speciaal Oudewater zijn, dat de
uitspraak deed.
Hoe het stadje aan zijn roep gekomen
is, zal wel met bekend worden. Een
oude overlevering vertelde dat Karei V
getuige was te Polsbroek van
het wegen van een heks
en dat hij daarbij de waagmeester op
bedrog betrapte. De keizer zou toen
Oudewater als officiële weegpiaats heb
ben aangewezen.
De waarheid zal dit niet wezen, maar
de waag van Oudewater kreeg een
legendarische bekendheid.
Wekenlang soms reisden van hekserij
verdachte personen, in opdracht van
hun overheid of uit eigener bewegmg
naar het stadje in Holland, om zich van
hun blaam te zuiveren en zo aan de
dood op de brandstapel en de verbeurd
verklaring van hun goederen te ontko
men. En tussen de kaas en de boter en
de hennep door stapten ze op de weeg
schaal, om te laten vaststellen, dat hun
gewicht „wei met de natuurlijke afme
tingen van hun lichaam overeenstemde".
Dat gebeurde echter met grote plech
tigheid en ernst. Tevoren waren de ver
dachten al door de stadsvroedvrouw of
stadsbode onderzocht of ze met heime
lijk gewichten tussen hun kleding had
den verborgen. Vroedvrouw of bode be
vestigden hun bevindingen met een eed
ten overstaan van de burgemeester,
schout en schepenen van de stad, die
onder de diepe belangstelling van
een grote menigte volks,
in het waaggebouw hadden zitting ge
nomen. En dan stapte het slachtoffer
rillend en bevend en met het angstzweet
op het voorhoofd 't mocht eens waar
zijn op de langzaam slingerende hou
ten schaal, die nu nog aanwezig is, om
het resultaat af te wachten. En als dan
bleek, dat de schaal normaal deed, wa
ren de gewogenen soms uitzinnig van
vreugde, omdat ze niet te licht waren
bevonden.
Het was dan ook voor hen een kwestie
van leven of dood en de gunstige uitslag
betekende voor hen het einde van een
lange lijdensweg. Zij waren uitgestoten
uit hun gemeenschap, hadden een reis
vol ontberingen moeten maken met de
doodsangst in hun hart om de beul, die
onwrikbaar op hen wachtte, als zij zon
der het papier van Oudewater terug
keerden. Een jongeman uit Duitsland
durfde, toen hij in Oudewater aankwam,
zich niet te onderwerpen aan de weging.
Hij keerde onverrichterzake terug naar
huis, waar de gerechtsdienaars hem op
wachtten. Hij wist te ontkomen en op
nieuw maakte hij de verre tocht naaf"
Holland, waar hij tenslotte op de weeg
schaal plaats nam, uiteraard met goed
gevolg. Wie nu op de houten schaal in
het waaggebouw plaats neemt om zich
te amuseren, ondergaat
een vreemde sensatie,
wanneer hij zijn verbeelding laat wer
ken en rondom zich verbeeldt het ru
moerige volk en de plechtstatige groep
van notabele personen van de stad, die
met dodelijke ernst de weging gade
slaan. De angst van het slachtoffer wordt
bijna lijfelijk dan en te meer voelbaar
voor al degenen, die een angst aan de
zelfde wortel ontsproten, vijf jaar lang
hebben doorgemaakt, tijdens een bezet
ting of thans nog onder menig regiem:
de angst om de vervolging zonder sys
teem.
Maar in de waag vallen de zonne
straaltjes binnen en de man die alles be
waakt, verkoopt poppetjes, die heksen
verbeelden. De bezoeker zet zijn hand
tekening in het gouden boek, waar de
namen staan van mensen uit de gehele
wereld en kijkt naar het dubbeltje, dat
Koningin Juliana enkele jaren geleden
betaald heeft toen ze zich ook heeft la
ten wegen. Het dubbeltje ligt nu zorg
vuldig in doorschijnend papier.
Er liggen kanonskogels, mede afkom
stig van het beleg, dat de Spanjaarden
Oudewater in 1575
hebben aangedaan en dat de stad veel
schade heeft berokkend. In het stadhuis
hangt nog een schilderij uit 1650, dat
dit beleg in beeld brengt. Daarop is ook
een ooievaar te zien, het leven zelf.
