Krijgt monarchie de kans
in Duitsland?
Hoe wordt een mens een misdadiger?
SPORT
JONGEREN DISCUSSIE GEOEP
BESPEAK HAAK PLANNEN.
Zaterdagavond 1.1. opende de J.D.G.
haar seizoen. Ondanks het slechte weer
was de ledenopkomst zeer bevredigend.
De voorzitter, de heer J. Kater, heette
in zijn openingswoord allen van harte
welkom en gaf daarna een verslag van
hetgeen de J.D.G. in het z.g. „gesloten
seizoen" gedaan, heeft.
Hij dankte alle leden voor de spontane
medewerking aan toneel, braderie en
concours. De toneelopvoeringen zijn een
buitengewoon succes geworden.
Daar de J.D.G. een nieuwe wijze heeft
voor het bekendmaken van haar pro
gramma's, zullen voortaan de discussie
onderwerpen, lezingen, enz. in Holtens
Nieuwsblad worden aangegeven.
Het tweede agendapunt hield in een
aanvulling van het bestuur. Door ver
trek van Mej. K. Sprokkereef en Mej. W.
Holterman waren n.l. twee vacatures
ontstaan.
Tot de algemene bestuursverkiezing in
Januari a.s. werd op voorstel van het
huidige bestuur Mej. S. J. Metzger tot
secretaresse gekozen en de heer H. Koop
man als bestuurslid.
De kascommissie zal betaan uit C. C.
Reisinger en W. Runneboom.
Tot leden van de verkiezingscommis
sie werden aangewezen de dames N. Arf-
man, H. de Jonge en de heren G. Slijk
huis en H. Jansen.
Vervolgens las de secretaresse de no
tulen voor.
Het programma.
Uit de samenstelling van het program
ma tot Januari blijkt, dat de J.D.G. een
vijftal discussie-avonden gaat houden
(waarvan één naar aanleiding van een
boek). Voorts houdt men één muziekmid-
dag en één lezing.
Gezamenlijk zal men een bezoek gaan
brengen aan een gemeenteraadsverga
dering, een film of concert.
Nieuwe discussie-onderwerpen werden
ingediend, zodat er voorlopig weer stof
tot praten is, al zijn meerdere onder
werpen welkom.
Na al deze mededelingen, die nu een
maal op een openingsbijeenkomst nood
zakelijk zijn, ging men over tot de dis
cussie over het onderwerp: „De plaats
van Duitsland in de Europese gemeen
schap".
De heer Reisinger hield eerst, ondanks
geringe tijd van voorbereiding, een bui
tengewoon goede inleiding over de ont
wikkeling van Duitsland na 1945.
Bijzonder heftig begon men over bo
vengenoemd onderwerp te praten. In de
kleine groepen hoorde men vaak opge
wonden stemmen, die bepaalde ideeën
naar voren brachten.
In de grote groep kon men de resulta
ten van de kleine discussie vergelijken.
Men kwam tot 3 verschillende mogelijk
heden voor de oplossing van het Duitse
vraagstuk, en wel: le. Duitsland herbe
wapenen zoals bedoeld in E.D.G.-verband
of N.A.T.O.2e. Algehele internationa
lisatie van de legers in West-Europa
(men kreeg hier zeer vérgaande menin
gen te horen)3e. enige leden waren er
voor Duitsland in het geheel niet te be
wapenen en dus als vacuum te laten tus
sen Oost en West.
Wat dit laatste betreft bleek, dat zulks
te grote gevaren met zich brengt.
Nadat nog verschillende andere zijden
van het probleem Duitsland (o.a. econo
mische) ter sprake waren gebracht,
kwam men tot sluiting van deze eerste
avond.
De voorzitter nam namens de Discus
siegroep afscheid van Willy Holterman,
die deze week naar Engeland vertrekt.
Hij dankte haar in het bijzonder voor
het werk, dat zij in het bestuur heeft
verricht, en bood haar een klein geschenk
aan.
De volgende avond wordt gehouden
tussen 18 en 25 September.
NIEUWE STRAATNAMEN.
Dc raad der gemeente Holten besloot in
zijn vergadering van 3 September j.l. aan
een zestal straten in het complex Bosch-
kamp en zijn naaste omgeving de volgen
de namen te geven:
1. Bushofstraat;
2. Gaarde ns traat
3. Röriks traat;
4. Schoolstraat;
5. Tuinstraat;
6. Zwanenkamps traat.
De naam Boschkampspad volgens
het kadaster luidt de naam Bosschers-
kamp werd gewijzigd in Boschkamps-
straat.
De Bushofstraat dankt haar naam aah
de laatste pastoor van Holten, Herman
nes Bushof geheten. Deze is tijdens dc
Reformatie ten plattelande in de classis
Deventer tot het Protestantisme overge
gaan. Op 15 Juli 1598 legde hij aan de
kerkeraad van Holten het getuigschrift
over, „van sijn ehelicker copulatie met
sijn huysvrouw" door de predikant van
Geestcrcn, Daniël Swave, en verzocht tot
de gemeente te worden toegelaten. Hij
werd daarop, na zijn geloof te hebben be
leden, in de consistorie tot lidmaat aan
genomen en vervolgens des Zondags daar
op tot de tafel des Heren toegelaten; Na
Idoor de classis geëxamineerd te zijn1,
werd hij, aangenomen en bevestigd zijnde,
aan de kerk van Olst „toegewezen" en
daar door een burgemeester en kerkedie-
naar van Deventer, met assistentie van de
drost, voorgesteld. De pastoor van Olst
hield vervolgens de handelingen van de
kerkeraad, dc loop van het Evangelie,
grotelijks tegen, aangezien hij de ccnvou-
digen, die dc protestantse prcdicatiëri
aanhoorden, „de verdoemenisse ende an
ders was dreygende". Volgens een aante
kening, gesteld in een register, dat onder
berusting is van de Hervormde kerkvoog
dij te Holten, is Ds. Bushof in 1599 ver
trokken naar Weesp bij Amsterdam.
Ten aanzien van de Gaardenstraat, de
Schoolstraat en de Tuinstraat zij verwe
zen naar het verslag van de desbetreffen
de raadsvergadering.
De Rörikstraat is genoemd naar Har-
men Hendrik Rörik, geboren 8 Juni 1813
te Hardinghuizen, gemeente Uelsen, in
het voormalige koninkrijk Pruisen. Als
opvolger van meester D. J. Helderman
aanvaardde hij op 6 Juli 1840 de betrek
king van hoofd der dorpsschool. In de
voorgevel van de o.l. dorpsschool, Dorps
straat 24, is een gedenksteen aangebracht
met het opschrift: „H. II. Rörik, hoofd
onderwijzer". In zijn boekje „Het archief
der marke van Holten" schrijft J. de
Graaf, dat Rörik in de jaren 1842-1850
wat schrijfwerk heeft verricht voor de
markerichter. Hij werd hiervoor beloond
met een bedrag van zegge en schrijve
f 45,in totaal. Rörik moet een geduchte
liefhebber geweest zijn van het oud-va
derlandse „toeback suygen". Als men
meester Rörik zag, zag men zijn onaf
scheidelijk rookinstrument ook; dat wist
iedereen, aldus schrijft de lieer A. J.
Goldstein in zijn brochure: „Holten voor
omstreeks honderd jaar". Rörik is met
ingang van 6 Juli 1890, derhalve eett
halve eeuw later, eervol ontslagen, on-1
der dankbetuiging voor de vele en ge
wichtige diensten door hem bewezen. Op
16 Juli 1893 is hij in de leeftijd van,
ruim 80 jaar te Holten overleden. Een
kleindochter van hem, Mevrouw A. A. C.
van der Graaf, geboren Marsman, is nog
te Holten woonachtig.
De weg vanaf de Rietmolenstraat, be
ginnende tegenover de Schoolstraat en lo
pende in ongeveer noord-oostelijke rich
ting tot aan de Oranjestraat, krijgt de
naam Zwanenkampstraat. Het complex
gronden, waarin deze straat is ontworpen,
was in vroeger dagen eigendom van de
winkelier en tapper II. J. Hendriks Sclie-
perboer. De gronden werden daarom aan
geduid met de naam „Scheperboerskamp".
Aangezien Hendriks Scheperboer tevens
eigenaar was van de herberg „De Zwaan",
is de naam „Zwanenkamp" gemakkelijk
te verklaren. Een steen, waarop een zwaan
is afgebeeld en van deze herberg afkom
stig, bevindt zich nog in de gevel der
garage van J. G. P. Müller aan het Kerk
plein.
2—1
VOETBAL.
ABS 1—HOLTEN 1
In de Zondag te Bathmen gespeelde
wedstrijd waren de eerste aanvallen
voor ABS, doch de Holtense achterhoe
de bleef de situatie meester. Geleidelijk
veroverden de bezoekers het midden
terrein en ondernamen zij talrijke aan
vallen op het doel van ABS, zonder dat
deze echter succes opleverden.
Bij een plotselinge uitval der gast
heren wisten deze de Holtense achter
hoede te omspelen en de bal over de
uitgelopen doelman in het net te plaat
sen (10). Dit prikkelde de bezoekers
en zij kwamen nog feller opzetten, maar
door gebrek aan schutters werden geen
doelpunten gemaakt.
Na de hervatting waren het geruime
tijd de bezoekers, die de toon aangaven.
In deze periode scoorde Johan ten Vel
de de gelijkmaker (11).
Ook de gastheren lieten zich echter
niet onbetuigd en bij een van hun goed
opgezette aanvallen was het de Bath-
mense rechtsbuiten, die het winnende
doelpunt maakte (21).
Deze wedstrijd werd onder de meest
vriendschappelijke verhoudingen ge
speeld. Het was jammer, dat de Holte
naren na afloop van de wedstrijd tot
de ontdekking moesten komen, dat een
onverlaat uit de portemonnaies van 9
spelers totaal f 57.50 had gestolen, door
dat deze in de kleedkamer kon door
dringen. Naar verluidt zou de Batji-
mense politie de vermoedelijke dader
echter op het spoor zijn.
In Rijssen speelden R.V. 2 en Holten
2 een vriendschappelijke ontmoeting,
die met een 52 overwinning van de
Rijssenaren eindigde.
Zaterdagmiddag speelden de Holten
se junioren in het Sportdal tegen de
Markelose junioren gelijk (11).
Nieuwe competitie-indeling.
Zondag 19 September a.s. zal de com
petitie van de afd. Twente van de K.N.-
V.B. weer beginnen enzal het bruine
monster de Twentse velden weer be
heersen.
Er valt de laatste tijd een merkbare
opleving te bespeuren in de belangstel
ling van de jonge mensen voor de voet
balsport, en nu er een gewijzigde en uit
gebreide competitie-indeling voor de
afdelingen, waarin onze plaatselijke 3
elftallen uitkomen, is vastgesteld, ver
wachten wij ook van de zijde van het
publiek weer een grote opkomst naar
het Sportdal.
Holten 1 zal haar krachten moeten
meten met GFC 2, RV 2, Goor Vooruit
1, Nijverdal 2, Almelo 3, De Zweef 2,
Wierden 2 en Rietvogels 2.
Een aardige indeling met 16 wed
strijden.
Het 2e en 3e elftal komen in dezelf
de afdeling uit tegen de volgende clubs:
De Zweef 3, SOS 2, Haarlese Boys 2,
SOS 3, Nijverdal 4 en Enter 3.
WIELRENNEN.
Clubkampioenschappen van Nederland.
Onze plaatsgenoot Wim Beijers is aan
gewezen in de vertegenwoordigende
ploeg van 6 man van de R. T. enZ.
„Zwolle", welke Woensdag 15 Septem
ber zal deenemen aan de clubkampioen
schappen van Nederland van de K.N.-
W.U. Zij worden georganiseerd door de
Utrechtse Wielervereniging „De Vol
harding" over een parcours van twee
maal 77 km. in de provincie Utrecht, on
der supervisie van Jhr. Dr. A. Boreel
van Hogelanden. De start heeft 's mor
gens plaats in Wijk bij Duurstede.
Waarschijnlijk zal Willy Lammers als
reserve meegaan.
Aan deze kampioenschappen nemen
43 clubs uit geheel Nederland deel.
Het antwoord geeft een misdadi
ger, slaande op de dremjpel van de
gaskamer.
„Ik zou u om genade willen smeken;
ik geloof, dat ik nu levend meer waard
ben dan dood. De lange jaren in de ge
vangenis hebben in mij de bitterheid, de
haat en het dierlijk geweld met wortel en
al uitgerukt. Ik héb leren inzien, wat het
probleem van de misdaad betekent en ik
ben besloten liet onder woorden te bren
gen als mijn aandeel in zijn oplossing. Dit
boek is er het begin van en misschien is
het ook wel het begin van mijn weg uit
het duister."
Deze schokkende woorden werden on
langs in Amerika neergeschreven dooreen
misdadiger, die sindsdien algemeen be
kend werd als „het genie in de dodencel".-
Zijn naam luidt Caryl Chessman en hij
werd ter dood veroordeeld wegens het
kidnappen van twee vrouwen. Zeven en
twintig jaar oud, bracht hij ongeveer de
helft van zijn leven in verbeteringste-f
huizen en gevangenissen door. Zes jaar
lang wacht hij nu reeds in de „Doden
cel 2455t" op izijn terechtstelling, die,
mede door de ongelooflijk knappe wijze,
waarop hij zichzelf verdedigt, al bij her
haling is uitgesteld. In die tijd schreef
hij een beklemmend boek, dat een le
vensbiecht en een aanklacht tegelijk
uniek is in de geschiedenis van de mis
daad. Dit boek geeft als geen ander ant
woord op de pijnigende vraag: Hoe wordt
een mens een misdadiger?
„Het lot kan een mens breken" dat
is Chessman's eerste these. En het lot
brak hem. Het brak hem zó, dat hij naar
waarheid op dc weg der misdaad werd
geslagen. Dit overkwam Caryl Chessman
en uit zijn kokende woorden haal je deze
ellendige zekerheid, dat een dergelijk
noodlot een ieder van ons even onbarm
hartig kan treffen. En dat ook wij dan
een wrak, een dief en zelfs een moorde
naar zouden kunnen zijn. Ondanks die
slagen leert. Caryl Qhessman het leven en
de mensen haten met verschroeiende haat.
De haat is voortaan zijn enige vriend en
raadgever. „Ai mijn misdaden kwamen
voort uit mijn haat tegen het lot, dat van
mijn vroegste jeugd af tegen mij samen
spande", zo schrijft Chessman en je ge
looft hem, omdat zó alleen een mens kan
schrijven, die van aangezicht tot aange
zicht met de dood staat en nu naakt zijn
eigen ik ziet.
Zijn biecht verwart je, verbijstert je
en vervult je met een grondeloos medelij
den jegens deze en andere Chessmans, die
doodden, omdat het leven, het fatsoen
en de hoop in henzelf éérst werdén ge
dood.
Ook Nederland kent dezulken en mis
schien verkeert hij in onze eigen kring.,
maar weten we het pas als zijn haat je
gens het noodlot met vernietigende kracht
naar buiten breekt
Déze Chessmans zullen echter misschien
niet in zulke grandioze en onverbiddelijke
bewoordingen zich kunnen leegschrijven
om daarmede de aandacht van de wereld
te vestigen op hun lot. Maar wanneer
begint dan voor hén de weg uit het duis
ter?
Wanneer U, die deze regels leest, het
will Want ook tot deze overtuiging kom
je door de lezing van Chessman's ontstel
lende boek. Hoe anders zou het levenj
van deze jongen immers zijn verlopen,
wanneer hij, na zijn eerste diefstal, da
delijk in zijn moeilijkheden was opgevan
gen door milde, begrijpende mensen, die
hem weer een reden van bestaan hadden
gegeven en geloof in zichzelf? Dat was
in elk geval een kans voor hem geweest
op weer een nuttig, constructief en mens
waardig leven. En zou u deze Chessman
die kans hehben willen, hebben kunnen
weigeren, zo u in de gelegenheid was ge
weest het uwe ertoe bij te dragen?
Alleen wie een hart heeft, harder dan
steen, zou hierop onverbiddelijk néé kun
nen zeggen. TJ kunt Chessman helpen! De
Chessmans van Nederland, die niet kun
nen schrijven, maar gevangen in de een
zaamheid van hun cellen en hun bettere
gedachten bidden om een mens, die hen
begrijpen kan en helpen wil. U kunt die
mens zijn. Door een geldelijke gift aan
dat voor alle reclasseringsins tellingen in
het Nationaal Bureau voor Reclassering,
Nederland, zoals ieder jaar, straks weer
een Nationale Reclasseringsdag organi
seert om die gelden in te zamelen. Het
geld, dat nodig is om de Chessmans van
Nederland voor erger te behoeden. Zij
vragen om een kans. Weiger hun die kans
niet, maar stel de mannen en vrouwen
van onze reclassering in staat uit die
geestelijke wrakken weer gezonde, ar-
beidslustige mensen te maken, temidden
van een begripvolle omgeving. Chessman
vraagt het u, als hij aan het einde van
zijn biecht schrijft: „Gauw komt de
nacht. Voor mij zal het misschiejn de
nacht zijn, die nooit eindigt. Maakt het
iets uit? Dóe\t het u wat? Doen des,
Chessmans u wat? Heit antwoord ligt bij
u! LEO UITTENBOOGAARD.
In de oude Hanzestad Lub eek, die nog
net in West-Duitsland, vlak tegen het
ijzeren gordijn ligt, is een monarchisti
sche organisatie opgericht, die de veel
zeggende naam „Volksmund für Krone
und Reich" gekregen heeft. Aanhangers
van de monarchie uit alle delen en uit
hoeken van de West-Duitse Bondsrepu
bliek waren daar bijeengekomen om 'n
gemeenschappelijk programma voor de
toekomst vast te stellen.
De bond moet een overkoepelende
organisatie zijn voor alle monarchisti
sche verenigingen en clubs, die al in dit
land bestaan. In Oostenrijk had men
reeds voor de tweede wereldoorlog een
dergelijke organisatie, die daar „IJzeren
Ring" heette. Wanneer men daar inder
tijd met het oog op het van Duitsland
uit dreigende Nazi-gevaar wat meer
durf had gehad en wat handiger te werk
was gegaan en men Otto van Habsburg
op de troon geroepen had de meeste
leden van de toenmalige Oostenrijkse
regeringen waren in hun hart monar
chisten dan waren de Nazi's er niet
zo machtig geworden en had Hitier ver
moedelijk Oostenrijk nooit kunnen an
nexeren.
„Volksbond voor kroon en rijk".
Het hoofd van de nieuwe West-Duitse
monarchistenbond is de 45-jarige prof.
Joachim Schöps, hoogleeraar in de gods
dienst- en cultuurgeschiedenis aan de
twee eeuwen oude universiteit van Er
langen. Verleden jaar heeft hij een boek
gepubliceerd, dat een vraag tot titel
heeft: „Kommt die Monarchie?". Hij
geldt als een vertrouweling van prins
Louis Ferdinand van Pruisen, die in 1951
door de dood van zijn vader, de gewezen
Duitse kroonprins, pretendent voor de
Duitse keizerskroon geworden is.
Een andere vooraanstaande figuur in
de monarchistische beweging is doctor
Hans Joachim von Merkatz. Deze heeft
al eens in de Bondsdag (Tweede Kamer)
in Bonn, waarin hij als afgevaardigde
van de Duitse Partij zitting heeft, open
lijk en eerlijk van het redenaarsgestoelte
in de grote vergaderzaal verklaard: „Ja
wel, ik ben een aanhanger van de mo
narchie". Dat heeft toen nogal enige
deining teweeg gebracht.
Was afschaffen van de monarchie
een fout?
Niet alleen in Duitse, maar ook in
internationale politieke kringen hoort
men thans veel vaker dan vroeger de
vraag opwerpen of men na het einde van
de eerste wereldoorlog niet een onher
stelbare fout begaan heeft door de mo
narchie in de Duitse landen radicaal af
te schaffen.
Wanneer er nog een keizer aan het
hoofd van het Duitse rijk had gestaan
zo redeneert men thans dan zou in
Duitsland vermoedelijk nooit een sterke
man-beweging het hoofd omhoog heb
ben kunnen steken; dan was er geen
Führer Adolf Hitler het wereldtoneel op
gestapt; dan was geen tweede wereld
oorlog ontbrand en dan zou men zich
thans in heel de wereld heus veel ge
lukkiger gevoelen. Het kan zijn, dat het
waar is
Men beweert, dat zelfs de Russische
communisten, die men toch werkelijk
niet van overdreven sympathieën voor
een monarchitisch regiem zal kunnen
beschuldigen, na het einde der tweede
wereldoorlog toch nog overwogen heb
ben, of het, met het oog op de Duitse
mentaliteit, niet een verstandige politiek
zou zijn de Duitsers weereen gekroonde
heerser te geven, iemand, tegen wie zij
met eerbied en ontzag opzien en die de
teugels van het ontredderde bewind nu
maar weer eens straf in handen moest
nemen.
De Duitsers houden er nu eenmaal
van iemand te vereren en hem, wan
neer hij het maar beveelt vaak zon
der er zelf bij na te denken door dik
en dun te volgen. Wij hebben er, wan
neer we op de jongste geschiedenis, de
jaren vóór 1945, terugblikken, genoeg
voorbeelden van.
Het komt nogal eens voor, dat Duit
sers, wanneer ze 's avonds 'n paar ferme
glazen bier of een paar fikse teugen wijn
gedronken hebben, gezamenlijk op een
ook in Nederland bekende melodie een
lied aanheffen met de woorden: „Wir
wollen unsern Kaiser Willem wieder
haben.Willem is een populaire ver
bastering van het Duitse Wilhelm, en
met die Wilhelm is, zoals u wel begrepen
zult hebben, keizer Wilhelm II bedoeld.
Maar die Wilhelm is al als ex-keizer in
1941 in Doórn overleden, en noch hij,
noch zijn „Wilhelmische" tijd komen
terug.
Dol op kronen en pluimen.
We hebben hier in West-Duitsland
in de laatste jaren kunnen constate
ren, dat de belangstelling van het
grote publiek voor personages van
vorstelijken bloede gestadig aanzien
lijk groter is geworden. Om de haver
klap komt men in de pers en voor
namelijk in de rijk geïllustreerde
weekbladen (die hier oplagen van et
telijke honderdduizenden exemplaren
bereiken) lange artikelen over derge
lijke personen met een overvloed van
uitstekende afbeeldingen tegen. Foto's
in groot formaat nemen bijna de hele
omslagpagina in beslag. Ze trekken,
wanneer ze in kiosken en aan kran
tenstalletjes te koop hangen, ten zeer
ste de. aandacht.
Vooral wanneer er nog schitterende
kronen en diademen, prachtige unifor
men en statige orde-gewaden, hermelij
nen mantels, kostbare parelcolliers, ster-
Offidele publicaties
KOSTELOZE INENTING EN
HERINENTING.
Burgemeester en Wethouders van Hol
ten brengen ter openbare kennis, dat
op Zaterdag, 11 September 1954, des
voormiddags van 11 tot 12 uur in een
lokaal van de oJ. dorpsschool en des na
middags precies 3 uur in de o.l. school
te Dijkerhoek gelegenheid bestaat tot
kosteloze inenting en herinenting tegen
pokken.
Belanghebbenden wordt er op gewe
zen, dat ingevolge artikel 1 der inen-
tingswet 1939, een kind vóór het'berei
ken van de leeftijd van een jaar tegen
pokken moet worden ingeënt. Indien
inenting niet heeft plaats gehad moet
een ondertekende verklaring worden
overgelegd, waaruit blijkt, waarom deze
inenting achterwege is gebleven.
Voorts wordt belanghebbenden ver
zocht het trouwboekje of het geboorte
bewijs mede te brengen, alsmede de in-
entingskaart, welke bij de geboorte
aangifte werd uitgereikt.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat uitsluitend kinderen beneden de leef
tijd van 2 jaar zulen worden ingeënt.
Holten, 2 September 1954.
Burgemeester en Wethouders
van Holten,
W. H. ENKLAAR, burgemeester.
G. J. LANGENBARG, secretaris.
ren en kruisen, degens en steken met
pluimen bij de opnamen te pas gekomen
zijn. Juist zulke bladen, zo vertellen de
krantenverkopers, vliegen weg als koek.
De al sedert 1918 vacant staande Duit
se keizerskroon heeft, zoals we al verteld
hebben, in 1951 een nieuwe pretendent
gekregen, de Hohenzollern-prins Louis
Ferdinan. Er waren verscheidene West-
Duitse bladen, die het toen'heel gemoe
delijk over „de nieuwe kroonprins" en
over „onze keizerlijke familie" hadden
met tal van foto's er bij alsof hier
helemaal geen republiek bestond. Het
„keizerlijk gezin" van de nieuwe preten
dent telt zeven kinderen van tussen de
vijf en vijftien jaar.
Louis Ferdinand werd nog in de glans-
tijd van het Duitse keizerrijk in 1907 in
het Marmeren Paleis te Potsdam gebo
ren. Thans is het paleis tempora mu-
tantur een eetgelegenheid voor offi
cieren van het Russische Rode Leger ge
worden.
Prinselijke monteur.
Tussen de twee wereldoorlogen in
heeft deze prins een tijdlang als eenvou
dig monteur in de automobielfabrieken
van Henry Ford in Detroit en in Bue
nos Aires gewerkt. Zijn arbeidskamera-
den in de Verenigde Staten zeiden soms
„mister Prussia" tegen hem, sedert ze
ontdekt hadden, dat zijn officiële titel
„prins van Pruissen" luidde.
Ongeyeer twee jaar geleden heeft hij
een autobiografie gepubliceerd. „Als
Kaiserenkel durch die Welt", waarvan
ook een Engelse uitgave bestaat. In dat
boek vertelt hij o.a. „hoe hij als dertien
jarige jongen bij zijn vader, de ex-
kroonprins, op het eiland Wieringen op
bezoek was geweest, toen die daar in
ballingschap in de pastorie van Ooster-
land huisde. Zijn vader, zo schrijft hij,
stond op voet van vriendschap met bur
gemeester Peereboom en diens gezin".
De Peerebooms „deden alles om mijn
vader het leven in deze eenzaamheid zo
draaglijk mogelijk te maken".
Louis Ferdinand is in 1938 met de
Russische grootvorstin Kira getrouwd.
Een merkwaardige toevalligheid wil, dat
haar broer, groothertog Wladimir, de
pretendent voor de Russische tsaren-
troon is.
Het huwelijk tussen Louis Ferdinand
en Kira werd zowel in Potsdam als in
Doorn, bij de grootvader van de bruide
gom, ex-keizer Wilhelm, voltrokken.
Koningin Juliana, toen nog prinses, en
prins Bernhard hebben aan die feeste
lijkheden te Doom deelgenomen.
Van de onmetelijke rijkdommen, die
Louis Ferdinands vader en zijn groot
vader nog bezeten hadden ex-keizer
Wilhelm was, ook nog toen hij al lang
als vluchteling in ons land woonde, nog
altijd de allergrootste grootgrondbezit
ter van héél Duitsland is niet veel
meër overgebleven. Want de meeste der
kastelen en landgoederen met hun be
drijven lagen in de tegenwoordige oost
zone, aan de andere kant van het IJze
ren Gordijn, en zelfs in streken, die na
de laatste oorlog tot Polen en tot Rus
land zijn komen te behoren.
Louis Ferdinand woont met zijn gezin
in een villa in Birgfeld, een van de
buitenwijken van Bremen.
Eén werd er Nazi.
Van de zes zoons van keizer Wilhelm,
met wie hij zich graag in schitterende
uniformen en met waaiende vederbos
sen op het hoofd op grote parades in
Berlijn vertoonde, is er nog maar één
in leven, de thans 66-jarige prins Oskar
(die een paar jaar geleden in een niet
al te groot huis in Bonn getrokken is,
dat speciaal voor hem achter het zieken
huis van de Johanniter Ridderorde was
gebouwd). Prins Oskar staat als „Herre-
meister" aan het hoofd van deze orde.
Slechts één Hohenzollern-prins, keizer
Wilhelms vierde zoon, August Wilhelm,
door de Berlijners indertijd bij wijze van
afkorting „prins Auwi" genoemd, is in
de Hitler-tijd lid van de Nazi-partij ge
weest. Na de verpletterende nederlaag
van Duitsland en het nazisme heeft hij
geruime tijd in een kamp gevangen moe
ten zitten. In 1949 is hij te Stuttgart
overleden.
VEILIG VERKEER.
Wilt U de rijweg oversteken?
Dan eerst naar links en rechts gekeken!
