leeitoi m hooibraml
111
Plaatselijk Nieuws
lliiïU I
AGENDA
No. 25. Jaargang 5.
ZATERDAG 27 JUNI 1953.
Verschijnt elke Zaterdag.
N «LA
De abonnementsprijs van du blad bedraagt 1.15 p. kwartaal
Uitgave van de Stichting „Holtens Nieuwsblad"
te Holten. Telef. E 51,83 - 231,
Adv.-prijs115 m.m. a contant1.50. Iedere m.m. meer 0.06
Als commandant van de brandweer
breng ik gaarne het volgende onder
de aandacht van de landbouwers in
onze gemeente:
Hoioibrand door hooibroei komt in
deze omgeving gelukkig maar hoogst
zelden voor. In de eerste plaats wordt
het hooi hier meestal mei zeer veel
zorg gewonnen, maar ook in de voe
dingswaarde ligt de oorzaak, dat men
in deze streken niet zoveel kans pp
schadelijke hooibroei heeft dan op cle
kleigronden of in de speciale weidege
bieden.
Hooibroei is een onmisbaar pro
ces voor verkrijging van goed hooi,
(maar een te ver gaande broei kan
zeer ernstige gevolgen hebben.
De steeds meer veldwinnende me
thode om het gras reeds in jonge
staat te hooien en de huidige ongun
stige weersomstandigheden voor een
goede hooiwinning maken het noodza
kelijk extra waakzaam te zijn ten aan
zien van het optreden van hooibroei.
Door een langdurige ondervinding
en met medewerking van landbouw
deskundigen heeft men kunnen vast
stellen, hoe zich na de hooioogst het
ontwikkelingsproces afspeelt van de
hooibroei met het gevolg van hooi-
brand en als resultaat van de laatste
onderzoekingen neemt men het vol
gende overzicht der waarschijnlijke
oorzaken van hooibrand aan en on
derscheidt daarbij vier perioden:
In de eerste periode:
het hooi broeit, de temperatuur stijgt
tot 50 gr. Celsius, meestal binnen 2
dagen.
In de tweede periode:
neemt het broeien toe, bij ontwikkeling
van waterdamp, wat een aangename,
aromatische geur verspreidt en waar
door het hooi een lichtbruine kleur
aanneemt.
Gewoonlijk wordt binnen een week
een temperatuur van 60 gr. Celsius
bereikt. Deze toestand wordt be
schouwd als gewenst voor het ver
krijgen van goed hooi. De verwarming
in de eerste periode is een gevolg van
de ademhalingswerkzaamheden van de
plantencellende verwarming daarna,
wordt verschillend toegeschreven aan
bacteriën. De juiste oorzaak dezer ver
warming is niet duidelijk en verdere
onderzoekingen schijnen noodzakelijk
vooral met het oog op het grote be
lang van controle, teneinde de over
gang naar de derde periode te voorko
men.
In de derde periode:
wordt de temperatuur verhoogd tot
70 a 75 gr. Celsius; het hooi wordt
donkerbruin, bij afgifte van veel wa
terdamp en onder verspreiding van
een doordringende geur. De oorzaken
der temperatuur-verhoging zijn, even
als in het volgend tijdperk, uitslui
tend van scheikundige oorsprong, 14
dagen tot drie weken verlopen meest
al van het begin tot het einde der 3e
periode.
De vierde periode:
culmineert in verbranding en is zeer
gevaarlijk. De temperatuur van 90 gr.
Celsius tot het ontvlampunt kan in
2 uren worden bereikt. Deze periode
kenmerkt zich door een damp, gevolgd
door een droge distillatie. Gassen ont
snappen, 'n doordringende brandlucht
wordt waargenomen en het hooi ver
koolt snel, en zo het niet verbrandt,
heeft het een donkere tot zwarte kleur
en is voor voeding waardeloos ge
worden.
Het is gebleken, dat jong gras, dat
veel in water oplosbare stoffen bevat,
zeer onderhevig is aan broeien. Daar
om vereisen de voedzame grassoorten
de meeste zorg bij hooiwinning. De in
water oplosbare stoffen lijden door het
broeien zeer. De landbouwer kan hier
uit de volgende lering trekken:
le. Hoe beter de kwaliteit en de
voedingswaarde van de groene
massa, des te meer zorg vereist
de hooiwinnning en de berging,
om 't schadelijke te hoge broei
en te voorkomen.
2e. De verhitting van hooibergen
is niet uitsluitend toe te schrij
ven aan de aanwezigheid van
water, doch de voornaamste rol
in dit proces speelt de hoeveel
heid in water oplosbare stof.
Van twee hooibergen, onder ge
lijke omstandigheden gezet, de
een van arm-, de andere van
voedzaam gras, zal de laatste
gemakkelijk broeien en de eerste
niet, ofschoon in beide evenveel
water voorkomt. Het zal daar
om zelden voorkomen, dat door
regen uitgeloogd gras, zelfs al
is het onder ongunstige om
standigheden geborgen, te veel
zal gaan broeien.
3e. Het voornaamste doel van de
landbouwer is het hooi te ber
gen bij de laagst mogelijke tem
peratuur. Een te hoge tempe
ratuur in dehooiberg, zal groot
verlies aan beste voedingsstof
fen veroorzaken.
4e. De temperatuur in de hooiberg
kan als maatstaf aangenomen
worden bij de beoordeling van
eventueel gevaar voor overver
hitting en kan dus dienen als
wegwijzer voor het nemen van
voorzorgsmaatregelen. Een tem
peratuur van 65-70 gr. kan be
schouwd worden als een waar-
schuwingssein, 85-90 gr. wijst
al op een kritieke toestand en
vereist onmiddellijk ingrijpen,
daar spitten of losmaken op
hoger hitte tot uitslaande brand
voert binnen 2 uren.
Te nemen maatregelen.
Het is duidelijk, dat men bij het
constateren van bovenstaande ver
schijnselen niet moet wachten om
maatregelen* te treffen en dat het wen
selijk is, wanneer men hooibrand
vreest, onmiddellijk de brandweer te
waarschuwen. Men treffe in een dier
gelijk stadium vooral geen maatrege
len, voordat door de brandweer de no
dige voorzorgen zijn getroffen, want
huis en haard kunnen er bij op het
spel staan.
De algemene politieverordening in
onze gemeente legt in art. 72 trouwens
bepaalde plichten op, welke als volgt
luiden:
„Wanneer hooi, stro of andere
stoffen door broeiing gevaar
voor brannd opleveren, is de
eigenaar of rechthebbende ver
plicht de bergen, mijten enz.
uit te halen of daaromtrent de
door de burgemeester ter voor
koming van brandgevaar nodig
geachte voorzieningen te tref
fen."
Niet alleen de gemeenschap, maar
ook de brandwaarborgmaatschappijen
hebben belang bij het tijdig treffen
van maatregelen.
In onze gemeente zijn bij de heren
F. L. Tromop en G. J. Boks z.g. hooi-
peil-instrumenten met maximaal-ther-
miometer aanwezig, waarmede men op
eenvoudige wijze de temperatuur in
een hooiberg kan opnemen.
Zij zullen de landbouwers zeker
van dienst willen zijn, indien deze hun
hooi-oogst niet vertrouwen en deze
willen onderzoeken.
Van dreigend gevaar wordt ik gaar
ne in kennis gesteld. v
De Commandant van de Brand
weer,
W. BEIJERS.
ZWEMMEN IN DE SCHIPBEEK.
In zijn jongste vergadering heeft het
bestuur van de Bad- en Zwemvereni
ging „Neptunus" zich beraden over de
openstelling van het bad in de Schip
beek. Door vernielingen aan de kade,
welke vanwege het Waterschap zouden
worden hersteld, kon het bad aanvan
kelijk niet worden geopend. Thans is de
zaak in zoverre hersteld, dat weer van
de badhokjes gebruik kan worden ge
maakt. Ook aan de badhokjes zelf zijn
vernielingen aangebracht.
Het bestuur besloot dan ook hen die
op baldadigheden worden betrapt, on
middellijk en voorgoed als lid der ver
eniging te royeren en hun namen aan
het bestuur van het Waterschap door te
geven, opdat hen ook van die zijde geen
kadevergunning zal worden uitgereikt.
Vanaf heden kunnen lidmaatschaps
kaarten en bewijzen voor losse baden
bij de penningmeester, de heer E. Dik
kers Wzn., worden afgehaald, alsmede
voor de Larense leden bij de heer A.
Kettelarij, café „De Wippert".
De contributie bedraagt voor adspi-
rant-leden beneden 16 jaar f 1.voor
leden van 17 jaar en ouder f 2.Losse
baden f 0.20 en toegangsbewijzen om te
kijken, zonder gebruik te maken van 't
bad, f 0.15.
Maandag 29 Juni a.s. zal een leden
vergadering worden gehouden in café
Maats, waarvoor het bestuur vooral de
jongere leden oproept om zijn taak over
te nemen en als commissaris van orde
op te treden. De dames W. E. Wolters
en J. D. Cats hebben hun functie ter
beschikking gesteld. Hiertoe zal men
gaarne twee andere dames in het be
stuur kiezen. Verwezen wordt naar de
annonce in dit nummer.
Er rust nog 'n schuld van pl.m. f 1000
op de vereniging, welke zal moeten zijn
afgelost, als in onze plaats een natuur
bad, dichter bij het dorp, zal worden
geopend. De medewerking van alle le
den is in dit verband dringend gewenst,
opdat alle contributies binnen komen
en niet kosteloos van het bad wordt ge
bruik gemaakt.
Het bestuur hoopt op een goede op
komst op de a.s. ledenvergadering.
SCHOOL- EN VOLKSFEEST.
De Chr. Oranjevereniging organiseert
Maandag 29 Juni ter gelegenheid van
de verjaardag van Z.K.H. Prins Bern-
hard op Voorsweide haar jaarlijks
school- en volksfeest. Verwezen wordt
naar de annonce in dit nummer.
Er staan weer tal van spelen op het
programma, terwijl het inleggeld heel
laag gehouden is, zodat iedereen aan de
diverse spelen kan deelnemen.
De Oranjevereniging rekent dan ook
gaarne op een grote opkomst en grote
deelname.
DE KAAS IS WEER BEST.
Ter gelegenheid van het Internatio
naal Zuivelcongres te Den Haag wordt
een Nationale Zuiveltentoonstelling ge
houden.
Op de kaaskeuring van deze tentoon
stelling werd de ingezonden kaas van de,
Coöp. Fabriek van Melkproducten „De
Vrijheid" als volgt gekeurd: 1 Gouda
kruidkaas in de hoogste klas met „uit
muntend", 1 Gouda kaas in de klasse
„zeer goed" en 1 Edammer kaas in de
klasse „goed".
UITSTAPJE HERV. MEISJESCLUBS
„MARTHA" EN „JONG LEVEN".
Op Woensdag 1 Juli zullen de meisjes
clubs „Martha" en „Jong Leven" hun
jaarlijks uitstapje maken. Deze keer gaat
de reis via Elten naar de Heilige Land
stichting in Nijmegen. Voorts staat op
het programma: kersen eten in de Be
tuwe, winkelen in Arnhem en eén boot
tochtje op de Rijn naar de Westerbou-
wing. De buskosten bedragen f 4.per
persoon. Vertrek 's morgens 7 uur vanaf
de O.A.D. De bus rijdt via Dijkerhoek,
waar ook kan worden ingestapt. Opgave
bij Mevrouw Knipscheer. Ook niet-leden
zijn hartelijk welkom.
GEEN COLLECTE MAAR EEN
VERKOOPDAG.
Op 8 Juli a.s. zal er in onze gemeente
een verkoopdag van stroopwafels wor
den gehouden. Deze actie is georgani
seerd door de Chr. Jonge Vrouwen Fe
deratie en heeft tot. doel de stichting van
een tehuis voor meisjes in Utrecht. Meis
jes van buiten de stad, die bijv. één of
meer nachten moeten overblijven, zullen
hier een veilig en gezellig thuis vinden,
waar ze bovendien voor weinig geld hun
maaltijden kunnen gebruiken.
Voor dit te stichten tehuis is natuur
lijk veel geld nodig. Om dit bij elkaar te
krijgen wordt o.a. een stro op waf el ver
koopdag gehouden. Voor f 0.50 krijgt U
een heerlijk pakje stroopwafels en U
draagt tevens een steentje bij voor de
bouw van dit tehuis.
Het werkcomité,
Mevr. Knipscheer.
Mevr. Maats-Kevelam.
Mevr. Reilink-Kers.
Mej. Wolters.
Mevr. Hiddink.
HET FESTIVAL VAN „H,M,V,'\
Zeven muziekcorpsen en drie zang
verenigingen werken mee.
Voor het Zomeravondfestival, dat op
Vrijdagavond 10 en Zaterdagavond 11
Juli a.s. wordt georganiseerd, bestaat
bij de muziekverenigingen in de omtrek
en de plaatselijke zangverenigingen veel
belangstelling en niet minder dan 9 ver
enigingen hebben aan de uitnodiging van
het bestuur van „H.M.V." gevolg gegeven
om aan dit festival mede te werken.
Vrijdagsavonds zullen „Wilhelmina"
uit Rijssen, „Markelo's Fanfare" (of
„H.M.V."en „Holtens Gemengd Koor"
(H.G.K.) het programma verzorgen.
Nadat he muzikale en vocale gedeelte
zijn afgewerkt zal de film „Holten, hoe
het reilt en zeilt" worden vertoond. Deze
film. werd enkele jaren geleden gemaakt,
doch tal van ingezetenen zijn toen niet
in de gelegenheid geweest om deze film
te gaan zien.
Zij die toen om de één of andere reden
deze aardige film niet hebben gezien krij
gen nu de gelegenheid en tevens" wordt
voldaan aan het reeds vele malen ge
dane verzoek om deze film nog eens te
vertonen.
Zaterdagavond 11 Juli zullen optre
den de muziekverenigingen uit Wierden,
Enter, Laren, Colmschate en Bathmen,
en het Ned. Herv. Kerkkoor.
Ook Zaterdagavond zal het vocale en
muzikale programma nog worden aan
gevuld, doch het is nog niet bekend op
welke wijze. We hopen hierover in ons
volgend nummer nadere mededelingen
te kunnen doen.
Het festival zal worden gehouden in
het Sportdal, waar de muziektent van
de heer K. ter Horst zal worden ge-
I plaatst.
Z.K.H. DE PRINS DER NEDERLANDEN
die Maandag zijn 42ste verjaardag hoopt te vieren.
(Foto Paul Huf Jr.)
DIJKERHOEKSE PLATTELANDS
VROUWEN VERGADERDEN.
De afdeling Dijkerhoek van de Ned.
Bond van Plattelandsvrouwen heeft in
haar Maandag, onder voorzitterschap
van haar presidente Mevr. M. Reilink-
Kers in café „Het Bonte Paard" gehou
den ledenvergadering gesproken over
vacantie-plannen voor leden van de bond
uit het noodgebied met hun kinderen.
Verder besloot men een steentje bij te
dragen in de aanbieding van koffie met
koek aan de ouden van dagen als deze
op 6 Juli a.s. des avonds van hun tocht
in Amicitia, zoals gebruikelijk, terugke
ren. Mevr. Hartenberg zal met een paar
dames van de afdeling Holten de oudjes
vergezellen.
Na de koffie werd gesproken over het
jaarlijks uitstapje, dat per fiets ge
schiedt. Deze keer heeft men Delden met
de Twickelerbossen als doel van de tocht
gekozen.
De presidente sloot daarna deze goed
bezochte en gezellige vergadering met
een: wel thuis.
HERSTEL OORLOGSSCHADE WEGEN
Het herstel van de door de oorlogs
omstandigheden beschadigde straatwegen
in onze gemeente, t.w. de Oude Diepen-
veenseweg, de Beusebergerweg, de Broék-
dijk en de Manenschijnsweg, is reeds
enige tijd aangevangen en vordert goed.
Daarbij trekt vooral het herstel van de
Manenschij nsweg momenteel de aandacht.
Hier is men met behoud van de klin
kerbestrating, bezig geweest met het aan
brengen van een onderlaag van teersteen-
slag, het z.g. porphyrbristar, waardoor
een glad onderdek wordt verkre
gen en welk materiaal door de auto's
van de Fa. J. Krekel en zoon, aan wie
het herstel na inschrijving is opgedragen,
uit een boot wordt aangevoerd.
Over deze onderlaag wordt een deklaag
van 4 c.m. aangebracht, welke afge
walst wordt en daarop komt nog een
slijtlaag van teer met grint.
Reeds is 500 ton aangevoerd en de res
terende 1000 ton hoopt men spoedig aan
gevoerd te krijgen en te kunnen verwer
ken. De Manenschijnsweg belooft hier
mede een prachtige weg te worden.
Zodra deze wegen gereed zijn, hoopt
men met de verharding van de Jeur-
linksweg en de Aal linkss teeg te beginnen.
„TREKVOGELS" OP REIS.
In de ledenvergadering van de Reis-
vereniging „De Trekvogels" (Larense-
weg) werd besloten om op Donderdag
2 Juli a.s. een uitstapje te maken naar
Amsterdam, Volendam en Monnikendam.
WAARDEBONNEN ESPELO.
In afwijking van hetgeen wij om
trent de inlevering van de waardebon
nen van het Espelose feest ineen vorig
nummer publiceerden, kan worden me
degedeeld, dat de penningmeester der
feestcommissie, de heer G. J. Boode, de
zakenmensen, die bonnen in hun be
zit hebben en wier namen alle be
kend zijn. zo spoedig mogelijk per
soonlijk hoopt te bezoeken voor de
afrekening.
Zaterdag 27 Juni a.s.: Kroningsfilm Ko-
1 ningin Elisabeth van Engeland, 7, 8
i en 9 uur, in Amicitia.
j Maandag 29 Juni t.m. Zaterdag 4 Juli:
Levensmiddelenbedrijf J. G. P. Muller
i wegens vacantie gesloten,
j Maandag 29 Juni: Ledenvergadering
bad- en zwemvereniging „Neptunus",
's avonds 8 uur in café Maats (zie
J annonce).
j Maandag 29 Juni: School- en Volksfeest
van de Chr. Oranjever. op Voorsweide,
aanvang 1.30 ur nam.
Woensdag 1 Juli: Uitstapje Herv. Meis
jesclubs „Martha" en „Jong Leven".
Donderdag 2 Juli (als het regent Vrijdag
3 Juli)Schoolsportdag in het Sport
dal 8.30—17 uur.
Zaterdag 4 Juli: Inlevering vacantiebon-
nen en afrekeningsstaat vacantiegeid
leden Alg. Ned. Bouwbedrijfsbond afd.
Holten van 35 uur bij G. H. Oplaat,
H. J. Wansinkstraat 37, alhier.
5 Juli t.m. 11 Juli: Vacantie Gebr.' Dik
kers.
Maandag 6 Juli: Autotocht Ouden van
Dagen, verzamelen 12.30 uur, vertrek
13 uur.
Maandag 6 Juli t.m. Vrijdag 10 Juli:
Gebr. Veldhuis wegens vacantie ge
sloten (zie annonce).
Woensdag 8 Juli: Excursie afd. Holten
O.L.M.
V/oensdag 8 Juli: Stroopwafelactie voor
het Federatiehuis der C.J.V.F.
Donderdag 9 Juli: Excursie Jong Holten
en B.D.V.
Vrijdag 10 en Zaterdag 11 Juli: Avond
festival van de muziekvereniging
„H.M.V." in het Sportdal.
Woensdag 15 Juli: Laatste dag voor aan
melding van leerlingen voor de lagere
landbouwschool.
Woensdag 15 Juli: Uitstapje van de ver
eniging „Schoolkring Dijkerhóek".
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Hermannus, zv Joh, Klein
Teeselink en G. J. Blankena, Dijkerhoek
91. Doe, zv D. Huis en A. K. Bee
kenkamp, Neerdorp 83.
Overleden te Deventer: A. Beldman,
34 jaar, echtg. van E. D. Stam.
BEVOLKING.
Ingekomen: Th. Frederiksz en gezin
van Semarang naar Holterberg 26.
J. Nijhuis geb. Paalman van Rijssen naar
Look 94.
STOERE RIJDERS.
De Motor- en Automobielclub „De Hol
terberg" organiseerde Dinsdagavond
haar 2e oriënteringsrit in dit seizoen.
Ondanks de slechte weersomstandighe
den verschenen er nog 17 deelnemers
aan de start bij café Vruggink.
De uitslag luidt:
Motoren: le prijs J. Arfman, Holten,
22 str.pt.; 2e pr. E. Lodeweges, Wierden,
24 str.pt.; 3e pr. A. Bouwhuis, Holten,
65 str.pt.
Auto's: le prijs Mensink, Rijssen, 123
str.pt.
