Fantasie die werkelijkheid werd Venezuela drijft op olie xr KIJK EENS VACANTIE van de BAKKERS! P. A. BOS Raketjes IIIIIIIWIIIIIIHIIIII! wat een goede aanbiedingen in de advertenties staan! geen brood gebakken wordt iaarnofas te willen voldoen Pracht Damesjaponnen Bedrijfskleding ROELOFS GEHELE INBOEDEL MENSINK JULES VERNE, een tovenaar voor jong en oud. Wordt de rest van zijn voorspel lingen verwezenlijkt? „Een tovenaar voor de oudere jeugd" is Jules Verne genoemd, maar ten on rechte, want hij is een tovenaar voor iedereen tussen acht en tachtig jaren en nog daarboven. Ook een wegwijzer en een profeet. Wat hij hoopte en verwacht te, was de verbetering en de vooruitgang van een wereld door de ontwikkeling van wetenschap en techniek, om haar zo te maken tot een welvarend geheel. Aan deze wensen en verlangens gaf hij vorm in zijn meer dan honderd geschriften, die in zijn tijd als fantasterij, maar in la ter jaren als min of meer profetisch wer den beschouwd. Een groot deel van wat Verne in zijn boeken beschreef, is wer kelijkheid geworden „en het ware te wensen" heeft maarschalk Lyautey, de schepper van het Franse imperium, eens gezegd, „dat ook de rest van zijn voor spellingen in deze eeuw verwezenlijkt werd. De wereldvrede lag hem na aan het hart en zijn pleidooi tot betere ver standhouding tussen de volkeren onder ling is helaas nog zonder weerklank ge bleven. Dat is niet op de eerste plaats een opgave voor wetenschap en techniek, maar een opdracht voor het hart". Waar Verne echter techniek %n weten schap der toekomst uitbeeldt, is hij een profeet. Hij leefde in een eeuw, die geen film, radio, televisie, vliegtuigen of auto's kende. Toch voorspelde hij de atoom energie, lang vóór Marie Curie haar ra- diumonderzoek begon, sprak over draad loze telefonie jaren vóór Marconi zijn eerste boodschap de aether inzond, be schreef een reuzenschroefvliegtuig Alba tros, toebehorend aan Robur de Ver overaar, liet kapitein Hatteras de Noord pool ontdekken, een halve eeuw vóór dit werkelijk gebeurde, schiep de Nautilus - de reuzenduikboot van kapitein Nemo - thans hebben de Amerikanen de eerste atoom-onderzeeboot „Nautilus" genoemd, Jules Verne ter ere. Jules Verne, die op 8 Febr. 1828 te Nantes als advocatenzoon het le venslicht aanschouwde, is op bevel van zijn vader ook advocaat gewor den, maar hij liet de wetboeken spoedig voor wat ze waren en toog naar de beurs om makelaar te spelen. In zijn vrije tijd probeerde hij enkele toneelstukken in elkaar te zetten, want de lust tot schrijven was hem aangeboren. In dit laatste al even zeer als in de makelarij en rond 1855 leek Jules Verne een mislukkeling en een zorgenkind voor de familie. Toen deed de Franse ballonvaarder Nadar zijn eerste tochten met een be stuurbare ballon en Jules Verne werd er door gefascineerd. Hij schreef een boek over een ballontocht naar Afrika, waar ieder toen wel iets meer over wilde weten. In enkele maanden tijd was het klaar en hij trok met het manuscript naar de uitgever Hetze!, die juist met een „Magasin d'Education" was gestart, waarin hij boeken voor de rijpere jeugd wilde opnemen. Hetzel wist niets van ballons, een klein beetje over Afrika, maar een heleboel over boeken. Hij las het manuscript - „het idee is rgoed, maar maak er een avonturenroman van". Wat teleurgesteld ging Verne weg, smeet het geschrift, waaraan hij zoveel zorg had besteed, in de kachel. Na en kele dagen mistroostigheid werd hij toch door „Hetzei's idee gegrepen en hij schreef het zo beroemd geworden: „Vijf weken in de luchtballon". Hetzel was enthousiast en het publiek niet minder. Vier, vijf uitgaven van Verne's eerste ling kwamen binnen enkele maanden van de pers. Nauwelijks was men be komen van de sensatie of Hetzel legde het publiek Verne's tweede boek voor: „Avonturen van Kapitein Hatteras", weldra gevolgd door de „Reis naar het Middelpunt der Aarde". Na het vierde boek „De reis naar de maan in 28 dagen en 12 uur" was Verne de meest gelezen schrijver en hij is dat vele jaren geble ven. Niet alleen de fantastisch lijkende gedachten en toekomstbeelden heb ben dit veroorzaakt, méér nog de spanning, welke hij in zijn verhalen wist te leggen. Een markant voor beeld daarvan vormt de „Reis om de wereld in tach tig dagen" dat eerst als feuilleton verscheen. Naarmete de reis vorderde, steeg de spanning of Phileas Fogg het zou halen of niet. Talloze weddenschappen werden daarover afgesloten. Toen Fogg aan Amerika's Oostkust stond, gereed voor zijn laatste étappe, werd Verne belegerd door agenten van Engelse en Franse scheepvaartmaatschappij en, die hem smeekten Fogg zee te laten kiezen in een schip van hun re derij. Verne liet ze allen in de kou staan, Fogg charterde een sleep boot en kwam zo in Engeland. Toen de laatste aflevering voltooid was en de postboot die duizenden exem plaren naar Amerika bracht, de haven van New York naderde, stonden honder den aan de kade te wachten. „Heeft gewonnen?" - en die avond brachten de kranten met grote letters over de gehele pagina heen liet bericht: „Phileas Fogg wint weddenschap". - Net of het een werkelijke gebeurtenis gold. Herstelde eer. Tot op hoge leeftijd - hij stierf te Amiëns op 24 Maart 1905 - is Jules Verne aan het schrijven gebleven. Jam mer genoeg zagen velen hem alleen als schrijver voor de opgroeiende jeugd, een lot, dat vóór hem Defoe, Swift en Coo per hebben ondergaan. Volwassenen durf den hun bewondering niet te laten blij ken uit vree» voor „kinderachtig" te worden aangezien. Zijn rehabilitatie is mede gekomen doordat grootheden op elk gebied dank baar erkenden leerlingen van Verne te zijn. Toen admiraal Byrd zijn eerste Zuidpoolvlucht had volbracht, wees hij alle lof van de hand en zei, dat Verne zijn gids was geweest. Charcot, de Pool reiziger sprak niet anders en de vlieg tuigbouwer Briguet dankte zijn liefde voor de luchtvaart aan „Vijf weken in een luchtballon" en aan „Robur de Ver overaar". „Lees Verne!" commandeerde Lyautey zijn officieren, „alle volkeren, die de laatste jaren zijn vooruit gegaan, hebben weinig anders gedaan, dan Jules Verne navolgen". Een taaie legende. Een kwart eeuw geleden geloofde men vrij algemeen, dat Jules Verne een scri bent was geweest, aan zijn schrijftafel gebonden, die nimmer reisde en al zijn wijsheid putte uit de stadsbibliotheek van Amiëns. Bij ons heeft Jan Feith daar dapper aan meegewerkt door in zijn boek „Voorbijgangers" een verhaal over Verne op te hangen onder de titel „De wereld reiziger thuis". Dit schreef hij na een bezoek aan de meer dan 70-jarige Verne, in 1900. - „Een vriendelijk oud heertje, een beetje trekkebenend als gevolg van een jeugd-ongelukje; zacht sprekend, lur kend aan z'n pijpje, een glaasje melk op zijn schrijftafel. In zijn werkkamer heeft hij zo ongeveer zijn gehele leven doorgebracht. Geen sport, geen jacht, geen visvangstgeen reizen. Ai zijn wetenschap heeft hij gehaald uit de stadsbiliotheek van Amiëns; een simpel krantenberichtje was hem voldoende aan leiding tot een boek". Jan Feith is er wel eens meer naast geweest en zeker in dit geval. Wat hij over de 72-jarige Verne schreef, dient met een korreltje zoüt genomen. Verne. reisde weliswaar nooit ver, kwam in feite nooit bui ten Europa, maar zijn aardrijkskun dige kennis was tot op de laatste dag bijgewerkt, of het nu over toch ten naar de Noordpool of naar de tropen ging. Hij verzamelde al de gegevens, las, ondervroeg en haal de het nieuws uit de mond der ont dekkingsreizigers. Voor het boek „De reis naar de maan" las hij onge veer 500 boeken en wetenschappe lijke artikelen. Na zijn dood liet hij 25.000 systeemkaar ten na, alle eigen handig beschreven met aantekenin gen van alle mogelijke wetenswaar digheden. In het bezit van een zeil jacht maakte hij grote reizen naar het Middellandse Zeegebied, naar Engeland, Schotland en Scandinavië. Deze reizen vormden de achtergrond voor vele van zijn boeken. Zijn jacht, de „Saint Michel" was zijn trots; tot in 1885 heeft Verne daar vele tochten mee ondernomen. In dat jaar be gon hij last te krijgen van suikerziekte, enige maanden moest hij in zijn bed doorbrengen en de dokter verbood alle extra inspanning. Toen is het jacht ver kocht en de „Saint Michel" werd eigen dom van de vorst van Montenegro. Die verkoop is Verne aan het hart ge gaan; tot liuiszitten veroordeeld moest hij zijn nautische genoegens voortaan mis sen. Zo heeft Jan Feith hem in 1900 ge zien; niet echter de Jules Verne in de volle kracht van zijn leven en werken. Een van zijn reizen is uitvoerig door zijn broer Paul Verne beschreven in diens boek: „Van Rotterdam naar Ko penhagen". Het was in de zomer van 1881, dat de „Saint Michel" in Rotterdam arri veerde en Jules wilde een flink stuk van Nederland zien. De broers bezoch ten de musea van Amsterdam en Den Haag en waren „verblind door al het moois wat ze daar zagen". Vooral „De Nachtwacht" en „De Stier" van Potter vond Jules „weergaloos". In Rotterdam boeide hem de Nieuwe Maas met het drukke havenbedrijf, de Sint Laurensto- ren, die hij beklommen heeften het park. Hoog gaf hij op van de Hollandse zin delijkheid. Minder geestdriftig was hij over Vlis- singen. „Vlissingen is een gat", schreef Paul. Ze moesten daar een te hoge prijs betalen voor de bunkerkolen en dat zat de heren lelijk dwars. LAND ZONDER WONINGNOOD. Gratis onderwijs en uitgebreide gezondheidszorg. Door de welvaart, die de olie-indu strie meebracht, gedeeltelijk in de grond terug te ploegen, heeft Venezuela in Zuid-Amerika zich in een enkele generatie opgewerkt van een arm, ach terlijk land tot een rijke, bedrijvige en moderne natie. De bevolking is in die tijd verdubbeld tot vijf millioen zielen. Tegelijkertijd heeft Venezuela de minder ontwikkelde delen van de wereld laten zien, hoe voordelig zaken kan wor den gedaan met grote landen. De poli tiek van de regering om zowel de wel vaart en bescherming van de burgers van het land als die van de buitenlandse investeerder te bevorderen, heeft zoveel succes gehad, dat Mohammed Jawad Khalili, directeur van het Perzische de partement voor Oliezaken, die onlangs een studie maakte van de Venezolaanse economie, verklaarde: „Indien Perzië half zo goed op had kunnen schieten met de Anglo-Iraanse Olie-Maatschappij als Venezuela opschiet met de buitenlandse oliemaatschappijen, zou de olie-industrie in Perzië nooit zijn genationaliseerd". In 1951 bedroegen de Venezolaanse regeringsinkomsten 630 millioen dollar, waarvan 60 procent werd opgebracht door de olie-industrie in het land. Er werken 26 olie-maatschappijen, waar van 13 Amerikaanse. Het Venezuela van vandaag heeft een der sterkste economische systemen van de wereld. Het papiergeld wordt voor 131 percent door goud gedekt. Venezuela heeft geen schulden in het buitenland, en de binnenlandse schuld bedraagt slechts een derde procent van de jaar lijkse begroting. 50-50 OVEREENKOMST. Nauwe samenwerking tussen de Ve nezolaanse regering en de buitenlandse oliemaatschappijen heeft niet alleen de schatkist geen windeieren gelegd, maar heeft ook veel bijgedragen tot grotere welvaart van iedere inwoner. Onder de zogenaamde „50-50 overeenkomst", waarbij Venezuela in royalties, vergoe ding en belasting een bedrag ontvangt, dat gelijk is aan de netto-winst van iedere maatschappij, is de regering reeds lang geleden begonnen aan haar eigen „punt 4"-programma, gefinancierd uit eigen inkomsten. Bij de uitvoering van dit programma is de malaria verdwenen. Zelfs de kleinste stadjes hebben een ge zondheidsdienst. Er zijn honderden nieuwe scholen gebouwd, waar koste loos onderwijs wordt verstrekt aan elk Venezolaans kind, van de lagere school tot en met de universiteit. Er is nu een grote „Universiteitsstad", die vele mil- lioenen zal kosten, in aanbouw in Ca racas. Ook is een project voor de uit breiding van de stad en voor de op lossing van verkeersproblemen on der handen, dat ongeveer een mil liard Bolivars (een Bolivar is iets meer dan een gulden) zal kosten. Voor dit project moesten 400 ver ouderde gebouwen worden afgebro ken, waarvan sommige dateren uit het begin van de 16e eeuw. Boven dien wordt een verkeersweg met rijbanen uitgegraven door de voet van het Andes-gebergte, die zal leiden van Caracas naar de zee- en luchthaven La Guaira aan de Ca- raïbische kust. Dit plan komt op on geveer 250 millioen gulden. Over deze weg zal in de toekomst ongeveer de helft van de Venezolaanse import binnenstromen, waaronder de meest noodzakelijke dingen, die 't leven in deze bezige bergstad gaande moeten houden. WEGEN, WONINGEN EN BEDDEN. Door het ministerie van openbare werken, dat ongeveer een derde van de begroting krijgt, wordt een uitgebreid plan uitgevoerd, dat welhaast iedere vorm van Venezuela's economische en sociale leven beslaat. In de drie jaar se dert November 1948, toen de huidige regering aan de macht kwam, zijn er bijna driemaal zoveel kilometers weg, bruggen, startbanen op vliegvelden en ziekenhuisbedden bijgekomen als in de voorafgaande drie jaar. Meer dan vijf tien maal zoveel land werd geschikt ge maakt voor bebouwing. In dezelfde pe riode bouwde de door de regering be heerde „Banco Obrero" 6105 woningen voor gezinnen met lage inkomens, ver geleken met 7287 woningen in de twin tig voorafgaande jaren. Ook de landbouw voelt de stimulans van de Venezolaanse olie-wel vaart. De Venezolaanse ontwikkelingsmaatschap pij zit midden in een reusactig pro gramma voor de electrificatie van het platteland. Licht en energie worden gebracht aan boerderijen en dorpen van het ene eind van het land tot 't andere. De maatschappij verschaft ook directe hulp aan de landbouw. Ze heeft bijvoor beeld enige kleine suikerraffinaderijen opgericht met de bedoeling om suiker- verbouwende boeren ook eigenaars van de fabrieken te maken. Dit systeem heeft tot resultaat gehad, dat in tien jaar tijds de suikerproductie is verdrie voudigd. Om de algemene productie op te voe ren heeft het Nationale Landbouw In stituut negentien kolonies opgericht in het gehele land. De landbouwersgezin nen, waaronder vele die pas kortgeleden uit Europa zijn geïmmigreerd, hebben huizen gekregen, stukken land en een crediet van de regering om landbouw machines te kopen. Het programma heeft verrassende resultaten opgeleverd. In de kolonie Chirgua, in de staat Cara- bobo, bijvoorbeeld, is de aardappeloogst van 5.6 millioen kg. in 1950 omhoog gegaan tot 11 millioen kg. in 1951. Hier mee kan nu aan een kwart van de vraag in Venezuela worden voldaan. In de kolonie luren, in de staat Portuguesa, is de mais-productie toegenomen van 100.000 kg. in 1949 tot 4.5 millioen kg. in 1951. ERTSONTGINNINGEN. De regeringspolitiek om buitenlandse exploitatie van welvaartsbronnen alleen toe te staan, indien de algemene wel vaart daarmee gediend is, is ook toege past bij de ontwikkeling van Venezue la's uitgestrekte ertsgebieden. Toen de Orinoco Mijnbouw Maatschappij, een dochtermaatschappij van de United Sta tes Steel, verleden jaar met de regering een overeenkomst aanging, stemde de maatschappij erin toe een spoor- en ver keersweg aan te leggen van de fabuleus rijke ertsberg, de Cerro Bolivar, naar een nieuwe haven, Puerto Ordaz, aan de Orinoco-rivier. Deze haven zal even- D ankbetuiging. Voor de vele blijken van belangstelling, bloemen en cadeaux. die wij ter gele genheid van ons 121/^-ja rig huwelijksfeest moch ten ontvangen, zeggen wij hartelijk dank. H. W. Pieffers. G. H. Pieffers- Achterkamp. Holten, April 1953. Larenseweg B 4. Gevraagd, zo spoedig mo- gelijk: FLINK DAGMEISJE B. Maats - Winkelier. Gevraagd: een nette Dienstbode Hoog loon. Hotel ,,'t Lösse Hoes", Holterberg Te koop: een partijtje prima kwaliteit EETAARDAPFELEN (populair) bij H. Broek huis, Beuseberg 53. Voor Uw huwelijk: Ondertrouwkaarten of Circulaires, indien nodig, binnen en kele uren gereed. Het oudste adres: Holtense Boekhandel J. TOPZAND tandarts Donderdag 30 April GEEN SPREEKUUR TE KOOP: 1 kar op ve ren en 1 carpion op ve ren, tegen elk annemelijk bod. - Fa. G. J. Vlogt- man en Zn., Dijkerhoek 9, Holten. Te huur gevraagd: V2-I ha. WEILAND. - S. de Vries, Ilolterbroek 8. eens door de maatschappij worden aan gelegd. Vandaar zal de maatschappij een kanaal naar zee moeten baggeren, dat 28 voet diep en ongev. 250 km. lang zal zijn. Wanneer dit kanaal gereed is gekomen, zal het worden overgedragen aan de regering, die het voor openbaar gebruik open zal stellen tegen vergoeding. De verkeers- en spoorweg, die, hoewel zij voornamelijk gebruikt zullen worden door de mijnbouwmaatschappij, zal ook voor openbaar gebruik worden bestemd. Het diepe kanaal zal Venezuela een haven geven, diep in het binnenland, als een middel om nieuwe bodemschat ten, bossen en landerijen als bron van welvaart aan te boren. Deze politiek van verlicht eigenbelang, van zowel de Venezolaanse regering als van de bui tenlandse investeerders, is een groot succes gebleken voor allen, die erbij betrokken zijn. UITKNIPPEN EN GOED BEWAREN! De gezamenlijke Bakkers van Holten en Dijkerhoek hebben hun VACANTIE volgens onderstaand lijstje ingedeeld 31 Mei t.m. 6 Juni 14 Juni t.m. 20 Juni 28 Juni t.m. 4 Juli 5 Juli t.m. 11 Juli 26 Juli t.m. 1 Aug. 2 Aug. t.m. 8 Aug. 2 Aug. t.m. 8 Aug. 9 Aug. t.m. 15 Aug. 9 Aug. t.m. 15 Aug. 16 Aug. t.m. 22 Aug. H. TULLER GEBR. WANSINK J. G. P. MULLER GEBR. DIKKERS J. GELTINK T. KOOPMAN W. BELDMAN H. HARTSUIKER WED. B. J. SLOTMAN en BULSINK JAN SMIT BETS SLOTMAN en NIJKAMP zullen't zelf bekend maken in Holtens Nieuwsblad. DE GEZAMENLIJKE BAKKERS. DE GEZAMENLIJKE BAKKERS VAN HOLTEN maken bekend, dat op DINSDAG 28 APRIL wegens de reis naar de Bakkerstentoonstelling te Düsseldorf (Duitsland). DE GEZAMENLIJKE BAKKERS. Ondergetekende, correspondent der Ond. Brand waarborg Mij. DE JONG Co. te Amsterdam, ver zoekt belanghebbenden hun P. A. MULLER, Zwartepad 3. ZO JUIST ONTVANGEN: Maten 34 t.m. 42 WOLLEN DAMES JUMPERS, leuk model Mooie sortering NYLONS Bollen Scheepjes Olga wol f 1.85 Bollen Durable Amor wol f 1.24 Voor f 12.93 leveren wij U al een krimpvrije Overall. MANUFACTUREN Wegens opheffing van Chalêt „OLDE HOVE" te koop de waaronder: STOELEN, TAFELS, LAMPEN, BED DEN, CRAPAUDS, VLOERKLEDEN, enz. enz. Te bevragen bij Hotel „Hoog Holten" MUZIEKLIEFHEBBERS Voor degenen, die interesse hebben voor muziek is er gelegenheid zich op te geven voor: ACCORDEON, GITAAR, MANDOLINE, MONDORGEL, etc. by de heer JS. MOSSINK, Kolweg 57, Holten. MUZIEKINSTITUUT R. ILBRINK RUSSEN - Telefoon 481 Onze Blikartikelen LUNCHMEAT (even opbraden) KNAKWORST (10 min. in het water) SOEPBALLETJES (toevoegen aan de soep) LEVERPASTEI (dun uitsmeren op de boterham) en verder onze SMEERWORSTJES thans ook bij Uw kruidenier verkrijgbaar Beleefd aanbevelend, Slagerij Kalfsterman VIADUCT

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1953 | | pagina 3