het mooie van
Toen in de jaren vijftig de St. Baafskathedraal
in Gent een grondige opknapbeurt kreeg, wer
den er tientallen tonnen stof van boven de
gewelven bijeengebezemd. Misschien treft dat
hier of daar een hollands huisvrouwenhart
pijnlijk: dat van het jaar 1300 ongeveer tot in
onze dagen zich ergens stof ophoopt zonder
dat daartegen ooit handelend is opgetreden.
Toch is zo'n stoflaag van eeuwen iets erg
moois. Het betekent, dat de geschiedenis van
de St. Baafskathedraal zich tamelijk ongestoord
heeft afgespeeld. Nooit met de grond gelijk
gemaakt of uitgebrand, nooit zo verwaarloosd
dat er een romantische, droefgeestige ruïne
overbleef. Nooit aanleiding tot een zó ingrij
pende restauratie, dat het gebouw, geurend
naar nieuwe verf en vers cement, fonkelnieuw
een eerbiedwaardige ouderdom stond voor te
wenden. Alleen van tijd tot tijd een grote beurt
(behalve die zolders dan), en gedegen onder
houd. Wie de St. Baafskathedraal binnenkomt,
ziet direct hoe voortreffelijk die kerk erbij staat.
Generaties zijn elkaar hier, betrekkelijk onge
stoord, opgevolgd. Elk geslacht heeft zich er
naar beste kunnen ingericht, heeft kleinigheden
veranderd, bracht nieuwe kunstwerken binnen,
liet oude naar de zolders verhuizen, waar hun
kinderen ze dan later opgetogen terugvonden.
Ook werd er wel eens wat weggegooid. En er
werd wel eens verbeterd; zo vond een preutse
generatie de Adam en Eva op van Eycks be
roemde altaarstuk ,,het Lam Gods" toch wel
wat erg naakt ze liet nieuwe schilderen, wat
beter in de kleren. Met gepast gevoel voor
humor heeft men ze nu allebei in de kathedraal
opgesteld, de oorspronkelijke en de gekuiste
versie.
De St. Baafskathedraal is op die manier een
levend museum geworden; zó velen hebben het
beste dat ze konden bedenken, hier binnenge
bracht.
Openbaar kunstbezit zal begin-1974 een aantal
weken daar te gast zijn. We zullen de kerk be
kijken, de muurschilderingen in de crypte, de
gïas-in-loodramen. Natuurlijk ook uitvoerig het
..Lam Gods". Het houtsnijwerk in het orgel
front, de hoogst merkwaardige preekstoel.
Daarover een pakket van meer dan veertig
bladzijden met reproducties tien over een
volle pagina in kleur, en enkele tientallen in
zwartwit en toelichtingen. De tijd zal te kort
zijn, en de ruimte te weinig, voor alle verhalen
van hoe er in en met en rondom de St. Baafs
kathedraal is geleefd. En om de belangrijkste
kunstwerken goed en grondig te bekijken.
Daarna gaan we, óók voor een aantal weken,
naar Den Haag. Het Gemeentemuseum daar
presenteert volgend jaar zijn collectie moderne
kunst in een nieuwe opstelling. En over die
collectie willen wij het hebben. Het verhaal
begint met vertrouwde namen uit de 19de eeuw,
zoals Israels, Jongkind, van Gogh. Met Toorop
gaan we de eeuw-grens over. Dan via moderne
klassiekers als Mondriaan en Picasso naar
tijdgenoten van ons: Constant, Westerik, Ba
con, Kitaj. Ook het gebouw, van architect
Berlage, is een stukje moderne kunst. Boeiend
is ook om na te gaan, welke visie de opeen
volgende museumdirecteuren en hun medewer
kers hadden op de kunst van hun eigen tijd;
ook dat weerspiegelt zich in de samenstelling
van zo'n collectie.
De derde serie Openbaar kunstbezit in 1974
brengt ons buiten Europa: de collectie primi
tieve kunst van de groningse universiteit. Daar
aan hoeven we niet veel woorden te besteden;
de kunst van buiten Europa is "in", en nie
mand zal zich vervelen als we daar een aantal
weken achtereen mee bezig zijn. En als hij, ook
over dat thema, weer tien grote kleur-afbeel-
dingen en ruim 40 bladzijden informatie krijgt
thuisgestuurd.
Het vierde en laatste thema voor 1974 staat
nog niet vast, maar deze drie beloven al een
bijzonder boeiende nieuwe jaargang Openbaar
kunstbezit. Zo'n 180 bladzijden dik. Veertig
grote kleurenreproducties. Ver over de honderd
zwartwitte afbeeldingen. Een linnen bewaar-
band. En een paspoort, goed voor (gratis of
met reductie) meer dan 100 musea in Neder
land en België. Dat alles samen voor 20 gulden.
Dat kan zo goedkoop, omdat Openbaar kunst
bezit geen winst hoeft te maken. Elk dubbeltje
komt bij u terug.
f 20.storten op postgiro 1665, Openbaar
kunstbezit, Amsterdam, voor een complete
jaargang 1974 (die half januari begint).
Alle inlichtingen: Postbus 5555, Amsterdam.
16
