Slaap: een nog sluimerend geheim Hallucinaties Wat is slaap? Hoeveel slaap heeft de mens nodig? Dit lijken eenvoudige vragen, waarop een simpel antwoord mogelijk zou moeten zijn. Dat is echter niet het geval, want hoewel deskundigen al meer over deze noodzakelijke rustpauze te weten zijn gekomen, is er nog veel onopgehel derd gebleven. Over het slapen zelf is trouwens heel weinig bekend. Wel weet men meer over hetgeen tijdens de slaaptoestand met het lichaam gebeurt. De polsslag daalt bijvoorbeeld van vijf enzeventig tot zestig slagen per minuut. Ook de lichaamstemperatuur daalt, terwijl het aantal ademhalingen afneemt van zestien tot twaalf per minuut. Op andere gebieden ontstaat echter weer meer aktie. Door nog niet achterhaalde oorzaken ontplooien vooral de zweetklieren een grotere activiteit. Daarenboven neemt de bloed stroom naar de hersenen periodiek toe. Vroeger was men de mening toegedaan, dat zij juist ver minderde gedurende de slaaptoestand. Hoeveel slaap heeft de mens nodig? Volgens Dr. N. Kleitman, aldus het oktobernummer van ,,Het Beste uit Reader's Digest", die verbonden is aan de universiteit van Chicago en het onder werp „slaap" veertig jaar lang heeft bestudeerd, kan men niet van een gemiddelde behoefte aan slaap spreken. Er zijn, volgens hem, mensen die niet zonder een dagelijkse dosis slaap van tien uur kunnen. Anderen hebben genoeg aan vier uur, doch stellen op diverse momenten van de dag een „hazeslaapje" van enkele minuten op prijs. Bewust of onbewust hebben wij allemaal be hoefte aan een dergelijk microslaapje, waarbij vaak niet eens de ogen worden gesloten, doch waarbij wij wel een ogenblikje van de kaart zijn. Wanneer dieren van hun slaap worden beroofd, worden zij vals. Ook mensen die een tekort aan nachtrust hebben gehad, vertonen spoedig psy- chopatische symptomen. Daarbij komen hallu-j cinaties het veelvuldigst voor. Een mens kan het dus moeilijk zonder een da gelijkse dosis slaap stellen. Het is zelfs zo, dat naarmate de hoeveelheid werk waarvoor de mens zich gesteld ziet toeneemt, ook de behoefte aan slaap groter wordt. Helaas handelen wei nig mensen dienovereenkomstig. Deze stelling is niet alleen van toepassing op de drukke zaken man, doch ook op de jonge moeder, die haar handen vol heeft aan het opvoeden van haar kinderen en haar huishouding en daarnaast soms nog deelneemt aan allerlei maatschappe lijke activiteiten. Steeds vaker geven de huis artsen deze vrouwen het advies om gedurende de middaguren even te gaan slapen met de kinderen. Wie zoveel mogelijk van zijn slaap wil profi teren, dient een aantal menselijke zwakheden, zoals het lang naar de televisie kijken, het lezen van spannende boeken en het gebruiken van zware maaltijden vlak voor het in bed stappen,1 achterwege te laten. Een warm bad, een glas warme melk en zelfs het geijkte schaapjes tellen kunnen het spoedig in slaap vallen bevorderen. Ieder mens heeft zijn eigen slaapbehoeften. Het is om die reden onmogelijk slaapadviezen te geven die op iedereen van toepassing zijn. Wel staat het vast dat de nachtelijke rustpauze lang genoeg moet zijn om ons in staat te stellen uit ons zelf en op tijd wakker te worden, fris en volkomen voorbereid op de nieuwe dagtaak. Deze periode moet lang en intens genoeg zijn om een hoog werktempo mogelijk te maken, zonder dat abnormale vermoeidheid hiervan het gevolg is. 22

Erfgoed Rijssen-Holten

Het Anker | 1966 | | pagina 22