Het metrische systeem in |ute
Het zal de meesten van ons wel bekend zijn, dat
er, wat het systeem van maten en gewichten be
treft, grote verschillen bestaan tussen Engeland
en de Gemenebestlanden, de Verenigde Staten,
Canada en Zuid-Afrika enerzijds en de West-
Europese landen van het vaste land anderzijds.
De landen, die zo'n 160 jaar geleden door Na
poleon bezet zijn geweest, kunnen hem in elk ge
val dankbaar zijn voor de unificatie en vereen
voudiging, die onder zijn bewind in het stelsel
van maten en gewichten tot stand zijn gebracht.
Eigenlijk berust het hele stelsel op één Standaard-
maat, de meter, die 1/40.000.000 deel bedraagt
van de omtrek van de aarde, zoals in 1791 ge
meten volgens de door de Parijse sterrenwacht
gaande meridiaan.
Deze standaardmeter, gemaakt uit een legering
van platina en iridium, wordt in Parijs nog steeds
zorgvuldig bewaard.
Alle andere lengtematen zoals deci-, centi-, milli-,
hecto- en kilometer, zijn volgens het tiendelige
stelsel hiervan afgeleid.
Ook de inhoudsmaten en hiermede verband hou
dende gewichten berusten op de grond-eenheid:
de meter.
Immers het gewicht van één kubieke decimeter
water werd de gewichtseenheid kilogram of wel
1 kubieke centimeter water zou 1 gram wegen.
De eenheden van kracht, energie, stroomsterkte
e.d. hangen allen in een bepaald verband ook
samen met de grondeenheid.
Dit z.g. metrieke stelsel biedt door zijn eenvou
dige opzet grote voordelen boven het twaalftallige
stelsel der Angelsaksische landen.
Om ons te beperken tot de lengtematen en de ge
wichten, men heeft daar o.a. de inch 2,54 cm),
de foot 12 inch), de yard (3 feet), de pole
5/4 yard), de chain (4 poles), de ounce
28,35 gr), het pound 16 oz 453,6 gr), de
stone 14 pound), quarter 2 stones en de
hundredweight afgekort cwt 4 quarters. Twjsi"
tig van deze cwt vormen dan weer samen een^f:!
van 1016 kg.
U ziet, dat het naar onze begrippen vrij chaotisch
en onpraktisch is.
Wat heeft dit alles nu met ons jutebedrijf te
maken?
Wel, zij die iets met de spinnerij te maken heb
ben, weten dat wij om het gewicht van het garen
aan te duiden, het Engelse pound als eenheid ge
bruiken.
Wij passen het z.g. Schotse systeem toe waarbij
men het gewicht bepaalt van een spindle garen,
d.w.z. 14.400 yards. Wanneer wij spreken van
8 lbs (pound) garen, dan betekent dit dus dat
14.400 yards 8 x 453,6 gram wegen.
Er zijn nog verschillende andere systemen van
kwaliteitsaanduiding, al naar gelang men met jute,
katoen, wol of zijde te maken heeft.
Op het continent wordt weer, om ons te bepe^
tot jute, veelal het metrische systeem toegepast,
en wel het indirecte, dat wil zeggen, dat men de
lengte aangeeft per eenheid van gewicht.
Het garen no. Nm 3,6 betekent dan dat 1 kg van
dit garen 3,6 km of 3600 meter meet.
Nu heeft de Britse regering onlangs in principe
besloten om over te gaan op het metrieke stelsel
hetgeen uiteraard een enorme verandering bete
kent en ontzaglijk veel kosten met zich mee zal
brengen.
Voor de textielindustrie zal dit op de duur, wan
neer de maatregel is doorgevoerd, bepaalde wij
zigingen betekenen t.a.v. de aanduiding van de
garennummers.
18
