-
M
De koffietafel staat gereed op kerstmorgen voor hen
die de vroege Kerstmis bijwonen. De meerarmige kan
delaars en de kaarsen in pyramidevorm voor het ven
ster zijn typisch voor Kerst.
Op de morgen van de 13e december. Lucia,
met kaarsenkroon, schenkt de ochtendkoffie.
geluid met de Lucia-dag. Nog steeds gebeurt dit in
grote delen van Zweden. Volgens een oude legende
uit de provincie Varmland heerste daar eens een erge
hongersnood. Toen de nood het hoogst en de winter
het donkerst was kwam een heel mooie, in het wit
geklede, jonge vrouw. Haar naam was Lucia. Zij
bracht licht, maar ook een scheepslading voedsel en
goede gaven mee.
Naar oud gebruik wekt de oudste, ongetrouwde, doch
ter, natuurlijk in het wit gekleed en met een branden
de kaarsenkroon getooid, de huisgenoten. Zij brengt
dan koffie en Lucia-koeken. Natuurlijk kan dit tegen
woordig niet meer uitsluitend binnenshuis gevierd
worden, Stockholm en andere steden hebben hun
Lucia-koningin, misschien was dit vroeger, héél vroe
ger bedoelen wij, ook wel het geval. Maar nog wordt
Lucia-dag beschouwd als de dag waarop het licht
terugkeert, en daarvan is Lucia het symbool.
Voor de Zweedse huisvrouw betekent Lucia-dag ook
nog iets anders.
Want omstreeks die 13e december begint zij dan
ook met het treffen van haar voorbereidingen voor
het Kerstfeest. Er moeten koeken worden gebakken
en Zweden kent daarvan vele soorten. Het huis moet
worden schoongemaakt, er moet voor geschenken
worden gezorgd, kortom het is een drukke tijd, die
tegenwoordig, net als bij ons, tweede kerstdag eindigt.
Vroeger was dit anders, toen duurde de kersttijd tot
de 13e januari. Nog steeds bestaat in Zweden het ge
zegde „Tjugondag Knut dansas julen ut", hetgeen
vrij vertaald betekent: „Op de twintigste dag na
Kerstmis wordt de Kerstmis uitgedanst".
Maar dit is nog slechts een gezegde, de officiële
kerstdagen zijn er drie, de dag van kerstavond en de
twee kerstdagen. In 1772 zijn de derde en vierde
kerstdag officieel afgeschaft.
In die dus volgens oud-Zweedse begrippen „ver
korte Kerst" moet heel wat gebeuren, want even als
bij ons, is Kerstfeest in zijn uiterlijke vorm beslist
geen feest waarbij de maag te kort komt.
Het feest begint op Kerstavond, meestal met een
maaltijd. Naast de „Lutfisk och gröt" wordt de Juls-
kinka gegeten, maar hierover straks meer. De gebrui
kelijke cadeaus worden uitgewisseld en dan gaat jong
en oud ter dans, een volksdans, de „dans kring gra-
