Ruggegraat van linoleum
23
De N.V. Nederlandsche Linoleumfabriek te
Krommenie schrijft ons ter gelegenheid
van ons Jubileum:
Dat Ter Horst Co. N.V. 125 jaar bestaat is een
gelukwens waard. Met bewondering kijken we
tegen deze hoge leeftijd op, temeer omdat de
Linoleum-fabricage haar eeuwfeest nog moet vie
ren. Dat Linoleum en Jute met elkaar te maken
hebben, zullen de meesten van u wel weten, aan
gezien het jutedoek van Ter Horst sinds lange tijd
gebruikt wordt als rug voor het Linoleum. De
wijze waarop dit in zijn werk gaat is minder al
gemeen bekend.
Linoleum is een der eerste kunststoffen, die de
wereld heeft gekend. Het wordt echter uit zulke
rasechte natuurstoffen samengesteld, dat men het
met recht een nauurprodukt zou kunnen noemen.
Voordat in Krommenie de Linoleumfabricage een
aanvang kan nemen, zijn overal ter wereld men
sen bezig geweest daarvoor de grondstoffen te
produceren: Argentinië en Canada zorgen voor
het lijnzaad, waaruit in Nederland de lijnolie
wordt geperst; Spanje en Portugal leveren de
kurk; Amerika en de Congo zorgen voor harsen
en gommen; houtmeel komt uit Scandinavië;
kleurstoffen worden in diverse landen geprodu
ceerd, terwijl Pakistan en India hun bijdrage le
veren in de vorm van ruwe jute, die o.a. in Rijs-
sen tot rollen jutedoek wordt verwerkt. Deze
internationale samenwerking resulteert in volle
grondstoffenmagazijnen in Krommenie.
De eerste stap in onze fabriek is het oxyderen van
de lijnolie tot "linoxyn". Door het opnemen van
zuurstof uit de lucht verandert de vloeibare lijn
olie in een elastische vaste stof (zoals dit te zien
is bij een pot oude olieverf, waarop aan de opper
vlakte een taai vlies ontstaat). De "linoxyn"
wordt dan gemengd met hars en gom, waardoor
een elastische, kleverige substantie ontstaat: het
bindmiddel dat ook wel "linoleum-cement"
wordt genoemd.
Vervolgens wordt dit bindmiddel in een serie
mengmachines grondig vermengd met de droge
grondstoffen kurkmeel, houtmeel en kleurstoffen.
Aan het eind van dit mengproces is nu de "lino-
leumstof" verkregen, een fijnkorrelige massa,
die elke gewenste kleur kan hebben.
Dan komt de beurt aan de jute: zware walsma-
chines - kalanders - met walsrollen van meer dan
twee meter breedte en een diameter van een me
ter, worden van bovenaf gevoed met linoleum-
stof, terwijl aan de achterzijde de juterug wordt
toegevoerd, zodat na de kalander de baan lino
leum te voorschijn komt. In kilometerslange ba
nen wordt het linoleum naar de droogkamers
geleid, waarin het nog enkele weken moet wor
den opgehangen om te kunnen na-oxyderen.
De eindbewerkingen vinden plaats in de "trim-
afdeling", waar het linoleum over een lange in
spectietafel schuift en achtereenvolgens onder
een lak-, een was- en een poetsrol doorloopt. Ten
slotte worden de zijkanten van de baan bijgesne
den tot de juiste breedte van 2 meter.
Elke rol wordt zorgvuldig ingepakt en voorzien
van een eigen "legitimatie-kaartje" waarop dik
te, soort, kleur, lengte en andere bijzonderheden
zijn vermeld. Dit is wel nodig, want soorten en
kleuren zijn er in overvloed: de linoleumcollectie
omvat meer dan honderd kleuren, verdeeld over
verschillende structuren.
Namen als Marmoleum, Houtnerf, Moiré, Hol-
