leis over Juie.
mogen ons gelukkig prijzen een Koningin te be
zitten, die de haar opgelegde zware, maar mooie
taak heeft aanvaard met het door nederigheid
ingegeven woord„Wie ben ik, dat ik dit doen
mag.'' Dit woord getuigt, dat zij, in hoogheid
gezeten, nochtans gezind is haar volk te dienen
en voor te gaan in nauwgezette plichtsbetrachting.
Haar eed staat ons daarvoor borg. Moge dan
God Koningin Juliana stellen tot een rijke zegen
voor ons ganse volk tot in lengte van dagen.
VI
Nadat de jute voldoende tijd gestaan heeft
om de batehemulsie op te nemen en daarmede
zoveel mogelijk gelijkelijk is doortrokken kan het
eigenlijke spinproces een aanvang nemen.
Tot een van de eerste bewerkingen behoort
het breken en parallel leggen van de vezel. Dit
geschiedt op een z.g. „Breaker-card", welke zoals
de naam reeds zegt de vezels breekt en kaardt
of uitkamt.
Bepaalde hoeveelheden jute worden met een
van te voren vastgestelde snelheid in deze machine
ingevoerd. In da regel gebeurt dit met de hand,
doch soms ook automatisch. Waar het met de
hand gebeurt moet degeen die de jutestrengen
oplegt de oplegger er voor zorgen, dat dit
zodanig gebeurt, dat de bepaalde hoeveelheden
gelijkelijk over dt daarvoor vastgestelde tijdsduur
verdeeld worden.
Ook is het van groot belang dat hij de jute
over de gehele breedte van het invoerdoek spreidt.
Wordt hieraan de hand niet gehouden, dan krijgt
men onregelmatige slivers, d.w.z. van niet gelijke
dikte en gewicht, waarvan het onmogelijk is een
regelmatige rovedraad te spinnen. Is het rovegaren
onegaal en onregelmatig van gewicht, dan is het
spingaren eveneens onregelmatig en kan het spinnen
door deze afwijkingen voor de spinster grote
moeilijkheden opleveren.
Is da rovedraad op bepaalde plaatsen te dun
dan zal de spindraad onvermijdelijk moeten bre
ken. Deze heeft dan niet meer voor het vastge
stelde garennummer de vereiste trekkracht. Heeft
de draad nog juist zoveel kracht, dat deze zonder
bezwaren de spinnerij en spoelerij kan passeren
dan blijkt toch nog wel eens, dat het garen in de
sterkerij (ketting) niet voldoende kracht heeft en
dat daar tijdens het bomen en sterken, breuk
voorkomt.
Zoals men ziet is een regelmatig product
uit de voorspinnerij van het grootste belang voor
de verdere bewerkingen in spinnerij etc.
Aan onregelmatig rovegaren, wanneer dit
eenmaal gesponnen is, is helaas niet meer te ver
anderen. Is echter aan de voorwaarde van een
regelmatig rovegaren voldaan, dan zal dit de
werkzaamheden in de spinnerij in belangrijke
mate verlichten.
Doch ook, wanneer de oplegger zijn werk
serieus en nauwkeurig verricht heeft, kan door
onachtzaamheid bij de daaropvolgende bewerkin
gen nog veel onheil gesticht worden.
Na de Breaker volgt de bewerking op de
Finisher. Wordt hier een sliver die afloopt niet
tijdig vervangen, dat geeft dit een verdunning
van de door de Finisher afgeleverde sliver. De
Finisher dient hoofdzakelijk om de vezel verder
uit te kammen en evenw^'dig te leggen. Zo is het
ook bij de daarop volgende bewerking, de
„Drawings," die echter bovendien deza slivers gaan
rekken tot ze de gewenste dikte voor het spinnen
van de Rovedraad hebben verkregen.
Ook hier is op het aflopen en mogelijk af
breken van de slivers of lonten een onafgebrokea
nauwkeurig toezieht gewenst.
Wil men dus een goede kwaliteit garen spin
nen, dan is het noodzakelijk
1. Dat de juiste soort jute daarvoor gebruikt
wordt, dus met uitlegging van hetgeen niet
daarvoor geschikt is.
2. Dat in de voorspinnerij alle handelingen, di^
naast de machinale bewerking nodig zijn,
zeer nauwgezet worden verricht en dat het mate
riaal voortdurend de aandacht van het per
soneel heeft.
Is aan deze voorwaarden voldaan, dan is dit een
grote stap in de goede richting, alhoewel niet kan
worden ontkend, dat er ook nog andere meer
technische oorzaken kunnen zijn, waardoor moei
lijkheden bij het spinnen van de dunnere garens
kunnen ontstaan.
De redactie van het tijdschrift „De vrouw
en haar huis", welke naam voor zich zelf spreekt,
is op de gedachte gekomen de nog ia leven zijnde
vrouwen, welke geboren zijn op dezelfde dag als
Koningin Wilhelmina, aan een vraaggesprek te
onderwerpen. Mejuffrouw Corry Erkens, die
hiermede werd belast, heeft een rondgang langs
de verschillende dames (we menen, dat het er m
waren) gemaakt en doet daarvan verslag in he™
genoemde periodiek. Daar Rijssen een van deze
dames als inwoonster telt leek het ons wel inte
ressant in ons blad over te nemen wat juffrouw
Erkens over haar onderhoud met deze ingezetene
bericht. Hier volgt het stuk, waarvan wij de
spelling van de in dialect er in voorkomende
woorden voor rekening laten van juffrouw E.
Na een korte tocht door het golvend Overijs
selse land met zijn blauw-paarse heuvelruggen
aan de einder, staan we aan het stationnetje
Rijssen, om geconfronteerd te worden met een
imposant, modern opgetrokken fabrieksgebouw,
de jutefabriek van de firma Ter Horst.
Als huisindustrie (linnenweven) begonnen
door Gerrit Hendrik ter Horst, die in 1771 in
Rijssen het levenslicht aanschouwde, staat daar
thans de fabriek met wereldrelaties aan de in-