1
k
Samenwerking
is uniek
m
Avontuurn van n Baron in n oorlog teeng de Türkn [3]
Schreuder clubkampioen van „De Mors
Oriënteringsrit Irene"
Bromfietsongeval
Schaakclub Rijssen
Excelsior 2 verloor
nederlaag wedstrijd
WEET WAT U KOOPT
VEEMARKT RIJSSEN
Vrijdag 4 september 1964
WEEKBLAD VOOR RUSSEN
Pagina 7
(Van een onzer redacteuren)
ELST, Over-Betuwe Mannen van bijna alle
naties van Europa werken al sinds maanden een
drachtig samen aan de uitvoering van een project,
dat qua omvang in ons land nog niet eerder werd
opgezethet graven van een graf twee tot drie
meter diep voor een pijpleiding die het uiterste
noorden van ons land verbindt met het industriële
centrum van Limburg, Geleen. Aan dit gigantische
project werken Fransen, Portugezen, Nederlanders,
Turken, Duitsers, Spanjaarden, Polen en Grieken,
ja zelfs een Israëliër en geven daarbij een staaltje
saamhorigheid en begrip weg, dat een unicum in de
geschiedenis van ons land mag worden genoemd.
De arbeid die met enkele eenvoudige woorden het
leggen van aardgasleiding wordt genoemd, maar in
werkelijkheid een strijd van dag tot dag, ja van uur
tot uur, tegen grond en water, tegen de elementen,
tegen honderdtallen voorschriften en reglementen,
ambtelijke maatregelen, gewoonten en gebruiken is
geworden, vergt de totale arbeidskracht, alle geeste
lijke weerbaarheid waarover al deze mensen, soms
afkomstig van plaatsen duizenden kilometers van
hier, die ver van huis moeten leven en werken, kun
nen beschikken. Dat geldt voor de hoogste func
tionarissen, de Franse en Nederlandse projeclei-
ders, tot de eenvoudigste ongeschoolde Turk die met
een schop de laatste hand legt aan de egalisering
van een strook weiland.
B 165 meter per uur
Records geslagen
De grote vier
H C'est la Vie
B Twee aspecten
111 Afwisseling
De mensen
ÈÈÊÊÈÊSÊÊÊÈÊÊÊÊÈÊSÊ& SÉl
Kort doarnoa wür de vrea eteeknd tusken
Rusn en Türkn en kree'k minne vriejhaejd
wier. Seent t geval met den bear stuen ik
nog wa good met um, penaamp umda'k toew
ezeg, dat t vuur um te hopm was, dat e n
Russischen bear ook nen keer zoo klem kon
zetn, wat um ne lachstoepe gaf, woer't e
zoowat in ebleewn was.
Viej würn op transport esteald noar Sint
Petersburg in t hatjen weentr en den
was zoo koold as noar meansken huegnis
nog neet vuureküm was.
Umda k van alls beroovd was, mo'k vandoar
met de postkoetse wier noar t hoes hen, vuur
op n bok nües n postillon. Dat vül neet met,
de grimmige küelte oet
de eerste haane noa de waorme zunne van t
Türknlaand. De koetse wür etrükn duur twee
heanege ponniepeardjes, neet heel groot mer
van dat stoarke ras dat half zoovulle vret
en twee keer zoovulle kan doon as gewoone
peare. Op nen bochtegen diek met vuile
boskaazjie dr langs hen, vreug ik n postil
lon um zinnen huern te laotn toetn, vuur
t geval dr van de aandre kaante ook wat an
zol komm. Hee bleus - mer geluud küm dr
neet, wo't e zin beste ook deer. Slim genog,
want van de aandre kaante küm ne groote
waage en vuur' w'an de de kaante konn goan
stotn e oons an de kaante en viej roln van
n diek of gelukkig op ne plaase woer't de
stroeveln oonze val breukn. Mer de peare
kümn lüs en noada'k ezeen ha, dat gineene
van de passagiers dr slim an too was,
sprung ik dee deers achtrnoa en in n bos
lukn t miej dr eene van te griepm, mer n
aandrn woarkn zik dr duurhen noar t oopn
veald dr achter. Zoo bleef miej niks aans
ouwr ar um op min peard zoondr zaadl of
tuem jach op um te maakng. Noa n half uur
kreek'k um en sleug um minnen boekreem
um n haals en zoo ree'k wierumme.
Mer noarns zag ik ne plaase um op n weg
te komm as duur de buske, wat zoo neet goan
zol. Kot en good, ik goojn ze baejde op de
rugge, nam oondr eiken oarm eene en klum
duur de buske hen noar n diek.
Een van de peare begun te houwn met
de achtrbeene wa'k neet hebm kon biej alle
müejte dee'k dr met ha. Doarumme stuk ik um
beajde beene in minnen noasek, dat e dr niks
lengr met kon en zoo brach ik ze wier op n
diek, woer't de aandrn in den tied de koetse
wier bouwn op ekreeng hadn.
Noa zo'n avontuur is te begriepm, dat
iedreene velangn noar nen woarmen droonk
en t vuer van n heard en zoo wür vuur de eer
ste hoarboarge stil ehüln.
n Postillon hung zinnen huern an nen neagl
oondr n boosm en viej zatn oons um de
toafl. n Heetn grok was net roondedeeld doar
kluenk t van „taretteraatarettet". t Küm
oet n huern en vewoondrd keeke viej me-
kaandr an. Wat begunn zik te bangn. Mer
ik stealn ze gerus en vekloarn wodüeneg.
Duur de veskrikleke küelte was n oam van
n postillon in n huern vaste'vrüern en duur
de woarmte in t vetrek wür den laankzaam
wier doo en küm e dr oet, net zoo healdr
en krachteg of e al wat e kon dr in ebloazn
ha. n Heeln tied ha'w biej oonzn droonk
ne plezeerege meziek en viej earn n postil
lon, den't nen maestr in huernbloazn was
met nen tweedn grok.
Dit was t leste bezuendre dinge wat miej
op minne raejze noar Rusland gebuurd is,
Dr zeent aandrn dee't 'r van alls biej maakt,
wat ze noojt metemaakt hebt en zoo komt
de leur dr too um te twiefln an woondrboar-
leke verhaaln. Mer moch dr in dit verearde
gezealskop eene wean, den 't miej neet op
min woord geleuwt, dan zo'k dat heel on-
plezeereg veenn en dan mu'k um vreandlek
verzeuken um vot te goan.
Zaterdagmiddag organiseerde het bestuur
van de speeltuinvereniging „Irene" een rij-
wielsterrit. De start en finish was bij de speel
tuin in de Vennekesgaarden. Er was een leu
ke ri tuitgezet, die via Vennekesgaarden liep
naar plan Zuid. Via de Koerbelt ging de tocht
naar de Rijsserberg-Groene Kruisbossen-Scha-
de speeltuin „Irene". Er was voor enkele aar
dige foppen gezorgd, waar velen intippelden.
Zo kwamen liefst 22 deelnemers(sters) uit
op de verkeerde (fop) finish.
Na afloop vond de prijsuitreiking plaats.
Bij de leeftijdsgrens boven 14 jaar was de
uitslag:
le pr C. H. Haag 24 str.p., 2e pr. H. J. Nij-
kamp 26 str.p., 3e pr. J. Haassen 48 str.p.,
4e pr. H. ter Steege 49 str.p., 5e pr. Mevr.
D. J. Nijkamp-Achterkamp 55 str.p., 6e pr J.
Haan 74 str.p., 7e pr. H. Koster, 75 str. p.,
8e pr. H. D. Buursink, 89 str.p., 9e pr. W.
Schreurs, 94 str. p. 10e pr. Dika Hofman
98 str. p.
Bij de jeugd waren de uitslagen:
1 Jan Harbers 47 str.p., 2 Mannie Moes 51
str.p., 3 Christien ter Harmsel 66 str.p., 4
Gerrit Flim 72 str. p. 5. Alie Pas, 72 str. p.
6 Hermien Eshuis 74 str.-., 7 Jenny Borkent
75 str.p., 8 Trudy Kreyenzang 76 str., 9
Geesje Smalbrugge 76 strp, 10 Jenny Heu
velman 77 strp, 11 Otto Voortman 78 str.p,
12 B. ter Harmsel, 93 strp., 13 Minie Pas
93 str.p, 14 J. Emmink, 95 str.p, 15 J. Nieu-
wenhuis 96 str.p, 16 D. Dannenberg 99 str.p,
17 Dineke Hofman 99 str.p, 18 H. ten Kate
101 str.p, 19 Bertus Schuurman 105 str.p.,
20 H. Stegeman 106 str.p.
Op de Enterstraat reed de bromfietser M. A.
J. G. uit Enter tegen de auto van mevr.
D. L.-J. toen deze een inrit wilde inrijden.
De bromfietser bracht het er met enkele
lichte verwondingen af. Alleen de bromfiets
was beschadigd.
ZONDAGSDIENST DIERENARTSEN
De dienst wordt zondag a.s. waargenomen
door dierenarts J. Siebelink, Wierden. tel.
05496-1298.
Dinsdagavond kwamen de schakers voor het
eerst weer bij elkaar. De opkomst der leden
op deze avond was redelijk. Verheugend was
vooral de komst van twee nieuwe leden. Be
sloten werd om dit jaar met twee tiental
len uit te komen, verder werden er de
ze avond vrije partijen gespeeld.
Excelsior 2 speelde zaterdagmiddag haar
laatste wedstrijd in het door haar uitgeschre
ven nederlaag tournooi. Het had bezoek van
de sterke vierde klasser Markelo I De Rood
witte reserves konden het niet bolwerken en
verloren in een aardige wedstrijd met het
kleinstmogelijke verschil 2-1.
Winnaar van het toernooi is geworden ASV
1 uit Aadorp dat Excelsior de grootste neder
laag toebracht (3-1). De tweede prijs was
voor Markelo I, en de derde prijs voor Hul-
zense Boys I dat Excelsior 2 met 4-3 klopte.
De prijzen bestonden uit een paar doeln»tten,
een bal en een beker.
De junioren D. en E. die een vriendschap
pelijke wedstrijd speelden tegen de junioren
vari Hector uit Goor verloren en speelden gelijk
Zaterdag begint voor alle lagere elftallen
weer de competitie. Wat zal Excelsior 2 dit
seizoen doen? Gezien de resultaten in het
nederlaag toernooi heeft zij nog niet aan kracht
ingeboet en we mogen verwachten dat zij
weer één van de sterkste elftallen in haar
afdeling is.
De eerste wedstrijd wordt zaterdag gespeeld
in Vriezenv. tegen DETO 2. Excelsior 3 krijgt
het direct moeilijk nu zij in Enter op bezoek
gaat bij Enter Vooruit 2. Het vierde elftal heeft
ook al een uitwedstrijd en gaat naar plaats-
genote sportclub Rijssen 4.
Het A elftal van de junioren ontvangt op eigen
terrein DES a uit Nijverdal, terwijl de B en
C junioren in Nijverdal de B en C junioren
van DES zullen ontmoeten. Excelsior D
komt thuis tegen Vroomshoopse Boys B bin
nen de lijnen en de E junioren tenslotte heb
ben een uitwedstrijd in Hulzen tegen Silzen-
se Boys C.
„Iedere Nederlander wordt geacht de wet
te kennen". Meestal komt hij er echter niet
toe de diverse wetboeken door te lezen en
meestal weet hij niet precies welke maatrege
len de overheid getroffen heeft om ons leven
te beveiligen, te vergemakkelijken en inge
wikkelder te maken.
In enkele artikelen willen wij een en ander
uit de doeken doen over de praktijk van onze
levensmiddelenwetgeving: over de kwaliteits
eisen die aan ons voedsel worden gesteld. Mis
schien vindt u het wel zo interessant dat u
de eerstvolgende keer dat u een boekhandel
binnenstapt een Warenwet gaat bestellen.
Onze levensmiddelenwetgeving beoogt die
levensmiddelen uit de handel te weren die
schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid (bij
voorbeeld besmette melk, schadelijke conser
veermiddelen of kleurstoffen) en die niet aan
bepaalde minimum eisen voldoen.
Dit laatste beoogt zij onder meer door het
boorschrijven van bepaalde aanduidingen voor
bepaalde levensmiddelen of bepaalde kwali
teiten van levensmiddelen waardoor misleiding
en dus oneerlijke concurrentie voorkomen
wordt.
De fabrikanten van levensmiddelen kennen
deze wetsbepalingen natuurlijk op hun duimp
je, de huisvrouw in het algemeen niet. - Voor
een huisvrouw is „vruchtensaus" misschien
hetzelfde als „puddingsaus" het zijn alle
twee produkten die zij over de pudding of in
de yoghurt kan gieten. Waaróm het ene duur
der is dan het andere weet zij gewoonlijk
niet het is haar misschien wel nooit opge
vallen dat zij naast elkaar bestaan.
Wanneer de huisvrouw prijs- en kwaliteits
bewust wil kopen is het goed, dat zij de
aanduidingen op de verpakking goed bekijkt:
zowel de naamsaanduiding als de eventuele
gewichtsaanduiding, en dat zij beseft welk
houvast zij daaraan heeft. Bij het kiezen
van levensmiddelen dient zij te bedenken dat
het nu eenmaal nodig is dat diverse groepen
produkten in verschillende kwaliteiten en uit-
Donderdagavond werden in het zwembad
de Koerbelt wedstrijden gehoudên om het
clubkampioenschap voor jongens en voor he
ren. Er worden in vergelijking met vorige
seizoenen betere tijden gemaakt, en er wer
den niet minder dan 3 nieuwe clubrecords
gevestigd. Op de 100 meter schoolslag jongens
maakte R. Smelt een tijd van 1.36.4 hetgeen
een nieuw clubrecord betekende, op de 50
meter vrije slag werd dezelfde prestatie ge
leverd door H. Schreuder met een tijd van
32,4 en op de 50 meter rugslag jongens bete
kende de tijd van 39,3 door M. Ligtenberg
eveneens een nieuw clubrecord.
Kampioen bij de jongens werd Henk
Schreuder en'bij de heren was de kampioens
titel voor M. Schreuder, die hiermede defi
nitief beslag legde op de wisselbeker Schreu
der werd dit keer voor de 3e keer clubkam
pioen van de Mors.
De uitslagen van de wedstrijden volgen
hieronder: 110 meter schoolslag jongens:
1. R. Smelt, 2. M. Ligenberg 3. H. Schreuder.
4. A. Geerdink, 5. K. Brouwer, 6. H. Brand,
7. W. Waanders 8. H. Gerritsen. 9. J. Wild,
10. W. Wessels.
50 meter vrije slag jongens:
1. H. Schreuder, 2. K. Brouwer, 3. M. Ligten
berg 4 .H. Brand, 5. R. Smelt, 6. A. Geerdink,
7. J. Wild, 8. W. Wessels, 9. G. Goossan. 10. J.
Brouwer.
50 meter rugslag jongens:
1. M. Ligtenberg, 2. H. Schreuder, 3. K. Brou
wer. 4. R. Smelt.
100 meter vrije slag heren:
1. M. Schreuder. 2. H. Brouwer 3. G. v. d.
Berg.
100 m schoolslag heren:
1. M. Schreuder 2. H. Brouwer.
50 meter rugslag heren:
1. M. Schreuder 2. G. v. d. Berg. 3. H. Brou
wer.
50 meter vlinderslag heren:
1. M. Schreuder, 2. H. Brouwer.
Aangevoerd: Runderen 31, Varkens 1234
totaal 1265.
Prijzen: 3 vette koeien van 4,- tot 4,40
pér kg. slachtgewicht, 19 melk- en kalfkoeien
van 1.050,- tot 1.350,- per stuk, 6 pinken
van 400,- tot 650 per stuk, 3 graskalve
ren van 350, tot ƒ400, per stuk, 18 drach
tige zeugen van 325,- tot ƒ425,- per stuk,
1216 biggen van 56,- tot 70,- per stuk.
Overzicht handel: Rundvee: Handel rustig,
prijzen staande, Zeugen: Handel kalm, prijzen
staande met neiging tot dalen. Biggen: Han
del redelijk vlot, prijzen staande tot iets hoger.
voeringen gemaakt worden, zowel duur als
goedkoop.
Het zou niet reëel en ook niet mogelijk
zijn om alleen het beste van het beste in de
handel toe te laten, of om alleen goedkope
artikelen te produceren. Wel kan men er op
rekenen dat om b.v. in de zomerse sfeer te
blijven ook het goedkoopste limonadedrankje
(water met een smaakje en een kleurtje) on
schadelijk is en men kan - wanneer men
er goed op let - van buiten zien dat het geen
produkt is dat van eerste klas natuurlijke
grondstoffen is gemaakt.
Voor de verschillende kwaliteiten limona
des zijn verschillende aanduidingen voorge
schreven. Aan de verplichte aanduiding kan
de goede verstaander zien met wat voor pro
dukt hij te maken heeft.
Van duur naar goedkoop noemen wij:
Vruchtensap of most b.v. sinaasappelsap,
appelsap, appelmost een produkt bestaan
de uit werkelijk vruchtesap. Voor bepaalde
dieetpatiënten kan het van belang zijn te we
ten dat dit sap niet gezoet is, tenzij op het
etiket is vermeld „gezoet met ..pet suiker"
of iets van dien aard.
Komt u naast de merknaam de aanduiding
vruchtendrank (of b.v. sinaasappeldrank) te
gen, dan weet u dat het een verdund sap is,
dat voor tenminste 35 tot 50 pet uit sap bestaat.
Vruchtenlimonade of -kwast b.v. sinaasappel
limonade, citroenlimonade, citroenkwast be
vat tenminste 10 pet sap.
Komt in een limonade minder dan 10 pet tot
helemaal geen vruchtesap voor dan mag op
het etiket van zo'n limonadefles geen afbeel
ding van een vrucht voorkomen en ook het
gebruik van het vóórvoegsel vrucht(en) is
verboden. Het produkt draagt dan naast zijn
merknaam de aanduiding „limonade" zonder
meer of met eronder de naam van de smaak
(b.v. limonade, sinaasappel) Het kan prima
in de smaak en in het budget passen, maar
met vruchten heeft het weinig of niets te ma
ken.
Om nog even op de saus bij de pudding terug
te komen: ziet u de benaming vruchtensaus
(of b.v. abrikozensaus) op het etiket staan,
dan hebt u te maken met een produkt met
vruchten bereid. Staat er op puddingsaus mel
de naam van de smaak eronder, dan bevat
deze saus weinig of geen vruchtenbestandde
len. Het is maar een weet!
In de regel zullen de meeste van deze pro
dukten niet om hun voedingswaarde worden
gekocht maar alleen omdat zij verfrissend en
lekker zijn. Toch is het wel goed dat men zich
realiseert, dat praktisch alleen vruchtesap en
niet de andere dranken waarde voor de voe
ding hebben.
Vaklieden uit vele landen
leggen 400 km. gasbuizen
Het is de pijpleiding, met een door
snede van circa 1 meter, die zich als
een reusachtige rups door het zomer
groene landschap een weg vreet. Met.
een snelheid van gemiddeld 1800 me
ter per dag of 165 meter per uur. Het
is deze pijpleiding die het leven van
al deze mensen beheerst. Vanaf het
ogenblik waarop 's morgens om half
zes de wekkers aflopen in gerieflijke
hotelkamers in Eist of waarop in de
eenvoudige houten barakken op de
deuren wordt gebonsd tot het mo
ment waarop en dan heeft de klok
al weer acht geslagen in de avond
lijke uren in „De Vereniging", het
Wapen van Eist", tientallen Betuw-
se pensions, de barakken- en tenten
kampen geroepen wordt: „A table".
Dan is het moment aangebroken
waarop Rietje van Empel, die nooit
één woord Frans heeft geleerd, in het
etablissement van haar vader dat na
de oorlog uit de puinhopen rond de
markt van Eist is herrezen, in vlot
Frans zij het met een enkel gram
maticaal foutje haar jongens met
een hartelijk woord bedient. Dat is
ook het ogenblik waarop in de Be-
tuwse huiskamers „Le Soir" of „Le
Monde" het ochtendnummer van
dezelfde dag nog wel wordt open
geslagen of waarop in het brandscho
ne kamp van de Turken uit een blik
ken trommeltje de laatste brief van
„Nana" ofwel „moeder de vrouw",
een levensgrote postzegel met de beel
tenis van Kemai Ataturk op de brief
omslag te voorschijn komt en met een
teder gebaar wordt gekoesterd.
Dan staan op het bijna onafzienba
re terrein van het depot-Eist de trai
lers met bordjes „Samie-Paris", de
vrachtwagens van de Mannesmann-
Werke, de kipauto's met Kleefse
nummerborden en de Nederlandse
meetwagens weer voor enige uren
stil. Dan klinkt uit de schaars-verlich-
te tent van de Israëlische magazijn
hulp een weemoedig jiddisch liedje
door de stilte, die als een belofte tus
sen het geboomte hangt. Dan staat
het „circus", zoals de Fransen het
bedrijf noemen, stil en is ook het
werk in de „piste", de 23 meter bre
de strook die Nederland van noord
naar zuid doorsnijdt, tot rust geko
men.
Er doen, nu na enkele maanden
werken met het grootste machine- en
wagenpark dat ooit door ons land
trok er lopen 100 rupsvoertuigen
waaronder er zijn die 45 ton wegen
en 150 wagens op luchtbanden, bene
vens vele tientallen tractoren en klei
nere wagens de meest fantastische
geruchten de ronde over het werk
aan de pijpleiding. Die geruchten
zijn vaak sterk geromantiseerd en
doen ook de waarheid nog wel eens
geweld aan.
Het leggen van de pijpleiding is
echter vrijwel geheel van romantiek
ontbloot. Het is een stuk harde reali
teit en gedegen zakelijkheid. Dat
moet ook wel want anders zou een
werk, dat onder normale omstandig
heden jaren van voorbereiding zou
kosten en dan nog eens ettelijke ja
ren voor de uitvoering ervan zou
vergen, niet in 3 maanden door
het Amerikaanse architectenbureau
Bechtel kunnen worden „gepland" en
door een Frans-Nederlandse combi
natie, de AGIB, in nauwelijks acht
maanden kunnen worden uitgevoerd.
Daarmee zijn op organisatorisch en
technisch gebied alle records voor
grote werken in Nederland, Deltawer
ken incluis, glansrijk geslagen.
De partners die in de AGIB samen
werken zijn: Société Parisienne pour
l'Industrie Electrique (S.P.I.E.), Pa
rijs; Grondverbeterings- en Óntgin-
ningsmaatschappij (Grontmij) n.v. te
De Bilt; N.V. Machinefabriek „Bre
da" v.h. Backer en Rueb, Breda;
„C'est la vie" zegt de Fransman
schouderophalend, als we met hem
filosoferen over het feit dat de een
aan de pijpleiding 4500 tot 5000 gul
den per maand schoon verdient en de
ander blij is als hij van zijn loon,
rond 170 per week, 45 gulden aan
zijn vrouw kan sturen die daar als
een kind zo blij mee is. De een spaart
voor de aankoop van een hele rij
huizen in Marseille of voor deelna
me in een luxe nachtgelegenheid in
Parijs, de ander is al tevreden als
hij zijn vrouw in Turkije nog eens in
de veertien dagen een postwisseltje
van 25,kan overmaken.
„C'est la vie" zegt de Franse las
ser die van zijn vorstelijke salaris
geen cent overhoudt maar weer vro
lijk tekent voor een karwei in Perzië
of Zuid-Amerika. Dat zijn de mensen
van het avontuur. Die het ene jaar
niet weten waar ze het andere jaar
zullen werken en eten. Die als het op
werken aankomt de slechtsten niet
zijn, tegen geen moeilijkheden of
ontberingen opzien, overal waar pio
niersarbeid te verrichten is vroeg of
laat opduiken.
Zo is het leven in de „piste" in Ne
derland, anno 1964. In het land waar
door samenwerking, enig in Europa,
in eendracht een stuk werk wordt
verzet waarover nog jarenlang als
een unicum zal worden gesproken en
dat hard op weg is het klassieke
voorbeeld te worden van hoe het er
op den duur in Europa toe zal moe
ten gaan. Zó heeft het graven van
een sleuf voor 400 km pijpleiding
meer dan een technische waarde.
Internationale Gewapend Betonbouw
(I.G.B.) eveneens te Breda. Deze
combinatie heeft het leggen van de
pijpleiding in sectie III, die loopt van
Zutphen tot Boxtel, voor haar reke
ning genomen. De noordelijke secties
worden door een Amerikaans-Neder
landse combinatie onderhanden geno
men. Iedere sectie is circa 100 km
lang.
Twee belangrijke aspecten beheer
sen dit reusachtige werk: het techni
sche probleem en het menselijke.
Beide problemen hebben vele raak
vlakken, beide verdienen ook de vol
le aandacht want de machine, hoe
perfect ook geconstrueerd en hoe feil
loos ook lopend, blijft een instrument
in mensenhanden. Dat zagen wij toen
wij een excursie maakten langs het
meest spectaculaire deel van het tra
ject, het leggen van de buis tussen
Duiven en Slijk-Ewijk, een afstand
van circa 20 km waarin de pijpleiding
twee autosnelwegen, vier secundaire
wegen, acht wegen van regionale be
tekenis, zes spoorlijnen, vijf grote en
twee kleine rivieren en tientallen slo
ten en weteringen als obstakels ont
moet.
Geen enkel tracé dat zo vol afwis
seling is, ook landschappelijk gezien,
maar ook geen enkel tracé dat zoveel
moeilijkheden baart aan ingenieurs,
uitvoerders en opzichters. De leiding
moet onder wegen, rivieren en spoor
lijnen door, het materiaal waarmee
de leiding gelegd wordt echter moet
er overheen. De weg die voor de lei
ding moet worden uitgezet moet
dwars door weilanden, sloten, boom
gaarden, bossen en tuinen lopen.
Dat vereist overleg met de spoor
weg, rijkswaterstaat, polderlichamen,
verkeersinspectie, politie, gemeente
besturen, landbouworganisaties en
tenslotte ook nog eens een keer met
iedere eigenaar of grondgebruiker die
met de pijpleiding te .maken krijgt
omdat de buis door zijn land moet.
Er moet overlegd worden over de
aanleg van een extra-spoorwegover
gang die later weer moet worden af
gebroken. Er moet een drukke ver
keersweg worden overgestoken, liefst
met het hele „circus". Er moet een
afspraak gemaakt worden met de
eigenaar van een overzetveer die te
gen gereduceerd tarief vrachtauto's
en ménsen in de buurt van het werk
over zet. Er moet ook een geschil be
slecht worden tussen een Griek die
een paar peren van een boom heeft
gehaald en de eigenaar van de boom
gaard die over die „diefstal" komt
klagen.
En dan zijn er de mensen in en
rond het circus. Ruim 800 man. We
zien er met een zelfbewust gebaar de
hoog gekwalificeerde lassers, die al in
alle toonaarden bezongen zijn, rond
lopen. Harde werkers, maar harde
jongens ook die zich, goed laten gel
den en zich nog beter laten betalen.
Dat zijn de grote mannen van het
werk in het veld, waarnaar de hele
karavaan van voertuigen zich richt,
de mensen ook die de snelheid waar
mee de rups door het groene land
kruipt, bepalen. Jongens die er niets
om geven om een dure Bugatti race
wagen te kopen om naar het werk te
rijden, slordige drinkers die niet op
een paar flessen kijken maar die,
eenmaal „aan de buis" tot op een on
derdeel van een millimeter nauwkeu
rig hun las leggen. Een belangrijke
figuur is ook de man die de „cen
trage" voor zijn rekening neemt, het
precies rond buigen van de uiteinden
van de buizen voordat ze aan elkaar
worden gelast. Daar zijn ook de koud-
buigers die met een ingewikkelde ap
paratuur de zware buizen buigen om
ze een bocht te kunnen laten volgen.
Verantwoordelijk werk is ook het be
dienen van de „trancheuse", de su
per-graafmachine die eventjes een
voor door het land trekt van 21/* me
ter diep en drie meter breed. Op een
ander plan staat het werk van Tur
ken, Grieken en Polen, meest onge
schoolden, die piketpaaltjes slaan,
prikkeldraad spannen voor afraste
ringen, grond verzetten, materiaal
wegbrengen, gereedschap aandragen.
De pijpleiding in het Betuwse land.
De duizendvoudig gelede rups gereed
om in zijn graf te kruipen. Links van
de huis de 2% meter diepe sleuf,
rechts buizen die nog aan elkaar ge
last moeten worden. De zwarte rin
gen op de pijp geven de plaatsen aan
waar de delen aan elkaar zijn gelast.
