F1LMN1EUWS KINDEREN VOLGEN UW VOOR BEELD, OOK BIJ HET ETEN Onderzoekingsinstituut met wereldfaam KOSTUUMS REGENJASSEN VOORTMAN's kleding PU RO L de Boekaniers A. Place in the Sun INGEZONDEN Schaam U Nederlanders HEB HET HART EENS Huidgenezing Openbare verkoop grasland AANRIJDING EXCELSIOR NUTSSPAARBANK CONTACTAVOND ERKV KAMGARENSPINNERIJ „RIESSEN" N.V. Vrijdag 15 maart 1963 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 2 Vrijdag en zaterdag de Woensdag vraagt voor alle afdelingen. Aanmelden dagelijks aan de fabriek van 912 en 26 uur Ook voor de HEREN brengen we een pracht collectie Vergelijken met anderen doet kopen bij ons tegenover Postkantoor i In 1812 is de vrijheidsstrijd van de Ame rikanen tegen de Engelsen in volle gang. Washington is platgebrand. De Engelse vloot en een troepensterkte van 1200 man berei den nu een aanval voor op New Orleans. Maar een der toegangspoorten tot New Or leans wordt beheerst door Jean Lafitte en zijn bende boekaniers. Zij zijn gelegerd in de moerassen, die rond de stad liggen. Om dat er een losprijs op zijn hoofd staat, heeft Lafitte verklaard dat hij zich met geen van de oorlogvoerende partijen wil verbinden. De boekanier Jean Lafitte is verliefd op Annette, de dochter van de Gouverneur van Louisiana. Voor het meisje uit een zeer ach tenswaardig milieu een heel moeilijke keus. Haar jongere zusje heeft wel reeds haar keus gedaan. Deze is samen met haar minnaar vertrokken met het schip „The Corinthian", dat ook een lading goud aan boord heeft. De knappe, eerzuchtige George Eastman groot gebracht in armoede, werkt als piccolo in een hotel te Chicago als hij zijn oom, Char les Eastman, ontmoet, een rijke fabrikant van badpakken. Deze biedt hem een betrek king aan. George grijpt zijn kans aan en gaat liftende naar de fabriek. Daar wordt hij door Earl, mr. Eastman's zoon, aan het werk gezet. Nu zij hem eenmaal een - zeer minderwaardig - baantje hebben geeven, ver geten Charles Eastman en zijn familieleden hun neef George al gauw. In zijn eenzaam heid zoekt George toenadering tot Alice Tripp een fabrieksmeisje, dat zich eveneens al leen voelt. Er ontstaat een verhouding tussen George en Alice. Plotseling openen zich voor Schaam u Nederlanders over de gebeurte nissen op 5-6-7 maart 1963 in Hollandscheveld in de provincie Drenthe. Hetgeen daar heeft plaats gehad gaat alle perken te buiten. Ik zal niet in herhaling treden, over alles en nog wat, wat daar is geschied, waarvan door Radio en TV de gehele wereld kennis heeft genomen. Schaam u in het bijzonder, die de uitzetting hebben bewerkstelligd en gelast, van 3 boerengezinnen, van de (10 pet) boeren die gezamenlijk 50 pet van de Neder landse inkomsten en daardoor de welvaart van de gehele Nederlandse bevolking voor haar rekening nemen. Deze 3 gezinnen zijn schaam teloos verdreven van huis en haard door bruut geweld zonder het minste menselijk gevoel. Laten wij allen Nederlanders niet nalaten de arme slachtoffers moreel en financieel te steunen in hun leed en zware beproevingen. Als wij ons dan als Nederlandse bevolking in zijn geheel vanaf de schamele boerderij in Hollandscheveld tot in villa's toe, diep schamen over genoemde gebeurtenis, voor God en onze naasten, dat ja dan alleen kan al les nog weer ten goede gekeerd worden. J Averesch Hangerad 14 Rijssen Zondag 17 maart 's avonds 7.30 uur wordt in de Geref. Kerk (Boomkamp) een zendings- zangdienst gehouden georganiseerd door de Geref. Jeugdvereniging. Er is een mooi programma samengesteld met o.a. solozang en declamatie. Tijdens deze dienst zal een collecte worden gehouden voor de actie HEB HET HART EENS. Deze actie wordt dit jaar in het kader van het 75-jarig jubileum van de Bon,d van Ge ref. Jeugdverenigingen gevoerd. De opbrengst is bestemd voor de jongeren in Rwanda (Z. Afrika) die geen scholen, clubs, vereni gingen hebben, die dreigen de prooi te wor den van de donkere machten die er heersen. Nu heeft de Geref. jeugd van Nederland op zich genomen hier te helpen. Komt allen want het is de zaak van onze Heer die ons allen het zendingsbevel ge geven heeft. George de poorten naar een nieuw en beter leven, als zijn oom hem een betere betrek king in de fabriek aanbiedt en hem bij zich aan huis nodigt. Daar ontmoet George de charmante Angela Vickers, een vermogend meisje, dat zich direct tot de „arme neef" van de familie Eastman voelt aangetrokken. George, die onmiddellijk op Angela verliefd wordt, waant zich in de zevende hemel, tot dat Alice, die hij in de steek heeft gelaten, hem vertelt dat zij een baby verwacht en dat hij haar moet helpen. Alice trouwen zou het einde van Georges schone droom betekenen en wanhopig zoekt hij naar een uitweg uit de impasse. Voor lopig scheept hij Alice af met mooie beloften. Advertentie RIJ SS K N hui ten de wallen HuidzuiverHeid Hu id ge zondheid Ten overstaan van notaris F. van Schooten werden 4 percelen weiland verkocht. Voor de heer G. J. Legtenberg te Rijssen werden geveild een tweetal percelen grasland in het Ligtenbergerveld, beide groot 1.24.15 ha. Het eerste perceel werd ingezet op 6.500, het tweede 6000. Voor mevr. Schultz-Huizink te Rijssen werden twee weilanden geveild. Een weiland in de Plaagslagen, groot 87.80 are werd ingezet op 4800 een weiland aan de Braakmansdijk, groot 25.55 are op 700. Het 7-jarig zoontje van de heer V. d. V stak onverwacht de Haarstraat over ter hoogte van slager Lohuis juist, toen uit de richting het Schild een bestelwagen naderde. Het jon getje werd hierbij zeer ernstig gewond en werd met een schedelbasisfractuur in het zieken huis te Almelo opgenomen. Indien de terrein-omstandigheid dit toelaat, zal a.s. zaterdag het publiek direct al gecon fronteerd worden met de wel zeer belangrijke semi-derby EVCELSIORDES. Ongetwijfeld zal het zaterdag a.s. spannen in de Mors. Gezien het feit dat beide ploegen in geen maanden in touw zijn geweest, zal het bijzonder moeilijk zijn ons aan een prog nose te wagen. Rekening houdende met het feit dat Excelsior iedere week - ook geduren de de barre koude die achter ons ligt - serieus traint onder leiding van de heer Halle me nen wij de winstkansen van de Rijssenaren iets hoger te moeten aanslaan. Uiteraard is het zaak dat de roodbaadjes zich voor de volle 100 pet geven en dat de voorhoede dezelfde schotvaardigheid aan de dag legt als in de laatste drie wedstrijden. Goede vaart, Excelsior!!!! Het jaar 1813: Een zeer roerige tijd was voor Rijssen het jaar 1813. Het begon al in januari 1812. Telkens kwamen berichten bin nen van nederlagen die Napoleon zou heb ben geleden. Men sprak elkaar te Rijssen hef tig tegen. Maar de adjunct maire Van Wijn gaarden hief telkens dreigend de vinger op. Daar kwam Bungel Bats met de boodschap dat Moskou in brand stond. De oud Bes- sems Engelweije die vreselijk bang was voor brand liep de hele buurt door, om te vragen of Moskou nog in het Hollandse lag. Geen mens kon het haar vertellen. Ten einde raad ging zij naar Van Wijngaarden, die van schrik de pijp uitging bij het horen van dit nieuws. Het bleef echter bij geruchten. Daarna kwam de jobstijding dat het leger van Napoleon in Rusland verslagen was. Weer later kwam de tijding dat Napoleons leger in Leipzig verslagen was. Maar er was intussen veel gebeurd. Alle Twentenaren ston den van de vroege ochtend tot de late avond voedsel te verzamelen voor soldaten en paar den van de overweldiger. De zomer van 1813 ging in wanhoop voorbij. En toch verkondigde Bungel Bats dat het ergste geleden was. De Jonker van de Oosterhof liep op klompen en dat was nog nooit vertoond. Maar in deze tijden gebeurde er nog meer, dat Napoleon een wijle deed vergeten. Op den huize Grim berg overleed op de 26ste april 1812 Ludwig Eberhard Friedrich Nehrkarn. Het was met deze heer van de Grimberg vreemd gegaan. Voor de Franse bezetting had hij een tijd lang te Rijssen gewoond. D.wz. van maan dag tot zaterdag. De zondagen bracht hij door bij zijn baas in Vriezenveen. Maar toch ken den veel Rijssenaren de knappe en handige timmerman. Men mocht hem te Rijssen wel. Maar op een maandagmorgen kwam hij niet weer. Bij navraag bleek dat hij scheep gegaan was naar de West. Tien jaren verliepen. Men was spoedig de man vergeten. En de Franse over heersing nam alle tijd in beslag. De baron Jan Zeger Sloet, bood in 1812 de Grimberg te koop aan. De tijden waren er naar en een kasteel bracht geen voorrechten meer op. In luttele jaren was de timmerman in de west rijk geworden en teruggekeerd in Ne derland las hij de te koop zijnde havezathe de Grimberg. Hij reisde zo snel mogelijk naar Rijssen, hij wilde de Grimberg hebben. Zijn zonen zouden kasteelheren zijn. Hij kwam Gedurende de maand februari werd bij de Nutsspaarbank Almelo, bijkantoor Rijssen in gelegd een bedrag van 216967.62 en terug betaald f 117250,33. In deze maand werden 97 nieuwe spaarrekeningen geopend. In café Bakker hield de Rijssense kanarie vereniging ERKV een lezing met lichtbeel den. De heer Brouwer, die zich binnenkort in Rijssen als fotograaf gaat vestigen vertoon de een aantal dia's over Spanje, Duitsland en andere landen. Voor de dames der leden werd een quiz gehouden. Vindt u het ook zo grappig om te zien hoe kleine kinderen hun oudere broertjes en zus jes en hun ouders nabootsen? Hoe ze net als moeder afstoffen en strijken en net als vader hun kinderen toespreken? Misschien hebt u er dan wel eens verbaasd over ge staan wat ze allemaal opgenomen en onthou den hebben. Let u er bij voorbeeld eens op hoe de kleintjes hun poppen of beesten te eten geven of zelf0 laten eten. Dat zal u een aardig beeld kunnen geven van de ma nier waarop uw kind zijn eigen maaltijden beleeft, of hij ze wel of niet prettig vindt. Misschien hoort u ook van welke gerech ten vader, moeder en de kinderen wel en niet FRANKFURT A.D. MAIN (DaD) - Der tig jaar lang, tot aan zijn dood op 21 sep tember 1860, heeft Arthur Schopenhauer in Frankfurt a.d. Main gewoond. Nog tijdens zijn leven droeg hij de Frankfurter stadsbi bliotheek de verzorging van zijn nalaten schap op en liet hij hun zowel zijn literair oeuvre als ook zijn verdere persoonlijke be zittingen na, waaruit, nu reeds vijftig jaar geleden, het Schopenhauer-archief ontstond. Thans is dit wereldberoemde archief, dat tijdens de oorlog zwaar werd beschadigd, in een zaal van de stads- en universiteitsbiblio theek ondergebracht. Schilderijen en bustes van de beroemde filosoof, zijn schrijftafel en het bed, waarin hij stierf, vitrines met zoals zijn wandelstok, bril, horloge, slaap muts en zijn geliefde verzameling fluiten getuigen van het leven van een man, die de filosofische en wereldbeschouwelijke stro mingen van onze tijd, tot op de dag van vandaag op toonaangevende wijze heeft be- invloed. Zich volkomen bewust van haar plicht, de nagedachtenis en het werk van de grote filosoof te onderhouden en te verzorgen, stel de de stad Frankfurt verleden jaar de pre sident van de Internationale Schopenhauer Vereniging, Dr. Arthur Hübscher, aan als beheerder en leider van het archief. De er varing en wereldomvattende contacten van deze Schopenhauerkenner zullen er zeker toe bijdragen, dat het archief zich zal uit breiden en zodoende tot een instituut met wereldfaam zal worden. Tot de talrijke taken, die Dr. Hübscher te vervullen heeft, behoort in de eerste plaats het completeren van de bibliotheek en het stimuleren van het gebruik ervan. De filosoof bezat eertijds 1600 banden. Tij dens de oorlog liep dit aantal terug tot 160 werken. Er bevinden zich nog 400 boeken uit de vroegere Schopenhauercollectie in particulier bezit. Deze zijn het archief reeds testamentair toegezegd. Andere nog ontbrekende werken zullen zo mogelijk aan gekocht dan wel door duplicaten uit de Frankfurter bibliotheek vervangen worden. Dr. Hübscher hoopt in de loop van dit jaar de geestelijke „werkplaats" van de filosoof volledig te kunnen reconstrueren, om zo doende Schopenhaueronderzoekers en -ken ners de gelegenheid te geven deel te heb ben aan de fascinerende dialoog tussen de filosoof en grootste geesten van de wereld. Zowel zijn filosofisch werk als ook zijn be lezenheid getuigen van een universele in stelling. Schopenhauer beheerste behalve z'n moedertaal nog zeven talen in woord en geschrift. Zijn nagelaten boekwerken getui gen hiervan, want in elk ervan zijn door Schopenhauer uitvoerige kanttekeningen ge maakt, geschreven in dezelfde taal, als die van het betreffende werk. Naast Schopenhauer's persoonlijke bezit tingen, biedt het archief ook plaats aan de oudere en nieuwe geschriften over de filo soof. Ook deze verzameling wordt steeds meer uitgebreid en gecompleteerd en dit is niet in de laatste plaats te danken aan de medewerking van vele buitenlandse Scho- penhauerkenners. die een voortdurend con tact met het Frankfurter archief onderhou den. houden. Dat hebben de kleintjes o zo gauw door, ook al meent u dat ze het niet mer ken. In hun ijver om hen na te bootsen wil len de kinderen dan óók niet eten wat de ou deren weigeren. Aan de andere kant eten zij graag wat zij de „grote mensen" met ple zier zien eten. Het bewuste én onbewuste voor beeld van die ouderen is dus wel zeer belang rijk. Leert u de kleintjes alles eten, dan geeft u hun iets goeds mee voor hun gehele ver dere leven. Maar de enige manier om hun dat te leren is dat u zelf en de andere vol wassenen óók alles eten én lekker vinden. Zijn er enkele gerechten, waarvan uw gezin niet houdt, b.v. bieten of postelein of kar- nemelksepap, dan behoeft u zich daar niet over op te winden. Probeer er echter wel iets aan te doen als zich beperkt tot maar één of twee groentesoorten omdat u de andere niet kent of niet graag eet, of als u fruit al leen gestoofd eet en veel te weinig melk op tafel zet. Wisselt u dan eens kookervaring uit met uw familieleden, vriendinnen of ken nissen, of probeert u eens recepten uit krant of tijdschrift. Ongetwijfeld ziet u nieuwe mo gelijkheden en kunt u de voeding gevarieer der maken. Variatie is nodig om een goede voeding te waarborgen. Wanneer u iets nieuws opdient met de woor den: „Als jullie het niet lekker vindt laat je het maar staan" - is de kans groter dat men het inderdaad niet zal waarderen dan wanneer u zegt dat u op raad van uw zus ter of naar een recept uit de krant iets g)e- zelligs gemaakt hebt, onder angst of het al of niet in de smaak zal vallen. Voor een klein kind met weinig eet-ervaring is ook het voedsel, dat u heel gewoon vindt, iets nieuws. Hoe het kind het accepteert hangt van uw voorbeeld af. Geef het hem rustig en eet met smaak uw eigen portie op. U geeft hem er een veilig gevoel mee. Het is ook belangrijk de kinderen vroeg regelmaat in de voeding te leren. Zorg), dat de maaltijden zoveel mogelijk op vaste tijd stippen opgediend worden. Houdt er de hand aan, dat de kinderen niet de hele dag en avond door in de koekjes- of broodtrommel kunnen graaien. Ons lichaam went aan re gelmaat, de maag ook. Houdt men zich niet aan een vaste etens tijd, dan is de kans groot, dat er niet 3 of 4 goede maaltijden worden gegeten, maar zo maar te hooi en te gras een hapje. Meest al is dat dan een zetmeelrijke hap zonder veel voëdingswaarde, bv. koeken of andere versnaperingen. Nog iets waar u niet te jong mee kunt beginnen: hygiëne leer de kinderen hun han den wassen vóór zij aan tafel gaan of vóór ze u gaan helpen met koken of tafel dekken. te Rijssen en kocht voor hij zijn morgen brood had genuttigd voor 57000 gulden de Grimberg met al zijn rechten. In Rijssen noemde men hem de heer van de Grimberg. Op 'n schone voorjaarsdag droeg men hem ten grave. En hij kreeg een be grafenis die volkomen bij hem paste. Toen ging weer de tijd voort. Bungel Bats zorgde voor sensatie, maar Napoleon ook. Ten behoeve van 's keizers zoon moesten er garde d'honneur komen. Dit was een maatregel om de geoede bur gerij te pesten. Rijssen was ook bij, daar werd een jonge gebrekkige man aangewezen voor garde d'honneur een zekere Pouwen. Iedereen te Rijssen wist dat het pestei-ij was maar de ouders moesten hem vrij kopen. Bij keizerlijk besluit moesten de rijke jonge lieden van 19 tot 30 jaar garde d'honneur worden. Tot de zes Twentenaren die ten laatse als gardes d'honneur werden opgeroepen behoor den Paul Jacob Aufmorth te Goor, Arend Ja cob Schikhard van Coeverden van het Weg- dam bij Goor, Conelis Sinkelaar te Olden- zaal, allen hervormd. Van onze oudoom van Coeverden weten wij dat hij na negen maan den de plaat heeft gepoetst en veilig weer thuis is gekomen. Onlangs lazen wij in een tijdschrift dat geen enkele garde d'honneur was weergekeerd, dat is dus niet juist, maar van Coeverden had veel geleden. Op de twintigste juli 1813 vertrokken zij uit Zwolle en na een tocht van achtendertig dagen kwa men zij te Tours aan. Voorwaarde was dat zij een zeer kostbaar paard moesten aan schaffen en een duur uniform. Het werd hen in Frankrijk dadelijk afgenomen en zij wer den voor allerhande vuil werk gebruikt. Ten slotte kwamen zij terug in een vrij land. Op negen november 1813 ging voor zover wij kunnen nagaan het laatste Franse officiële schrijven het land in. Dit was gericht aan de boerrichters van de marken. Zij moesten in geval van nood dadelijk klaar staan om paarden en wagen beschikbaar te heb ben en dan het bevel hoeveel haver en hooi moest klaar staan. De 20e no vember kwam bevel van de andere kant. De Russen waren in aantocht en dat was in Rijssen best te zien. Gevorderde wagens en karren met Franse ambtenaren die op de vlucht sloegen raasden door Rijssen. Vrouwen en kinderen van de vijanden werden in de haast weggevoerd. Bungel Bats stond op de Schild met zijn oudergrondse vrienden De Fransgezinden riepen wacht maar! De Rus sen zijn ook zo lekker niet! Twintig novem ber de avondschemering trad al in. Toen kreeg Rijssen zijn bevrijders. Het was een afdeling Kozakken, die heel wat noten op zijn zang had. De kolonel kapitein ook. Hij nestelde zich hoog en breed op de Oosterhof. Niemand in Rijssen die Russisch verstond, dan de Poolse Jood Schmoel Polak. Maar Schnoel was hem om begrijpelijke redenen gesmeerd. Dus de adjunct maire Van Wijngaarden stond voor de schier hopeloze taak de Russen zo goed en zo kwaad als het ging te gerieven. De officieren hadden de soldaten ondergebracht. Onderbrengen is het juiste woord niet. Deze mannen waren van Rusland naar Rijssen gekomen en hadden tijdens hun tocht alles wat ze grijpen en vangen konden meegepikt zo kon het voorkomen dat sommigen van hen zes of zeven kostuums over elkaar aanhad den. Sommigen hadden een dikke laag hooi in de broek om hun ingewanden tegen koude te beschermen, weer anderen veren. Met de inkwartiering hadden ze niet veel soesa. Zij groeven gaten in de straat roofden turf en hout en stookten vuren waarop zij de hele nacht eten kookten. De officieren waren het beter gewend, maar zij konden zich niet verstaan baar maken, zij waren ingekwartierd bij een varkenskoopman. Die een oude vader had, die dertien jaar bedlegerig was. En daar moesten de heren maar bij slapen. Nou en je begrijpt de Russen verstonden hem niet, maar toen ze even voor het bed stonden en opa begon te zaniken en te klagen, noodde de varkenskoopman hun aan de avonddis. Die was heel gewoon naar de tijdsomstan digheden. Karnemelksepap mei paardebonen. De officieren zetten ondanks het reeds ver gevorderde uur koers naar het raadshuis. Daar troffen zij de adjunct maire nog aan Zij zetten alle registers van hun spraakver mogen open, maar de maire Van Wijngaar den sprak in het Frans, heren ik begrijp u niet! Nou dat deden de heren de maire ook niet. Ten einde raad beten zij op hun vin gers. Ook dat hielp niet. Toen riepen zij hap hap kukeleku, dat betekende dat zij eieren wilden hebben. De maire schaterde het uit, maar niet lang. Officieren van een der grootste mogendheden van Europa die hier kwamen om ons kikkerlandje te be vrijden, zouden zich laten uitlachen door een knuppel van een adjunct maire uit een gat als Rijssen. Neen! Aan deze vertoning zou gauw een einde komen. Met zijn beiden gre pen zij de forse man in de kraag en werk ten hem buiten de deur. Daar stonden acht kozakken klaar. En die moesten Van Wijn gaarden naar het huis van de varkenskoop man brengen. Daar moest de adjunct maire opgesloten worden in de kelder. De officieren eisten weer hap hap kukeleku. De vrouw des huizes liet de heren eieren zien, die zagen er echter niet al te appetijtelijk uit. Zij wil den de maire hebben maar die was uit de kelder verdwenen. Ontsnapt in varkenskoop- mans kleren, vluchtte hij naar de Ooster hof om zich bij Galatskin te beklagen. De kolonel werd zeer kwaad. Hij liet de ge dekte tafel in de steek liet zijn paard za delen en reed naar het huis van de varkens koopman. De beide officieren hadden uit wraak dat men de maire had laten ontsnap pen reeds bevel gegven om het huis te plun deren en gingen daarin zelf voor. De kolo nel kwam en informeerde op wiens bevel dit geschiedde. De Kozakken waren juist bezig om de oude Gat Jan die dertien jaar bedlegerig was van zijn bed te lichten. De kolonel liet door de Kozakken de officieren twee dagen opsluiten in het zelfde hok waarin de adjunct maire gezeten had en twee dagen later toen de troep vertrok om voor anderen plaats te ma ken, liet kolonel Galatskin hen aan een paar- destaart binden. Jan de Snieder had bezoek gehad van enige rovende kozakken. Zij hadden hem de weinige sieraden afgestolen waaraan hij zeer gehecht was. En dat nam de Snieder niet. Hij zette de Russen na en sloeg een der Kozakken voor de vlakte. Spoedig kwamen er meer bij. Maar ook de Rijssenaren lieten zich niet onbetuigd. Zij hadden het laatste half jaar zoveel ge leden dat zij door het dolle heen waren. De officier van pakket werd gewaarschuwd, en deze kwam nog met meer Kozakken. Maar om in het toenmalige Rijssen te vechten moest men heel veel lef hebben. Want de Rijsse naren gebruikten niet alledaags geschut. Zo kreeg de bevelvoerende officier toen het donker werd een volle emmer koegier in zijn gezicht. Toen hij weer brullen kon, brul de hij om vuur, hij wilde Rijssen in brand steken, maar Moos Jantjen die van een Ko zak een klap in de nek had gehad die aan kwam, was huilend naar de maire gelopen. En deze met hem naar Galatskin. Toen was er gauw een einde aan de herrie. De kolo nel nam alle vechtenden mee. De sieraden moesten op de proppen komen, die dief kreeg een schop voor de broek die raak was en de Snieder moest met zijn sieraden een nacht in de bak. Van Coeverden.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1963 | | pagina 2